آغاز «طراحی سوخت جدید ۲۰ درصد»/ تولید سانتریفیوژهای پیشرفته صنعت نفت
صالحی خاطرنشان کرد: در مجموع کارخانه تولید کیک زرد مجتمع شهید رضایی نژاد اردکان یزد، کارخانه بزرگی است و از هر حیث کامل شده و معایبش گرفته شده است. یکی دو سالی بود که ما تستهای لازم را در آن انجام میدادیم که امروز خوشبختانه محصول این کارخانه را به اصفهان منتقل خواهیم کرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از مراسم انتقال ۳۰ تن اورانیوم مجتمع صنعتی شهید رضایی نژاد اردکان یزد به تاسیسات هستهای اصفهان اظهار کرد: الان در کارخانه تولید کیک زرد مجتمع صنعتی شهید رضایی نژاد اردکان یزد هستیم؛ امروز با تقارن این ایام مبارک آغاز بهره برداری صنعتی این کارخانه شروع میشود.
وی تصریح کرد: درفاصله سه الی چهار سال اخیر این کارخانه در حال تکمیل و تست بود. در دو سال اخیر توانستیم در برههای که تستها را انجام میدادیم ۴۰ تن کیک زرد در این کارخانه تولید کنیم که ۱۰ تن آن را در ۲۰ فروردین ۹۷ به «یو سی اف» اصفهان منتقل کردیم و الان انشاءالله فرمان انتقال ۳۰ تن دیگر به «یو سی اف» اصفهان صادر خواهد شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: کارخانه تولید کیک زرد مجتمع صنعتی شهید رضایی نژاد اردکان یزد ظرفیت تولید سالانه ۸۴ هزار تن اورانیوم را دارا میباشد. البته هر چقدر عیار سنگ بالاتر باشد تولید اورانیوم هم بالاتر خواهد بود؛ اگر عیار سنگ ۱۰۰۰ پی پی ام، باشد سالی ۸۴ هزار تن میتوان در اینجا اورانیوم تولید کرد.
وی با اشاره به بهرهبردرای کامل کارخانه تولید کیک زرد مجتمع صنعتی شهید رضایی نژاد اردکان یزد، گفت: امیدواریم از امسال به بعد بتوانیم شاهد تولید مقدار معتنابهی کیک زرد در این کارخانه باشیم؛ کیک زرد یک ماده استراتژیک در صنعت هستهای است و صنعت هستهای بدون ماده اولیه که همان کیک زرد باشد نمیتواند پیش برود.
صالحی با بیان اینکه از نظر اورانیوم وضع ما مطلوب است، خاطرنشان کرد: امیدواریم در یک افق ۵ الی ۶ سال آینده بتوانیم به یک رقم قابل توجهی از تولید کیک زرد برسیم.
وی با بیان اینکه اکنون میتوانیم در این سالن سانتریفیوژهای آی. آر.۴ و آی. آر.۶ را مونتاژ کنیم افزود: ظرفیت اسمی این سالن ۵۰ تا ۶۰ سانتریفیوژ است.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه ۱۵ هزار مهندس در صنعت هستهای کشورمان مشغول به کارند گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی توجه ویژهای به صنعت هستهای دارند و این صنعت میعادگاه بسیاری از صنایع در استاندارد بسیار بالاست.
وی افزود: مقام معظم رهبری از نظر تأمین انرژی برای نسلهای آینده و عنصر اقتدار جمهوری اسلامی ایران به این صنعت نگاه میکنند.
صالحی با بیان اینکه استفاده از سوختهای فسیلی برای تولید برق، سالانه در پیک مصرف ۳۵۰ میلیون تن گاز آلاینده را تولید میکند گفت: اگر ۳۵ هزار مگاوات مصرف میانگین برق کشور از صنعت هستهای تولید میشد میزان گازهای آلاینده ۲۷۰ میلیون تن کاهش مییافت.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه صنعت هستهای برای کشورمان اقتدار ایجاد کرده است افزود: اکنون در چارچوب برجام برخی محدودیتها را داریم.
صالحی گفت: در موضوع اکتشاف، استخراج، طراحی رآکتور و سانتریفیوژها، آب سنگین و استفاده از صنعت هستهای در صنایع از آستانهها عبور کرده ایم.
وی افزود: زمانی ۱۷ سال طول کشید که یک زنجیره سانتریفیوژ را ایجاد کنیم، اما اکنون خودمان با استفاده از علوم مختلف، سانتریفیوژها را طراحی میکنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بزرگترین دستاورد صنعتی کشور این است که علم هستهای را به گونهای در دست داریم که خودمان بخشهای گوناگون آن را طراحی میکنیم.
صالحی افزود: در چارچوب برجام معادن کشور شبانه روز فعالند و کارخانه اردکان یزد نیز به مرحله صنعتی رسید.
وی گفت: بر اساس برجام فقط اورانیومی که به اصفهان منتقل میشود باید پلمپ شده باشد.
صالحی با بیان اینکه تحقیقات و توسعه در زمینههای گوناگون از جمله شیرهای خلأ و سانتریفیوژها انجام میشود افزود: اکنون سانتریفیوژهای آی. آر.۴ و آی. آر.۲ ام را تولید انبوه و روی آی. ار.۶ و آی. آر.۷ آزمایش میکنیم.
وی گفت: در چارچوب برجام فقط میتوانیم یک سانتریفیوژ آی. آر.۷ را آزمایش مکانیکی کنیم و ۲۰ سانتریفیوژ آی. آر.۶ را کنار یکدیگر بگذاریم.
صالحی افزود: در چارچوب برجام هر سانتریفیوژ آی. آر.۱ در ۱۰ سال باید برای غنی سازی استفاده کنیم و پس از پایان ۱۰ سال میتوانیم انواع دیگر سانتریفیوژها را به کار گیریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اکنون با ۵ هزار و ۶۰ سانتریفیوژ آی. آر.۱ غنی سازی را انجام میدهیم و محدودیتها در برجام اثری روی کار ما ندارد.
صالحی افزود: محدودیتها در برجام فرصتی برای ما ایجاد کرد که سانتریفیوژهای مدرن را آزمایش و آماده تولید انبوه کنیم.
وی گفت: آزمایش سانتریفیوژ آی. آر.۸ را دو سال پیش از برجام آغاز کردیم و دو سال دیگر نیز برای تکمیل آزمایشهای این سانتریفیوژ نیاز است.
صالحی افزود: در چارچوب برجام اجازه داریم سه سانتریفیوژ آی. آر.۸ بسازیم، اما هنوز پنج ـ. شش ماه از آزمایشهای ماشین اول باقی مانده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: زمانی که سانتریفیوژ آی. آر.۱ را ساختیم ۴۰ درصد آنها در کار متلاشی میشد، اما اکنون این درصد به زیر یک رسیده است.
وی با بیان اینکه از اورانیوم ۲۰ درصد غنی سازی شده برای رآکتور تهران و ساخت دارو استفاده میکنیم افزود: زمانی که سوخت خریداری شده از آرژانتین رو به اتمام رفت به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کردیم که سوخت ۲۰ درصد نیروگاه تهران در حال اتمام و نیاز به خرید مجدد این سوخت است، اما آمریکا و روسیه شرایطی را برای کشورمان تعیین کردند که حاکمیت ملی ما زیر سؤال میرفت بنابراین تصمیم گرفتیم خودمان این سوخت را تولید کنیم.
صالحی گفت: نفع تحریم برای ما این بود که اورانیوم ۲۰ درصدی را خودمان و در کمتر از ۲ سال ساختیم.
وی افزود: در زمان ساخت مذاکره نیز میکردیم، اما میدانستیم مذاکرات به نتیجهای نمیرسد و در حیرت غربیها اعلام کردیم سوخت ۲۰ درصد را ساخته ایم.
صالحی درباره تولید رادیوایزوتوپهای پایدار در فوردو نیز گفت: مراحل نخست و آزمایشها با همکاری روسها انجام شده است، اما ساخت دستگاه غنی سازی عناصر غیر از اورانیوم با سانتریفیوژهای غنی سازی این عنصر متفاوت و کار سختی است.
وی افزود: در نمونه آزمایشگاهی، جداسازیها انجام شده است و با روسها به مرحله نرم افزاری وارد شده ایم و تلاش میکنیم در دو سال آینده ایزوتوپهای پایدار را تولید و حتی صادر کنیم.
صالحی درباره روند ساخت رآکتور اراک نیز گفت: کارگروه فنی متشکل از متخصصان ایرانی، چینی و آمریکایی برای بازطراحی جدید این رآکتور بر اساس پیشرفتهترین فناوریهای روز دنیا ایجاد شد البته طراحی این رآکتور با ایران است و ۹۰۰ نیروی متخصص ما برای بازطراحی آن کار میکنند.
وی افزود: در مراحل مفهومی و پایه کار این رآکتور تمام شده و کارگروه، آن را تأیید کرده است، اما در مرحله تفصیلی در نیمه راه هستیم و با فشارهای رئیس جمهور آمریکا کار کند شده است.
صالحی گفت: به آنان اعلام میکنیم اگر ادامه ندهند خودمان کار را پیش میبریم و انتخابهای گوناگونی در این زمینه داریم و خود را برای بدترین شرایط آماده کرده ایم.
وی افزود: در مذاکرات برجام طرف مقابل فکر میکرد ما را در ساخت سانتریفیوژها در بن بست قرار میدهد، اما این طور نیست.
صالحی گفت: پیش از برجام ۱۹ هزار سانتریفیوژ آی. آر.۱ نصب کرده بودیم که ۹ هزار سانتریفیوژ غنی سازی میکرد و ۱۰ هزار ماشین کار نمیکرد.
وی افزود: هزار سانتریفیوژ آی. آر.۲ ام نیز نصب کرده بودیم که آنها نیز کار نمیکرد.
صالحی گفت: در چارچوب برجام تعداد سانتریفیوژی که قرار بود جمع آوری شود به صورت بسیار دقیق جمع کردیم.
وی افزود: طرف مقابل فکر میکرد سانتریفیوژهای آی. آر.۱ ما که با آنها غنی سازی میکنیم به ۱۰ سال نمیرسند، زیرا ۴۰ درصد آنها متلاشی میشد، اما اکنون که این درصد به زیر ۱ رسیده است ۱۴ هزار سانتریفیوژ آی. آر.۱ در انبار داریم و دیگر نیازی به ساخت این ماشین وجود ندارد.
صالحی گفت: تاکنون پس از برجام ۱۳ گزارش مثبت آژانس بین المللی انرژی اتمی از فعالیتهای هستهای کشورمان منتشر کرده که بار سنگینی بر سازمان انرژی اتمی است و ما به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کردیم.
وی افزود: از زمانی که ترامپ اعلام کرد با برجام مخالف است دولت آمریکا در شرایط سختی قرار دارد و میخواهد جمهوری اسلامی ایران را با فشارهایی که از طرف رژیم صهیونیستی وارد میشود وادار به خروج از برجام کند.
صالحی گفت: همکاری هستهای با اروپا خوب است و فعلاً با اروپاییها همکاری هستهای مان پیش میرود.
وی افزود: مرکز نظام ایمنی هسته ای، تجهیزات جدیدی به ما میدهد و کلاسهای آموزشی خوبی در این زمینه داریم.
صالحی با بیان اینکه آمریکا بزرگترین تأمین کننده بودجه آژانس بین المللی انرژی اتمی است گفت: در بحث راستی آزمایی فعالیتهای هستهای کشورمان نیز سهم آمریکا در تأمین بودجه این کار بالاست.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ماده اولیه اورانیوم ماده راهبردی است و نمیتوان آن را به آسانی در بازار بین المللی تهیه کرد.
صالحی گفت: اگر کشوری میخواهد صنعت هستهای داشته باشد باید از ذخایر کافی اورانیوم یا کیک زرد خود اطمینان داشته باشد.
وی افزود: نیروگاه بوشهر «۱» سالانه ۲۵۰ تا ۲۷۰ تن اورانیوم مصرف میکند و حدود هزار تن مجموع کیک زرد کشور فقط برای مصرف ۳ سال این نیروگاه است.
صالحی گفت: از معدن گچین بندر عباس سالانه حدود ۱۰ تن اورانیوم استخراج میکردیم و پس از حدود ۱۰۰ تن استحصال اورانیوم، آن معدن بسته شد.
وی افزود: کارخانه بندر عباس نیز در حد آزمایشگاهی بود و از فناوریهای قدیمی استفاده میکردیم.
صالحی گفت: کارخانه اردکان نخستین کارخانه پس از پایلوت بندر عباس است که با فناوریهای مدرن راه اندازی و بخش قابل توجهی از تجهیزات آن در کشورمان ساخته شده است.
وی افزود: این کارخانه در سال، ۸۴ هزار تن سنگ اورانیوم را به کیک زرد تبدیل میکند.
صالحی گفت: در دو سه سال اخیر این کارخانه بهسازی شده است و در یک سال و نیم اخیر به صورت آزمایشی حدود ۴۰ تن کیک زرد تولید کرد.
وی افزود: میزان تولید این کارخانه از این پس به بودجهای بستگی دارد که به آن اختصاص مییابد.
صالحی با بیان اینکه حدود ۲۰ درصد کشور پیش از انقلاب اسلامی اکتشاف هوایی برای معادن اورانیوم شده بود گفت: پس از انقلاب و از سال ۸۸ به بعد با توصیه مقام معظم رهبری دوباره اکتشاف هوایی راه اندازی کردیم و تاکنون ۸۰ درصد وسعت خاک ایران اکتشاف هوایی شده است.
وی افزود: اکنون خلبانان و مفسران نقشهها ایرانی هستند و ۲۲۰ هزار کیلومتر مربع را پی جویی زمینی و ۳۰۰ هزار متر حفاری کرده ایم.
صالحی گفت: در اکتشاف و استخراج اورانیوم، ۹۵ درصد متکی به خودمان هستیم و فقط برخی تجهیزات مانند بالگرد را خریداری میکنیم که آن را نیز در آینده میسازیم.
وی افزود: بر اساس اکتشافهایی که انجام داده ایم کشور فقیری در زمینه ذخایر اورانیوم نیستیم و با شتاب لازم و همه امکانات اورانیوم مورد نیاز کشور را استخراج میکنیم.
صالحی گفت: صنعت هستهای کشورمان در بین کشورهای در حال توسعه استثناست و در همه حوزههای این صنعت از جمله آب سنگین، غنی سازی، اکتشاف و استخراج، تولید رادیو دارو و استفاده در صنایع پیشرفته ایم.
وی افزود: سانتریفیوژهای پیشرفته صنعت نفت کشورمان را خودمان تولید میکنیم.
صالحی گفت: طراحی سوخت جدید ۲۰ درصد را آغاز کرده و در تأمین سوخت نیروگاه بوشهر گامهای بسیاری برداشتهایم، اما تولید سوخت دارای فرآیند بسیار پیچیده و زمان بر است.
وی افزود: مشابه سوخت نیروگاه بوشهر را ساخته ایم، اما سالها باید آزمایش شود تا با اطمینان آن را درون رآکتور قرار دهیم.