مولفه‌های مهم در توسعه سبد سوخت نیروگاهی کشور/ نیروگاههای خورشیدی و سیکل ترکیبی مناسب‌ترین گزینه‌ها هستند
مرتضی آقایی، مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر تولید وزارت نیرو درباره مولفه‌های انتخاب و توسعه سبد سوخت نیروگاهی گفت: میزان و امکان دسترسی به منابع انرژی اولیه، تکنولوژی ساخت، هزینه سرمایه‌گذاری و تولید برق، نوع برق تولیدی و مواردی از این دست را می‌توان از جمله عوامل موثر در انتخاب سبد سوخت نیروگاهی برشمرد.
وی افزود: یکی از مهمترین مولفه‌ها در انتخاب روش تولید برق، میزان دسترسی به انرژی اولیه است که در واقع امنیت تامین انرژی را بیان می‌کند. به عنوان مثال برای توسعه نیروگاههای زغال‌سنگ سوز یا هسته‌ای باید دسترسی به منابع زغال سنگ و اورانیوم را با در نظر گرفتن همه محدودیت‌ها از جمله حمل و نقل و تحریم لحاظ کرد.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر تولید وزارت نیرو در این باره ادامه داد: از این منظر کشور ایران برای توسعه دو نوع نیروگاه ذکر شده دچار محدودیت است، زیرا منابع اولیه در حد کفایت نیستند و واردات آنها نیز با توجه به تحریم‌ها و هزینه‌های حمل و نقل، مقرون به صرفه نیست.
وی با بیان اینکه مکان وجود انرژی اولیه هر کدام از روش‌های تولید، می‌تواند توسعه آن روش را با محدودیت مواجه کند، ابراز داشت: برای مثال، استفاده از پنل‌های خورشیدی تقریباً در هر نقطه‌ای از ایران ممکن است ولی توربین‌های بادی فقط در مناطقی قابل نصب هستند که وزش باد پیوسته داشته باشد. همچنین با توجه گازکشی سراسری، تقریبا در هر نقطه از کشور امکان تأسیس نیروگاه گازی وجود دارد. سایر نیروگاه‌ها مانند زغال سنگ‌سوز و هسته‌ای نیز با توجه به نیاز به حمل انرژی اولیه دچار محدودیت‌هایی هستند. نزدیکی به شبکه سراسری برق نیز از جمله محدودیت‌ها جهت ساخت نیروگاه است.
آقایی در ادامه با تاکید بر اینکه تکنولوژی ساخت نیروگاه یکی از مولفه‌های مهم در توسعه نیروگاهی است، اظهار کرد: امکان تهیه پنل‌های خورشیدی یا وارد کردن تکنولوژی ساخت آنها از چین امکان‌پذیر است؛ در حالی‌که اینورتر‌های توان بالا که از ملزومات ساخت نیروگاه خورشیدی در حجم بالا است به سختی وارد کشور می‌شود.
به گفته وی، تکنولوژی ساخت توربین بادی ۲.۵ مگاواتی در کشور وجود دارد ولی ظرفیت تولید آن محدود است. در خصوص ساخت نیروگاههای هسته‌ای و زغال سنگ سوز نیز محدودیت‌های تکنولوژیکی وجود دارد. از این نظر می‌توان نیروگاههای حرارتی (گازی، بخاری و سیکل ترکیبی) را با توجه به اینکه عمده تکنولوژی ساخت آنها بومی‌سازی شده است، مناسب‌ترین گزینه برای توسعه دانست.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر تولید وزارت نیرو، هزینه سرمایه‌گذاری و تولید برق را مهمترین مولفه توسعه نیروگاهی برشمرد و ابراز داشت: نیروگاه خورشیدی و گازی کمترین سرمایه اولیه را لازم دارند و نیروگاههای زغال سنگ سوز و هسته‌ای بیشترین میزان سرمایه‌گذاری اولیه را به خود اختصاص می‌دهند.
وی در این زمینه افزود: با توجه به میزان و نوع تولید برق هر کدام از روش‌های تولید، در نظر گرفتن پارامتر هزینه کل تولید برق (با لحاظ ضریب تولید، سرمایه‌گذاری اولیه، سوخت و تعمیرات و نگهداری)، پارامتر مناسب‌تری برای تحلیل است. هزینه کل تولید برق برای نیروگاه بادی و خورشیدی حدود ۵ تا ۶ سنت دلار در هر کیلووات ساعت است. این هزینه برای نیروگاههای سیکل ترکیبی به ۸ سنت و برای نیروگاههای هسته‌ای و زغال سنگ سوز تا ۱۴ سنت افزایش می‌یابد. البته تکنولوژی ساخت نیروگاه می‌تواند این مقادیر را تغییر دهد.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر تولید وزارت نیرو تاکید کرد: نیروگاههای گازی و سیکل ترکیبی بسیار منعطف هستند و در صورت تأمین سوخت ورودی در هر شرایطی قابلیت تولید و کنترل میزان آن را دارند.
آقایی گفت: برای اقلیم ایران و شرایط خاص حاکم بر آن، مناسب‌ترین روش توسعه تولید برق نیروگاههای حرارتی از نوع سیکل ترکیبی با راندمان بالا و در کنار آن نیروگاههای تجدیدپذیر بادی و خورشیدی است. در درجه بعد، توسعه نیروگاههای زغال سنگ سوز و هسته‌ای صرفاً جهت تنوع بخشی به تولید و بومی کردن دانش ساخت آنها (نه به دلایل اقتصادی) می‌تواند در اولویت قرار گیرند.
وی با بیان اینکه صنعت برق در توسعه نیروگاههای سیکل ترکیبی موفق عمل کرده است، ادامه داد: در حال حاضر و طبق برنامه توسعه هفتم، نیروگاههای حرارتی جدید الاحداث همگی از نوع سیکل ترکیبی با راندمان بالا هستند. در حال حاضر راندمان نیروگاههای حرارتی ۳۹٫۵ درصد است. نیروگاههای سیکل ترکیبی راندمان بالا تا ۵۵ درصد بازدهی دارند. این موضوع به این معنی است که نیروگاه راندمان بالا تا حدود ۴۰ درصد با همان میزان سوخت مصرفی برق بیشتری تولید می‌کند.
آقایی یادآور شد: در این میان توسعه تجدیدپذیرها اولویت بالایی دارد. متاسفانه در حال حاضر ظرفیت تولید تجدیدپذیر در ایران بسیار کمتر از پتانسیل توسعه آنها در کشور است. در حال حاضر با تغییر رویکرد‌ها به سمت توسعه تجدیدپذیرها، راه‌اندازی تابلوی سبز بورس انرژی و الزام مشترکان به تأمین برق مورد نیاز خود از این بازار و رفع بسیاری از موانع تأمین مالی تجدیدپذیرها، می‌توان به توسعه آنها در سال‌های پیش رو امیدوار بود.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر تولید وزارت نیرو خاطرنشان کرد: رفع موانع تحریمی نیز در توسعه فاز‌های باقیمانده نیروگاه اتمی بوشهر و تکمیل ساخت نیروگاه زغال سنگ سوز طبس جهت تنوع بخشی به سبد تولید موثر است.
انتهای پیام/