به گزارش خبرنگار میزان، آیین اختتامیه شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» شامگاه امشب جمعه 25 آذر ماه در تالار وحدت با پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی از قرآن کریم در تالار وحدت آغاز شد و پدرام کریمی اجرای این مراسم را برعهده گرفت.
محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، محمد حمیدی‌مقدم مدیرعامل مرکز گسترش، سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، یزدان عشیری مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی، داوران بخش‌های مختلف این دوره از جشنواره و جمعی از مدیران سینمایی و مستندسازان و اصحاب رسانه از جمله حاضران این مراسم بودند.
دبیر شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت: قصه حقیقت، تمام نشدنی است
در ابتدای این مراسم محمد حمیدی‌مقدم مدیرعامل مرکز گسترش، سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» به عنوان نخستین سخران روی سن آمد و گفت: به نام خداوند هنرآفرین.خانم‌ها، آقایان حضار محترم، مستندسازان عزیز سلام. خیر مقدم عرض می‌کنم، خدمت جناب آقای دکتر اسماعیلی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس محترم سازمان سینمایی، جناب آقای دکتر خزاعی، همچنین معاونین محترم و مدیران موسسات تابعه. سپاس خدای را که امشب و در کنار شما، سینماگران و همراهانِ محترمِ «سینماحقیقت»، به پایان مسیری رسیدیم که از آغاز آن، می‌دانستیم چقدر دشوار و چالش برانگیز است. تماشای این تصاویر رنگارنگ، این ایران زیبا و باشکوه، خستگی را از ما دور می‌کند. اجازه بدهید کمی به عقب باز گردم و برای شما از این مسیر بگویم.
وی افزود: ۵۷ مستند در بخش مسابقه، ۳۲ فیلم در بخش بین الملل، ۵ مستند خارجی در بخش نمایش‌های ویژه، ۱۲مستند در جایزه شهید آوینی و ۱۰ اثر خارج از مسابقه: این، همه حقیقتِ امسال نیست. حضور پرشور مستندسازان استانی، برگزاری نشست‌های صمیمانه و رودرروی مستندسازان با وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس محترم سازمان سینمایی، برپایی کارگاه‌های انتقال تجربه و همراهی سینماگران و کارشناسان داخلی و بین‌المللی با جشنواره، نشان می‌دهد که پس از شانزده دوره‌ی پرفراز و نشیب، نهالِ تنومندِ «سینماحقیقت»، بخشی انکار نشدنی از سینمای مستند ایران است.
حمیدی مقدم اظهار کرد: در چهارمین دوره از خدمتگزاری برای این سینما و سینماگرانش، آنچه در این روزها دیدم، پویایی سینمای مستند ایران را عیان می‌کند و از جاری بودن روح زندگی در این خانواده بزرگ و عزیز خبر می‌دهد.
وی ادامه داد: شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، رنگ و بوی ایران بزرگ را داشت. این، شعار نیست. دغدغه خروج از پایتخت، تمرکززدایی و تحقق عدالت فرهنگی برای همه ایران، در این دوره تجلی یافت. «سینماحقیقت» برای آینده، پیشنهادی تازه دارد. سینمای مستند از محفل‌های کوچک و جشنواره‌ها می‌گذرد تا به مخاطبان بیشتری برسد و تصویرگر ایرانی وسیع باشد، ایرانی که نماد همدلی و یکپارچگی است، ایرانی که در قلب همه ما زنده است و نامش، پیوند دهنده همه سلایق، قومیت‌ها و فرهنگ‌هاست. مادری مهربان که ما را در آغوش خود گرفته و به همراهی فرا می‌خواند.
دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: پیش از شروع جشنواره، گروهی از انکار حقیقت گفتند، اما حقیقت انکار شدنی نیست، «سینماحقیقت» تنها یک جشنواره نیست، محلی برای گفتگوست. فضایی برای تبادل نظر و شنیدن صداهای مختلف. جهانی رنگارنگ و پرشور که از «زندگی و هنر» سخن می‌گوید و مگر می‌شود این دو را تحریم و انکار کرد؟
وی بیان کرد: سالن‌های مملو از تماشاگر و صف‌هایی که مقابل این سالن‌ها، شکل گرفت، یکی از پرشورترین ادوار جشنواره را رقم زد. شما که با ما همراه بودید، این فضا را به یاد دارید. شما که بدون قضاوت، پا به این ضیافت گذاشتید و به جمعی پیوستید که از تعامل و فرصت بحث و تبادل نظر استقبال می‌کنند.
حمیدی‌مقدم شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» را فضایی برای دیده شدن جوانانی دانست که در استان‌ها فیلم می‌سازند و گفت: آن‌ها که در ایام جشنواره میهمان ما بودند و حضورشان جلوه‌ای نو، به جشنواره داد. ۲۸ مستندساز از ۱۶ استان در کنار جشنواره بودند و «ایران بزرگ» را به پردیس سینمایی ملت آوردند. دست همه این جوانان نوجو و خلاق را می‌فشارم و برایشان آرزوی ادامه مسیر و موفقیت دارم.
وی ابراز کرد: خوشحالیم که شرایط میزبانی از این دوستان جوان و پرانرژی فراهم شد و حضور آن‌ها در خانه جشنواره و تجربه تماشای آثار، بخشی از خاطرات خوش شانزدهمین دوره را رقم زد. برای این دوستانِ جوان و باانگیزه، سلامت و موفقیت آرزومندم و امیدوارم «سینماحقیقت» به آن‌ها فرصت دیده شدن و درخشش بیش از این بدهد.
دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» اظهار کرد: همراهی سینماگران داخلی و چهره‌های فرهنگی و هنری بین‌المللی با «سینماحقیقت» یکی دیگر از امتیازهای این دوره است. سینمای ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حرف‌های بسیاری برای مخاطبان خارج از مرزها داشته و در منطقه، ممتاز و درخشان بوده است. امسال، همراهی چهره‌های فرهنگی از منطقه و کشورهای همسایه، زمینه تبادل نظر و بحث‌ها و نقدهایی را فراهم کرد که پیشتر، کمتر شنیده بودیم. در زمینه نقد و نظر، در این دوره، شاهد فضایی تازه بودیم، این تصویر چند وجهی و جذاب، از این دوره به یادگار خواهد ماند.
وی عنوان کرد: شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با شما به پایان راه رسید. ما این تصاویر و چهره‌ها، این مستندهای رنگارنگ را از یاد نخواهیم برد. مستندهایی که منتقد و صریح بودند، البته پیشنهاد هم داشتند. آثاری که از مشکلات سخن می‌گفتند، فیلم‌هایی درباره مردم ایران، نسل تازه که شناختشان برای همه ما ضروری است، اقلیم ایران، آثاری سیاسی و مستندهایی شهری. مستندهایی که اگر نقد کردند و مطالبه‌گر بودند، امید را از یاد نبردند. امید، بخشی از باورهای دینی و ملی ماست، نقطه عزیمت به سمتِ رستگاری. امید را در بسیاری از مستندهای شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» دیدیم.
مدیرعامل مرکز گسترش، سینمای مستند، تجربی و پویانمایی بیان کرد: امشب فرصت صحبت با شما فراهم است، پس غنیمت می‌دانم و چند جمله با سینماگران می‌گویم: سینمای مستند ایران به آثار جستجوگر و مطالبه‌گر زنده است، به نظر می‌رسد بعضی مستندسازان، محافظه کارند و ترجیح می‌دهند از حاشیه امنشان، بیرون نیایند. سینمای مستند، به باور همه ما، با جسارت معنا می‌گیرد و بدون آن، تهی و کمرنگ است. امید که مستندسازان جوان، جسورانه پای به میدان بگذارند و از منظری تازه به دنیا نگاه کنند.
وی در ادامه گفت: در پایان از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی جناب آقای دکتر اسماعیلی و برادر ارجمندم جناب آقای دکتر خزاعی سپاسگزارم که نگاه حمایتی و همراهی‌شان با «سینماحقیقت» را از ما دریغ نکردند و کنارمان بودند. امسال آثاری متفاوت در جشنواره روی پرده رفت، اگر سعه صدر و همکاری دوستانم در معاونت ارزشیابی و نظارت نبود، این امکان وجود نداشت. از این دوستان و تعامل حرفه‌ای‌شان با جشنواره سپاسگزارم.
حمیدی‌مقدم گفت: جناب آقای وزیر، به عنوان عضوی از خانواده سینمای مستند ایران بر خود واجب می‌دانم از مسائلی که این خانواده با آن درگیر است بگویم. از بودجه ناچیز تولید اثر در سینمای مستند، که با توجه به افزایش تورم و هزینه فیلمسازی، هنوز ناچیز است و با بودجه تولید فیلم‌های سینمایی و سریال، قابل مقایسه نیست. از دغدغه‌های معیشتی بسیاری از مستندسازان و از مدارا نکردن بعضی‌ها گلایه می‌کنم. مستندسازان، برای اصلاح امور، برای رفع مشکلات و برای بیان حقیقت، می‌کوشند و نگاهی مصلحانه و دلسوزانه دارند. توجه بیشتر به آنان و تمرکز بر مطالباتشان، این خانواده‌ی بزرگ را به امنیت و آرامش می‌رساند. نگاه محبت‌آمیز خود را مانند همیشه نثار این سینما کنید.
وی تصریح کرد: از همکارانم در ستاد اجرایی جشنواره که چند ماه با شور و پشتکار، کنارم بودند تا شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» آنگونه که شایسته این نام بزرگ است برگزار شود، سپاسگزارم. همچنین از همه اعضای گروه مشاوران انتخاب که در این لحظات دشوار، ما را یاری کردند و در زمینه انتخاب آثار، مشاوره و راهنمایی دادند. همچنین از کلیه متخصصان و عزیزانی که در دو گروه داوری ملی و بین‌المللی به یاری جشنواره آمدند، سپاسگزارم.
وی در پایان گفت: دوستان و همراهان گرامی، از شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» به فردا سلام می‌کنیم. امید که همراهی و نگاه مهربانتان را برای برگزاری هفدهمین جشنواره، در کنارمان داشته باشیم. قصه حقیقت، تمام نشدنی است.
جوایز بخش بین‌الملل
جایزه بهترین فیلم کوتاه بخش بین‌الملل به صورت مشترک به «یک قایق روی دریا» به کارگردانی آرمان قلی‌پور دشتکی و «کشیم عاشق» به کارگردانی امیر آقاعبداللهی رسید.
جایزه بهترین مستند نیمه بلند بخش بین‌الملل به «نردبان ایوان» به کارگردانی نیکلای بم اهدا شد.
جایزه هیات داوران بخش مسابقه بین‌الملل به مستند «مدار چهل و پنجم» به کارگردانی لارنس ابوحمنان اهدا شد.
جایزه بهترین مستند بلند بخش مسابقه بین‌الملل به مستند «سه نهزارم» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران در بخش مسابقه بین‌الملل به مستند «زندگی فولادی» ساخته مانوئل باوئر از کشور پرو رسید.
محسن یزدی مدیر شبکه مستند برای اهدای جایزه ویژه روی صحنه آمد. او گفت: هر سال شبکه مستند جایزه‌ای به یکی از مستندهای جشنواره حقیقت می‌دهد.
جایزه ویژه شبکه مستند به برگزیدگان جشنواره «سینماحقیقت» از سوی محسن یزدی مدیر این شبکه به مستند «پس از مرگم» به کارگردانی عبدالرضا نعمت الهی اهدا شد.
تندیس برنزی جایزه شهید آوینی به صورت مشترک به مستند «عملیات دماوند» به کارگردانی احسان مشکور و «در پس جنگ» به کارگردانی محمدحسین محمودیان اهدا شد.
تندیس نقره‌ای جایزه شهید آوینی به صورت مشترک به مستند «پاییز پنجاه سالگی» به کارگردانی محسن اسلام زاده و مستند «قرار روز شانزدهم» به کارگردانی محمد احسان اصغرزاده اهدا شد.
تندیس طلایی جایزه شهید آوینی به مستند «سه نهزارم» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور اهدا شد.
رئیس سازمان سینمایی: خیابان سینما یک طرفه نیست
محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی سخنران بعدی مراسم بود که صراحتا درباره مسائل اخیر موضع‌گیری کرد. او حرف‌هایش را درباره اکران مستند شروع کرد و گفت: اکران مستند دغدغه جدی ما و مستندسازان است. اکران مستند نباید به جشنواره سینماحقیقت محدود شود. حتی می‌شود به جشنواره‌های منطقه‌ای فکر کرد.
وی ادامه داد: پیش از حوادث اخیر، جنبش می‌تو با حمله به سینمای ایران شروع شد. تهمت‌هایی زده شد اما دفاعی از سینماگران نشد. بیانیه تفنگت را زمین بگذار امضا شد، بیانیه سیاسی بود و ربطی به سینما نداشت. از دوستانم در صنف سوال کردم و اشاره کردم ما حزب سیاسی نیستیم. ما فراتر از احزاب و رویدادهای سینمایی هستیم. آنچه امروز رخ داده ادامه حوادثی است که پشت سرگذاشتیم. گروهی ابراز همدردی می‌کنند. گروهی تحت تاثیر فضای موجود واکنش نشان می‌دهند. دسته سوم که خیلی آشکار مقابل اصول می‌ایستند. این دسته سوم رسما می‌گویند ما مخالف نظام هستیم. در خیابان سینما نمی‌شود یک طرفه رفت.
محمد خزاعی: بیانیه نوشتن علاج دردهای سینماگران نیست/ تا زمانی که من باشم، فیلم بدون حجاب ساخته نمی‌شود
محمد خزاعی تاکید کرد: اینجا هنوز جمهوری اسلامی است، چیزی عوض نشده و کسی حق ندارد به رهبر و پیر و مراد ما توهین کند. این کشور تقدیم کسی نمی‌شود. تحت تاثیر رسانه‌های معاند نباشید. این وقایع تمام می‌شود. کشور ما به سمت پیشرفت حرکت می‌کند. بیانیه نوشتن درمان درد سینمای ایران نیست. مشکلات معیشت و اقتصادی عده بسیاری از سینماگران نباید دستاویز بازی‌های سیاسی شود.
رییس سازمان سینمایی گفت: من مدتی سکوت کردم اما دیشب دلم به درد آمد. نمی‌دانستم به خانواده شهدا چه بگویم، در این کشور خون‌ها ریخته شده و تا زمانی که من در سازمان سینمایی باشم، فیلمی بدون حجاب ساخته و اکران نخواهد شد.
جوایز مسابقه ملی
جایزه بهترین نویسنده گفتار متن یا گوینده به مستند «پاییز پنجاه سالگی» به نویسندگی محمد نصرت خوارزمی اهدا شد.
محمد نصرت خوارزمی پس از دریافت جایزه‌اش تاکید کرد: مام میهن دلش از ما خون است. این دوپارگی و کینه و نفرت به ما کمک نمی‌کند. باید با هم گفتگو کنیم و تحمل شنیدن نظر مخالف را داشته باشیم.
جایزه بهترین موسیقی متن ضمن تقدیر از صبا ندایی برای مستند «کشیم عاشق» به مستند «کوهستان بی‌صدا» با آهنگسازی احسان عبدی‌پور اهدا شد.
جایزه بهترین صدا به مستند «خونه مامان شکوه» با صداگذاری محمدحسین ابراهیمی اهدا شد.
جایزه بهترین پژوهش به مستند «پیله ابریشم» و امید رحمانی نسب اهدا شد.
محمدحسین ابراهیمی برنده جایزه بهترین صداکذاری گفت: متاسفم که تدوین و کارگردانی خونه مامان شکوه دیده نشد و حتی کاندید هم نشد. از اعتماد تهیه‌کننده این مستند بسیار ممنونم.
جایزه بهترین تصویربرداری ضمن تقدیر از تصویربرداران مستند «اسپانک» به مستند «دنیای وحشی زاگرس» به تصویربرداری فرشاد افشین‌پور اهدا شد.
جایزه بهترین تدوین ضمن تقدیر از تدوینگر مستند «اسپانک» به مستند «کشیم عاشق» با تدوین آرش زاهدی اهدا شد.
امیر آقاعبداللهی کارگردان این مستند به نمایندگی از تدوینگر این مستند جایزه را دریافت و از زحمات او تشکر کرد.
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه به امیر آقا عبدالهی برای مستند «کشیم عاشق» اهدا شد.
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند به محمدرضا خوش فرمان برای مستند «اسپانک» اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران در بخش مستندهای نیمه بلند مسابقه ملی به مهدی شامحمدی و مهدی بخشی مقدم برای مستند «خونه مامان شکوه» اهدا شد.
لوح تقدیر سرباز وطن «یادبود شهید حاج قاسم سلیمانی» توسط محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره «سینماحقیقت» و مجید زین‌العابدین مدیر عامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی به مستند «بنده نیکوکار» به کارگردانی ایکناسیو زوالوس اهدا شد.
تندیس جایزه سرباز وطن «یادبود شهید حاج قاسم سلیمانی» توسط محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره «سینماحقیقت» و مجید زین‌العابدین مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی به محسن اسلام زاده برای مستند «پاییز پنجاه سالگی» اهدا شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: رونق تولید و حمایت از فیلمسازان استانی اولویت ماست
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنران بعدی مراسم بود.
او در آیین اختتامیه شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت گفت: شعار مهم ما عدالت فرهنگی است. این موضوع در جشنواره امسال متبلور شد و ۲۸ مستندساز از ۱۶ استان در جشنواره حضور داشتند. در مباحث و جلسات مختلف با مستندسازان استانی صحبت کردیم. نظر و پیشنهادهای آن‌ها را شنیدیم. سینمای مستند، محصول جمهوری اسلامی و درختی تنومند است.
وی افزود: ما در اداره حوزه فرهنگ و هنر به رونق تولید فکر می‌کنیم. باید از تهران زدگی دوری کنیم و نیروی مولد در همه ایران پرورش پیدا کند.
اسماعیلی: جامعه نباید دچار شکاف شود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دشمن می‌خواهد مانع پیشرفت ما شود. اگر مسائل را دنبال کنیم رد پای دشمن مشخص خواهد شد. تروریسم رسانه‌ای که فضای کشور را مکدر کرده ضد آزادی و دموکراسی است. این کشورها، دستشان در همه توطئه‌ها هویداست.
وی ادامه داد: رسانه بریتانیایی در کودتا علیه مصدق و علیه مردم ایران حضور داشت. این کشورها، تهدیدی برای آزادی و امنیت ما هستند و هنوز همان رویه را دارند و وحدت ما را نشانه رفته‌اند.
اسماعیلی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی نماد وحدت ملی ماست، ایشان سال‌های جوانی را در زندان بوده‌اند، وجود ایشان در راه اعتلای ایران مصروف شده است. ایشان از نمادهای فرهنگی ماست.
وی گفت: ما مخالفتی با کار هنری نداریم، همه گروه‌ها و سلایق می‌توانند در چهارچوب قواعد و قانون کار کنند و آزادی بیان و اندیشه در این حوزه برای ما مهم است.
جوایز بخش مسابقه ملی
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند به مسعود زارعیان برای مستند «غیر مسکونی» اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم مستند و نشان فیروزه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» به مستند «عزیز» به کارگردانی مهدیه سادات محور جعفری اهدا شد.
جایزه ویژه محمد حمیدی مقدم دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» به محسن آقایی برای مستند «پیله ابریشم» اهدا شد.
همچنین دومین جایزه ویژه دبیر جشنواره به کتایون جهانگیری برای مستند «ماراتن به سوی خط باریک قرمز» اهدا شد.
سومین جایزه ویژه محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره «سینماحقیقت» به محمد احسانی برای مستند «آب ما را خواهد برد» اهدا شد.
چهارمین جایزه ویژه دبیر جشنواره «سینماحقیقت» هادی شریعتی برای مستند «آت اوغلان» اهدا شد.
