فرهاد توحیدی: انتقال مفاهیم بلند بر اساس زبان نسل جدید ضروری است/ میراث کهن ایرانی اسلامی را به آیندگان معرفی کنیم

فرهاد توحیدی فیلم‌نامه‌نویس و داور بخش فیلمنامه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی در گفت‌وگو با میزان درباره اهمیت برگزاری جشنواره چند رسانه‌ای میراث فرهنگی گفت: جشنواره چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی برای همه کشور‌ها اهمیت دارد، چون هویت و میراث یک جامعه کهن با آن گره خورده است، به عبارت دیگر هویت مسئله مهمی محسوب می‌شود و به عنوان اولین مولفه‌ها در بررسی هر کشور مورد توجه است.

وی ادامه داد: وقتی «خود (شخصیت)» در سنین خیلی پایین شکل گرفته و قوام پیدا کند، آنگاه افراد با باید‌ها و نباید‌ها و آرمان‌های فرهنگ آشنا می‌شوند. این مهم توسط پدر، مادر، مربیان و حتی اطرافیان آموزش داده می‌شود. از مربیان مهد کودک گرفته تا مدرسه، آنچه که به ما تعلیم می‌دهند ریشه در آداب، سنن و فرهنگ ما دارد. فرهنگ طبیعتاً آن بخش تفکیک‌ناپذیر و جدانشدنی از هویت کشور است.

توحیدی به مراحل رشد اجتماعی و فرهنگی افراد پرداخت و تاکید کرد: در دوران نوجوانی و بلوغ تحولی در درون افراد رخ می‌دهد که احساس بالندگی است و فرد نه می‌تواند با افراد کم سن‌تر از خود بجوشد و نه به طور کامل در جمع بزرگتر‌ها پذیرفته می‌شود، چون آنها فکر می‌کنند اینها بچه‌اند و خودشان فکر می‌کنند بزرگ شده‌اند، آن زمان یک سوال اساسی در ذهن نوجوان شکل می‌گیرد؛ اینکه ما کیستیم و چیستیم؟ این سوال همیشه با ماست.

وی به ارتباط فرهنگ با نوجوانان و جوانان پرداخت و تصریح کرد: پاسخ این سوال ما کیستیم ما چیستیم منهای آن بخش شخصی به نوعی مقوله نسبت افراد با فرهنگمان را ترسیم می‌کند، بنابراین میراث‌فرهنگی در واقع بخش تفکیک‌ناپذیر وجود همه افراد محسوب می‌شود. مثل هواست و ما بدون اینکه متوجه باشیم با آن زندگی می‌کنیم.

این فیلم‌نامه‌نویس اظهار کرد: شما به محض اینکه از کشور خارج می‌شوید تازه متوجه می‌شوید کجا زندگی می‌کردید؛ این فقط مختص ایرانیان نیست. هر کسی از وطنش دور شود همین اتفاق می‌افتد. گلی ترقی در بخشی از یکی مصاحبه‌هایش می‌گوید: من وقتی برمی‌گردم و در فرودگاه ایران پیاده می‌شوم، احساس می‌کنم دارم در زبان فارسی لم می‌دهم و خیالم جمع می‌شود.

وی به میراث ناملموس ایرانیان اشاره و بیان کرد: زبان، تاریخ، معماری، آداب، سنن، رسوم، ادبیات عامه و ادبیات کلاسیک میراث ناملموس است. ایران اسلامی مفاخر و بزرگانی دارد که میراث‌فرهنگی تفکیک‌ناپذیر و بزرگی را برای ما رقم زده‌اند. ما مگر می‌توانیم فکر کنیم که چیزی غیر از موجود زنده‌ای هستیم که با فرهنگ وطنمان آکنده شده‌ایم، بنابراین یک مراسم آیینی مثل جشنواره میراث‌فرهنگی فقط حکم تذکر را دارد که به درون نگاه کنی و یادت بیاید که هستی و چه هستی. 

توحیدی مروری آسیب‌شناسانه به جشنواره میراث‌فرهنگی داشت و تاکید کرد: آنگونه که باید، در زمینه حراست از میراث‌فرهنگی فعالیت نداشته‌ایم. یعنی چه در زمینه حفاظت از ابنیه چه در زمینه نگهداشت آنها و مراقبت از تخریب، به اندازه لازم تلاش نکرده‌ایم. بخش هویتی کشور مورد هجوم برخی نادان‌ها قرار گرفته و آنها به دنبال دو پاره کردن فرهنگ هستند، یعنی فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی را با تصوری غلط در تقابل با همدیگر در نظر می‌گیرند. استاد مطهری کتابی نوشته‌اند که به خدمات متقابل ایران و اسلام اشاره دارد. اگر ایران نبود ادبیات دینی هم آنقدر غنا پیدا نمی‌کرد.

وی رویکرد ایران اسلامی را مورد بررسی قرار دادو افزود: بزرگترین متون فلسفه اسلامی را ایرانیان نوشته‌اند، بزرگترین کشفیات مهم دوران طلایی اسلام با همراهی دانشمندان ایرانی تعریف می‌شود، بنابراین این دو هویت از یکدیگر تفکیک‌ناپذیرند. متاسفانه برخی جاهلان کوشیدند این دو را در تقابل با یکدیگر قرار دهند تا ماهی خودشان از آب بگیرند. ما امروز با چنین وضعیتی روبه‌رو هستیم و این شرایط خوبی نیست.

وی به آسیب‌های موجود در میراث‌فرهنگی پرداخت و تصریح کرد: همین روز‌ها نگرانی‌های بسیاری درباره فرونشست زمین در اطراف تخت جمشید می‌شنویم که واقعا تکان‌دهنده است یا به دلیل تغییرات اقلیمی از رشد گلسنگ‌ها روی بدنه باقیمانده تخت جمشید خبر می‌شنویم. اینها اخبار ترسناکی است و نیاز به تخصیص بودجه دارد.

امانتداری در میراث‌فرهنگی

داور بخش فیلمنامه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی تصریح کرد: ارزآوری گردشگری از درآمد نفتی که با هزار بدبختی باید فروخته شود، بیشتر است. این درآمد‌ها باید حاصل شود و خرج همین میراث‌فرهنگی شود تا شرایط برای حفظ و نگهداری آن فراهم شود. میراث‌فرهنگی امانتی است که از گذشتگان به ما رسیده است و ما هم باید امانتداری کنیم و به دست آیندگان بسپاریم.

توحیدی روند فرایند انتقال مفاهیم فرهنگی و میراث کشور به نسل جدید را نکته‌ای مهم خواند و تاکید کرد: فرهنگسازی از مدرسه آغاز می‌شود. چنانچه زیرساخت‌های آموزشی در جهت معرفی و گسترش حفظ میراث‌فرهنگی شکل نگیرد، جشنواره میراث‌فرهنگی که هیچ، صد جشنواره فرهنگی دیگر هم هیچ تاثیری ندارد. الان مرجع بچه‌ها جای دیگری است. مدرسه بچه‌ها در گوشی موبایل خلاصه شده است و نیاز است تا تولید محتوا کنیم و برای اینکه تولید محتوا کنیم، باید زمینه‌اش فراهم شود. طبیعتاً تولید محتوا هم باید با توجه به آنچه فرآیند و تکنولوژی امروز باشد، به گونه‌ای که بتواند نسل جدید را به خود جذب کند.

وی ساز و کار‌های لازم برای ارتباط با نسل جدید را مورد ارزیابی قرار داد و اظهار کرد: نمی‌خواهم بگوبم تولید محتوا باید تابع سلایق نسل زد یا نسل ایکس یا هر نسل دیگری باشد بلکه می‌خواهم بگویم که ما برای اینکه با هر گروهی بتوانیم ارتباط برقرار کنیم، باید زبان آن گروه را یاد گرفته باشیم. بدون اینکه زبان را بفهمیم نمی‌توان حرکت و از آن بهره‌برداری کرد. درست مثل این است که ما به یک کشور خارجی برویم و به زبان آنها تسلطی نداشته باشیم. رابطه ما با نسل زد هم همین است ما باید زبان آنها را بفهمیم تا آنها هم زبان ما را یاد بگیرند.

داور بخش فیلمنامه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی مزایای برگزاری این جشنواره را مطرح و بیان کرد: همین که هنوز پوسته میراث‌فرهنگی‌مان را هم حفظ می‌کنیم، خوب است. به همین قانعیم که بدتر از این نشود. مولانا می‌گوید: «مغز قرآن از میان برداشتند، پوست را بهر خران بگذاشتند» مغز میراث‌فرهنگی را ما تخریب کردیم، پوسته‌اش را الان داریم و بابت آن جشن می‌گیریم و فکر می‌کنیم که این را باید حفظ کنیم تا یک روزی محتوای متناسب با پوسته را فراهم کنیم. همین که فرم و محتوا در یکدیگر ادغام شوند جای خوشحالی دارد، وگرنه اگر این هم نباشد از این بدتر می‌شود. همین که حفظش می‌کنند به نظر من امتیاز است، همین که ما بفهمیم میراث‌فرهنگی وجود دارد، خوب است.

انتهای پیام/