تخت‌روانچی: در چارچوب برجام حاضر به گفتوگو برای لغو تحریم‌ها هستیم
مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در مصاحبه با فرانچسکو دلئو خبرنگار مجله ایتالیایی Affari Internazionali و رادیو رادیکاله گفت: در طول این سال‌ها موضع ما ثابت بوده و اعلام کرده‌ایم که آماده گفتوگو در چارچوب برجام به منظور رفع تحریم‌ها هستیم؛ در حال حاضر هم موضع ما همین است و اعلام کرده‌ایم که در چارچوب برجام حاضر به گفتوگو هستیم؛ یعنی تعهدهای برجامی در مقابل لغو تحریم‌ها؛ ما با اعضای برجام که شامل سه کشور اروپایی و چین و روسیه است، در تماس هستیم. آمریکا به دلیل خروج از برجام طرف برجام محسوب نمی‌شود؛ بنابراین با آن گفت‌وگویی نداریم.
متن کامل مصاحبه تخت روانچی به شرح زیر است:
پرسش: جناب معاون وزیر، بیش از ۱۲۰ روز از روی کار آمدن دولت آقای پزشکیان می‌گذرد؛ اصلی‌ترین چالش‌هایی که طی این مدت دولت آقای پزشکیان با آن مواجه بوده، کدامند و چه اهدافی برای آینده دارید؟
پاسخ: در زمینه مسائل داخلی، طبیعتا مسائل اقتصادی یکی از چالش‌هایی است که دولت با آن مواجه است؛ مسائل اقتصادی هم ریشه در داخل کشور دارد و هم در خارج از آن؛ در ارتباط با مسائل داخلی و مشکلات اقتصادی دولت در تلاش است تا با نظم دادن به اقتصاد کشور از مشکلات بکاهد؛ یعنی از طریق همکاری با مجلس و همچنین اتخاذ تصمیم‌های لازم برای اقتصاد کشور تلاش می‌کند تا مشکلات اقتصادی را کاهش دهد، البته کار آسانی نیست و تصمیم‌های سختی باید گرفته شود ولی دولت مصمم است که این کار را انجام دهد البته با مد نظر داشتن نیازهای جامعه و توجه به این که تصمیمات متخذه سختی زیادی برای مردم در برنداشته باشد؛ بنابراین در مورد آن بخش از مسائل اقتصادی که به داخل کشور مربوط می‌شود، دولت مصمم است که با نظم بخشی به اقتصاد و ایجاد یک اجماع عمومی مشکلات اقتصادی را کمتر کند. بخش دیگری از مشکلات اقتصادی ما به خارج از کشور مرتبط است و ریشه در تحریم‌های ظالمانه‌ای دارد که سال هاست بر ملت ایران تحمیل شده است. در مورد تحریم‌ها صحبت فراوان است. به طور کلی این تحریم‌ها در جهت اعمال فشار بر ملت ایران وضع شده است. کشور‌هایی که این تحریم‌ها را به ما تحمیل کرده اند تلاش داشته اند که از طریق این تحریم‌ها و اعمال فشار به مردم بتوانند سیاست‌های خود را در قبال ایران دنبال کنند. طبیعتا ما تلاش می‌کنیم تا با این تحریم‌ها مقابله کنیم و از آثار آن بکاهیم و در عین حال در جهت رفع این تحریم‌ها می‌کوشیم. ما در عین تلاش برای رفع تحریم‌ها سعی داریم تا از طریق نظم اقتصادی و توجه به داخل کشور و بهره برداری از امکانات و ظرفیت‌های داخلی به اقتصاد سامان دهیم. البته سؤال جنابعالی بسیار گسترده است و طیف متنوعی از موضوعات را دربرمی گیرد.
پرسش: درباره پرونده هسته‌ای ایران و نحوه عبور ایران از تحریم‌ها چه راهبردی دارید و در صورت تصمیم به مذاکره چه کشور‌هایی باید مخاطب شما باشند؟
پاسخ: در بحث هسته‌ای یک نکته بسیار مهم این است که ایران به عنوان یکی از اعضای NPT از حقوقی برخوردار است. یعنی ما بر اساس NPT در ازای تعهداتی که داده ایم، دارای حقوقی هستیم. در طول سال‌هایی که موضوع هسته‌ای ایران مطرح بوده یکی از مشکلاتی که ما داشتیم این بود که به ایران اجازه داده نمی‌شد در چارچوب NPT از حقوق خود استفاده کند. بعد از مذاکراتی که در طول سال‌ها انجام شد، موضوع را به ناحق به شورای امنیت سازمان ملل کشاندند و تحریم‌های متعددی را علیه ایران در شورای امنیت وضع کردند. علاوه بر تحریم‌های سازمان ملل، کشور‌های اروپایی و همچنین آمریکا تحریم‌هایی را در این زمینه علیه ایران تصویب کردند. ما از ابتدا گفته بودیم که به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. عضو NPT هستیم و سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی کشور جایی ندارد. رهبر معظم انقلاب هم در این زمینه فتوایی داده و هرگونه استفاده از سلاح هسته‌ای ممنوع اعلام کردند؛ بنابراین هم از نظر دینی و هم از نظر تصمیم کشور که بر اساس دکترین دفاعی شکل می‌گیرد، ما جایی را برای سلاح هسته‌ای نمی‌بینیم. بر این مبنا ما در سال ۲۰۱۳ با طرف‌های مذاکراتی موسوم به ۵+۱ وارد گفتگو‌هایی شدیم. بعد از دو سال یعنی در سال ۲۰۱۵ توانستیم به توافق برجام برسیم. مذاکرات سخت و فشرده‌ای بود و ما در طول مذاکرات صداقت خود را برای حصول توافق نشان دادیم. البته اساس توافق برجام بر این است که در ازای تعهداتی که ما پذیرفته ایم، طرف مقابل هم ملزم به انجام تعهداتی در راستای رفع تحریم هاست. گزارش‌های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران صد در صد به تعهدات خود عمل کرده است. با این حال از روز‌های اول اجرای توافق مشاهده کردیم که آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند. ما تمام این مواردی که آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نکرده اند را هم به دبیرکل سازمان ملل و هم به نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام گزارش کرده ایم. اوج اقدامات خلاف برجام توسط آمریکا در سال ۲۰۱۸ بود که با خروج ترامپ از برجام صورت گرفت. در آن زمان کشور‌های اروپایی که هنوز عضو برجام بودند از ایران خواستند که در مقابل این تصمیم امریکا، از برجام خارج نشود و به ما گفتند که اگر ایران از تعهدات خود در چارچوب برجام خارج نشود، خساراتی را که در اثر نقض برجام توسط آمریکا وارد شده است، جبران خواهند کرد. ما یک سال صبر کردیم و در طول این یک سال متأسفانه کشور‌های اروپایی یا نخواستند یا نتوانستند به تعهدی که به ما داده بودند عمل کنند. ما مجبور شدیم در سال ۲۰۱۹ طی چند مرحله بر اساس برجام تعهدات خود را کاهش دهیم. نهایتا بعد از پایان دوره آقای ترامپ و ورود آقای بایدن به کاخ سفید در سال ۲۰۲۱، در عین ابراز علاقمندی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، چنین اتفاقی نیفتاد. در واقع همان سیاست فشار حداکثری که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام بر ایران تحمیل کرد، توسط دولت آقای بایدن ادامه یافت. در طول این سال‌ها موضع ما ثابت بوده و اعلام کرده ایم که آماده گفتگو در چارچوب برجام به منظور رفع تحریم‌ها هستیم. در حال حاضر هم موضع ما همین است و اعلام کرده ایم که در چارچوب برجام حاضر به گفتگو هستیم؛ یعنی تعهدات برجامی در مقابل لغو تحریم ها. ما با اعضای برجام که شامل سه کشور اروپایی و چین و روسیه است، در تماس هستیم. آمریکا به دلیل خروج از برجام طرف برجام محسوب نمی‌شود؛ بنابراین با آن گفتگویی نداریم. ما اخیرا در طول چند ماه گذشته دو بار با سه کشور اروپایی گفتگو کردیم. باز هم حاضر به گفتگو هستیم ولی باید مشخص باشد که گفتگو فقط برای گفتگو نباشد بلکه باید نتیجه بخش باشد. موضع ما همین است و همین مسیر را ادامه خواهیم داد.
پرسش: آیا به قدرت رسیدن ترامپ در کاخ سفید از تاریخ ۲۰ ژانویه آینده، شما را درباره آینده مذاکرات و بازگشت آمریکا به مذاکرات خوش‌بین می‌کند یا بدبین؟ آیا درست است که ترامپ از طریق عمان برای شما پیام ارسال کرده است؟
پاسخ: ما آمریکا را براساس رفتارش قضاوت می‌کنیم نه براساس شعار‌ها و مواضع اعلامی آن؛ آقای ترامپ در مورد مذاکرات هسته‌ای و در مورد ایران اظهارات مختلفی داشته است، ولی ما باید منتظر باشیم و ببینیم ایشان بعد از شروع به کار در عمل چه خواهد کرد؛ گفته می‌شود آقای ترامپ بعد از آمدن به کاخ سفید سیاست فشار حداکثری را ادامه خواهد داد؛ این سیاستی است که آمریکایی‌ها بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ در زمان آقای ترامپ از آن استفاده کرده‌اند و عملا این سیاست شکست‌خورده است؛ چرا آمریکا قصد دارد یک سیاست شکست‌خورده را دوباره اعمال کند؟ آقای ترامپ بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ فکر می‌کرد از طریق سیاست فشار حداکثری می‌تواند ایران را از حقوق خود محروم کند و مدعی بود که از این طریق ایران را وادار خواهد کرد که به توافقی تن دهد که مورد نظر آمریکاست، اما این اتفاق نیفتاد؛ نکته دیگر این که تحولات بین‌المللی در دوره اول آقای ترامپ با وضعیت فعلی دنیا بسیار متفاوت بود؛ ما یک بار تجربه شکست سیاست فشار حداکثری را مشاهده کردیم و واقعیت موجود دنیا نیز نسبت به چند سال قبل متفاوت است؛ لذا سیاست فشار حداکثری در صورت اعمال مجدد، دوباره شکست خواهد خورد؛ البته آقای ترامپ در عین حال گفته است که تنها نگرانی او دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است و خود ما هم گفته‌ایم که به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم؛ بنابراین باید صبر کنیم و ببینیم در عمل چه خواهد کرد.
پرسش: وزیر خارجه جدید دولت سوریه از ایران خواسته است که باعث آشوب در سوریه نشود؛ شما چه پاسخی می‌دهید؟
پاسخ: موضع ما نسبت به سوریه کاملا روشن است؛ ما معتقدیم که باید تمامیت ارضی و استقلال سوریه حفظ شود و امور داخلی سوریه را به خود مردم سوریه واگذار کنیم؛ این خود مردم سوریه هستند که باید در مورد نوع حکومت و نحوه اداره کشورشان تصمیم بگیرند و هیچ کس حق دخالت در این زمینه را ندارد و ما هم در آنجا دخالتی نداریم؛ کشور‌های خارجی نباید در امور داخلی سوریه مداخله کنند و نیرو‌های خارجی هم نباید در سوریه حضور داشته باشند؛ بنابراین سیاست ما بر اساس اصول حقوق بین‌الملل است.
پرسش: بنیامین نتانیاهو اظهار داشته است که قصد تغییر نقشه منطقه را دارد؛ آیا نگران حمله اسرائیل به ایران هستید و در صورت وقوع این حمله چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟
پاسخ: ادعای تغییر نقشه منطقه ادعای باطلی است؛ منظور از تغییر نقشه منطقه چیست؟ آیا می‌خواهند نزدیک به هشتاد سال ستمی که به مردم فلسطین روا داشته‌اند، محو کنند؟ آیا می‌خواهند به تجاوزهای خود به کشور‌های منطقه ادامه دهند؟ آیا این معنای تغییر منطقه است؟ اقدام‌های رژیم اسرائیل در طول چند سال گذشته در فلسطین، لبنان، سوریه و مناطق دیگر نشان می‌دهد که این رژیم به حقوق و مقررات بین‌المللی پایبند نیست و فکر می‌کند که از طریق این اقدام‌ها می‌تواند نقشه خاورمیانه را تغییر دهد؛ کشتار انسان‌های بی‌گناه، کودکان، زنان، تخریب اماکن غیرنظامی، آوارگی غیرنظامیان بخشی از جنایت‌هایی است که توسط این رژیم در غزه صورت گرفت؛ اقدام‌های این رژیم در لبنان، تخریب اماکن و به شهادت رساندن تعداد زیادی از افراد را در کنار اقدام‌های اخیر این رژیم در سوریه و اشغال هرچه بیشتر خاک آن کشور قرار دهید؛ رژیم اسرائیل تصور می‌کند که با حمایت آمریکا و برخی از کشور‌های اروپایی می‌تواند اقدام به کشورگشایی کند؛ دوران کشورگشایی به سر رسیده است؛ باید در خواب ببینند که در قرن ۲۱ می‌توانند از این طریق به اهداف خود برسند؛ جامعه بین‌المللی نمی‌پذیرد کسی چنین جنایت‌هایی را مرتکب شود و گمان کند هیچ عقوبتی در انتظارش نخواهد بود؛ اتفاقا برعکس؛ الآن مسئله فلسطین یکی از موضوع‌های مهم جامعه بین‌المللی و تمام مردم دنیاست؛ دیوان بین‌المللی دادگستری چندین رای علیه اقدام‌های اسرائیل صادر کرده است؛ در سازمان ملل نیز قطعنامه‌های مختلفی با رای بسیار بالا تصویب شده و این نشان‌دهنده انزوای رژیم اسرائیل است؛ در ارتباط با اقدام‌های رژیم اسرائیل علیه ایران؛ این رژیم به توانایی‌های ایران به خوبی واقف است و می‌داند هرگونه تجاوز به ایران چه عقوبتی دربرخواهد داشت؛ مقام‌های ارشد کشور بار‌ها اعلام کرده‌اند که ما برای دفاع از کشور و مردممان هر اقدامی که لازم باشد را انجام خواهیم داد؛ ما در زمان لازم این اقدام‌ها را انجام خواهیم داد.
پرسش: در اروپا نگرانی‌هایی درباره حقوق زنان ایران وجود داشته است؛ آیا دولت آقای پزشکیان رویکرد متفاوتی نسبت به مسئله حقوق بشر خواهد داشت؟
پاسخ: با وجود موارد متعدد نقض حقوق بشر در قاره اروپا و همچنین سکوت کشور‌های اروپایی در قبال جنایت‌های اسرائیل در فلسطین، ابراز نگرانی این کشورها در باب حقوق بشر در ایران سوال‌برانگیز است؛ در ارتباط با رویکرد دولت آقای پزشکیان نسبت به مسئله حقوق بشر همان گونه که در صحبت‌های آقای پزشکیان و هم در عملکرد دولت ایشان مشاهده می‌شود، ایشان نسبت به رعایت حقوق بشر بسیار اهمیت قائل است؛ ایشان اعلام کرده‌اند که در چارچوب قانون اساسی کشور همه اقدام‌های لازم برای رعایت شأن انسان و مراعات حقوق بشر را به انجام خواهند رساند؛ در ارتباط با موضوع زنان، همان گونه که خود شما در طی سفرهایتان به ایران مشاهده کرده‌اید، زنان در مشاغل مختلف به امور جاری کشور می‌پردازند؛ در دانشگاه درس می‌خوانند و تدریس می‌کنند و کاملا براساس خواسته‌های خود عمل می‌کنند؛ اکنون تعداد دانشجویان خانم در کشور بیش از ۶۰ درصد است؛ در حوزه‌های مختلف اعم از علمی و اجرایی شاهد حضور فعال و موثر خانم‌ها هستید؛ کسانی که ادعا می‌کنند زنان در ایران با مشکل مواجهند و در مورد حقوق آنان ابراز نگرانی می‌کنند، اهداف دیگری را دنبال می‌کنند.
انتهای پیام/