هوش مصنوعی؛ چشم‌انداز رقابت ژئوپولیتیک در حوزه نوظهور جهانی
تعقیب بی‌وقفه جهانی برای برتری فناوری به‌عنوان یکی از رقابت‌های راهبردی تعیین‌کننده قرن بیست‌و‌یکم ظاهر شده است.
محور اصلی این رقابت، تلاش برای توسعه سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی (AI) است؛ حوزه‌ای که کشور‌های بسیاری از جمله چین و آمریکا در آن نفوذ چشمگیری داشته‌اند.
تغییر پارادایم در حوزه هوش مصنوعی
یک مثال قابل توجه در این زمینه دیپ‌سیک است، یک استارتاپ چینی هوش مصنوعی که عقل متعارف را در مورد پیش نیاز‌های نوآوری پیشرفته تغییر داده است.
صعود سریع دیپ‌سیک نشان می‌دهد که چگونه نوآوری بومی می‌تواند صنایع مستقر را مختل کند؛ طبق گزارش‌ها، مدل پرچمدار این شرکت به سطوح عملکردی قابل مقایسه با همتایان پیشرو آمریکا دست یافت، در حالی که با کسری از هزینه‌ای که معمولا با چنین پیشرفت‌هایی همراه است، کار می‌کرد.
چند روز پس از راه‌اندازی در ماه ژانویه ۲۰۲۵، چت ربات هوش مصنوعی دیپ‌سیک به پربارگیری‌ترین برنامه رایگان در فروشگاه‌های اینترنتی آمریکا تبدیل شد و سیستم‌های مستقر را جایگزین کرد و باعث کاهش چشمگیر ارزش‌گذاری بازار برای تولیدکنندگان بزرگ تراشه شد.
چنین واکنش‌های بازار لرزه‌ای نه‌تنها بر توانایی فن‌آوری دیپ‌سیک بلکه بر پتانسیل آن برای بازتعریف معیار‌های رقابتی در توسعه هوش مصنوعی تأکید می‌کند.
رونمایی از هوش مصنوعی گروک
این شرکت نسخه‌ای از فناوری چت‌بات را رونمایی کرد که بهگفته وی «هوشمندترین هوش مصنوعی روی زمین» است.
ایکس اِی‌آی همچنین اعلام کرد که پیش‌آموزش Grok ۳ کامل شده است و این مدل هنوز در حال اصلاح است؛ یک نسخه از Grok ۳ نیز در حال آموزش است.
ماسک گفت: ما به‌طور مداوم هر روز مدل‌ها را بهبود می‌دهیم و به معنای واقعی کلمه در عرض ۲۴ ساعت، شاهد پیشرفت‌هایی خواهیم بود.
این شرکت یک موتور جست‌وجوی هوشمند جدید با Grok-۳ معرفی کرد که آن را دیپ‌سرچ نامید؛ دیپ‌سرچ یک ربات گفت‌وگوی استدلالی است که روند درک یک پرس‌وجو و نحوه برنامه‌ریزی پاسخ آن را بیان می‌کند.
علاوه بر این، ایلان ماسک پیش از این دو شکایت علیه اوپن اِی‌آی به اتهام انحراف از اصول بنیادی خود تنظیم کرد و پیشنهاد خرید بازوی غیردولتی آن را به مبلغ ۹۷.۴ میلیارد دلار داد که هیئت مدیره اوپن اِی‌آی این درخواست را رد کرد.
آلتمن، مدیر اجرایی اوپن اِی‌آی، این پیشنهاد را به‌عنوان یک تاکتیک برای کاهش سرعت طبقه‌بندی کرد؛ ماسک در تاسیس اوپن اِی‌آی شرکت داشت، اما از زمان خروج از هیئت مدیره در سال ۲۰۱۸ از این شرکت انتقاد کرد.
برنده رقابت در جهان هوش مصنوعی کیست؟
یک استارت‌آپ داغ که یکشبه به یک غول فناوری میلیارد دلاری تبدیل شد، در حال رقابت با غول‌های فناوری تثبیت‌شده برای برتری در بازار جدیدی است که همه انتظار دارند آینده‌ای سرشار از فراوانی و سود را باز کند.
به نظر می‌رسد این توصیفی از اوپن ای‌آی در مقابل گوگل و همکارانش باشد، اما در واقع گزارشی از «جنگ مرورگرها» در سپیده‌دم وب حدود ۳۰ سال پیش است –زمانی که نت‌اسکیپ با مایکروسافت برای کنترل نرم‌افزاری که مردم برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کردند- رقابت کرد.
در سال ۱۹۹۶ یا ۱۹۹۷، چند سال پس از اینکه سران آینده‌نگر فناوری متوجه شدند که مالکیت مرورگر وب یک جایزه است، گوگل -شرکتی که در نهایت برنده مسابقه خواهد بود- حتی رونمایی نشده بود.
امروزه، در حالی که غول‌ها و رقبای هوش مصنوعی برای ساختن یک چت‌بات بهتر و تصاحب اشتراک ذهنی و سهم بازار با هم رقابت می‌کنند، به همین ترتیب احتمال خوبی وجود دارد که ربات برنده (با فرض وجود تنها یک) هنوز اختراع نشده باشد و شرکت سازنده آن هنوز تاسیس نشده باشد.
به همین دلیل است که ابرقدرت‌های فناوری، علی‌رغم ثروت و نفوذ بی‌شمارشان، ترسیده‌اند.
شلوغی فضا در این حوزه برخی از ناظران را وادار می‌کند که انباشتگی هوش مصنوعی امروزی را به‌عنوان یک حباب ببینند و به‌طور قطع چنین است؛ بسیاری یا بیشتر این شرکت‌ها و محصولات شکست خواهند خورد و در واقع، کشتار از قبل آغاز شده است.
اما منطق سرمایه‌گذاری خطرپذیر حکم می‌کند که حتی با وجود شکست اکثر شرکت‌ها، تعداد کمی از سرمایهگذاران با به دست آوردن یک قطعه اولیه از یک شرکت که به‌طور غیرقابل تصوری سودآور می‌شود، به سود می‌رسند.
خطر‌های توسعه هوش مصنوعی
استراتژیست‌ها باید به چندین چالش در به کارگیری هوش مصنوعی توجه داشته باشند؛ هوش مصنوعی مولد خطر‌های کاملا مستندی را ارائه می‌کند، از سوگیری مدل (برای مثال داده‌های آموزشی تاریخی می‌تواند هوش مصنوعی را به تاکید بیش از حد بر انواع خاصی از مشتریان سوق دهد) تا توضیح‌پذیری کاهش‌یافته (عدم ارائه یک مبنای منطقی برای تجزیه و تحلیل) تا توهم‌های (ساخت محتوای معتبر، اما نادرست).
خبر خوب این است که هر یک از این مشکلات در حال رفع شدن است؛ به‌عنوان مثال هوش مصنوعی می‌تواند به خود پلیس کمک کند.
یک «عامل منتقد» می‌تواند کار انجام شده از طرف سایر برنامه‌های هوش مصنوعی را بررسی کند و در مواقعی که محتوا ممکن است نادرست باشد، علامت‌گذاری کند یا مستقیما دستور کار مجدد کار مورد نظر را دهد.
فراتر از این خطر‌های به‌خوبی درک شده، هوش مصنوعی مولد ملاحظات بیشتری را برای استراتژیست‌ها ارائه می‌دهد.
نقش‌های نوظهور هوش مصنوعی در استراتژی
قضاوت انسانی برای ایجاد چشم‌انداز استراتژیک ضروری است که جاه‌طلبی سازمان را با دیدگاه چگونگی تحقق آن ترکیب می‌کند.
با این حال، هوش مصنوعی می‌تواند سرعت بخشیدن به کار تیم‌های استراتژی را افزایش دهد و سخت‌گیری بیشتری را به همراه داشته باشد.
حتی در این روز‌های اولیه، چندین نقش برای هوش مصنوعی وجود دارد؛ محقق، مفسر، شریک فکری، شبیه‌ساز و ارتباط‌دهنده؛ هر یک از این نقش‌ها می‌توانند در مراحل مختلف در مراحل مختلف توسعه استراتژی ایفای نقش کنند.
انتهای پیام/