اقدامات سکاندار بازار سرمایه در ۲.۵ سال گذشته

به گزارش گروه اقتصاد به نقل از بازار سرمایه، حدود دو سال و نیم است که محمدی به بورس آمده و سکاندار نهاد ناظر بازار سرمایه شده است. روز گذشته جلسه شورای عالی بورس به ریاست فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل و طی آن شاپور محمدی برای یک دوره ۳۰ ماه دیگر به عنوان سکاندار بازار سرمایه برگزیده شد.

در این مدت بازار سرمایه شاهد تغییر و تحولات زیادی در حوزه‌های مختلف بود که از جمله آن می‌توان به عضویت عادی سازمان بورس در سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار، اصلاح دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها، کنترل ریسک اعتباری شرکت‌های کارگزاری، تاسیس صندوق تثبیت بازار سرمایه و اقداماتی برای توسعه معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران اشاره کرد.

اصلاح دستورالعمل توقف و بازگشایی نماد‌ها

طی سال‌های گذشته توقف طولانی مدت نماد‌ها در بورس و فرابورس ایران به یک مشکل بزرگ برای فعالان بازار سرمایه بدل شده بود، اما با حضور شاپور محمدی در ریاست سازمان بورس اقداماتی در راستای اصلاح دستورالعمل توقف و بازگشایی نماد‌ها صورت گرفت و با این اقدام تعداد نماد‌های متوقف از حدود ۶۵ نماد به حدود ۱۵ نماد و تاخیر گزارشگری شرکت‌ها تا سه روز کاهش یافت.

در دستورالعمل‌های اصلاحی، توقف به جلوگیری از انجام معامله ورقه بهادار به مدت کمتر از پنج روز کاری اطلاق می‌شود. به منظور افزایش سطح نقدشوندگی، کاهش هزینه‌های ریسک عملیاتی سهامداران و سرمایه‌گذاران و افزایش اعتماد فعالان بازار، در دستورالعمل‌های اصلاحی زمان توقف نماد‌ها با در نظر گرفتن رویه‌های عملیاتی بازار کاهش یافته است. همچنین، حداکثر زمان مشخصی برای هر توقف، پیش بینی شده است تا سرمایه‌گذاران برای برنامه‌های سرمایه‌گذاری، از تاریخ بازگشایی نماد آگاهی داشته باشند.

در صورتی که ناشر اطلاعات با اهمیت منتشر کند، نماد معاملاتی به منظور انتشار متقارن اطلاعات بین سرمایه‌گذاران، به طور خودکار ۶۰ تا ۹۰ دقیقه متوقف می‌شود و بعد از آن، نماد بازگشایی می‌شود. اگر اطلاعات منتشره مطابق فرم‌های استاندارد سازمان نباشد، یا سازمان بورس بخواهد اطلاعات تکمیلی از ناشر بگیرد، معاملات حداکثر تا دو روز کاری متوقف خواهد شد. در این مورد سازمان به عنوان نهاد ناظر به بررسی اطلاعات منتشره خواهد پرداخت. تعداد روز‌های توقف در این مورد به حداقل رسیده است و سرمایه گذاران به محض دریافت اطلاعات و تحلیل آن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

ارتقای عضویت بازار سرمایه ایران در آیسکو

همچنین در اوایل سال ۱۳۹۵ بود که سازمان بورس اعلام کرد که به عضویت پیوسته آیسکو درآمده است. در آن زمان پل اندروز - دبیرکل آیسکو - در نامه‌ای به سازمان بورس این عضویت را تایید کرد. متعاقب آن مسئولان اعلام کردند که به زودی سازمان بورس به عضویت عادی آیسکو در می‌آید. در زمان ریاست شاپور محمدی در سازمان بورس تلاش‌هایی زیادی برای ارتقای عضویت از پیوسته به عادی انجام شد.

در نهایت چندی پیش سازمان بورس و اوراق بهادار توانست عضو عادیِ سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (آیسکو) شود که ارتقای عضویت در این نهاد بین المللی را می‌توان نمایانگر رشد بازار سرمایه ایران در سطح بین‌الملل دانست و برای دست یابی به این جایگاه، تمامی قوانین و استاندارد‌های موجود در بازار سرمایه ایران با استاندارد‌های موجود در آیسکو منطبق شد. آیسکو تقریبا ۹۵ درصد بازار‌های سرمایه دنیا را در برمی‌گیرد.

کنترل ریسک اعتباری شرکت‌های کارگزاری

در سال جاری هیات مدیره سازمان بورس همزمان با اوج‌گیری قیمت سهام در بورس و رشد چشمگیر حجم معاملات اعتباری سهام به منظور کنترل ریسک شرکت‌های کارگزاری که برای خرید اوراق بهادار به مشتریان خود اعتبار می‌دهند و تنظیم سازوکار اجرایی مربوطه، دستورالعمل کنترل ریسک اعتباری کارگزار‌ها را تصویب کرده است.

براساس قوانین خرید و فروش اعتباری، کارگزار با اعتباری که از سیستم بانکی دریافت کرده امتیازی به مشتری خاص خود می‌دهد که خرید اعتباری سهام نام دارد و مشتری در پی آن می‌تواند بدون پرداخت وجه نقد از محل نوسان صعودی قیمت سهام عایدی خوبی را شناسایی کند. در نیمه اول سال جاری حجم خرید‌های اعتباری مقدار قابل توجهی افزایش یافته و در برخی از کارگزاری‌های خصوصی اعتبار‌های بسیار بالایی به مشتریان خاص اختصاص داده شد و با این اتفاق ریسک معاملات و ورشکستگی کارگزاری‌ها بالا رفت. اما با تصویب و اجرای دستورالعمل الزامات کفایت سرمایه نهاد‌های مالی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، موج جدیدی از نظارت بر فرآیند خرید و فروش اعتباری صورت گرفت و با تعیین حد اعتباری در کارگزاری‌ها ریسک این صنعت را به مراتب کاهش داد.

تاسیس صندوق تثبیت بازار سرمایه

در دوره ۲.۵ ساله اخیر، با تصویب چارچوب کلی فعالیت و نحوه استفاده از منابع، آیین‌نامه‌ها و بودجه توسط هیات امنا و امضای وزیر اقتصاد صندوق تثبیت بازار سرمایه فعالیت خود را آغاز کرد. این صندوق که در راستای اجرای ماده ۲۸ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور با هدف اطمینان بخشی و ایجاد ثبات در بازار سرمایه، در تیرماه ۱۳۹۶ بنای تاسیس آن گذارده شد تاثیر بسزایی در حمایت از سهامداران و پیشگیری از نوسانات شدید بازار دارد.