یکی جلوی «وضعتان چونه» را بگیرد/ شجاعت یا حماقت؛ مسئله این است

خبرگزاری میزان - عشق به شهرت و دیده شدن مختص جامعه کنونی و عصر حاضر نیست و بشر از دیرباز علاقه عجیبی به این اتفاق داشته است کمااینکه در آثار کشف شده و تصاویر موجود در اماکن و غار‌های تاریخی می‌توان به این موضوع رسید، اما اکنون این موضوع از حالت عادی خارج شده و حتی به مرز جنون رسیده است.

با فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی و اقبال مردم نسبت به فضای مجازی، دیده شدن دیگر به یک اجبار برای برخی تبدیل شده است که برای رسیدن به آن حاضر هستند دست به هرکاری بزنند، حتی حماقت.

برخی‌ها آنقدر پا را فراتر گذاشته‌اند که با انتشار ویدیو‌های عجیب و غریب از خودشان ذهن هر بیننده‌ای را درگیر می‌کنند. ویدیو‌هایی که اگر به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرند نتایج روانشناختی قابل تأملی در بر خواهد داشت.

این روز‌ها ویدیو‌هایی از یکی از هموطنانمان منتشر می‌شود که دل هر بیننده‌ای را به لرزه می‌اندازد. تصاویری که آنقدر ترسناک است که شاید از جنبه تفریحی و سرگرمی خارج شده باشد. این فرد که بدون امکانات ایمنی اولیه و با ساده‌ترین وسایل به دل خطرناک‌ترین نقاط کوه می‌زند حسابی برای خودش نامی دست و پا کرده، اما عاقبت این کار‌های خطرناک به کجا ختم خواهد شد؟ آیا برای ورود به این موضوع و جلوگیری از یک اتفاق تلخ کاری نباید کرد؟

انتظار می‌رود دوستان، آشنایان، نزدیکان و خانواده این فرد وارد عمل شده و جلوی او را تا اتفاق ناگواری رخ نداده است بگیرند. مگر می‌شود بدون کمترین امکانات از صخره‌هایی بالا رفت و با یک دستی که درگیر گرفتن تلفن همراه است در باریک‌ترین قسمت‌های یک کوه و صخره خطرناک قدم زد و دره را نشان داد؟ چگونه می‌شود هیچ یک از دوستان و خانواده این فرد به فکر بازگشت او به خانه نیستند؟ یک لحظه لغزش و یک اشتباه کوچک قطعا به قیمت جان این فرد تمام خواهد شد، بهتر است تا اتفاق ناگواری برای این شهروند خوش زبان ایلامی که تکه کلامش «وضعتان چونه» است، نیفتاده جلوی او را بگیرند.

البته امروزه از این دست افراد در جامعه ما کم نیستند، اما برای مواجهه با آنها چه باید کرد و چگونه می‌توان از رخ دادن اتفاقات بدتر جلوگیری کرد تا کار از دست نرفته.

شاید هم در گذشته چنین مواردی وجود داشته، اما ظاهراً فضای مجازی و عشق به دیده شدن دیگر به یک اجبار و شاید در نگاهی بدبینانه به یک بیماری تبدیل شده است و همه دوست دارند با نمایش‌های عجیب و غریب از نمایش کودکانشان گرفته تا شخصی‌ترین امور زندگی خود فالوورها (دنبال کننده‌های) خود را افزایش دهند تا شاید بیشتر دیده شوند.

البته درآمدزایی از فضای مجازی هم در این میان بی‌تأثیر نیست، شاید یکی از دلایل انجام این کار‌ها و افزایش مخاطبان همین جذب حامیان مالی یا به عبارت دیگر گرفتن تبلیغات برای درآمدزایی باشد، اما به چه قیمتی.

شهرت در لبه پرتگاه؛ جنون دیده‌شدن در فضای مجازی

مرتضی طاهری استاد دانشگاه تهران در این رابطه می‌گوید: جاه‌طلبی برای دیده‌شدن و شهرت دیگر به مقوله‌ای ساده در جامعه تبدیل نشده، بلکه اکنون به مرزی خطرناک، نابودکننده و گاه بدآموزی‌های جدی رسیده است. فضای مجازی که روزگاری تنها محلی برای به اشتراک گذاشتن لحظات زندگی یا کسب دانش و اطلاعات بود، اکنون به میدانی برای نمایش‌های پرمخاطره و گاه مرگبار بدل شده است.

وی در ادامه افزود: از افراد عادی گرفته تا اینفلوئنسر‌های بزرگ، بسیاری حاضرند برای جلب توجه، کلیک و دنبال‌کننده بیشتر، حتی سلامتی و جان خود را به خطر بیندازند. در سال‌های اخیر، ویدیو‌هایی که برخی کاربران از رفتار‌های خطرناک خود منتشر می‌کنند، نه‌تنها حیرت مخاطبان را برمی‌انگیزد، بلکه زنگ خطر را برای جامعه و متخصصان به صدا درآورده است. یک نمونه برجسته از این رفتارها، مردی است که بدون کوچک‌ترین تجهیزات ایمنی، به دل کوه‌ها و صخره‌های خطرناک می‌زند و ویدیو‌هایی از خود در این شرایط منتشر می‌کند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: او شاید برای مخاطبان خود، تبدیل به چهره‌ای شجاع و جسور شده باشد، اما این نمایش‌ها تنها در جلب توجه خلاصه نمی‌شود؛ بلکه زندگی او و دیگران را در معرض خطر قرار می‌دهد و بدآموزی جدی به‌همراه دارد.

وی در رابطه با خصوصیات اینگونه افراد مطرح کرد: از لحاظ روانشناختی، این افراد اغلب خصوصیاتی دارند که آنان را به سمت انجام رفتار‌های خطرناک و عجیب سوق می‌دهد. بسیاری از آنان تمایل شدیدی به جلب توجه و نیاز به تأیید اجتماعی دارند، که در روانشناسی به‌عنوان «نیاز به پذیرش» شناخته می‌شود.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: این نیاز می‌تواند در افرادی با اعتمادبه‌نفس پایین یا کسانی که احساس ارزشمندی از سوی دیگران برایشان حیاتی است، تشدید شود. از طرف دیگر، برخی از این افراد دارای ویژگی‌های شخصیتی همچون ریسک‌پذیری بالا، تمایل به تجربه‌طلبی و هیجان‌جویی هستند. آنها ممکن است به‌دنبال ترشح آدرنالین در فعالیت‌های پرخطر باشند و انجام چنین کار‌هایی برایشان تبدیل به راهی برای تخلیه روانی یا فرار از چالش‌های زندگی روزمره شده باشد.

طاهری خاطرنشان کرد: این نمایش‌های پرخطر و بدون ملاحظه ایمنی، بسیاری از جوانان و نوجوانان را که تأثیرپذیری زیادی از فضای مجازی دارند، به سمت رفتار‌های تقلیدی سوق می‌دهد. در شرایطی که برخی کاربران بدون توجه به عواقب، خود را در مقابل دوربین قرار می‌دهند و با انجام کار‌های نامتعارف به دنبال دیده‌شدن هستند، بدآموزی در سطح جامعه گسترش پیدا می‌کند و تأثیرات منفی آن بر امنیت فردی و جمعی باقی می‌ماند.

استاد دانشگاه تهران همچنین یادآور شد: نیاز به فالوور و کسب درآمد از این بسترها، بعضی را به سمت رفتار‌هایی سوق می‌دهد که به ازای دریافت حمایت مالی و جذب تبلیغات، سلامتی خود و دیگران را نادیده می‌گیرند.

طاهری در رابطه با راهکار‌های مقابله با این معضل در پایان گفت: جنون دیده‌شدن در فضای مجازی به جایی رسیده که سلامت فردی و اجتماعی را تهدید می‌کند. گسترش این نوع بدآموزی‌ها ایجاب می‌کند که نهاد‌های فرهنگی و روانشناسان اجتماعی با ارائه برنامه‌هایی آگاهی‌بخش و حمایتی، به‌دنبال کنترل و مدیریت این موج مخاطره‌آمیز باشند و جامعه را از اثرات و پیامد‌های این رفتار‌های خطرناک مصون نگهدارند.

انتهای پیام/