خرازی: سقوط سوریه یک طرح آمریکایی اسرائیلی بود

سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در مصاحبه‌ای با شبکه المیادین لبنان تصریح کرد: اساسا هدف ما از کمک به سوریه، مبارزه با گروه‌های تکفیری و حفظ امنیت سوریه، عراق و ایران بود؛ بعد از جنگ هم در قالب ابتکار آستانه با نمایندگان معارضه ارتباط داشتیم؛ اگر آن‌ها واقعا از تفکر تکفیری عبور کرده، دنبال همزیستی باشند، این خود نشان می‌دهد که مبارزه ما با تکفیری‌ها موفق بوده است.

وی درباره رجزخوانی‌های جدید بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران نیز تاکید کرد: طرح تغییر نظام در ایران از ابتدای انقلاب در دستور کار آمریکا بوده است، اما جمهوری اسلامی ایران با تقویت قدرت بازدارندگی‌اش، قاطعانه از موجودیت خود دفاع کرده، این مسیر ادامه خواهد یافت؛ آن‌ها نیز از توانایی‌های بالفعل و بالقوه ما آگاه‌اند.

خرازی درباره پیامد‌های تغییر رژیم سوریه بر محور مقاومت اظهار کرد: مقاومت در جان هر فلسطینی ریشه دارد به‌طوری که با رفتن این و آن خاموش نمی‌شود؛ چنانکه از ۱۹۴۷ همواره مستحکمتر شده است.

وی همچنین به تهدیدهای رژیم صهیونیستی علیه یمن اشاره کرد و گفت: آن‌ها باکی از حمله‌های رژیم اسرائیل ندارند و متقابلا امنیت آن را به خطر می‌اندازند، به‌طوری که حتی تل آویو از خطر موشک‌های فراصوت آن‌ها در امان نیست.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در ادامه با اشاره به پرونده هسته‌ای ایران تاکید کرد که مذاکرات هسته‌ای بستگی به سیاست ترامپ دارد که نامشخص است و افزود:سیاست ما مشخص است، جمهوری اسلامی ایران هم آماده ادامه مذاکره و هم آماده مقابله با فشارهاست؛ واکنش ما متناسب با رفتار آن‌ها خواهد بود.

وی همچنین روند تقویت روابط با چین و روسیه را مثبت ارزیابی و از تلاش چین برای شکل‌گیری نظم نوین جهانی با ایفای نقش قدرت‌های نوظهور منطقه‌ای، حمایت کرد.

متن کامل این گفت‌وگو به شرح زیر است: 

المیادین: منطقه شاهد تحولات زیادی است که شاید بارزترین آن‌ها رویداد‌های سوریه و سقوط رژیم سابق در دمشق، همزمان با رفتار تهاجمی اسرائیل در چند جبهه باشد؛ در حالی که همچنان عدم قطعیت، ویژگی آینده روابط ایران و کشور‌های غربی است و یک ماه پیش از آنکه ترامپ رسما زمام قدرت را در آمریکا به‌دست گیرد، شرایط کنونی چه موازنه‌هایی ایجاد خواهد کرد؟ ارزیابی تهران از آینده روابط راهبردی خود در منطقه و عرصه بین‌الملل چگونه است؟ این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر را اینجا در تهران، پایتخت ایران، در گفت‌وگوی ویژه با رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران مطرح خواهیم کرد.

پرسش: سوریه همیشه نقطه یا عرصه همگرایی و واگرایی بین تهران، آنکارا و مسکو بوده است؛ روایت‌های زیادی در مورد سقوط رژیم سابق در سوریه منتشر شده است؛ در تهران، اتفاقی را که افتاده است، چگونه تفسیر می‌کنید؟ آیا در جایی نقشه‌ای علیه تهران طراحی شده است؟

خرازی: هر سه کشور که عضو ابتکار آستانه بودند، طبیعتا در همکاری با هم تلاش کردند که مشکل سوریه و معارضان حل شود؛ البته هر کدام از سه کشور اهداف خود را داشتند؛ هدف ما حمایت از مقاومت بود؛ ترکیه هدف خود را پیگیری می‌کرد و روسیه هم همین‌طور؛ البته رژیم اسرائیل نیز در پی هدف‌های خود بود و مرتب سوریه را بمباران می‌کرد؛ روسیه در حالی که آسمان سوریه را در اختیار داشت، در برابر بمباران‌های رژیم اسرائیل، اقدامی نکرد.

اینکه این اتفاقات افتاد و نیرو‌های معارض توانستند با سرعت پیش روند و شهر‌های عمده را بگیرند، دلایلی داشت؛ مهم‌ترین دلیل این بود که ارتش سوریه مقاومت نکرد؛ نیرو‌هایی که از طرف ایران به نام فاطمیون در سوریه حضور داشتند، به اتکای ارتش و پشتیبانی هوایی روسیه می‌توانستند مقاومت کنند؛ وقتی این اتفاق نیفتاد، طبیعتا نمی‌توانستند به تنهایی میدان جنگ را اداره کنند، لذا عقب‌نشینی کردند و به ایران بازگشتند.

این البته یک طرح آمریکایی – اسرائیلی بود؛ نشانه‌اش هم این است که بلافاصله مقام‌های آمریکایی به دمشق رفتند و با سران معارضان دیدار کردند؛ آن‌ها حتی جایزه ۱۰ میلیون دلاری که برای دستگیری جولانی تعیین کرده بودند، لغو کردند؛ خود این نشانه آن است که این طرح، آمریکایی بوده است.

گروه‌ها و کشور‌های مختلف، ازجمله ترکیه در این قضیه نقش داشتند و در آینده هم نقش خواهند داشت؛ برای همین، همکاری کشور‌های منطقه برای حل مسائل سوریه اهمیت بسیاری خواهد داشت؛ نمی‌توان بدون همکاری‌های منطقه‌ای این مسئله را فیصله داد.

ترکیه با سوریه اختلاف ارضی تاریخی داشت؛ آن اختلاف، خودش انگیزه‌ای برای ترکیه بود که بخواهد حمایت لجستیکی و آموزشی از نیرو‌های معارض در حرکت‌شان برای در اختیار گرفتن سوریه داشته باشد؛ این اختلاف در گذشته هم بود؛ حتی در زمانی که من وزیر امور خارجه بودم، چنین اختلاف ارضی بین سوریه و ترکیه رخ داد که با وساطت ایران و مصر متوقف شد.

همه این عوامل موثر بود؛ هم طرح آمریکایی – اسرائیلی و هم نقشی که اختلاف ارضی ترکیه با سوریه داشت، سقوط حکومت بشار اسد را رقم زد.

تجاوزهای رژیم اسرائیل به سوریه جدید نیست؛ ارتفاعات جولان سال‌هاست که در تصرف اسرائیل است؛ این روز‌ها البته رژیم اسرائیل از فرصت نبود حکومت در سوریه استفاده کرد تا تجاوزهای خود را گسترش دهد؛ لذا اراضی بیشتری را تصرف کرده، روزانه بمباران‌های وسیعی را انجام می‌دهد و مراکز نظامی و حتی غیرنظامی سوریه را هدف می‌گیرد؛ بنابراین چنین پدیده‌ای از قبل بوده و امروز هم رو به گسترش است.

درباره تهدید ایران، در همان زمانی هم که بشار اسد حاکم بود، رژیم اسرائیل تلاش می‌کرد ایران را تهدید کند و از آن جهت وضعیت تفاوتی نکرده است؛ آن زمان هم با استفاده از آسمان اردن، سوریه و عراق سعی می‌کرد از راه دور به مراکز نظامی ما آسیب برساند؛ بنابراین از جهت تهدید، تفاوتی در وضعیت حاصل نشده است.

ما در برابر تجاوزهای رژیم اسرائیل باید مقاومت کنیم و قدرت مقاومت هم داریم، چنانکه آن را به نمایش گذاشته‌ایم.

افغانستان کمک کرد، پاکستان بود؛ ولی امروزه طالبان به پاکستان وفادار نیست و مشکلات متعددی با هم دارند؛ بنابراین تحولات منطقه اینقدر پیچیده است که نمی‌توان آینده را به خوبی قضاوت کرد؛ بایستی صبر کرد؛ما ضرب‌المثلی در فارسی داریم که می‌گوییم «جوجه را آخر پاییز باید شمرد»؛ این معنایش این است که اینقدر تحولات در منطقه زیاد است که نتیجه نهایی را نمی‌توان امروز پیش‌بینی کرد.

پرسش: در رابطه با پرونده هسته‌ای، انتظار از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم با واشنگتن با بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری را دارید؟ شرایط تهران برای این کار چیست؟ آیا در برهه پیش رو شاهد یک رویارویی شدید خواهیم بود یا نرمش متقابل بین واشنگتن و تهران؟

خرازی: اولا هنوز سیاست ترامپ مشخص نیست. ولی ما هم آماده مذاکره هستیم و هم آماده مقاومت در برابر فشارها؛ این بستگی دارد به اینکه آن‌ها چه سیاستی را در پیش بگیرند؛ قبلا سیاست فشار حداکثری را آزمودند که به شکست انجامید؛ بنابراین ما عجله نداریم؛ بایستی صبر کنیم و ببینیم آن‌ها چه سیاستی در پیش می‌گیرند و ما متقابلا سیاست خود را تعیین خواهیم کرد.

برای هر اقدامی آماده هستیم، ولی آقای ترامپ پیش‌بینی‌ناپذیر است؛ باید صبر کنیم و ببینیم  چه سیاستی را می‌خواهد اعمال کند.

پرسش: چندی پیش در مصاحبه خود با المیادین هشدار دادید که جمهوری اسلامی ممکن است دکترین هسته‌ای خود را بازنگری کند؛ با توجه به اقدام ترامپ برای ازسرگیری تحریم‌ها و تهدید‌های اسرائیل، زمان این اقدام نزدیک است است یا هنوز از این امر دور هستیم؟

خرازی: ما در اساس مخالف سلاح هسته‌ای هستیم، ولی اگر آن‌ها بخواهند اقدام‌هایی علیه ما بکنند، طبیعتا ما هم پاسخ متناسب با آن را در زمان مقتضی خواهیم داد.

پرسش: روشن است که ترامپ سیاست‌های سختگیرانه خود در قبال چین بازخواهد گشت، امری که ممکن است روابط تهران و پکن را تقویت کند؛ نزدیکی دو کشور در سطح استراتژیک و همچنین در زمینه تقویت چندجابه‌گرایی به کجا رسیده است؟

خرازی: روابط ایران و چین خیلی خوب پیش می‌رود؛ سیاستی که چینی‌ها اتخاذ کرده‌اند، این است که از سلطه دلار بکاهند و از سلطه سازوکار‌های مالی که در کنترل آمریکاست، مثل صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی خارج شوند؛ ما از این تمجید می‌کنیم و معتقدیم که بایست با سازوکار‌های در حال شکل‌گیری مثل بریکس، شانگهای یا بانک نوین توسعه، از سلطه آن سازوکار‌ها و ارز دلار خارج شویم.

در این جهت اقدام‌های خوبی انجام گرفته است و اینها همگی در جهت نظم نوین جهانی است که مورد حمایت ماست؛ نظم نوینی که قدرت‌های نوظهور منطقه‌ای هم باید در آن نقش‌آفرینی داشته باشند.

پرسش: اقدام‌ها یا سیاست‌های جدیدی که ممکن است در این زمینه اتخاذ شود، چیست؟

خرازی: همین که بریکس به وجود آمده تا کشور‌های عضو آن بین خودشان براساس ارز‌های ملی دادوستد و به هم کمک کنند؛ یا شانگهای در حوزه وظایف خود یا بانک نوین توسعه، برای اینکه بتوانند وام بگیرند و توسعه یابند، همگی سازوکار‌هایی است که به کشور‌های عضو که جمعیت عظیمی از دنیا را در بردارند، کمک می‌کند.

پرسش: در حوزه روابط راهبردی، به‌ویژه اگر بخواهیم در مورد رابطه ایران با مسکو صحبت کنیم، آیا بعد از حوادث اخیر سوریه اختلافی بین دو طرف بروز کرده است یا تفاهم راهبردی ادامه دارد؟

خرازی: روابط ایران و روسیه دیرینه و تاریخی است و در سال‌های اخیر هم توسعه یافته است؛ قرارداد همکاری راهبردی هم بین ایران و روسیه تهیه شده و به‌زودی امضا خواهد شد؛ البته هر کشوری سیاست خود را دارد؛ این بدان معناست که آنچه بین ایران و روسیه است، بدون اختلاف نیست، ولی باید دید زمینه‌های همکاری و دامنه اشتراکات بین کشور‌ها چیست.

ما الان زمینه‌های همکاری بسیار وسیعی با روسیه داریم و در حال برنامه‌ریزی درباره آن‌ها هستیم؛ تا به حال نیز این روابط به‌خوبی پیش رفته و توسعه بیشتری خواهد یافت.

ممکن است در برخی زمینه‌ها اختلاف‌نظر داشته باشیم که این خیلی طبیعی است.

پرسش: آیا احتمال ندارد که آنچه در سوریه رخ داد، وضعیت روابط مسکو و تهران را تغییر دهد؟

خرازی: خیر. اتفاقا ما درباره سوریه اشتراک نظر داشتیم؛ هم روسیه وارد سوریه شد و هم ایران وارد سوریه شد؛ یکی از دستاورد‌های ما در سوریه همین بود که تکفیری‌ها در واقع شکست خوردند؛ داعش و القاعده که سرکرده تکفیری‌ها بودند و دیگر گروه‌های تکفیری، با شکست مواجه شدند.

اگر امروزه می‌بینید معارضان سوری مدعی هستند از نگاه تکفیری عبور کرده‌اند، در واقع نشانه موفقیت ایران، روسیه و خود سوریه در مقابله با نیرو‌های تکفیری است.

اگر واقعا این نگرش حاکمان جدید سوریه واقعی باشد و نگاه تکفیری کنار گذاشته شده باشد، پیروزی هم برای مردم سوریه هم برای ایران هم برای روسیه و هم برای کل منطقه رقم خورده است، چون تکفیری‌ها واقعا امنیت کل منطقه را در خطر قرار می‌دادند.

آرزوی ما این است که سوریه امن باشد؛ مردم سوریه در سعادت باشند؛ ثبات و امنیت در سوریه برقرار شود و در مقابل تجاوزهای رژیم اسرائیل ایستادگی کنند.

پرسش: با توجه به این تحولات در منطقه، آینده روابط ایران و عربستان چگونه است؟

خرازی: روابط با عربستان به‌خوبی پیش می‌رود؛ بعد از توافق‌هایی که بین ایران و عربستان حاصل شد، بازدید‌ها برقرار است و خیلی امیدواریم که ایران و عربستان نقش خود را برای برقراری صلح و امنیت در منطقه ایفا کنند.

ما فکر می‌کنیم که کشور‌های منطقه بایستی گرد هم بیایند؛ با یکدیگر صحبت کنند و منطقه‌ای قوی تشکیل دهند؛ در سایه قدرت است که بیگانگان نمی‌توانند به اهداف خود برسند؛ ایران و عربستان دو کشور مهم این منطقه هستند و امیدواریم که در این راستا گام بردارند.

پرسش: در خاتمه، اگر بخواهیم موقعیت امروز ایران را براساس روابط راهبردی آن در منطقه توصیف کنیم، آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خرازی: ایران کشور مهمی است و نقش مهمی در این منطقه دارد؛ هدف ما تحقق صلح و امنیت فراگیر در منطقه است و راه آن قدرتمند شدن منطقه است؛ قدرتمند بودن ایران است که باعث شده کسی نتواند به آن تجاوز کند.

اگر ایران و دیگر کشور‌های این منطقه با هم قدرتی منطقه‌ای تشکیل دهند، منطقه مصونیت بیشتری خواهد داشت.

انتهای پیام/