میراث دور از انتظار قتل خاشقجی؛ پایان فاجعه یمن و تعمیق شکاف در ساختار قدرت آمریکا

به گزارش گروه بین الملل ، با توجه به این که بی سابقه نبوده که نویسندگان با مرگ خود بیش از زندگیشان تاثیرگذار بوده باشند، میراث قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی نیز احتمالا به پایان دادن به بدترین بحران انسانی جهان در یمن، جایی که بیش از ۱۶ میلیون نفر در نتیجه جنگ داخلی در آستانه گرسنگی قرار دارند، کمک خواهد کرد.

 

یاهو نیوز در مطلبی نوشت: واکنش خفیف دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا درباره قتل خاشقجی توسط رژیم سعودی، مجلس جمهوریخواه سنا را بر آن داشت که صدای خود را به عنوان عنصری هم تراز دولت آمریکا در این باره بلند کرده و به اتفاق آرا در روز پنجشنبه ولیعهد عربستان سعودی را برای ارتکاب این قتل وحشیانه محکوم کند. مجلس سنای آمریکا با اکثریت جمهوریخواه براساس اختیارات خود در امور جنگ (قطعنامه قوای جنگی یک قانون فدرال است که هدف آن بررسی قدرت رئیس جمهور برای ورود به درگیری مسلحانه بدون رضایت کنگره آمریکا است)، همچنین همکاری دولت آمریکا با ائتلاف سعودی در یمن را محکوم کرده و خواستار پایان بخشیدن به آن شد.

 

 

 

«آرون دیوید میلر» تحلیلگر ارشد و نویسنده آمریکایی مرکز بین المللی وودرو ویلسون با تمرکز بر امور خاورمیانه می‎گوید: "رای مجلس سنا بیانیه بسیار قدرتمندی بود که یک چارچوب کلی مرجع برای سیاست آمریکا در خاورمیانه را تدوین کرد. با پیوستن هفت جمهوریخواه به دموکرات‌های مجلس سنا در تصویب قطعنامه یمن، به نظر می‌رسد که اکثریت مجلس سنا سیاست ترامپ در قبال عربستان سعودی را به چالش کشیده است؛ همان چیزی که دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان و کنگره پیشرو به دنبال آن هستند."

میلر در ادامه گفت: "ما شاهد تاکید مجدد کنگره بر اختیارات جنگی خود و رد بنیادین تصمیم دولت ترامپ برای تعیین دولت عربستان سعودی به عنوان محور اصلی سیاست آمریکا در منطقه هستیم." او همچنین با اشاره به این که اقدامات وحشیانه کمپین محمد بن سلمان در یمن و تلاش برای منزوی کردن قطر، سبب افزایش تاثیر ایران در منطقه شده، اظهار داشت محمد بن سلمان که در حال حاضر سرکوب داخلی را نیز افزایش داده، بنا به اعلام سیا دستور قتل خاشقجی را مستقیما صادر کرده و حتی از نزدیک بر آن نظارت داشته است. میلر افزود: "نشانه‌ای دال بر حمایت سعودی‌ها از طرح درازمدت صلح اعراب و رژیم صهیونیستی کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ وجود ندارد و ما اخیرا شاهد بودیم که آن‌ها منافع نفتی ما در نظر نگرفتند. بر این اساس من هیچگاه سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ را کارآ و عملی ندانسته و نمی‌دانم. "

 

 

 

 

 

 

قیام‌های مردمی در یمن در نهایت به استعفای دولت و فرار رئیس جمهور از پایتخت در اواخر سال ۲۰۱۴ منجر شد. عربستان سعودی نیز از فرصت استفاده کرده و با ائتلافی نظامی این کشور را از اوایل سال ۲۹۰۱۵ هدف حملات هوایی خود قرار داد. این ائتلاف که از سوی واشنگتن مورد حمایت قرار گرفته بود از کمک‌های آمریکا در زمینه‌های مختلف برخوردار بود.

جنگ در یمن بسیار بی رحمانه پیش می‌رفت و غیرنظامیان این کشور به عنوان وسیله موثری در پیشبرد جنگ، هدف مستقیم یا غیرمستقیم حملات هوایی ائتلاف قرار می‌گرفتند. عربستان سعودی با محاصره بندر مهم یمن که ۷۰ درصد کمک‌های بشردوستانه از طریق آن وارد این کشور می‌شود، عملا از غذا به عنوان یک سلاح استفاده کرده و تلاش کرد با اسلحه گرسنگی جریان جنگ را به سود خود تغییر دهد. این اقدام عربستان که با انتقادات بین المللی روبرو شد، در نهایت با آتش بس اخیر متوقف شد. با این وجود عربستان تحت حکمرانی محمد بن سلمان، متهم به بمباران‌های هدفمند با تلفات شدید غیرنظامیان و خسارات فراوان شده است. این اتهام به ویژه در مورد حمله وحشتناک آگوست گذشته ائتلاف به یک اتوبوس مدرسه می‌شود که حدود ۴۰ کودک زیر ۱۱ سال و نیز ۱۱ بزرگسال را به قتل رساند. بعدا گزارش شد که این بمب را عربستان از آمریکا خریداری کرده بود. ضمن این که واشنگتن به ائتلاف در زمینه اطلاعات هدفگیری و نیز سوخت رسانی هوایی به جنگنده‌ها نیز  کمک شایان توجهی می‌کند.

این جنگ به بدتر شدن وضعیت یک کشور بسیار فقیر انجامید که سازمان ملل از آن به عنوان بدترین بحران انسانی جهان یاد کرد. این بحران به دلیل فروپاشی تقریبا همه اقتصاد یمن تشدید نیز شده است.

 

 

«دیوید بیلی» مدیر اجرایی برنامه غذایی جهانی روز پنج شنبه در مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک در واشنگتن گفت: "ما اخیرا گزارش دادیم که نه تنها بیش از ۱۶ میلیون نفر در یمن هر روز گرسنه به تختخواب می‌روند، بلکه در معرض گرسنگی قرار دارند. در هر ۱۰ یا ۱۱ دقیقه یک کودک در یمن جان خود را در این فاجعه ساخت دست بشر از دست می‌دهد که بسیار دلهره آور است. این جنگ فاجعه‌ای است که باید پایان یابد. "

قتل عمد جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی ساکن آمریکا به شکل قابل ملاحظه‌ای سبب بروز خشم ناگهانی کپیتال هیل (ساختمان کنگره) شد که احتمالا در واکنش به رفتار بی ملاحظه ترامپ در مقابل بی پروایی محض دولت سعودی، با هدف پایان دادن به جنگ یمن انجام شد. همزمان با رای سنا در روز پنجشنبه، طرف‌های درگیر جنگ یمن در جریان مذاکرات صلح میان طرفین درگیر در سوئد بر آتش بس در برخی مناطق استراتژیک توافق کردند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که که در آینده نزدیک شاهد تاثیرات رای سنا و نیز کنگره در مورد قتل خاشقجی بر سیاست ترامپ درباره عربستان سعودی خواهیم بود.

سناتور جمهوریخواه «تد یانگ» گفت: "عربستان سعودی از کمک و حمایت آمریکا استفاده کرد تا عامدانه شهروندان غیرنظامی را بمباران کند و از غذا به عنوان اسلحه‌ای جنگی بهره ببرد. شکست در بهره برداری از قدرت نفوذ ما منجر به یک بحران عمیق در یمن و افزایش نفوذ ایران و البته متاسفانه این تصور برای ولیعهد عربستان سعودی شد که او قادر است هر کاری حتی قتل را می تواند انجام دهد. "

اوایل هفته جاری مقام‎های ارشد جمهوریخواهان مجلس نمایندگان برای جلوگیری از هرگونه بحث یا رای به قطعنامه مربوط به یمن تحرکات خود را آغاز کردند، اما احتمالا این بلوک نیز به زودی ناپدید خواهد شد. رای مثبت این هفته نشان داد که مجلس سنا با اکثریت جمهوریخواه و مجلس نمایندگان با اکثریت دموکرات خواهان توقف همه کمک‌های آمریکا به ائتلاف سعودی هستند.

یانگ افزود: "گذشته از از این سیاست‎ها، چهره‌های تازه‌ای در سال آتی وارد کنگره خواهند شد که به دنبال شناسایی و حل و فصل مسائل جدیدی خواهند بود که می‌توانند تفاوت هالی مهمی را رقم بزنند. "

حال این پرسش مطرح است که آیا اتحاد آمریکا و عربستان تحت حکمرانی محمد بن سلمان که دستانش به خون آلوده است، تداوم خواهد یافت یا خیر. این در حالی است که صدا‌های قدرتمندی در زمینه امنیت ملی به گوش می‌رسد که "بن سلمان باید برود". از سوی دیگر این امر که آمریکا تلاش کند تا کسانی را در کشور‌های خارجی بر سرکار بیاورد که به سیاست های وی نزدیک هستند، نیز سابقه‌ای طولانی در تاریخ این کشور دارد.

 

 

علیرغم این که سنا تلاش کرد تا جایگاه خود را در سیاست خارجی بازیابد، اما باید توجه داشت که این روابط بیشتر بر اساس بنیاد‌های غیرسازمانی و غیررسمی بنا نهاده شده‎اند. هرچند به نظر می‌رسد روابط غیرمعمول محمد بن سلمان و جرد کوشنر و در نهایت استراتژی خاورمیانه‌ای دولت ترامپ در نتیجه رای اخیر مجلس سنا دچار تکان‌هایی شده است.

این نیز بخشی از میراث قتل جمال خاشقجی است.

«جان آلترمن» مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز تحقیقات راهبردی و بین المللی واشنگتن و یکی از کارشناسان مرکز «والدای» گفت:" مساله سعودی‌ها در حال حاضر تنها این امر نیست که در کاپیتال هیل رخ می‌دهد بلکه سعودی‌ها در این موضوع دچار تردید هستند که در ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ سال آینده می‌توانند روی حمایت آمریکا حساب کنند یا نه. اگر نتوانند قطعا دچار مشکل می‌شوند، چون سعودی‌ها هرگز بدیلی برای این حمایت‌ها در نظر نداشته‎اند. "