هرگونه اقدام کشور‌های مورد تجاوز که بتواند مانع از تجاوزات فعلی و آینده رژیم صهیونیستی شود دفاع مشروع به حساب می‌آید

عباس کاظمی نجف آبادی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با میزان در مورد دفاع مشروع گفت: «دفاع مشروع» یک حق فطری و طبیعی برای حفظ عناصر حیاتی انسان است. این مفهوم، اختصاص به حقوق جزا دارد. در این شکل، دفاع مشروع به معنای هر عملی است که شخص در مقام حفاظت از نفس، ناموس و مال خود یا اشخاص دیگری که در حکم شخص هستند، دربرابر هرگونه تجاوز فعلی و یا خطر قریب‌الوقوع انجام می‌دهد.

وی در ادامه گفت: در ماده‌ی ۶۱ قانون مجازات اسلامی ایران منعکس شده است که هر کس در مقام دفاع از نفس یا عرض و یا ناموس و یا مال خود یا دیگری و یا آزادی تن خود یا دیگری دربرابر هرگونه تجاوز فعلی و یا خطر قریب‌الوقوع عملی انجام دهد که جرم باشد در صورت اجتماع شرایطی قابل تعقیب و مجازات نخواهد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در بعد بین المللی نیز حق دفاع مشروع به عنوان یک حق طبیعی و ذاتی شناخته شده است، علی رغم آنکه هرگونه جنگ و توسل به زور، تحت عنوان «اصل منع توسل به زور» محدود و ممنوع شده است.

کاظمی نجف آبادی افزود: بعد از آنکه جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد و میثاق جامعه ملل نتوانست در جهت جلوگیری از وقوع جنگ به موفقیت دست پیدا کند، جامعه ملل منحل و سازمان ملل متحد به جای آن شروع بکار کرد.

وی گفت: اساسنامه سازمان ملل متحد سندی است که با عنوان منشور سازمان ملل متحد آن را می‌شناسیم. منشور سازمان ملل متحد یک سند کامل و منسجم است که در راستای جلوگیری از جنگ، حق دولت‌ها را در توسل به زور محدود کرده و جنگ را به صورت کامل ممنوع اعلام کرده است؛ اما با وجود این مسئله، حق طبیعی دولت‌ها در دفاع از خودشان تحت عنوان دفاع مشروع را به عنوان حق ذاتی دولت‌ها به رسمیت شناخته است.

وی در ادامه گفت: بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد در صورتی که یک عضو ملل متحد مورد تجاوز مسلحانه واقع شود، هیچ یک از مقررات این منشور به حق طبیعی دفاع مشروع انفرادی یا اجتماعی، تا موقعی که شورای امنیت اقدام لازم برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بعمل آورد، لطمه وارد نخواهد آورد.

وی همچنین افزود: بر اساس تفاسیری که از سوی حقوقدانان ارائه شده است، دفاع مشروع در سطح بین الملل می‌تواند در صورت وقوع حمله مسلحانه، یا برای دفاع از تمامیت سرزمینی و استقلال سیاسی، دفاع از اتباع داخل کشور و دفاع از حقوق قانونی و منافع حیاتی اتفاق بیفتد. بر اساس تفاسیری که در سال‌های اخیر از دفاع مشروع شده است، نیاز نیست که این موارد به صورت بالفعل اتفاق بیفتد، بلکه حتی اگر وجود نیت خصمانه نیز احراز شود برای دفاع کافی است.

کاظمی نجف آبادی گفت: بر اساس اظهارات دبیرکل سازمان ملل، ماده ۵۱ که از حق ذاتی کشور‌های مستقل برای دفاع از خود در برابر دفاع مسلحانه محافظت می‌کند، تهدید‌های قریب الوقوع یا بالقوه را به طور کامل شامل می‌شود. شرایط دفاع نیز آن است که هم ضرورت داشته باشد و هم متناسب با اقدام انجام شده باشد.

عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت:اقدام ایران در موشکباران اسراییل که تحت عنوان عملیات وعده صادق ۱ و ۲ اتفاق افتاد، هم مصداق دفاع مشروع در شرایط وقوع حمله مسلحانه، برای دفاع از تمامیت سرزمینی و استقلال سیاسی و دفاع از حقوق قانونی و منافع حیاتی بود و هم، با توجه به تجربه تجاوزات اسرائیل و اقدامات مسلحانه و تروریستی آن، دفاع پیش دستانه در مقابل حمله قریب الوقوع یا بالقوه اسراییل به شمار می‌رود.

کاظمی نجف آبادی افزود: نکته‌ای که باید به آن توجه داشت آن است که به همان نسبت که وقوع یک جرم بر اساس قوانین داخلی یک کشور با وقوع یک حمله یا عملیات تروریستی بین المللی، از نظر مقدمات و ادوات و مکان و زمان متفاوت است، ابعاد حمله و دفاع در سطح ملی نیز با ابعاد حمله و دفاع در سطح بین الملل متفاوت است.

وی افزود: اساس دفاع در سطح بین المللی بر مبنایی دفع ضرر فعلی و جلوگیری و ممانعت از حملات و ضربات آینده است، تا زمانیکه شواری امنیت اقدامات لازم برای حفظ صلح و امنیت بین المللی را به عمل آورد. با توجه به عدم واکنش مناسب و موثر شورای امنیت در قبال تجاوزات و اقدامات تروریستی اسرائیل که با حمایت بی قید و شرط کشور‌های غربی مخصوصا آمریکا انجام می‌شود، هرگونه اقدام کشور‌های مورد تجاوز که بتواند مانع از حملات و تجاوزات فعلی و آینده اسرائیل شود، دفاع مشروع به حساب می‌آید.

انتهای پیام/