۷ گمانه‌زنی درباره چرایی خروج نیرو‌های آمریکا از سوریه

گروه سیاسی ؛ «جلال چراغی» در یادداشتی با عنوان «۷ گمانه‌زنی درباره چرایی خروج نیرو‌های آمریکا از سوریه»، نوشت: با توجه به تحولات و داده‌های کنونی، آمریکا از خارج کردن نیرو‌های از آمریکا اهداف پیچیده و چندلایه‌ای را در پیش گرفته است.

تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر خروج نیرو‌های نظامی کشورش از سوریه، که شمار آن‌ها حدود ۲ هزار نفر است، موجی از واکنش‌ها را در محافل تبلیغی و رسانه‌ای برانگیخته است.

 

بسیاری این اقدام آمریکا را ضربه به ثبات و امنیت منطقه قلمداد کردند، اما آنچه در این باره باید مدنظر داشت، این است که برای دیدن صدق و کذب این تصمیم، باید منتظر اقدامات عملی آمریکا و البته، تحولات آینده در منطقه بود.

آن گونه که مقام‌ها و رسانه‌های ترکیه طی هفته‌ها و ماه‌های گذشته اعلام کرده‌اند، این است که آمریکا طی سال‌های گذشته به صورت زمینی و هوایی انواع تسلیحات سبک و سنگین نظامی را به منطقه شمال سوریه منتقل کرده است، اما تاکنون چیزی از این تسلیحات را خارج نکرده است؛ بنابراین، باید منتظر ماند و دید که آیا واشنگتن تسلیحات و نیرو‌های خود را در عمل خارج خواهد کرد یا اینکه این تصمیم ترامپ صرفا تصمیمی تبلیغاتی خواهد بود.

با توجه به شواهد و نشانه‌هایی که وجود دارد، آمریکا دست‌کم تسلیحات نظامی خود را از شمال سوریه خارج نخواهد کرد بلکه درصدد جایگزین کردن نیرو‌های خود با نیرو‌های عرب و کرد است. البته خبر‌هایی نیز طی روز‌های گذشته منتشر شد با این مضمون که آمریکا نیرو‌های خود را به منطقه اربیل عراق منتقل کرده است. بنابراین، با توجه به داده‌های موجود، به نظر می‌رسد که این تصمیم ترامپ، در جهت رویکرد و رهیافت سیاست فریبکارانه و پیچیده و چندلایه آمریکا مطرح شده است.

درباره کذب بودن ادعای ترامپ درباره خارج کردن نیرو‌های کشورش از شمال سوریه، روز شنبه گذشته، روزنامه لبنانی «الاخبار» به نقل از منابعی در گروه «بسیج مردمی» (الحشد الشعبی) عراق گزارش داد که آمریکا در عمل نه‌تنها به این تصمیم جامه عمل نبپوشانده است بلکه درصدد تقویت حضور نیرو‌های خود در شمال سوریه نیز برآمده است.

 

بنابراین، می‌توان در این باره این گمانه‌زنی را مطرح کرد که آمریکا اساسا نیرو‌های خود را از سوریه خارج نخواهد کرد، همان‌طور که پیش از این اعلام کرده بود که نیرو‌های خود را به‌طور نهایی از خاک عراق خارج کرده است، اما اکنون نیز افسران نظامی آن در خاک عراق حضور دارند و افزون بر این، طی چند روز اخیر نیز اعلام شد که شماری از نیرو‌های خود را از سوریه به اربیل عراق منتقل کرده است.

دومین گمانه‌زنی در این باره این است که دونالد ترامپ این تصمیم را صرفا با رویکرد تبلیغی اتخاذ کرده است و یکی از علت‌های استعفای «جیمز ماتیس» وزیر دفاع و «برت مک‌گرک» نماینده ویژه آن در ائتلاف بین المللی ضد داعش، و نیز بی اطلاع پنتاگون از این تصمیم، در چارچوب تبلیغات انتخاباتی برای دور دوم ریاست جمهوری ترامپ قرار دارد.

 

بر این اساس، مخاطب چنین تصمیم‌های ترامپ در واقع، مردم آمریکاست؛ به این معنا که به آن‌ها این گونه القاء کند که به همه وعده‌های انتخاباتی خود عمل کرده است و چه‌بسا پس از گفت‌وگو با رئیس کره شمالی، خروج از برجام، قطع کمک‌های آمریکا به نهاد‌های حقوق بشر و از جمله موضوع فلسطین، قطع حمایت امنیتی از کشورهایی، چون عربستان و اینک برگرداندن نیرو‌های آمریکا از دیگر کشورها، تنها رئیس جمهوری است که به همه وعده‌های انتخاباتی‌اش عمل کرده است.

سومین گمانه‌زنی در این باره این است که ترامپ ضمن در نظر گرفتن نتایج تبلیغی و ترویجی تصمیم خود، درصدد ارسال پیام عملی به عربستان سعودی و برخی از کشور‌های عرب منطقه، چون امارات عربی متحده است.

 

ترامپ بار‌ها اعلام کرده بود که کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس باید بخشی از نیاز‌های مالی آمریکا را چه در قالب سازمان کشور‌های تولید کننده نفت (اوپک) و افزایش صادرات نفت و کاهش قیمت آن و چه با قرارداد‌های عظیم تسلیحاتی تأمین کنند و به همین علت بود که ترامپ بار‌ها با لحن توهین آمیز از عربستان خواسته بود که در این باره بیشتر با آمریکا همکاری کند و بیشتر به واشنگتن باج بدهد.

چهارمین گمانه‌زنی در این باره این است که ترامپ از شش ماه پیش اعلام می‌کند که نیرو‌های خود از دیگر کشور‌ها از جمله سوریه و افغانستان خارج خواهد کرد، اما اکنون به‌طور شتابزده به چنین تصمیمی پرداخت.

 

علت شتابزدگی آمریکا در این تصمیم چه‌بسا به موضع اخیر عربستان مربوط باشد؛ زیرا‏ بنا به برخی گزارش‌های رسانه‌ای عمر البشر، رئیس جمهور سودان، سفر اخیر خود را به سوریه و دیدار با بشار اسد، رئیس جمهور آن، به درخواست روسیه و با چراغ سبز عربستان سعودی و امارات عربی متحده انجام داد.

 

عربستان در چراغ سبز نشان دادن به این سفر در واقع، به نوعی به آمریکا پیام داد که در صورتی که در مسائل مختلف منطقه‌ای از جمله موضوع پرونده جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد، با ریاض همکاری نکند و ترکیه را تحت فشار قرار ندهد، به طرف روسیه گرایش پیدا خواهد کرد.

 

بنابراین، احتمال دارد که آمریکا در واکنش به این تصمیم عربستان، خواسته است تا عمل به عربستان هشدار بدهد که در صورتی که درباره مسائل مختلف از جمله موضوع «معامله قرن» با واشنگتن همکاری و هم‌افزایی بیشتری نکند، چتر حمایتی خود را از ریاض برخواهد داشت و چه‌بسا اعزام ناو آمریکایی به آب‌های منطقه نیز چنین پیامی را به عربستان بدهد که ممکن است عملکرد پایگاه‌های نظامی خود را در کشور‌های عربی کاهش دهد.

پنجمین گمانه‌زنی در این‌باره این است که آمریکا به گفته منابع عراقی و سوری یکی از حامیان عناصر گروه تروریستی داعش بوده است و با این تصمیم- در صورت درست بودن- بستر فعالیت مجدد برای این گروه را در مناطق شمال ترکیه فراهم کرده است و هدف واشنگتن نیز در این باره سرگرم کردن ایران و روسیه است تا این دو کشور را وارد درگیری‌های فرسایشی با تروریست‌های داعش کند.

شمشین گمانه‌زنی این‌گونه است که آمریکا با توافق ترکیه به این تصمیم روی آورده است، تصمیمی که در آن به درخواست ترکیه پاسخ داده است؛ زیرا‏ ترکیه خواهان دور کردن «نیرو‌های سوریه دمکراتیک» (قسد) از مرز‌های خود و جایگزین کردن این نیرو‌ها با نیرو‌های کرد مورد حمایت خود و وابسته به حزب دمکرات عراق بوده است.

هفتمین گمانه‌زنی در این باره این است که آمریکا منافع رژیم صهیونیستی را در نظر گرفته است، زیرا‏ آن گونه که منابع خبری ترکیه و کرد‌ها گزارش می‌دهند، آمریکا تسلیحات سنگین خود را از منطقه شمال ترکیه خارج نکرده است و درصدد جایگزین کردن کرد‌های همسو با حزب دمکرات عراق وابسته به مسعود بارزانی است تا چتر حمایتی از رژیم صهیونیستی را فراهم کند، ضمن اینکه این کرد‌ها خطری برای منافع ترکیه نیز نخواهند بود و بلکه نقطه اتکا و نفوذ رژیم صهیونیستی در منطقه خواهند بود.

 

در این باره، البته، واکنش رژیم صهیونیستی شایان اهتمام است. اسرائیل در واکنش به این تصمیم آمریکا به‌شدت با آن مخالفت کرده و رسانه‌ها و احزاب آن این تصمیم واشنگتن را سیلی بر صورت تل‌آویو توصیف کردند، التبه اگر چنین واکنش اسرائیل هماهنگ شده و در واقع، نمایشی نباشد.