۱۶ مهر روزی برای کودکان جهان
خبرگزاری میزان - ۱۶ مهر ماه، سال ۱۹۸۶ در مدرسه آتاتوری در نیویورک، ۲ تن از دانشآموزان ۹ ساله با نگارش نامهای از همه بچههای دنیا خواستند که با هم روزی را به صلح اختصاص دهند.
در بخشی از نامه این دو کودک نوشته شده بود:
«بزرگترهای ما عقاید ثابتی دارند. آنها ما را دوست دارند، چون بچههایشان هستیم، اما آیا آنها میدانند که چه دنیایی را برای ما بوجود میآورند. اگر کمترین اشتباهی در ماشین هستهای آنها رخ دهد ما هرگز شانسی برای رشد نخواهیم یافت. ما امکانی برای رشد و پرورش میخواهیم.
و این بهانهای برای نامگذاری روز جهانی کودک شد.
کودکان در روز جهانی کودک میخواهند این تضاد را یادآور شوند، که در حالی که سالانه هزینههای غیرقابل تصوری صرف تولید انواع سلاحهای هستهای و غیر هستهای میشود، کودکان بسیاری از گرسنگی، عدم امکانات بهداشتی، سوء و تغذیه و … میمیرند.
طبق اعلام یونیسف، تنها با اختصاص ۵ دلار برای هر کودک میتوان جان ۹۰ درصد از کودکانی را که سالانه میمیرند را نجات داد و برای بهبودی چشمگیر زندگی کودکان جهان سوم کافی است که همان مبلغ در یک سال خرج شود و این مبلغ تنها معادل بودجه ۶ هفته تسلیحاتی جهان است.
کودکان، آسیب پذیرترین گروه در هر جامعه هستند و از هیچ چیز آنان از جمله غذا، پوشاک و نیازهای دیگرشان نباید کاست. عدم توجه به وضعیت کودکان به علت مشکلات اقتصادی و کاستن بودجههایی که شرایط زندگی و حیات کودکان را خدشهدار میسازد به امید اینکه اقتصاد آینده کشور تامین باشد نه توجیه و بازده اقتصادی دارد و نه حرکتی انسانی محسوب میشود.
جنگ غزه «جنگ علیه کودکان»
این در حالی است که از ابتدای جنگ غزه تا امروز حدود ۱۷ هزار کودک در نوار غزه به شهادت رسیدهاند و نزدیک به ۲۶ هزار کودک دیگر نیز والدین خود را از دست داده و یتیم شدهاند.
طبق اعلام «اسماعیل الثوابته» مدیرکل دفتر اطلاعرسانی دولت غزه، حدود ۱۷ هزار تن از کودکان غزه در حملات مستمر اسرائیل به نوار غزه از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون به شهادت رسیدهاند. به دلیل حملات اسرائیل حدود ۲۵ هزار و ۹۷۳ کودک فلسطینی در نوار غزه اکنون بدون یکی از والدین خود و یا هر دوی آنها زندگی میکنند.
همچنین مدیرکل دفتر اطلاعرسانی دولت غزه کودکان شهدای غزه اعلام کرده: شهدای غزه شامل ۱۲ هزار و ۶۳۳ دختر بچه یتیم و ۱۳ هزار و ۳۴۰ پسر بچه یتیم هستند، همچنین از زمان آغاز جنگ علیه غزه، ۱۶ هزار و ۸۵۹ کودک فلسطینی به شهادت رسیدند که از جمله آنها ۱۷۱ نوزاد شیرخواره بودند که در طول این جنگ متولد شده و به شهادت رسیدند.
تقریبا هیچ یک از آمارهای قربانیان حملات رژیم صهیونیستی به مناطق مختلف نوار غزه بدون کودکی شهید یا زخمی نبوده و همین مساله صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) را بر آن داشت تا در همان روزهای ابتدایی، جنگ علیه غزه را «جنگ علیه کودکان» بخواند.
در همین راستا یونیسف ضمن ابراز نگرانی خود درباره آینده کودکان غزه در صورت ادامه یافتن این جنگ، بارها هشدار داد که بسیاری از کودکان غزه به دلیل نگرانیها و ترسهایی که در طول جنگ اسرائیل علیه غزه با آن مواجه هستند، دیگر نمیتوانند بخوابند و یا دوران کودکی خود را بگذرانند.
وزارت بهداشت فلسطین در نوار غزه روز یکشنبه از افزایش شهدای حملات مستمر رژیم صهیونیستی به نوار غزه خبر داد.
به گزارش این وزارتخانه، شمار شهدای نوار غزه از ابتدای جنگ به ۴۱ هزار و ۵۹۵ تن و زخمیها به ۹۶ هزار و ۲۵۱ تن رسید و این در حالی است که تعداد زیادی از قربانیان حملات هنوز زیر آوارها و در مسیرها هستند و نیروهای امدادرسان و دفاع مدنی به آنها دسترسی ندارند.
نامگذاری روز جهانی کودک
روز جهانی کودک در سراسر جهان انگیزهای برای توجه به حقوق کودکان است. کشورهای جهان بنا بر سنت و فرهنگ خود، این روز را به گونههای مختلف برگزار میکنند. این روز در ایران ۱۶ مهر جشن گرفته میشود.
ایده برگزاری روز جهانی کودک، به «کنفرانس جهانی برای رفاه کودکان» بازمیگردد که در ماه اوت سال ۱۹۲۵ در ژنو برگزار شد. در این کنفرانس، نمایندگان ۵۴ کشور گردآمده بودند تا منشوری در دفاع از حقوق کودکان تصویب کنند.
ولی تاریخچه روز جهانی کودک، بهطور رسمی به سالهای پس از جنگ جهانی دوم بازمیگردد. سازمان آمریکایی برای رفاه کودکان، در سال ۱۹۵۲ سازمان ملل متحد را فراخواند تا روزی را به عنوان روز جهانی کودک برگزار کند. سازمان ملل متحد این پیشنهاد را پذیرفت. در جریان نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۱۹۵۴، این مجمع به صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) ماموریت داد تا یک روز در سال را به مناسبت روز جهانی کودک برگزار کند.
«باشو غریبه کوچک» در نکوهش جنگ
اما مهمترین واکنش یا اثر هنری هنرمندان ایرانی به جنگ و پیامدها و آسیبهای برهم زننده آن بی تردید فیلم سینمایی باشو غریبه کوچک اثر بهرام بیضایی است. «باشو غریبه کوچک» یکی از بهترین فیلمهای دهه ۶۰ سینمای ایران است. فیلمی که در سال ۱۳۶۴ تولید شد و سپس توقیف شد و مجددا به سال ۱۳۶۸ اجازه اکران عمومی پیدا کرد.
«باشو غریبه کوچک» به طور کامل حرف و حدیث امروز را روایت میکند. این اثر سینمایی فیلمنامهای قصهگو و کارگردانی و اجرایی ماندگار دارد.
ماجرای فیلم مرتبط با شرایط جنگ زدگی جامعه ایرانی در آن سالها و آوارگی تعداد زیادی از ایرانیان ساکن در استانهای جنوب غربی و غرب کشور است.
در یکی از بمبارانهای جنوب کشور در جریان جنگ ایران و عراق، پسرکی به نام «باشو» خود را به کامیونی در حالِ کوچ میاندازد و در آن خوابش میبرد و زمانی که چشم میگشاید، کامیون به شمال کشور رسیده است. او میگریزد و در آن سوی جنگل، به مزرعه زنی به نام «نایی جان» میرسد که با دو فرزندش و در غیاب شوهری که برای کسب درآمد به سفر رفته، زندگی و کار میکنند. نایی جان به باشو نان و آب میدهد و میکوشد بداند کیست و زبان او را بفهمد. اما زبان پسرک جنوبی برای او قابل فهم نیست؛ همچنان که باشو هم نمیتواند زبان محلی او را دریابد. باشو در عوضِ محبتهای ناییجان میکوشد به او در کارها کمک کند و تصور میکند این خواستِ شویِ در سفرِ ناییجان هم هست؛ غاقل از آن که شوهر ناییجان با حضور او که غریبهای بیش نیست، در خانهشان مخالف است. باشو با کشف این موضوع، از خانه میرود، ولی ناییجان او را زیر باران مییابد و با کتک باز میآورد. کمی بعد، ناییجان بیمار میشود و باشو به جای او، خانه را میگرداند و، چون از بهبود ناییجان نگران است، برای او به شیوه جنوبی خودش، تشت میزند. ناییجان در نامهای به شوهرش میگوید باشو را به جای پسر پذیرفته و نان او را از غذای خود خواهد داد. روزی سرانجام شوهر باز میگردد و باشو با او روبرو میشود. پدر که دست راستش را در سفر از دست داده، میپذیرد که باشو به جای دست او باشد و همه خانواده یک صدا میروند که جانورانِ مزاحم محصول را برانند.
گر چه طی سالیان گذشته آثار دیگری نیز در حوزه کودک و نوجوان و با مضمون نکوهش جنگ و پیامدهای برهم زننده آن تولید شده است، اما باشو غریبهای کوچک همچنان در صدر آثار کودک و نوجوان با این مضمون است.
دفاع از حقوق کودکان، تشویق دوستی میان نوجوانان جهان و متعهد کردن دولتهای جهان برای پشتیبانی از فعالیتهای یونیسف از جمله اهدافی است که روز جهانی کودک بر آن استوار شده است. سازمان ملل این روز را هر سال در تاریخ ۲۰ نوامبر جشن میگیرد. اکنون این روز در نزدیک به ۱۵۰ کشور جهان برگزار میشود.
پیماننامه جهانی حقوق کودک
پیماننامه حقوق کودک یک کنوانسیون بینالمللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان میکند. دولتهایی که این معاهده را امضا کردهاند موظف به اجرای آن هستند و شکایتهای راجع به آن به کمیته حقوق کودک ملل متحد تسلیم میشود.
این کنوانسیون در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ مورد پذیرش مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و از ۲ سپتامبر ۱۹۹۰ (سی روز پس از تودیع بیستمین سند تصویب یا الحاق) لازمالاجرا شدهاست. تاکنون ۱۹۳ کشور (تمام اعضای ملل متحد به جز ایالات متحده آمریکا و سومالی) این سند را امضا کردهاند و در ۱۴۰ کشور اجرا میشود و به این ترتیب مقبولترین سند حقوق بشر در تاریخ میباشد.
محتوای پیماننامه حقوق کودک
کودک بر اساس ماده یک پیماننامه حقوق کودک به هر انسان کمتر از ۱۸ سال گفته میشود. مگر آن که قانون قابل اعمال در مورد کودک سن قانونی کمتری را تعیین کرده باشد. این کنوانسیون شامل ۵۴ ماده و دو پروتکل اختیاری بوده که چهار اصول پایهای آنرا جهت میدهد:
هیچ کودکی نباید از تبعیض رنج ببرد.
زمانی که در رابطه با کودکان تصمیمگیری میشود، باید منافع عالیه آنان در راس قرار گیرد.
کودکان حق حیات داشته و باید رشد کنند.
کودکان حق دارند آزادانه عقاید و نظرات خود را ابراز کنند و این نظرات در تمامی اموری که به آنها مربوط میشود، باید مورد توجه قرار گیرد.
به امید جهانی که در آن هیچ کودکی از فقر و جنگ در رنج نباشد و از آموزش و رفاه و بهداشت بهرمند باشد.
انتهای پیام/