علل بازگشایی سفارتخانه‌های عربی در سوریه؛ پروژه دولت‎های مرتجع عربی برای سرنگونی دولت سوریه چگونه شکست خورد

به گزارش گروه بین الملل ، در پی موفقیت دولت سوریه در به کنترل درآوردن بیش از دو سوم مناطق کشور و مرگ توهمات و سوداهای غربی در سوریه، کشور‌های عربی که با بروز بحران در سوریه در سال ۲۰۱۱ اقدام به بستن سفارتخانه‌های خود در دمشق کرده بودند، بازگشت به سوریه را در دستور کار خود قرار دادند.

بازگشایی سفارت کشورهای امارات، بحرین و کویت در سوریه که نشانه پیروزی سیاسی و دیپلماتیک دمشق است، زمانی انجام شد که تحولات میدانی و سیاسی سوریه که منجر به تغییرات و جابه جایی‌های آشکار در زمین بازی شد با توئیت‌های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر ترک سوریه همراه شد.

 

اقدام هماهنگ کشور‌های عربی در بازگشایی سفارتخانه‎هایشان در دمشق که از اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۸ آغاز شد و ارسال سیگنال‌هایی از سوی کشور‌های عربی مبنی بر موافقت اکثر کشور‌های عضو اتحادیه عرب که پیشتر عضویت سوریه را به حالت تعلیق درآورده بودند، با بازگشت سوریه به این بلوک عربی، از تغییر رویکرد کشور‌های عربی درخصوص سوریه حکایت دارد.

 

بیشتر بخوانید: حمایت ۸ کشور عربی از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب

 

این تمایل به احیای روابط سیاسی و دیپلماتیک با سوریه در پی سفر «عمر البشیر» رئیس جمهور سودان به دمشق شکل جدی تری به خود گرفت. در همین راستا، «اسکای نیوز عربی» نوشت: "تمامی سیگنال‌های ارسالی از دولت‌های حاشیه خلیج فارس حکایت از شکست تمام عیار پروژه تغییر رژیم و تعیین راهبرد نوین در قبال سوریه دارد. "

 

در حالی که برخی به این تغییر رویکرد کشور‌های عربی به عنوان دلیلی بر افزایش نگرانی آنان از آنچه گسترش نفوذ رقبای منطقه‌ای خود در سوریه مانند ایران و ترکیه خوانده می‎شود می‌نگرند، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته عرب در این خصوص می‎گوید: "نکته جالب توجه توجیه کشور‌های عربی در بازگشایی سفارت‌های خود در دمشق این بوده که می‌گویند به دنبال دور کردن سوریه از ایران هستیم. این کشور‌های عربی پیش از آغاز بحران سوریه به این کشور پیشنهاد پرداخت ده‌ها میلیارد دلار برای دوری از ایران را دادند، اما دمشق پاسخ رد به این خواسته داد و تاکید کرد که ایران همپیمان قدرتمندی است."

 

بیشتر بخوانید: پرواز‌های دبی به دمشق از سر گرفته شد 

این نکته را باید در نظر داشت که کشور‌های عربی منطقه، برای ایجاد موازنه در برابر ایران در موارد متعدد و نیز در موضوع سوریه، از شیوه آزمون و خطا به کرات بهره بردند که تنها دستاورد آن در خصوص سوریه، دورتر شدن دمشق از جهان عرب و شکاف در یکپارچگی کشور‌های عربی منطقه‌ای بوده است. این کشور‌ها اکنون با مشاهده افزایش تنش‌ها میان کشور‌های عربی منطقه مانند تنش در روابط عربستان - قطر، عربستان - یمن، کشور‌های عربی - سوریه و عربستان - مصر درصدد هستند تا با بازگشت به سیاست‌های به اصطلاح مسالمت آمیز از ضرر‌های بیشتر جلوگیری کنند.

 

 

در مجموع علت بازگشت کشور‌های عربی به سوریه به صورت خلاصه عبارتند از: پر کردن خلا ناشی از خروج احتمالی آمریکا از سوریه، اجرای استراتژی رقابت با ایران به شکلی جدید، تشدید بحران‌های منطقه‌ای و ناتوانی از حل و فصل آن‌ها و درک هزینه‌های سنگین سیاست‌های تقابلی، بحران خاشقجی برای عربستان.

 

 

گذشته از دلایل متعدد اقدام کشور‌های عربی برای بازگشایی سفارت های خود در دمشق باید توجه داشت که این کشور‌ها ناخواسته به تثبیت دولت سوریه کمک می‌کنند. ضمن این که علاوه بر تغییر معادلات تعاملی و دیپلماتیک منطقه‎ای و فرامنطقه‌ای ناشی از این اقدام شامل تغییرات احتمالی در روابط کشورها، احتمال به ثمر نشستن تلاش های کشورهای عربی برای آغاز دوره همگرایی نیز وجود خواهد داشت.