آلودگی هوا و عوارضی که کمتر گفته شده است؛ از تاثیر بر رشد مغز جنین تا ایجاد بیماری‌های روانی و تشدید تغییرات اقلیمی

چندی پیش وزیر بهداشت، درمان وآموزش پزشکی اعلام کرد که در سال گذشته ۵۶ درصد مرگ‌های کشور یعنی حدود ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا بوده است، همچنین برآورد خسارت آلودگی هوا در سال گذشته ۱۲ میلیارد دلار بوده که با هزینه‌های جانبی به ۲۰ میلیارد دلار نیز می‌رسد.

ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون آلاینده اصلی کشور ما هستند، معیار جهانی بیش از ۵ میکروگرم در هر مترمکعب برای این آلاینده را آلودگی دانسته که ما در کشور این مقدار را ۱۲ میکروگرم در هرمترمربع می‌دانیم، اما با معیار خودمان نیز شهر‌های کشور به طور متوسط ۲۴۷ روز آلوده بوده و این آمار برای تهران ۳۵۳ روز است.

ظفرقندی همچنین گفت که ۱۵ درصد مرگ و میر کودکان زیر پنج سال در ایران به دلیل آلودگی هواست و این مهم اهمیت توجه به راهکارهایی برای کاهش آلایند‌ها را نشان می‌دهد.

در همین رابطه علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌و‌گو با میزان بیان کرد: آلودگی هوا تاثیر مستقیمی بر سلامتی افراد در جامعه دارد و در عین حال هزینه‌های هنگفتی را به جوامع تحمیل می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد این آلودگی مربوط به وسایل نقلیه متحرک است.

وی ادامه داد: سیستم حمل و نقل عمومی و ریلی ما نیز بسیار ضعیف است و این عوامل زمینه‌ای را برای افزایش آلودگی هوا و در نهایت به خطر افتادن جان افراد ایجاد می‌کند. آلودگی هوا عناصری مانند فلر‌ها و در عین حالی سولفات‌ها و نیترات‌ها را به شکل آئروسل ایجاد می‌کند که نتیجه آن، حملات قلبی و مشکلات تنفسی است. این آلودگی‌ها باران‌های اسیدی را به دنبال دارد و در نهایت سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد.

وی با بیان اینکه ما در وزارت بهداشت تنها می‌توانیم با دادن هشدار و حساس کردن جامعه در مسیر افزایش سلامتی افراد حرکت کنیم. آمار‌ها نشان می‌دهد، آلودگی هوا حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار نفر را به کام مرگ می‌کشاند و سهم شهر تهران از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا حدود ۷۰۰۰ نفر است.

نقش آلودگی هوا در ابتلا به سرطان ریه، خون و مغز استخوان

جعفر جندقی مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز به میزان گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، افزایش آلودگی هوا ارتباط مستقیمی با سرطان‌ها دارد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلاینده‌های هوا مانند ذرات معلق دی اکسید نیتروژن و بنزین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه و دستگاه تنفسی را افزایش دهد، همچنین فلزات سنگین و مواد شیمیایی که خصوصاً در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند آزبست در صنعت ساختمان و خودروسازی، هیدروکربن‌ها آروماتیک در صنایع پتروشیمی نقش ویژه‌ای در ایجاد سرطان ریه خون و مغز استخوان دارند و به همین دلیل نیاز است تا تدابیری راهگشا و اثرگذار را برای کاهش میزان آلایندگی هوا در نظرگرفته شود.

جندقی راهکار‌های پیشگیری از سرطان را مورد تاکید قرار داده وتصریح کرد: در زمانی که هوا دچار آلایندگی است. باید از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوای بیرون و آلودگی هوای داخل ساختمان از جمله رادون و گاز رادیو اکتیو تولید شده از تجزیه طبیعی اورانیوم که می‌تواند در ساختمان‌ها، خانه‌ها، مدارس و حتی محل کار انباشته شود خودداری شود.

ارتباط بیماری‌های روانی با آلودگی هوا

عباس جعفری کارشناس برنامه ریزی محیط زیست نیز در گفت‌و‌گو با میزان با بیان اینکه بسیاری از تاثیرات آلودگی هوا به صورت بلند مدت بر روی افراد باقی خواهند ماند و عوارض شدیدی را در سلامتی افراد ایجاد می‌کند گفت: مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۵ منتشر شد، نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در اوایل زندگی ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل در سنین بالاتر را افزایش دهد. این ارتباط ابتدا ۲۰ سال پیش در سگ‌های خانگی در مکزیکوسیتی مشاهده شد. بررسی‌های بعدی در بریتانیا نیز نشان داد که آلودگی هوا می‌تواند به تسریع زوال شناختی و افزایش خطر زوال عقل منجر شود.

جعفری افزود: تحقیقی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران کودکی می‌تواند تأثیرات منفی بلندمدتی بر سلامت ریه‌ها در بزرگسالی داشته باشد. این مطالعه نشان داده است که افرادی که در کودکی در معرض سطوح بالای آلودگی هوا قرار گرفته بودند، در بزرگسالی بیشتر دچار علائم برونشیت می‌شوند، حتی اگر در کودکی مشکلات ریوی نداشته باشند. همچنین مطالعه‌ای که در مجله Brain Medicine منتشر شده است، نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های هوا مانند ذرات معلق ریز (PM۲.۵) و اکسید‌های نیتروژن در دوران بارداری و اوایل کودکی ممکن است با افزایش خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم مرتبط باشد. این آلاینده‌ها می‌توانند فرآیند‌های بیولوژیکی را تحریک کنند که بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارند.

وی گفت: تحقیقات متعددی در سطوح دانشگاهی و آماری درباره تأثیرات آلودگی هوا بر جوامع انسانی انجام شده است. مطالعه‌ای توسط دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند نشان داده است که افزایش سطح آلودگی هوا با افزایش بستری شدن در بیمارستان‌ها به دلیل بیماری‌های روانی مانند افسردگی، اضطراب و روان‌پریشی مرتبط است.

وی ظهار کرد: بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که آلاینده‌های شاخص هوا مانند مونوکسید کربن، اوزون، دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق اثرات حاد و مزمنی بر سلامت انسان دارند که بر بخش‌هایی از سیستم‌ها و اندام‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارند.

جعفری تاکید کرد: آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی دو چالش زیست‌محیطی مرتبط هستند که می‌توانند تأثیرات متقابلی بر یکدیگر داشته باشند. برای مثال، افزایش دما می‌تواند منجر به افزایش غلظت اوزون سطحی شود که خود یک آلاینده مضر برای سلامت انسان است. همچنین، برخی از آلاینده‌های هوا مانند ذرات معلق می‌توانند بر الگو‌های آب و هوایی تأثیر بگذارند و تغییرات اقلیمی را تشدید کنند. به طور کلی، کاهش آلودگی هوا می‌تواند به کاهش اثرات منفی بر سلامت انسان و همچنین کاهش سرعت تغییرات اقلیمی کمک کند.

انتهای پیام/