پژوهش شهری باید ناظر به حل مسأله باشد نه تولید دانش/ نیازمند مطالعات پیشینی برای تصمیم‌گیری‌ها در شهرداری هستیم
به گزارش گروه جامعه ؛ در نشستی که به مناسبت گرامی داشت هفته پژوهش صبح روز چهارشنبه ۲۸ آذر ماه در سالن ایران زمین شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد ضمن آسیب‌شناسی فرآیند پژوهش در شهر از پیشکسوتان این حوزه تقدیر شد.
محمدرضا جوادی‌یگانه رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران انجام پژوهش در شهرداری‌ها را برای بهبود وضع موجود ضروری دانست و گفت: بازنگری مداوم، رصد متداوم و اصلاح به واسطه نقد درونی از راهکار‌های اصلی برای رسیدن به نقطه مطلوب است. جوادی یگانه با انتقاد از نگاهی که شهرداری‌ها را بی‌نیاز از پژوهش می‌داند، تصریح کرد: متأسفانه مطالعات در شهرداری پسینی است در حالی که باید قبل از هر تغییر، مطالعات مربوط صورت گیرد؛ بنابراین تصمیم‌ها در شهرداری بر اساس پژوهش نیست.
وی همچنین از تأثیرات منفی «تصمیمات پاورپوینتی» انتقاد و خاطرنشان کرد: منظور ما از پژوهش داشتن دید جامع در مسائل است؛ بنابراین وظیفه ما در مرکز مطالعات شهرداری تولید دانش نیست بلکه ارائه راهکار برای حل مسائل شهری و داشتن نگاه انتقادی به مسائل است.
رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در بخش دیگری از سخنان خود حل مسأله کلان شهری را وظیفه پژوهشگران شهری در شرایط کنونی ندانست و افزود: ما باید در سطح خرد در مسائل شهری تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کنیم؛ توجه و تعامل با شهرداران نواحی و ورود پژوهشگران محلی به مسائل شهری می‌تواند راهکار رسیدن به این مطلوب باشد.
جوادی یگانه با قدردانی از سیاست پلیس پیاده به جای پلیس سواره در شهر تصریح کرد: در همین زمینه مسئولان شهری باید مسائل شهری را خرد ببینند و مدیریت شهری بر پایه گزارش‌های این چنینی تصمیم بگیرند؛ «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» نیز فارغ از وجه نمادین آن می‌تواند در همین راستا ارزیابی شود.
شهر را سوداگری اداره می‌کند نه خِرد!
در ابتدای این جلسه محسن جبیبی، استاد معماری و شهرسازی دانشگاه تهران با بیان اینکه برنامه جامع شهر تهران با وضعیت موجود تطابق ندارد، گفت: این عدم تطابق باعث می‌شود شهر در شکاف و پرتگاهی قرار گیرد که هرگز وارد وضعیت مطلوب نشود.
حبیبی از نفوذ سازمان‌های اقتصادی در فرآیند ساخت در شهر سخن گفت و ادامه داد: برخلاف تصور عمومی در حال حاضر شهر را نه برنامه‌ریزان شهری بلکه اقتصاد سوداگرانه می‌سازد و از همین رو پژوهش در شهر به یک سو و منافع سازمان اقتصادی در شهر به سویی دیگری می‌رود.
وی تصریح کرد: تا زمانی که نگاهی دگرگون کننده برای اداره شهر وجود نداشته باشد و سازمان اقتصادی شهر به سامان نشود ناگزیر از فروش شهر برای اداره شهر هستیم و این روند ربطی به حضور فرد در اداره شهر هم ندارد. وی از عدم توجه به فضا‌های عمومی در طرح جامع شهری انتقاد کرد و افزود: برخلاف اینکه شهر با فضا‌های عمومی تعریف می‌شود در طرح‌های جامع شهری مشخص نیست که چه کسی مسئول ساماندهی این فضا‌های عمومی است و این طرح‌ها عمدتا به فضا‌های خصوصی پرداخته‌اند چرا که اقتصاد سوداگرانه در این فضا‌ها قوی‌تر است.
مبنای تصمیم‌ها خِرد اداره شهر نیست/ نیاز تهران پژوهش‌های کاربردی است نه بنیادی
در ادامه این همایش پرویز اجلالی استاد جامعه‌شناسی به سلطه سرمایه در فرآیند شهرسازی اشاره کرد و گفت: در این میان مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها هم سعی می‌کنند که وضع شهر خراب‌تر از آنی که هست نشود و در میان پول‌پرستی و سودجویی سرمایه‌دار‌ها نظم شهر حفظ شود.
اجلالی با بیان اینکه فرایند تولید در کشور ضعیف شده و این مسئله باعث رشد بی‌رویه سرمایه‌گذاری در ساخت و ساز‌های شهری شده است، گفت: این بنا‌ها هم با بی‌توجهی به این نکته که سازه‌ها باید عضوی از شهر باشند ساخته می‌شوند و نهاد‌های نظارتی هم به دلیل ضعف یا جهل قانون را اجرا نکرده و اجازه ساخت می‌دهند و در ازای آن جریمه دریافت و با آن شهر را اداره می‌کند؛ این روش ضد قانون و ضد نظم شهری است.
این استاد جامعه‌شناسی از روش‌های پژوهش در دانشگاه نیز انتقاد کرد و افزود: نقصی که امروز در علوم انسانی ما وجود دارد این است که در داخل سازمان کارشناس خوب نداریم و در دانشگاه‌ها نیز استاد خوب که نظریه‌ها را به شکل کاربردی برای پژوهش‌ها آماده‌سازی کنند.
وی در عین حال کاربردی نبودن پژوهش را بهانه مناسبی برای عدم به کارگیری نتایج حاصل از آن توسط مدیران دانست و افزود: متاسفانه نظام دانشگاهی گرایشی به پژوهش کاربردی ندارد و به دانشجویان برای انجام چنین پژوهش‌هایی هم علاقه‌ای نشان نمی‌دهند و نگاه مثبتی به پژوهش در دستگاه‌ها هم وجود ندارد و بودجه پژوهش را بودجه تجملاتی تصور می‌کنند.
به گفته‌ی وی، پژوهش‌ها نیازمند اجرا هستند و اجرای آن نیز وظیفه پژوهشگر نیست. در پایان این مراسم نیز از پرویز اجلالی و محسن حبیبی به عنوان اساتید برجسته و پیشکسوت حوزه پژوهش و برندگان فراخوان ایده‌های برتر دهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری تقدیر شد.
قدردانی مدیران شهری از پیشکسوتان حوزه پژوهش شهری
در همایشی که به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد از محسن حبیبی استاد دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران، پرویز اجلالی عضو هیئت علمی موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی و برندگان فراخوان ایده‌های برتر دهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری تقدیر شد.
گفتنی است، این همایش در سالن ایران زمین شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد و از پیشکسوتان پژوهش حوزه شهری با حضور سکینه اشرفی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران و محمدرضا جوادی‌یگانه رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تقدیر به عمل آمد. محسن حبیبی استاد دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران و پرویز اجلالی عضو هیئت علمی موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی به واسطه خدمات چندین ساله در حوزه تالیف، ترجمه و انجام پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با حوزه‌ی مدیریت شهری از سوی شهرداری تهران مورد تقدیر قرار گرفتند. محمدرضا غلامی برای ایده «پاداش (پول مجازی) برای تفکیک زباله» از سازمان نوسازی شهرداری و حامد عبدالمحمدی برای ایده «سامانه هوشمند مدیریت حمل آسفالت گرم» از حوزه فنی و عمرانی سازمان بازرسی شهرداری نیز در فراخوان ایده‌های برتر دهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری حائز رتبه برتر شده بودند که در این همایش جوایز خود را دریافت نمودند.