شلوغ و پرترافیک چون؛ نخستین روز جشنواره فیلم کوتاه تهران

خبرگزاری میزان - صبح امروز ۲۷ مهرماه ۱۴۰۳ کلاکت چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در پردیس سینمایی ملت با حضور پرشور اهالی و علاقه‌مندان سینمای کوتاه ایران و اصحاب رسانه زده شد. 

در نخستین روز از چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، آثاری از مسابقه سینمای ایران در بخش‌های مختلف چون داستانی، پویانمایی، مستند و تجربی، مسابقه سینمای بین‌الملل در بخش اصلی و هوش مصنوعی، بخش‌های جانبی شاخه زیتون، بخش استعداد نو و بخش جانبی نمایش منتخبی از آثار برگزیده فیلم کوتاه ایران و جهان به روی پرده عریض و نقره‌ای به نمایش درخواهد آمد. 

طبق برنامه قبلی راس ساعت ۱۲ آیین افتتاحیه جشنواره رر سالن شماره ۹ برگزار می‌شد. تجمع بیرون ساختمان شیشه‌ای و مکعب شکل پردیس ملت بیانگر استقبال از جشنواره بود. پس از افتتاحیه در لابی سالن شماره یک مهدی آذرپندار مشغول صحبت با شبکه ۳ سیما بود. بلافاصله پس از شبکه ۳ به سراغش رفتیم و درباره چند موضوع مهم این دوره با او گپ زدیم. (شرح کامل گفت وگو را اینجا بخوانید) 

استقبال پرشور از جشنواره نوید بهار جذاب فیلم‌های کوتاه کشور را می‌داد. در پی برگزاری نشست تخصصی فستیوال بودم که در سالن منفی یک، گالری عکس جشنواره کم مخاطب اما گیرا و گویا ۳۰ دقیقه‌ای مشغولم کرد. 

گویا نسل تغییر کرده و هیچ چهره آشنایی نیست، در همین فکر بودم که مرد لاغراندام سیه چرده‌ای غریبه‌تر از هر آشنا در محاصره دو قوی هیکل نگاهم را دزدید، شهرام مکری نویسنده و کارگردان دو فیلم محبوبم ماهی و گربه و جنایت بی‌دقت، را دیدم اما هر چه تلاش کردم برا گفتگو خودم را آماده این مهم ندیدم. 

سالن فودکورت جشنواره بی‌تردید شلوغ‌ترین محل جشنواره بود؛ حتی از سالن‌های نمایش فیلم آثار جشنواره. علیرغم آنچه در سامانه بلیت فروشی درج شده بود که فضای خالی وجود دارد، در سالن‌های نمایش صندلی خالی به چشم نمی‌خورد. 

درحالی که جشنواره عنوان بین المللی داشت انگشت شمار می‌شد فیلمساز خارجی یافت.

در ورودی پردیس سینمایی ملت درست محل تجمع افراد دخانی، خیمه‌ای بود برای یک تولیدکننده عینک‌های واقعیت مجازی. محل شگفت‌انگیزی است، مسیرتان افتاد سری به آن بزنید.

لابه لای افراد دخانی بودم که سحر اسدالهی بازیگر فیلم فروشنده را شکار کردم به سراغش رفتم و از چند و چون جشنواره پرسیدم. هنوز موفق به تماشای اثر نشده بود اما در سه فیلم بازی کرده بود.

در پی نشست‌های تخصصی بودم که در طبقه منفی ۲ پیدایش کردم اما ورود خبرنگاران را ممنوع کرده بود. به کارگاه فرزاد مؤتمن راهمان ندادند اما روز اول چهار نشست تخصصی تحت عنوان «ژانر و مولف» توسط خسرو دهقان، «ژانر و ایدئولوژی» علی روحانی، «ژانر و مخاطب» فرزاد موتمن و عکاسی مستند هنری توسط مهدی مقیم‌نژاد برگزار شد. 

در نشست اول، خسرو دهقان به تشریح اینکه مؤلف کیست؟ پرداخته بود. سپس سعی کرده بود به این پرسش که آیا مولف فیلمسازی است که فیلمنامه‌اش را هم خودش می‌نویسد؟ پاسخ دهد. وی در این نشست نظریه مؤلف چیست و سه مکتب اصلی آن را تشریح کرد، کج‌فهمی‌ها از مفهوم مولف در سینمای ایران را مورد بررسی قرار داد و رابطه مؤلف با ژانر را ضمن این موضوع تشریح کرد. شاید مهمترین مبحث این نشست تخصصی به مناسبات تولید سینمای امروز ایران چه فیلم کوتاه و چه بلند و پیوند آن با مفهوم سینمای مولف، اختصاص داشت. 

علی روحانی، پژوهشگر و مدرس سینما در نشست تخصصی بعدی موضوع «ژانر و ایدئولوژی» را روی میز کارشناسی قرار داد. او در این نشست سعی کرد به پرسش‌های مهمی در این حوزه پاسخ دهد، پرسش‌هایی چون: آیا می‌توان قائل به پدیده‌ای با عنوان «ژانر «سیاسی» بود؟ تریلر سیاسی چطور؟ فیلم سیاسی چیست و فیلم انقلابی کدام است؟ ایدئولوژی در چه ابعاد و به چه شکل‌هایی در سینما بازتاب می‌یابد؟ آیا پروپاگاندا شکل اصلی بازتاب یافتن آن است؟ آیا تولید اثر هنری در قالب پروپاگاندا ناممکن است؟ مفهوم آرمان شهر چه کارکردهای ایدئولوژیکی در سینما دارد؟ آپاراتوس چیست؟ 

فرزاد مؤتمن عکاس مستندساز و کارگردان سینما نیز برگزاری نشست ژانر و مخاطب را عهده‌دار بود. در این نشست تخصصی موتمن به تشریح مباحث زیر پرداخت: تفاوت دو مفهوم عامه و توده چیست؟ فیلم کوتاه کدام یک از این دو را به عنوان جامعه هدف در نظر دارد؟ از دو پارادایم اصلی فهم رابطه مخاطب و فیلم‌ها یعنی پارادایم‌های اقتصادی و مردم‌شناسی کدام یک به حوزه فیلم کوتاه مربوط می‌شود؟ نظریه دریافت چیست؟ انتظارات مخاطب چگونه به گفتمان‌های ژنریک شکل می‌دهد؟ 
آخرین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی روز نخست جشنواره، توسط مهدی مقیم نژاد، عکاس، پژوهشگر و نظریه‌پرداز برگزار شد. عنوان این نشست نیز «آرت داک؛ تأملی در ظهور ژانر عکاسی مستند هنری» بود. 

قدمت تعابیری چون «عکاسی مستند» و «عکاسی هنری» به دارزای تاریخ عکاسی است هر چند شاید تلقی از این دو گونه عکاسی به مثابه «ژانر» پدیده‌های متأخرتری باشد. عکاسی مستند و عکاسی هنری از منظر سیر تاریخی گاه به موازات و گاه در تقابل با یکدیگر، فراز و نشیب‌های زیبایی‌شناختی بسیاری را از سر گذرانده‌اند. در این میان یکی از واپسین و جذاب‌ترین آن‌ها شاید تلاقی این دو دیدگاه و ظهور ژانر تازه‌ای با عنوان «عکاسی مستند هنری» یا «آرت داک» در دهه‌های اخیر باشد که بیانگر ظرفیت‌های بیانی بدیع و قابل تأملی در رسانه عکاسی است. در این نشست تلاش شد تا ضمن واکاوی دلایل ظهور این ژانر در عکاسی معاصر، نمونه‌های چشمگیر و الهام‌بخش آن نیز مورد بررسی قرار گیرد. 

همچنین دو نشست نقد و بررسی سینمای داستانی نیز ضمن نمایش آثار برای بخش مسابقه سینمای ایران برگزار شد. 

روز شلوغی بود در پردیس ملت و ای کاش به همین میزان رونق نیز در بازار فیلمسازان ادامه یابد؛ روزی شلوغ اما بی‌حاشیه! 

چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار تا ۲ آبان ۱۴۰۳ در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.