عقاب طلایی گونه‌ای ارزشمند و در حال انقراض/ عقاب طلایی در ایران رو به انقراض است
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، عقاب طلایی یکی از قویترین و باشکوه‌ترین پرندگان شکاری در قاره‌ی آسیا و اروپا است. تصاویر این گونه‌ی باشکوه که همیشه نشانه شکوه و قدرت در ایران باستان بوده است را در نقش و نگار‌های باستانی ایران می‌توانید ببینید. عقاب طلایی به دلیل ظاهر فوق العاده زیبایی که دارد بسیار شکار می‌شود و در ایران از گونه‌های تحت حمایت است که عمدتا در رشته کوه‌های البرز و زاگرس زندگی می‌کند. جالب است بدانید این گونه‌ی شگفت انگیز می‌تواند در حال پرواز تا ۳۲۰ کیلوتر در ساعت سرعت بگیرد.
در اطراف قطب شمال در اسکاتلند، کوه‌های آلپ، اسپانیا، ایتالیا، یونان، رومانی، یوگسلاوی، سرتا سر سیبری تا ژاپن زادآوری دارد. این پرنده‌ی باشکوه در ایران در امتداد دو رشته کوه البرز و زاگرس و کویر‌های مرکزی سکونت دارد. ماده از نر بزرگ‌تر است. در ۴ تا ۵ سالگی بالغ می‌شود. عقاب طلایی نام خود را از پر‌های طلایی و برنزی تاج، سر و پشت گردنش گرفته است در ناحیه‌ی سر و پشت گردن پرنده‌های بالغ، رنگ پر‌ها به طلایی برنزی نزدیک می‌شود. منقاری بسیار قوی و فوق العاده محکم، ساق و مچ پایی بسیار بزرگ دارد که تا ناحیه‌ی مفصل از پر پوشیده شده است. چنگال عقب عقاب طلایی از انگشت عقب آن بسیار بزرگ‌تر است. در هنگام پرواز بال‌ها کمتر به بالا خم شده و تقریبا مسطح است. مناطق صخره ای، چشم انداز‌های فراخ را به زمین‌های هموار و مناطق جنگلی ترجیح می‌دهد. عقاب طلایی تنها با یک جفت دیده می‌شود و تک همسر است و احتمالا تا پایان عمر پیوند جفت‌ها برقرار می‌ماند.
عقاب طلایی از انواع حشره ها، پستانداران کوچک، مار، لاک پشت، آگاما، سنجاب زمینی، بچه گوزن، کلاغ، زاغی، کبوتر، درناو روباه و ... و در صورت کمبود غذا از لاشه‌ی حیوانات تغذیه می‌کند. عقاب‌های طلایی معمولا پرندگان نیمه مهاجری هستند که به صورت انفرادی یا جفت زندگی می‌کنند.
از عقاب طلایی ۵ یا ۶ گونه وجود دارد که از نظر انتشار جغرافیایی، اندازه و رنگ، با هم تفاوت دارند. این پرنده با داشتن پهنای بال ۱۸۷ الی ۲۳۰ سانتیمتری، یکی از بزرگ‌ترین عقاب‌های نیم‌کره شمالی است. وزن آن به طور متوسط، ۳ - ۶/۵ کیلوگرم می‌باشد.
صدای این پرنده به صورت پارس کردن بلند و شبیه «کلیاک – کلیاک kliak» شنیده می‌شود.
یکی از توانایی‌های متفاوت عقاب طلایی با دیگر پرندگان در نوع پرواز او است. با بال‌های باز و گسترده اوج گیری می‌کند و گاه گاهی بال می‌زند. بال‌ها را در حالت افقی نسبت به بدن، نگه می‌دارد و منطقه زیر پایش را به دنبال غذا، زیر نظر می‌گیرد.
این جانور برای شکار استراتژی‌های گوناگونی دارد. هرکدام قلمرویی به وسعت ۹۰ کیلومتر دارند و می‌توانند طعمه‌ای به وزن ۶/۳ کیلوگرم را طی پرواز حمل کنند. سرعت متوسط عقاب طلایی ۹۳ کیلومتر در ساعت ثبت شده است که می‌تواند در زمان شیرجه آن را به ۳۲۰ برساند. این حیوان به طور متوسط روزانه ۳۰۰ گرم گوشت می‌خورد که عمدتا از پستانداران تغذیه می‌کند و پرندگان انتخاب دوم آن است. چند لانه دارند که به طور چرخشی از آن استفاده می‌کنند و در شرایط لانه می‌توانند ۳ متر قطر و ۴ متر ارتفاع داشته باشند. معمولا ۲ تخم می‌گذارند و تا ۴۵ روز روی آنها می‌خوابند.
عقاب طلایی، در حالت وحشی، بالای ۳۰ سال و در اسارت، بیش از ۴۶ سال عمر می‌کند.
در مناطقی نظیر مغولستان هنوز به صورت سنتی از این پرنده به عنوان شکارچی استفاده می‌شود و گاهی عقاب‌ها نقش شکارچیانی را در روستا ایفا می‌کنند که زندگی مردم آنجا چشم در گرو شکار‌های عقاب طلایی است.
عقاب طلایی توانایی شکار روباه و حتی گرگ نیز دارد که بومیان مغولستان به طور مشخص و مناطقی از قرقیزستان و قزاقستان هنوز از این پرنده با در دست گرفتن و سوار بر اسب به عنوان شکارچی استفاده می‌شود. این پرنده بنا به گفته‌های سالخوردگان مناطق کردستان در سال‌های دور نیز چنین نقشی در مناطق کرد نشین بر عهده داشتند.
عقاب طلایی در ایران رو به انقراض است و احتمال از بین رفتن این پرنده‌ی باشکوه بسیار زیاد است از این رو این پرنده در فهرست سازمان حفاظت محیط زیست ایران قرار دارد و نگهداری از این جاندار جریمه‌های سنگینی در پی خواهد داشت. در سال‌های اخیر تعداد این پرندگان رو به کاهشی تاسف بار نهاده است.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان، گفت: عقاب طلایی بهترین کنترل کننده جوندگان و خزندگان محسوب می‌شود و انقراض این پرنده شکاری ضربه به طبیعت و حیات وحش است.
علی قره چه لو در این رابطه گفت: متاسفانه برخی افراد با استفاده از ابزار‌های مختلف مانند سلاح شکاری و در برخی موارد نیز با سنگ اندازی، این پرنده را هدف قرار می‌دهند و با این کار به طبیعت صدمه می‌زنند.
وی اظهار داشت: برخی افراد، آشیانه این پرنده شکاری را شناسایی کرده و جوجه‌های آنها را به همراه خود می‌برند و، چون مراقبت و نگهداری از آنها را سخت و هزینه بر می‌بینند در نتیجه جوجه‌ها را تحویل محیط زیست می‌دهند.
قره چه لو با تاکید بر اینکه افراد یقین بدانند که جوجه عقاب‌های بزرگ شده در قفس، دیگر شرایط بازگشت به طبیعت را ندارند، افزود: شکار این پرندگان ۴۰ میلیون ریال جریمه دارد و افراد خاطی باید این مبلغ را بابت ضرر و زیان به حساب محیط زیست واریز کنند و جرایم آن از جنبه عمومی نیز به رای و نظر قاضی پرونده بستگی دارد.
آزادی و پرواز بر فراز آسمان، حق طبیعی پرندگان است. با شکار این گونه ارزشمند و به اسارت درآوردن آن گامی در جهت انقراض هر چه زودتر این عقاب برنداریم.
