اتکا به نفت در بودجه عمومی، عامل مهم تزریق نقدینگی درکشور است

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ،حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم، صبح امروز در همایش «جمهوری اسلامی؛ سرمایه‌ها و چالش‌ها» که از سوی پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد، بیان داشت: مسائل و مشکلات کنونی در اقتصاد ریشه در تاریخ نفت کشور دارد. از وقتی نفت وارد بودجه ایران شد؛ در دوره قبل از انقلاب، ۷۵درصد اتکا به نفت در بودجه عمومی کشور وجود داشت واین میزان بعد از انقلاب به ۴۰درصد رسید.

وی ادامه داد: اتکا به نفت در بودجه عمومی، عامل مهم تزریق نقدینگی درکشور است.

حجت الاسلام مصباحی مقدم افزود: فرصت‌ها در کشور ما به حمدالله بسیار زیاد است و شما نیز از ظرفیت‌های اقتصادی ایران بی خبرنیستید، یکی از این ظرفیتها، نیروی نخبه جوان است، ماشین آلات، ابزار فناوری که همه محصول انسان هستند، این انسان است که موتور رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی است.

وی تصریح کرد: به عنوان نمونه دوران دفاع مقدس که در آن دوران ما با یک کشور انقلاب کرده رو به رو بودیم، جنگی تحمیل شد و دشمن با تمام تجهیزات به میدان آمد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یاداورشد: جوانان دشمن را متوقف کرده و آن‌ها را به عقب راندند، خوشبختانه یک وجب از خاک ایران در اختیار دشمن قرار نگرفت در این دفاع مقدس جوانانی ظهور کردند که واقعا نخبگان کم نظیری بودند.

حجت الاسلام مصباحی مقدم بیان داشت: امروز در عرصه فناوری‌های پیشرفته هسته‌ای نانو، هوافضا، سلول‌های بنیادی و مطالب دیگر نخبگان ما حضور دارند و مشغول به کار هستند. پیشرفت‌های روشنی در دانشگاه‌ها داریم. باید از چنین ظرفیتی درست استفاده و بعد به کار گرفته شود.

وی بیان کرد:همچنین عامل دیگر منابع طبیعی همین اب و خاک ماست. اگر مدیریت آب و خاک و استفاده از الگو‌های کشت انجام شود، می‌توان مواد غذایی تا ۳۰۰ میلیون نفر را تامین کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: علاوه بر این، در حوزه معادن و انرژی‌های فسیلی، هم اکنون روزانه حدود ۸ میلیون بشکه نفت و گاز تولید می‌کنیم و از نظر ذخایر هم ایران در رده بسیار بالای جهانی قرار دارد.

حجت الاسلام مصباحی مقدم تصریح کرد: همین ۷۰ درصد انرژی که تولید، پالایش و در داخل مصرف می‌کنیم، یکی از ظرفیت‌های است که با بهینه سازی مصرف می‌توان بهره زیادتری از آن جست.

وی بیان داشت: در سال ۱۳۸۵ استفاده بهینه از انرژی سیاست گذاری و تبدیل به قانون شد. اگر از آن به درستی استفاده کنیم سالانه ۱۰۰ میلیارددلار درآمد کسب می‌کنیم، اگر خام فروشی را در یک بازه زمانی دو برنامه‌ای تبدیل به فراوری کنیم، این می‌تواند تبدیل به ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار صادرات شود.

عضومجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: از دیگر ظرفیت‌های ما گردشگری است که ظرفیت بسیار بسیار بالایی در ایران دارد. ایران از نظر آثار باستانی جزو ۱۰ کشور هدف و همچنین از نظر گردشگری مذهبی جایگاه بسیار بالایی دارد. علی الخصوص نسبت به حدود ۴۰۰ میلیون شیعه، ظرفیت گردشگری پزشکی هم دارد. ارائه خدمات بیمارستانی کشور به بیماران در حدود یک میلیارد دلار است.

حجت الاسلام مصباحی مقدم همچنین گفت:: یکی از تهدید‌های فعلی کشور نقدینگی یک میلیون و ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی است که آثار آن را هم اکنون مشاهده می‌کنیم، اما در عین حال می‌تواند یک فرصت و یا یک ظرفیت باشد.

وی درعین حال تصریح کرد: امروز خبر‌ها می‌گوید که نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار ارز در اختیار مردم است که باید از این ظرفیت استفاده کنیم و ظرفیت دیگر اینکه ایران دومین کشور مصرف کننده طلا در منطقه است.

عضومجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: آنچه که ما به لحاظ مشکلات با آن روبرو هستیم؛ تورم، بیکاری گسترده، بی ثباتی در قیمت ارز، سکه و کاهش اعتماد عمومی و کاهش امید به آینده تحریم ها، جنگ روانی است.

حجت الاسلام مصباحی مقدم خاطرنشان کرد: درباره عوامل کوتاه مدت می‌توان به اتفاقاتی که سال گذشته در شهریور رخ داد اشاره کرد. در آن زمان، بانک مرکزی به حساب اینکه نرخ سود بانکی ۲۰ درصد و بالاتر است، اعلام کردند سود بانکی بلند مدت و کوتاه مدت ۱۰ درصد است و ما روی آن را نظارت می‌کنیم.

وی عنوان کرد:اصل این کار مورد قبول است چرا که نرخ تورم کاهش پیدا کرده بود در حالی که نرخ تورم ۱۰ درصد است و سود بانکی ۲۰ درصد، بی‌معناست.

عضومجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: از این لحاظ جای ایراد به بانک مرکزی نبود، اما در شرایطی بانک مرکزی این کار را انجام داد که اثر مخربی داشت، آن شرایط این بود که انتقال ارز از داخل به خارج به خصوص به صورت عرضه اسکناس ارز با دشواری روبرو بود و بانک مرکزی که می‌خواست ارز روزانه به بازار عرضه کند، ارائه آن را در شهریور سال گذشته کاهش داد و سیگنال منفی به بازار داد.

وی ادامه داد:این اتفاق، نرخ ارز ما را افزایش داد دولت به فکر این افتاد موسسات مالی و اعتباری که با مشکل روبرو شدند و مردم معترض بودند، این موسسات را مدیریت کند لذا برای مدیریت موسسات و پرداخت سپرده مردم مقدار ۱۰ هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرد.

حجت الاسلام مصباحی مقدم بیان کرد:البته به اعتقاد من راه دیگری وجود داشت، البته استقراض از بانک مرکزی بر خلاف قانون است؛ حتماً نشستی برگزار شده و مجوز‌های لازم را گرفتند.

عضو مجمع تشخیص مصبحت نظام اظهارکرد: از طرفی ۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی، به سپرده گذاران داده شد و آن‌ها ترجیح دادند ارز و سکه خریداری کنند. می‌بینید که ریشه این شوک ارزی البته همزمان شد با جنگ روانی آمریکا نسبت به ایران. آمریکا هم تهدید کرده بود که من در دو مرحله تحریم‌ها را باز می‌گردانم.

وی با بیان اینکه این تهدید‌های آمریکا نوعی جنگ روانی بود، گفت: انتقال ارز به صورت اسکناس با دشواری روبرو بود. اینکه یک نوع اشتهای کاذب برای دلالان پدید آمد و از طریق دلالی قیمت ارز را با شتاب بالا بردند و مجموعه این عوامل دست به دست هم داد و قیمت ارز شتاب آمیز بالا رفت و در پی آن قیمت سکه افزایش یافت.

حجت الاسلام مصباحی مقدم خاطرنشان کرد: البته این اتفاقات ریشه در حرص و طمع بخشی از افراد جامعه هم دارد. خصوصاً آن‌هایی که نقدینگی‌های بسیار بزرگی در اختیار دارند، از چنین شرایطی استفاده کردند و همین مسائل باعث ایجاد مشکلات شد.

عضومجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین عنوان کرد: البته این مسائل ریشه در تاریخ اکتشاف نفت دارد بعد قبل از انقلاب اتکای ما ۷۰ تا ۷۵ درصد به درآمد نفتی بود. اما پس از انقلاب ۴۰ تا ۴۵ درصد شده است، اما در زمانی هم صادرات نفت کاهش پیدا کرده بود قیمت نفت کاهش پیداکرده بود و این موجب شده بود که درآمد نفتی ما کاهش پیدا کند و سهم دولت از درآمد‌های بودجه عمومی کاهش یافته و به ۲۵ درصد برسد، اما مجددا به ۴۰ درصد باز گشت.

وی بابیان اینکه اتکای بودجه به نفت عامل مهم تزریق نقدینگی به کشور است، افزود: سازوکار این است که به مجرد اینکه درآمد‌های ارزی که از حساب‌های خارجی به بانک مرکزی می‌نشیند، بر اساس قانون بودجه در اختیار دولت قرار بگیرند، اما وقتی این ارز به سرعت و پس ازواریز در اختیار دولت قرار نمی‌گیرد تا بتواند آن را عرضه کند و نقدینگی را جمع کند، به بانک مرکزی می‌گوید معادل ارزی که باید به دولت برسد، نقدینگی در اختیار ما قرار بدهید. این نکته کلیدی رشد نقدینگی تزریق نقدینگی در اقتصاد کشور ماست.

مصباحی مقدم بیان کرد:میانگین ۴۰ ساله رشد تولید ما ۴ درصد بود، این میانگین رشد ۴ درصدی باعث شد نقدینگی رشد کند، زیرا اندکی افزایش نقدینگی موجب رشد هم هست نه اینکه در طول ۴۰ سال، ۲۳ درصد رشد نقدینگی دیده شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: اکنون ۲۴۰ هزار میلیارد تومان بانک‌های ما به بانک مرکزی بدهکار هستند. یکی از اجزای پایه پولی، ذخایر بانک مرکزی است.

وی با اشاره به اینکه من به مهمترین راه حل‌ها می‌پردازم، اضافه کرد: از اول جلوی رشد نقدینگی را باید گرفت. طبق اطلاعاتی که من دارم، ده هزار میلیارد استقراض از بانک مرکزی به ۳۳ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است، این نقدینگی مانند سیلاب تخریب ایجاد می‌کند. اما اگر آب در پشت سد قرار بگیرد، مهار می‌شود.

مصباحی مقدم اضافه کرد: سیستم بانکی ما باید اصلاح شود، حال برای این منظور چه کنیم؟ باید بورس مان را فعال کنیم.
جناب آقای جهانگیری گفت: نفت را باید از طریق بورس بفروشیم.‌ای کاش این اتفاق بیفتد، نفت را به طور کاغذی به مردم بفروشیم.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: نفت را می‌توان هم به صورت ارزی به مردم فروخت هم ریالی، که سودش را به هر دو طریق می‌توان پرداخت کرد.

وی بیان کرد: نکته بعدی قطع امضا‌های طلایی است که باید برداشته شود. راه حل بعدی قطع وابستگی بودجه به نفت است. در این صورت رونق کسب و کار به وجود می‌آید.