عبور از تحریم با ناوگروه ۸۶

خبرگزاری میزان - ناخدا دوم عمّار رضائی، کارشناس ارشد مدیریت دفاعی و ناو سروان محسن سلگی، کارشناس ناوبری و فرماندهی کشتی در مطلبی اختصاصی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار گرفته است به تشریح ماموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مسیرهای دریانوردی و اثرات این اقیانوس‌پیمایی عظیم پرداختند که در ادامه مرور خواهیم کرد.

ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ششم مهرماه سال ۱۴۰۱ مصادف با آغاز ماه ربیع‌الاول حرکت خود را با هدف گردش به دور کره زمین برای نشان دادن اقتدار و خودباوری کشور عزیزمان ایران آغاز کرد.این ناوگروه اولین ناوگروه تمام‌ایرانی است که به این مهم جامه عمل می‌پوشاند. ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوشکن تمام‌ایرانی دنا و ناوبندر مکران است که با توجه به طی مسیر موردنظر که یک دور کامل به دور زمین بود، لقب ناوگروه ۳۶۰ درجه به آن داده شده است.

این ناوگروه موفق شد که رکورد دریانوردی قبلی نیروی دریایی ارتش را نیز بشکند؛ پیش‌از این، ناوگروه ۷۵ نداجا متشکل از ناوشکن سهند و ناوبندر مکران، با طی مسافت حدود ۴۵ هزار کیلومتر در سفر به سن‌پترزبورگ روسیه، رکورددار بود. ناوگروه ۷۵ به‌منظور شرکت در رژه دریایی روسیه به مناسبت سالروز تشکیل نیروی دریایی این کشور در سن‌پترزبورگ، مأموریت خود را در اواسط اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ آغاز کرد و سهند و مکران برای اولین بار با دور زدن قاره آفریقا وارد اقیانوس اطلس جنوبی و سپس شمالی شدند و از کانال مانش و سواحل کشورهایی، چون آلمان، دانمارک و انگلیس و دریای بالتیک عبور کرده و به سواحل سن‌پترزبورگ روسیه رسیدند.

مأموریت ناوگروه ۸۶ (ملقّب به ناوگروه ۳۶۰ درجه) متشکل از ناوشکن تمام‌ایرانی دنا و ناوبندر مکران با حضوری مقتدرانه به‌منظور مخابره پیام صلح و دوستی از کهن‌دیار ایران به سراسر جهان، گشت‌زنی در آب‌های دوردست، حراست از خطوط مواصلاتی تجاری ایران در آب‌های بین‌المللی و نمایان کردن توان متخصصین داخلی انجام گردید؛ مجموع کارکنان مستقر در این ناوگروه ۳۴۷ نفر شامل هم‌وطنان عزیزمان از ۲۹ استان کشور است؛ از این تعداد ۱۴۴ نفر، بر روی ناوشکن دنا و ۲۰۳ نفر، بر روی ناوبندر مکران مستقرشده‌اند.

از جمله نکات مهم این رویداد عظیم و مبارک این است که نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، این مأموریت و افتخار بزرگ را با به‌کارگیری یکی از شناور‌های ساخت داخل به دست آورد تا علاوه بر مخابره پیام اقتدار و صلح و دوستی به سراسر جهان؛ به همگان اثبات نماید که با تکیه بر دانش داخلی و خودباوری، می‌توان غیرممکن را ممکن ساخت.

ناوشکن دنا

این واحد رزمی؛ بزرگ‌ترین شناور نظامی تمام‌ایرانی است که به نماد خودباوری و خودکفایی در مجموعه نیرو‌های مسلح و سایر بخش‌های صنعتی کشور تبدیل شده است و سخت‌ترین چالش و مأموریت خود را با موفقیّت تمام به پایان رسانید.

دنا چهارمین ناوشکن از کلاس موج است که به‌طور کامل توسط متخصصین وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران طراحی و ساخته شده است. این واحد در خردادماه سال ۱۴۰۰ خورشیدی به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش در منطقه یکم دریایی امامت-بندرعباس ملحق شد و تا به امروز، پیشرفته‌ترین واحد از کلاس موج در اختیار نیروی دریایی ارتش است و پس از ناوشکن‌های جماران، دماوند و سهند ساخته شده است.

برد عملّیاتی این ناوشکن به‌تن‌هایی حدود ۳ هزار مایل دریایی است؛ اما وقتی با یک فروند شناور پشتیبانی عظیم با نام مکران همراه می‌شود، عملاً محدودیت برد از میان برداشته شده و می‌تواند به هر میزان در آب‌های بین‌المللی دریانوردی کند. دنا مجهز به جدیدترین تجهیزات، رادار‌ها و سلاح‌های ایرانی ازجمله سیستم موشکی سطح به سطح، توپخانه ضد هوایی نزدیک کمند، موشک دفاع هوایی سطح به هوا، اژدرافکن سه‌گانه سبک، توپ ۷۶ میلی‌متری، توپ ۲۰ میلی‌متری فاتح و نیز سامانه‌های پیشرفته جنگال بوده و قابلیت حمل بالگرد را نیز دارد.

ناوبندر مکران

ناوبندر بالگردبر مکران یک شناور پشتیبانی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در دی‌ماه ۱۳۹۹ رونمایی شد؛ این ناو بالگردبر از لحاظ اندازه، بزرگ‌ترین شناور نظامی نیروی دریایی است. غالب مأموریت ناوبندر مکران پشتیبانی از واحد‌های رزمی و نیز مشارکت در برقراری امنیت دریایی خطوط مواصلاتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه رأس‌الحد، خلیج عدن، دریای سرخ و تنگه باب‌المندب است.

ناوبندر مکران، یک جزیره متحرک ۱۲۱ هزار تنی است که نیروی دریایی ارتش آن را با تغییر کاربری به یکی از بزرگ‌ترین ناوبندر‌های بالگردنشین تبدیل کرده است. ناوبندر مکران در حقیقت حاصل تغییر کاربری یکی از شناور‌های تجاری است و این نوع تغییر کاربری شیوه‌ای معمول و آزمون‌شده در دنیاست.

این ناوبندر تاکنون وظیفه پشتیبانی از ناوگروه‌های رزمی نیروی دریایی ارتش در آب‌های بین‌المللی و دوردست به‌ویژه منطقه شمال اقیانوس هند، تنگه باب‌المندب و دریای سرخ را به‌خوبی ایفا نموده است. متخصصان و مهندسین نیروی دریایی در مدت شش ماه و با صرف ۷۲ هزار نفر ساعت کار مداوم و با ایجاد عرشه بالگرد ۹۵۰ تنی با مساحت ۳۲۰۰ متر، این شناور را تبدیل به یک ناو پشتیبانی کردند.

این ناو توانایی حمل ۸۲ هزار تن انواع نیازمندی‌های پشتیبانی یگان‌های شناور رزمی را داشته و قادر است بدون ارتباط با ساحل یک هزار شبانه‌روز دریانوردی کند.

مکران با توانایی حمل هم‌زمان بیش از ۶ فروند بالگرد، درواقع می‌تواند به‌صورت یک پایگاه متحرک هوادریا عمل کرده و با بهره‌گیری از بالگرد‌های مین‌روب، ضد زیردریایی و رزم سطحی از عملّیات نیرو‌های ویژه، عملّیات موشکی و سایر مأموریت‌ها پشتیبانی کند.

از دیگر قابلیت‌های این ناو توانایی حمل یک گردان تکاور دریایی و انجام عملّیات در آب‌های فراسرزمینی ایران با استفاده از شناور‌های تندرو و زیردریایی‌ها و بالگرد‌های مستقر در عرشه پرواز است.

این ناو با مجهز بودن به انواع سامانه‌های جمع‌آوری اطلاعات می‌تواند در نقش یک ناو اطلاعاتی به اجرای مأموریت پرداخته و اطلاعات را جمع‌آوری، پردازش و تحلیل کند و در اختیار مراکز فرماندهی و کنترل در ساحل قرار دهد.

این ناوبندر قادر است علاوه بر کارکنان خود، تمامی نیازمندی نیرو‌های شاغل در شناور‌های هم‌جوار را از مهمات و تسلیحات نظامی گرفته تا تأمین قطعات، سوخت، انواع مواد غذایی، شیرین سازی آب از دریا، دارو و درمان و ... به‌طور انبوه در حوزه نظامی و رزمی تأمین نماید.

ناوبندر مکران می‌تواند انبوهی از موشک‌های قدیر، ابومهدی و موشک‌های ضد کشتی و چندین پهپاد و نیز بیش از ۶ فروند بالگرد را با خود حمل کند و با انبار‌های بزرگی که در اختیار دارد، می‌تواند تمامی نیاز‌ها را در درون خود جای دهد. قابلیت حمل انواع پهپاد‌ها در این ناوبندر، این واحد را به دست بلند نظام در پهنه آب‌های بین‌المللی تبدیل کرده است.

ناوبندر مکران با نصب تجهیزات ویژه راداری و الکترونیکی و مخابراتی، قادر است تا نقش یک فرماندهی متحرک دریایی را ایفا کند و علاوه بر این، امکان اسکان مطلوب تکاوران دریایی با تأمین نیاز‌های مستمر روزانه در زمینه تمرین، آموزش، ورزش، آمادگی جسمانی و ... را نیز فراهم آورده است.

مسیر ناوگروه ۸۶

این ناوگروه مأموریتی را در قالب کد ۳۶۰ درجه به دور کره زمین طرح‌ریزی و با دست‌یابی به تمام اهداف از پیش تعیین‌شده، با موفقیت به پایان رسانید.

ناوگروه ۳۶۰ در طی مسیر دریانوردی به‌منظور ابلاغ پیام صلح و دوستی ملّت صلح‌جوی ایران در برخی از بنادر مهم دنیا توقف کرد و با استقبال گرم و پرشور این کشورها، مدت چند روز را در قالب بازدید و مراودات دیپلماتیک در کشور‌های هندوستان، اندونزی، برزیل، آفریقای جنوبی و عمان حضور داشت.

ازجمله اهداف حضور در کشور‌های مختلف در جریان مأموریت‌های ناوگروه؛ ایجاد مراودات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی و بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی دفاعی (دریایی) است؛ چرا که برقراری ارتباطات بین‌المللی همواره برای کشور ظرفیتی انکارناپذیر خواهد بود و می‌تواند گام بلندی برای توسعه پایدار و همه‌جانبه باشد؛ لذا با هدف پیش‌گفته ناوگروه اعزامی کد ۳۶۰ در طول مسیر خود از تنگه‌های مهم بین‌المللی ماژلان، مالاکا، ماگاسار و سرنگانی نیز عبور کرد.

ناوگروه در تاریخ ۲۰/ ۷/ ۱۴۰۱ وارد بندر بمبئی کشور هندوستان شد و بعد از ۳ روز به مسیر خود ادامه داد. مقصد بعدی ناوگروه بندر جاکارتای اندونزی بود که در تاریخ چهاردهم آبان سال گذشته به این بندر وارد شده و مدت ۵ روز را در آنجا اقامت داشت. اسفندماه سال ۱۴۰۱ و در ادامه مسیر گردش به دور کره زمین، بندر ریودوژانیروی برزیل در تاریخ هفتم اسفند ۱۴۰۱ به مدت ۷ روز میزبان دریادلان ناوگروه ۸۶ بود. پس‌از آن، بندر کیپ‌تاون آفریقای جنوبی از تاریخ یازدهم فروردین ۱۴۰۲ به مدت ۵ روز پذیرای ناوگروه صلح و دوستی ایرانیان بود و به‌عنوان مقصد نهایی ناوگروه ۸۶، استقرار در بندر صلاله عمان به مدت ۳ روز از بیست ودوم اردیبهشت ۱۴۰۲ طرح‌ریزی و اجرا شد.

در طول مسیر دریانوردی، ناوگروه ۸۶ به ترتیب از تنگه‌های مهم مالاکا (بین اندونزی و مالزی)؛ تنگه ماگاسار (بین جزایر اندونزی)؛ تنگه سرنگانی (دهانه ورود به اقیانوس آرام) و تنگه ماژلان (آبراه ارتباطی اقیانوس آرام به اقیانوس اطلس) عبور کرد.

از جمله اقدامات شاخص دیگر که می‌توان به آن اشاره کرد؛ عبور ناوگروه از خلیج بنگال، دریای جاکارتا، دریای سِلِب (سولاوسی)، مجمع‌الجزایر ملانزی، میکرونزی، پولینزی، جزایر سلیمان، جزایر ساموآ، جزایر فینیکس، ایستر، گینه پاپوآ و همچنین چندین مرحله عبور از خط استوا و دریانوردی در دماغه امیدنیک است. انتخاب بهترین مسیر ممکن جهت عبور ناوگروه ۸۶ از عرض اقیانوس آرام با استفاده از اولین مدل ملّی مسیریابی اقلیمی نیز ازجمله شاخص‌ترین اقدامات در این دریانوردی تاریخی بود.

عبور از تحریم

یکی از نقش‌های مهم ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، توانایی آن در مقابله با تحریم است. از دو منظر می‌توان به این مقوله پرداخت؛ نخست آن‌که ناوشکن تمام ایرانی دنا در شرایط تحریم‌های ناجوانمردانه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا و به دست جوانان متخصص کشور عزیزمان ساخته شد تا فرهنگ خودباوری و تکیه بر دانش بومی و تخصص داخلی را در کشور ترویج کرده و ثابت کند که ایران و ایرانی صاحب نبوغ سرشار است و در شرایط تحریم، توانایی پرورش استعداد‌های خود را دارد و می‌تواند به اهداف مبتنی بر منافع خود دست یابد.

مقوله دوم آنکه ایالات‌متحده آمریکا در بحبوحه دریانوردی، ناوشکن دنا و ناوبندر مکران را با خیال خام عقیم کردن مأموریت کد ۳۶۰ تحریم کرد تا ناوگروه در تأمین قطعات فنّی، دانش تخصصی و تأمین انواع نیازمندی خود درمانده شده و با غیرعملّیاتی شدن واحدها، عملاً توانایی برگشت به آب‌های سرزمینی از ناوگروه سلب گردد؛ غافل از این‌که نیروی دریایی ارتش تمامی مسائل را به‌درستی پیش‌بینی و چاره‌اندیشی کرده بود؛ هرچند تأمین قطعات اضطراری و سایر نیازمندی‌های فنّی احتمالی در طول مسیر ناوگروه‌های دنیا از مابقی کشور‌ها امری طبیعی است؛ لاکن نیروی دریایی ارتش از ابتدا تا انتهای این سفر طولانی را در تمامی زمینه‌ها به‌صورت خودکافی طراحی و تمامی طرح و نقشه خود را بر همین اساس چیده بود.

شاید باورش سخت باشد، ولی برنامه دقیق و حساب‌شده نیروی دریایی در این سفر به‌گونه‌ای طراحی شده بود که ناوگروه بتواند بدون پهلوگیری در هیچ‌یک از بنادر دنیا به مدت بیش از ۱۰ ماه در تأمین تمام نیازمندی‌های فنّی، تخصصی، پشتیبانی، پزشکی، سوخت، مایحتاج و ... به‌صورت خودکافی عمل کند و در اجرای این مأموریت تاریخی خللی ایجاد نگردد.

ایالات‌متحده پس از تحریم ناوشکن دنا و ناوبندر مکران، پا را فراتر گذاشته و به‌منظور کم اثر کردن دیپلماسی دریایی جمهوری اسلامی ایران، تمام تلاش خود را برای عدم استقبال و پذیرش کشور‌ها از ناوگروه صلح و دوستی در سطح جهانی به کار گرفت و در این راه از تمامی ظرفیت‌های دیپلماتیک خود و حتی توسل به تهدید و انواع فشار‌ها هم استفاده کرد؛ اما به نتیجه‌ای نرسید.

دیپلماسی دفاعی دریایی

ارتش جمهوری اسلامی ایران با نصب‌العین قرار دادن فرمان رهبر عزیز انقلاب، مبتنی بر دیپلماسی دفاعی صلح‌آمیز؛ با حضور پررنگ نیروی دریایی، نگاه خود را از دریا‌های خانگی که همان خلیج‌فارس و دریای عمان است در راستای کم‌رنگ کردن حضور نامشروع قدرت‌های استعماری در منطقه و ایفای نقش ویژه جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری مهم در جهان، به دوردست منتقل کرده است.

دیپلماسی دفاعی دریایی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر صلح و عدم سلطه‌پذیری و عدم سلطه‌گری برای پیشبرد اهداف و راهبرد‌های کلان ملّی است. ایران به‌واسطه قرار گرفتن در شمال اقیانوس هند، مجاورت با خلیج‌فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای خزر از موقعیت ژئوپلیتیکی و دریایی ویژه‌ای در منطقه و جهان برخوردار است و اقتدار دریایی و داشتن یک نیروی دریایی قدرتمند و کارآمد می‌تواند تأثیر به‌سزایی در صیانت از منافع ملّی و دست‌یابی به اهداف دفاعی آن داشته باشد. بهره‌گیری از تدابیر دیپلماسی دفاعی رهبر عزیز انقلاب، در کنار حضور مقتدر در آب‌های بین‌المللی در ارتقای دیپلماسی دفاعی - دریایی جمهوری اسلامی ایران تأثیر شگرفی داشته و تداوم این روند موجب قدرت و اقتدار دریایی و عزت ملّی گردیده و نقش به‌سزایی در پیشبرد و حفاظت از منافع ملّی دارد و عمق راهبردی کشور را گسترش می‌دهد.

سرآغاز حضور ناوگروه‌های ارتش در آب‌های دوردست، مقابله با پدیده دزدان دریایی بود که با دست‌اندازی به کشتی‌های تجاری، اقدام به دزدیدن آن‌ها به‌منظور باج‌خواهی و اخلال در باز نگه‌داشتن خطوط مواصلات دریایی می‌کردند. حضور ناوگروه‌های ارتش به همراه تکاوران دریایی این نیرو، بار‌ها به درگیری با این دزدان قرن بیست‌ویکمی انجامیده که علاوه بر نجات شناور‌های ایرانی، موجب رهایی کشتی‌های دزدیده‌شده دیگر کشور‌ها نیز شده است.

با گسترش دامنه تهدیدات به دریا‌های دیگر نظیر دریای سرخ، حوزه مأموریتی ناوگروه‌های ارتش تغییر یافت و هم‌اکنون شناور‌های نیروی دریایی در تمامی نقاطی که منافع جمهوری اسلامی ایران حکم می‌کند و یا در راستای تقویت دیپلماسی دفاعی و حراست از کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ضرورتی وجود دارد؛ با قدرت و اقتدار کامل و پرچمی برافراشته که نشان از خودباوری و جان‌فشانی برای ملت دارد، بدون درنگ حاضر خواهند شد.

باید اشاره کرد که ظرفیت بزرگ دریا که بسیاری از کشور‌ها از داشتن آن محروم هستند، برای کشور ایران، در موقعیت شمال و جنوب کشور و با داشتن مرز‌های طولانی دریایی و حتی اقیانوسی؛ این فرصت بزرگ را فراهم کرده تا با تغییر نگاه دولتمردان و حمایت‌های آنان، گام‌های بزرگی برای ایجاد تمدن نوین دریایی برداشته شود.

ارتقاء دیپلماسی دریایی، به رخ کشیدن توان فنّی ایران برای جهانیان، بی‌توجهی به تحریم و شیطنت‌های استکبار جهانی، حداکثر استفاده از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های داخلی و ارتقاء سطح دانش و آموزش‌های فنّی و عملّیاتی در عرصه‌های جهانی در کنار افزایش روحیه و حس خودباوری در کارکنان ارتش ازجمله خروجی‌های این مأموریت بزرگ است.

پیام‌ها با همت و غیرت بالای کارکنان خدوم و ولایتمدار نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، برگ زرّین دیگری در اعتلای ایران سربلند و افتخارآفرینی‌های غرورآمیز ارتش ولایی جمهوری اسلامی ایران رقم خورد؛ امروز با نهادینه شدن دانش بومی و اعتماد به جوانان و متخصصان کشورمان توانسته‌ایم قدرتی بی‌نظیر از علم، ایمان و تخصص، جسارت و شهامت را کنار هم گذاشته و از چهارگوشه خاک پاک ایرانِ تا ابد سرافراز با ساخته‌های خودمان محافظت کنیم؛ این مهم را باید ارج نهاد و قدر آن را دانست.

این مأموریت نشان داد که قدرت دریایی ایران قابل‌رقابت در عرصه بین‌المللی است و با تکیه بر توان داخلی می‌توان در سطوح ملّی و فراملّی تأثیرگذار بود و از عهده مأموریت‌های بزرگ برآمد؛ می‌شود با برنامه‌ریزی مناسب، اعتبار و قدرت ایران را در دنیا طنین‌انداز کرد.

این رویداد بزرگ، پیام‌هایی مهم و چندجانبه دارد که بررسی هر یک از آن‌ها، خود یک تحلیل جداگانه را می‌طلبد؛ اما در پایان به‌صورت مختصر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران صاحب توانمندی‌های جدیدی در حوزه مأموریتی خود شده است.

ایران یک دوره جدید را در حیات سیاسی و بین‌المللی خود شروع کرده است.

جمهوری اسلامی ایران قابل منزوی شدن نیست.

اتکاء بر دانش بومی، تجهیزات ساخت داخل و بهره‌گیری از فناوری‌های روز جهان در دستور کار است.

اشتباه بودن محاسبات آمریکا و غرب در خصوص توانایی دریایی جمهوری اسلامی ایران.

بلوغ صنعتی ایران در حوزه دریایی در راه است.

نیروی دریایی ارتش به یک نیروی بالغ و اثرگذار در قدرت بازدارندگی و دیپلماسی دفاعی تبدیل شده است.

نمایان شدن اهداف نیروی دریایی ارتش برای انجام مأموریت‌هایی با برد بالاتر نسبت به قبل.

حضور برنامه‌ریزی‌شده، مؤثر و قدرتمند نیروی دریایی ارتش در آب‌های بین‌المللی.

اراده آهنین جمهوری اسلامی ایران در دفاع از منافع ملّی نشان از بی‌اثر بودن تحریم‌ها دارد.

توان مدیریت و راهبری برنامه‌های سطح بالا در ارتش جمهوری اسلامی ایران نهادینه شده است.

عزم و اراده قوی ارتش برای تحقق شعار «ما می‌توانیم».

انتهای پیام/