ابهام در آینده روابط روسیه و آمریکا پس از نشست جی ۲۰

به گزارش گروه بین الملل ، سران کشور‌های عضو گروه بیست آخر هفته جاری برای بحث در مورد مسائل مهم اقتصادی، تجاری و امنیتی جهانی در بوئنس آیرس آرژانتین گرد هم آمدند. پیش از آغاز این نشست تحلیلگران پیش بینی‌هایی درباره دیدار‌های دوجانبه سران کشور‌های مختلف ارائه می‌دادند. یکی از این دیدار‌ها نشست دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بود که به نظرمی رسید مباحثی مانند کنترل تسلیحات، جنگ تجاری و موضوع خاشقجی را در بر داشته باشد. بسیاری از تحلیلگران از این دیدار به عنوان مهمترین دیدار این دوره نشست جی بیست یاد می‌کردند.

مساله روسیه از آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ موضوع بحث برانگیزی در سیاست داخلی و خارجی آمریکا بوده است؛ از فعالیت‌های جاسوسی تا هک کردن، از مداخله الکترونیک تا اختلافات ژئوپلتیک. چالش‌ها و اختلافات دو کشور همواره روابط آنان و همچنین جامعه بین المللی را تحت الشعاع قرار می‌داد. اکراه ترامپ در مورد انتقاد از پوتین سبب بروز دلخوری‌هایی در واشنگتن شده است. بلافاصله پس از مراسم تحلیف ترامپ، تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ ریاست جمهوری آمریکا و تحقیقات ویژه سربازرس مولر در این مورد، روابط مسکو و واشنگتن را در شرایط حساسی قرار داد.

کنفرانس مطبوعاتی بحث برانگیز هلسینکی و اظهارات ترامپ در طول این کنفرانس مطبوعاتی، سبب بروز و ظهور بحثی بزرگ در آمریکا شد. ترامپ در نهایت مجبور شد دادستان کل را وادار به استعفا کند. در ۲ سال گذشته ترامپ همواره از تحقیقات وی درباره روسیه انتقاد می‌کرد. این امر نشان می‌دهد که مساله رابطه با روسیه از مهم‌ترین مباحث مطرح در سیاست داخلی آمریکا است. این موضوع در انتخابات میاندوره‌ای آمریکا و پیروزی دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان نیز نقش مهمی داشت. دو حزب دموکرات و جمهوری خواه در جریان انتخابات اخیر حول محور این موضوع به برنامه‌ها و فعالیت‌های خود شکل دادند.

بر همین اساس خبر دیدار دوجانبه ترامپ و پوتین به دلیل داشتن منافع متفاوت برای طرفین توجهات بسیاری را به خود جلب کرد و بسیاری انتظار داشتند که شاهد پاسخ‌های ترامپ در ارتباط با روسیه باشند. این امر اهمیت برگزاری این نشست را دوچندان می‌کرد. در حالی که همه آماده تمرکز بر این موضوع بودند، اتفاق غیر منتظره‌ای رخ داد.

ترامپ در مسیر پرواز به بوئنس آیرس با انتشار توییتی با این مضمون تحلیلگران را غافلگیر کرد:"با توجه به این واقعیت که کشتی‌ها و ملوانان اوکراینی توسط روسیه به کشورشان بازگردانده نشدند، تصمیم گرفتن که دیدار از پیش تعیین شده من با رئیس جمهور ولادیمیر پوتین در آرژانتین لغو شود؛ این برای همه طرف‌های ذینفع بهتر خواهد بود. انتظار دارم به محض حل و فصل موضوع، اجلاس معناداری برگزار شود. "

روزنامه روس «نیزاویسیمایا گازیتا» در واکنش به این اقدام ترامپ نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا باردیگر اعتبار خود به عنوان یک رئیس قابل اعتماد جهانی را زیر سوال برده و مجددا ثابت کرد که غیرقابل پیش بینی است. وی چرا در آخرین لحظه و تنها یک روز قبل از برگزاری نشست سران گروه ۲۰ در آرژانتین و با وجود توافقات قبلی بین مقامات مسکو و واشنگتن، دیدار خود با ولادیمیر پوتین را لغو کرد.

"دیمیتری پسکوف" سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه نیز در واکنش به این اقدام، ضمن ابراز تاسف از چنین تصمیم گیری از سوی ترامپ، یادآور شد که اکنون بررسی مسائل مهم بین المللی و دوجانبه برای مدت زمان نامشخصی به تعویق خواهد افتاد. وی گفت، اکنون رئیس جمهوری روسیه زمان بیشتری برای پرداختن به نشست‌های مفیدتر در حاشیه نشست سران آرژانتین خواهد داشت.

به گفته پسکوف، ولادیمیر پوتین همچنان آماده برقراری تماس‌ها با همتای آمریکایی خود است.

تغییر برنامه لحظه آخری ترامپ سوالات بسیاری را مطرح کرد. وی پیش از این توییت، اعلام کرده بود که نشست G۲۰ زمان خوبی برای دیدار با پوتین خواهد بود. این واقعیت که مقامات روس بلافاصله لغو این دیدار را تایید نکردند حاکی از آن است که این تصمیم یکجانبه بود.

دیلی صباح در گزارشی این موضوع را احتمالا ناشی از ۲ عامل زیر می‌داند:

یک، برخی این تصمیم ناگهانی را ناشی از تحولات در پرونده مایکل کوهن وکیل سابق ترامپ می‌دانند. کوهن اخیرا پذیرفت که به کنگره دروغ گفته است. تحلیلگران بر این باورند که با توجه به ارتباط پرونده کوهن با روسیه، داشتن عکس دو نفره با پوتین برای ترامپ مشکل ساز خواهد بود. ترامپ قبل از پرواز به بوئنس آیرس یک پاسخ ساده به این موضوع داد تا از فشار‌ها بر خود بکاهد: او دروغ می‌گوید. با این وجود امکان ایجاد چالش‌های واقعی برای رئیس جمهور آمریکا با اظهارات اخیر کوهن دور از انتظار نخواهد بود. به نظر می‌رسد مشاوران ترامپ تصور کردند که داشتن یک عکس با پوتین می‌تواند از سوی مخالفان سیاسی در آمریکا علیه رئیس جمهور مورد استفاده قرار بگیرد.

دو، عدم تمایل برخی از اعضای دولت به محکوم کردن روسیه به دلیل اقدامات اخیرش علیه اوکراین است. در صورت آشکار شدن چنین وضعیتی شاهد شکاف بزرگ دیگری در اتحاد آتلانتیک خواهیم بود. ترامپ در صورت عدم محکومیت اقدام روسیه در قبال اوکراین، از سوی سازمان‌های مختلف مورد فشار قرار می‌گیرد.

اتفاق اخیر صرفا لغو جلسه بود. با این وجود، ناظران جلسه غیررسمی میان دو رئیس جمهور را دور از انتظار نمی‌دانند. اساس رویکرد آمریکا به روسیه و تناقض و ناسازگاری سیاست واشنگتن در ارتباط با روسیه نشان می‌دهد که در این شرایط نیز همه گزینه‌ها در مورد آینده رابطه آمریکا و روسیه روی میز قرار دارد. البته این امکان نیز وجود دارد که محدودیت‌های داخلی در آمریکا پس از برگزاری انتخابات میاندوره‌ای افزایش یافته و نگرانی‌هایی را برانگیزد تا حدی که دو کشور به دلیل افزتیش تردید‌ها نتوانند به همکاری و هماهنگی میان خود دست یابند.

به زعم کارشناسان روس لغو دیدار دوجانبه ترامپ و پوتین تاثیر زیادی بر روابط مسکو و واشنگتن نخواهد داشت؛ زیرا کدورت و تیرگی روابط پس از نشست‌های قبلی دو کشور نیز مسبوق به سابقه بوده است.