کیفیت یا هزینه؟ کفه کدام یک در مدارس غیردولتی سنگین‌تر است/ آینده دانش آموزان در هاله‌ای از ابهام
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، هر ساله با شروع بازگشایی مدارس خانواده‌ها در تلاش برای پیدا کردن مدرسه ای مناسب برای فرزندانشان هستند که برخی به دلیل توان مالی به دنبال مدارس غیر دولتی و گروهی دیگر به دنبال مدارس دولتی می‌روند. مسائل مهمی که در این بین مطرح می‌شود شهریه و کیفیت مدارس غیر دولتی است که از منطقه ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت است. در حالی که شهریه این مدارس نرخ مصوب دارد اما بعضی از آنها هزینه‌هایی بیشتر از این میزان از خانواده‌ها اخذ می‌کنند.
والدین بسیاری از هزینه‌های بالای مدارس غیر دولتی، کیفیت آموزش، نتایج آزمون‌های دانش آموزان در امتحانات نهایی و یا کنکور راضی نیستند.
اهمیت کیفیت آموزش مسئله‌ای است که عدم توجه به آن چرخ‌های رشد و توسعه علمی یک کشور را از حرکت باز می‌دارد. با توجه به اینکه مردم کشور ما علاقه زیادی به آموزش و تربیت و رشد کودکان خود در سیستمی قوی دارند و بی توجهی به کیفیت، امکانات، معلمان، تراکم دانش آموزان و اخذ بسیاری از هزینه‌های جاری مدرسه از والدین در مدارس دولتی روز به روز بیشتر می‌شود این مساله باعث سرخوردگی والدین شده و بر گرمی بازار مدارس غیر دولتی می‌افزاید. در مقابل مدارس غیر دولتی ماجراهای مخصوص به خود دارند؛ از شهریه‌های بعضا بالا تا کیفیت آموزشی که تفاوتی با مدارس دولتی ندارد.
بررسی‌های میدانی خبرنگار میزان از میزان شهریه اخذ شده در مدارس غیر دولتی نشان دهنده تناقض فاحشی است؛ به عنوان مثال دبیرستان غیر دولتی پسرانه ای در منطقه ۶ برای پایه ۱۱ ، حدود ۷ و نیم میلیون تومان شهریه اخذ و دبیرستان غیر دولتی دخترانه در همان منطقه برای پایه ۱۱ حدود ۱۱ میلیون تومان شهریه می‌گیرد که به گفته مسئولان مدرسه، شهریه مصوب است. در حالی که زینی وند رئیس سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت های مردمی، شهریه مصوب دوره دوم برای امسال را حداکثر ۱۰ میلیون و ۱۳۴ هزار تومان اعلام کرده است.
بسیاری از مدارس غیر دولتی نه تنها در کیفیت در رتبه بالایی قرار ندارند بلکه در شهریه نیز قانون‌مند نیستند و اخبار و اطلاعات حاصله حاکی از این است که این مدارس مبالغی چند برابر از مبلغ اعلام شده، اخذ می‌کنند و همچین بیشتر این مدارس از امکانات حداقلی مثل داشتن حیاط بزرگ برای بازی و تفریح بچه‌ها برخوردار نیستند.
در این رابطه پدر یک دانش‌آموز به خبرنگار میزان گفت: فرزندم کلاس دهم است؛ سال گذشته برای ثبت‌نام او به مدارس غیردولتی زیادی مراجعه کردیم. مدارسی که در منطقه ما فعالیت می‌کردند از قیمت‌های متنوعی برخوردار بودند و خدماتی که در موقع ثبت‌نام اعلام می‌کردند، زیاد بود؛ اما در ادامه سال تحصیلی بیش از ۴۰ درصد از خدماتی که اعلام می‌کردند، محقق نشد. بار‌ها با مسئولان مدرسه و اعضای عالی‌رتبه دبیرستان صحبت کرده و این مساله در جلسات حضوری، ارسال نامه و ایمیل پیگیری شد اما هیچ‌کدام از درخواست‌ها محقق نشد.
وی در ادامه گفت: تصمیم دارم فرزندم را از این مدرسه خارج کنم و باز هم باید به دنبال مدرسه‌ای بگردیم که خواسته‌های ما را برآورده کند.
مادر دانش‌آموز دیگری در این باره به میزان گفت: دخترم پایه ششم است و در سال تحصیلی جدید به پایه هفتم می‌رود؛ او در حال حاضر در مدرسه غیرانتفاعی در منطقه یک درس می‌خواند. تقریباً ۱۶.۵ میلیون تومان از اسفند ماه متناوب چک دادیم و لیست خاصی ندارند که این هزینه‌ها کجا خرج می‌شود. در طول سال تحصیلی باید برای تمام درس‌ها برای دانش‌آموز، معلم خصوصی بگیریم و هزینه ناهار و هزینه سرویس جداست. البته مدارسی هستند که از این میزان شهریه بالاتر می‌گیرند و وسع ما نمی‌رسد.
مادر دانش‌آموز دیگری نیز درباره شهریه ۲۵ میلیون تومان فرزندش توضیح داد: فرزندم در پایه اول دبستان در منطقه یک درس می‌خواند و برای شهریه آن ۲۵ میلیون تومان پرداخت کردیم البته این مبلغ غیر از حواشی و برنامه‌های جداگانه بود.
گفته‌های این اولیا نشان دهنده این است که برخی مدارس غیر دولتی خیلی هم به نرخ مصوب شهریه پایبند نیستند. علاوه بر مساله شهریه ، کیفیت آموزش ارائه شده در این مدارس است که این روزها محل بحث است.
عدم همکاری والدین در مهارت آموزی دانش آموزان کار را در مدارس غیر دولتی سخت‌تر می‌کند
مجید طهرانیان، مدیرکل جدید مدارس و مراکز غیر دولتی وزارت آموزش و پرورش در این رابطه می‌گوید: تمام مطالعات و تجربه‌های بین‌المللی و اسناد موجود کشور ارائه انواع مهارت‌ها در طول دوران تحصیل را الزامی می‌دانند و مسئولان آموزش و پرورش نیز بر آن تأکید دارند، اما عدم همکاری گروهی از والدین برای مهارت آموزی به دانش آموزان کار را دشوار کرده است.
بررسی‌ها از مدارس غیر دولتی نشان دهنده این است که علاوه بر اینکه برنامه تدوین شده کارشناسی شده‌ای برای تعیین ملاک و معیار انتخاب معلمان این مدارس با توجه به شهریه زیاد، آزمون‌ها متعدد و ... وجود ندارد و عمدتا معلمانی که در این مدارس به کار گرفته می‌شود نه از طریق آزمون استخدامی و یا گذراندن دوره تربیت معلم بلکه فارغ التحصیلان بیکار جویای کار که دوره آموزشی خاصی را نگذرانده اند در این مدارس به کار گرفته می‌شوند. از سوی دیگر آمار‌های مرکز سنجش وزارت آموزش و پروش نشان دهنده این است که خروجی این مدارس آنچنان هم قابل توجه نیست.
چند سالی است که مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان را به‌عنوان یکی از شاخص‌های میزان دستیابی به اهداف آموزشی و پرورشی به صورت یکپارچه جمع‌آوری و تحلیل می‌کند.
بر اساس بررسی صورت گرفته، میانگین نمرات امتحان نهایی خرداد سال تحصیلی ۹۳-۹۴، ۱۲ بوده است. این شاخص در سال تحصیلی ۹۴-۹۵، کمی بهبود یافت و میانگین نمرات در امتحانات خرداد ۹۵ به حدود ۱۲.۵ رسید هر چند به گفته رئیس مرکز سنجش آموزش‌و‌پرورش میانگین نمرات در برخی مناطق به ۷ و ۸ نیز می‌رسد. نتایج بررسی امتحانات در چند سال گذشته وضعیت مدارس غیردولتی مطلوب نیست. اکثر این مدارس در آخر جدول کیفیت آموزشی قرار دارند و این برای خانواده‌ها، باید نگران کننده و مورد بررسی باشد.
اختلاف ۹ نمره‌ای بین امتحانات داخلی مدارس غیردولتی با امتحانات نهایی
عبد الرسول عمادی، رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش بابیان اختلاف ۹ نمره‌ای بین امتحانات داخلی مدارس غیردولتی با امتحانات نهایی، کیفیت آموزش و فرایند سنجش پذیری دانش آموزان این مدارس را زیر سؤال برده و نظریه پرداخت پول بیشتر و گرفتن نمره بالاتر را تقویت کرده است.
اهمیت این آمار‌ها برای آن دست از خانواده‌هایی مفید است که فرزندان خود را در مدارس غیر دولتی ثبت نام می‌کنند و به دنبال نتیجه، کیفیت و آموزشی برتر نسبت به آموزش‌هایی هستد که در مدارس دولتی ارائه می‌شود.
بسیاری از خانواده‌ها در این ناآگاهی به سر برده و از فرستادن فرزندانشان به مدارس غیر دولتی خوشحال بوده و در انتظار آینده روشنی برای آنها هستند و بسیاری هم با وجود اینکه می‌دانند در این مدارس آموزش خاصی به فرزندانشان داده نمی‌شود و با برگزاری آزمون‌ها متعدد و تست زنی سعی در قبولی این دانش آموزان در کنکور دارند با این وجود حاضر به فرستادن آنها به مدارس دولتی نیستند؛
آیا واقعا نهاد یا ارگانی برای تحقیق و کار کارشناسی برای شیوه آموزش صحیح و کارآمد نباید وجود داشته باشد؟ و یا حداقل نباید ارگانی بر مدارس غیر دولتی که هزینه‌های گزاف از والدین می‌گیرند نظارت کند و آیا صرف دارا بودن چند ویژگی برای تاسیس مدارس کافیست؟
نویسنده: زهرا قاسمی