اطلاعات فنی در مورد سد کرخه
به گزارش گروه فضای مجازی ، سد کرخه را می‌توان یکی از بزرگترین سدهای خاکی دنیا و همچنین بزرگترین سد خاکی جمهوری اسلامی ایران و خاورمیانه دانست و امروز قصد دارد تا اطلاعاتی را پیرامون مشخصات فنی و سیستم های بکار رفته در این سد در اختیار شما قرار دهد.
بیشتر بخوانید:
پروژه سد کرخه
سد کرخه بر روی رودخانه کرخه و در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک واقع در استان خوزستان ساخته شده‌است.
این پروژه در ۴۸ درجه و ۸.۷ دقیقه طول شرقی و نیز ۳۲ درجه و ۶.۲۹ دقیقه شمالی واقع شده است.
سد کرخه با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران محسوب می‌شود و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، سبب پدید آمدن بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران نیز شده است.
دلیل راه اندازی پروژه سد کرخه
از اهداف پروژه سد کرخه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید انرژی برقابی به میزان ۹۳۴ گیگا وات ساعت در سال
- کنترل سیل‌های مخرب رودخانه و جلوگیری از خسارات ناشی از آن
- تأمین و تنظیم آب جهت آبیاری ۳۲۰ هزار هکتار از أراضی پایین دست، دشت‌های پای پل و همچنین دشت‌های حمیدیه و قدس واقع در شمال غربی و غرب استان خوزستان، دشت آزادگان، دشت عباس، فکه و عین خوش واقع در جنوب غربی استان ایلام
بررسی ساختگاه سد کرخه
سد مخزنی کرخه در حاشیه جنوب غربی بخش چین خورده رشته کوه‌های زاگرس واقع شده است.
ساختگاه سد و دریاچه آن در قسمت شمال فروافتادگی دالپری قراردارد و شیب لایه‌ها ۱۲–۷ درجه در منتهی‌الیه دریاچه و ۴–۳ درجه در نزدیکی ساختگاه میباشد.
نظر باینکه شیب لایه بندی‌ها کم و نا پیوستگی‌ها نیز نادر می‌باشند، زمین لغزه‌ای در حاشیه دریاچه آتی مشاهده نشده‌است.
ریزش در شیروانی‌های کنگلومرایی دریاچه محتمل است، ولی روند آن آهسته و مداوم پیش‌بینی شده و ایمنی سازه‌های هیدرولیکی را به مخاطره نخواهد انداخت.
مشخصات بدنه سد کرخه
- نوع: خاکی با هسته رسی
- حجم کل بدنه سد: ۵/۳۲ میلیون مترمکعب
- تراز تاج سد: ۲۳۴ متر از سطح دریا
- ارتفاع سد از پی: ۱۲۷ متر
- طول تاج سد: ۳۰۳۰ متر
- عرض تاج سد: ۱۲ متر
- حداکثر عرض سد در پی: ۱۱۰۰ متر
- حجم مصالح پوسته: ۶/۱۹ میلیون مترمکعب
- حجم مصالح هسته: ۶۵/۳ میلیون متر مکعب
- حجم خاکبرداری بدنه و سرریز: ۱۵/۹ میلیون مترمکعب
شیب پوسته بالادست از رقوم ۲۳۴ تاج سد با شیب ۲۵/۲: ۱ تا رقوم ۱۹۲ و در این رقوم برمی به عرض ۱۰ متر ایجاد و سپس با شیب ۲۵/۲: ۱ تا رقوم ۱۶۳ و در این رقوم برمی بطول ۳۰ متر و سپس با شیب ۵/۲: ۱ که شیب پوسته بالادست فرازبند میباشد به پی می‌رسد. (قابل ذکر است که پوسته بالادست از رقوم ۲۳۴ تا رقوم ۱۹۲ دارای پوشش ریپ راپ و از رقوم ۱۹۲ تا ۱۶۳ و همچنین تا رقوم ۱۴۰ دارای پوشش خاک سیمان میباشد)
شیب پوسته پایین دست بدنه در مقطع عرضی کیلومتر ۴۰۰+۱ از رقوم ۲۳۴ تاج سد با شیب ۸/۱: ۱ تا رقوم ۲۰۰ و در همین رقوم برمی به عرض ۵ متر سپس با همین شیب تا رقوم ۱۷۰ به برمی به عرض ۸۴ متر و سپس با شیب ۸/۱:۱ تا رقوم ۱۶۰ و ۱۳۵ که بترتیب به دو برم به عرض‌های ۱۴ و ۷۵ متر خواهد رسید و سپس تا انتهای پنجه بدنه سد با شیب ۱:۲ به رقوم ۱۱۶ می‌رسد.
مشخصات مخزن سد کرخه
- حجم مخزن در تراز بهره‌برداری۲۲۰ متر: ۵۳۴۶/۸ میلیون مترمکعب (قبل از رسوبگذاری)
- حجم مخزن در حداقل تراز بهره‌برداری (تراز ۱۶۰ متر): ۴۳۰ میلیون مترمکعب
- حجم مفید مخزن: ۳۹۰۳/۸۱ میلیون مترمکعب (بعد از رسوب گذاری)
- حجم غیر مفید مخزن: ۱۴۴۳ میلیون مترمکعب
- تراز آب در هنگام وقوع سیل حداکثر: ۲۳۰/۹ متر
- مساحت دریاچه در تراز بهره‌برداری ۲۲۰ متر: ۱۶۲/۴۷کیلومتر مربع
- طول دریاچه در تراز بهره‌برداری ۲۲۰ متر: حدود ۶۰ کیلومتر
مشخصات سرریز سدکرخه
- نوع: اوجی با شوت دریچه دار
- موقعیت: جناح راست بدنه
- ظرفیت تخلیه: ۱۸۲۶۰ متر مکعب در ثانیه (در حالت وقوع سیلاب P.M.F)
- طول کل سرریز: ۱۱۱۸ متر (با احتساب طول حوضچه آرامش و کانال خروجی)
- عرض سرریز: ۱۱۰ متر (بدون احتساب پایه‌های میانی ۹۰ متر)
- طول حوضچه آرامش: ۱۶۴ متر
- عرض حوضچه آرامش: ۱۱۰ متر
- بار آب طراحی اوجی سرریز: ۱۷ متر
- تراز آستانه سرریز: ۲۰۹ متر از سطح دریا
- حجم خاکبرداری: ۵/۵ میلیون مترمکعب
- حجم بتن مصرفی: ۷۵۸ هزار متر مکعب
سیستم انحراف آب
سیستم انحراف آب سد کرخه شامل یک آبراهه بتنی چهار دهانه (کالورت)، سازه‌های آبگیر ورودی، حوضچه آرامش انتهائی، پیش فرازبند، فراز بند و نشیب بند میباشد
سیستم آب بندی پی
به منظور نفوذ ناپذیر کردن پی و جلوگیری از زه آب، در پی سدکرخه دیواره یا غشائی نفوذ ناپذیر اجرا میگردد. به علت هزینه زیاد حفاری و تزریق نا پذیری پی سد کرخه و برای آب بندی مطمئن‌تر پی، بجای اجرای پرده آب بند، از دیوار آب بند با بتن پلاستیک استفاده شده است.
این دیواره آب بند که با بدنه سد هم محور میباشد، در زیر پی و در مرکز هسته رسی اجرا شده است. سایر مشخصات دیوار آب بند به شرح ذیل میباشد:
– طول دیواره: ۲۹۳۰ متر
– عرض دیواره: ۸۰ /۰ تا ۱ متر
– حجم کل بتن دیواره: ۱۴۷۳۷۰ مترمکعب
– حداقل عمق: ۱۸ متر
– حداکثر عمق: ۷۸ متر
بیشتر ببینید: