نمازجمعه در صدر اسلام در زمره مهمترین پدیدههای دینی به شمار میآمده است
خبرگزاری میزان _ حجتالاسلام مهدی جباری، امامجمعه شهرستان شوط طی یادداشتی در روزنامه رسالت نوشت: در بزرگی و اهمیت نماز جمعه همین بس که سورهای ازقرآن به نام آن خورده است و نمازگزار جمعه کسی است که رسول خدا (ص) در شب معراج برای او طلب آموزش کرد و برای هر گامی که برای نماز جمعه برمیدارد ثواب بیست حسنه مقرر فرمود و او را همچون کسی که تازه از مادر متولد شد بیگناه و معصوم قرار داد.
مورخان نوشتهاند قبل از اینکه روز جمعه به این اسم نامگذاری شود به آن یوم العروبه میگفتند و این روز پیش از این برای مسلمانان چندان اهمیتی نداشته است. اما از روزی که به دستور پیامبر اکرم (ص) مردم مدینه اجتماع کردهاند و توسط اسعد بن زراره یا مصعب ابن عمر در این روز نماز خواندند و عبادت کردند و پس از آن نیز توسط شخص پیامبر(ص) همیشه نماز جمعه در مدینه اقامه میشد روز جمعه از امتیازات بالایی برخوردار شد و بهعنوان عید مسلمانان معرفی گردید.
رسول خدا نماز جمعه را در این روز واجب اعلام کرد و در خطبههای نمازش آن را حج فقرا معرفی نمود. یعنی همانطور که حج برای مردم واجب است نماز جمعه نیز همین حکم را داشت. از این رو دستور داد کارها در این روز تعطیل شود و همه به عبادت خدا و امور معنوی مشغول گردند.
مسلمانان صدر اسلام از اینکه صاحب این روز بزرگ شدند شادمان بودند و در مقابل یهود و نصارا که صاحب روز شنبه و یکشنبه بودند فخر و مباهات میکردند ولی هیچگاه مغرور نمیشدند و همیشه شکر خدا را بجا میآوردند. در تاریخ ثبت است که بسیاری از یاران پیامبر برای آمدن روز جمعه لحظهشماری میکردند و وقتی روز جمعه فرامیرسید خود را برای نماز جمعه آماده میکردند و سعی داشتند جزء نخستین کسانی باشند که در نماز جمعه شرکت میکنند.
روزی ابن مسعود صحابی که از سحرخیزان اصحاب پیامبر بود خود را برای نماز جمعه آماده کرد و بهسوی مسجد شتافت و امیدوار بود که اولین شرکتکننده باشد. اما وقتی وارد مسجد شد سه نفر از صحابه را قبل از خود در مسجد مشاهده کرد. ازاینرو با ناراحتی به خودش گفت: «ای عبدا... میبینم که تو چهارمین نفر هستی و معلوم نیست چهارمین نفر سعادتمند باشد یا نه»
آری اهمیت نماز جمعه آنقدر در دلوجان یاران پیامبر(ص) نقش بسته بود که همچون ابن مسعود با آن مقام بلندش خود را از اینکه چهارمین نفر بود سرزنش میکرد. رسول گرامی اسلام (ص) همیشه وجوب نماز جمعه را به مسلمانان یادآوری میفرمودند و آنان را نسبت به این فریضه بزرگ الهی تشویق و ترغیب مینمود. اما شاید اکنون و بعد از خواندن این مطالب این سؤال برای برخی مطرح شود که چگونه میتوان نماز جمعه این روزها را هموزن اهمیتی کرد که برای نماز جمعه گفتهشده است؟
این سؤالی بود که حضرت آیتالله خامنهای رهبر عزیز انقلاب در اوایل بیانات خود در دیدار ائمه جمعه کشور مطرح نمودند.
رهبر انقلاب اسلامی با طرح این سؤال که «آیا در جمهوری اسلامی توانستهایم، نماز جمعه را در جایگاه رفیع و شایسته خود قرار دهیم» گفتند: به نظر میآید کوتاهیهایی داشتهایم که باید همت کنیم تا این کوتاهیها برطرف شود که در این میان، برخی مسائل بر عهده شخص ائمهجمعه است و برخی هم بر عهده مدیریت کلان ائمه جمعه.
عمدهترین نکات و ملاحظات رهبر انقلاب در این دیدار عبارت بودند از:
1. نمازجمعه باتوجه به ماهیت خود نیازمند حضور حداکثری مردم در آن است. ضرورت حضور جمع در نماز جمعه رساندن پیامهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی در آن به عموم مردم است و لذا نحوه فراخوان عمومی برای حضور در نماز جمعه از نکات مهمی است که از فرمایشات و بیانات مقام معظم رهبری در این دیدار به دست میآید. البته از نکات مهمی که باید به آن دقت و توجه نمود ایجاد زمینه مناسب برای جلب مشارکت در نماز جمعه و حضور جوانان در این عرصه بوده که نیازمند بهکارگیری ابزارها، تکنیکها و راهبردهای بسیاری است.
2. یکی از اصول نماز جمعه دعوت به تقوا توسط امامجمعه است و این ابتدا به خود امامجمعه خطاب شده و سپس به نمازگزاران خطاب میگردد . این یعنی اول خود امامجمعه باید تابلوی پاکی و تقوا و برج بلند انسانیت باشد. رهبر عزیز انقلاب با اشاره به این ویژگی از نماز جمعه نکته بسیار مؤثری برای پربار شدن نمازهای جمعه را بیان نمودند. اینکه امامان جمعه همانگونه که در خطبههای نماز جمعه همه را امر به تقوا مینمایند، خود نیز باید در تحصیل تقوا و عمل به آن حداکثر تلاش خود را انجام دهند زیرا اگر چنین نباشد نتیجه عکس خواهد بود.
3. شرایط جامعه، شناخت ذاتی افراد را با مشکل مواجه کرده است. حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به اینکه شناخت افراد و روحیه آنها نیازمند دقت و دارای پیچیدگی خاصی است امامان جمعه را توصیه نمودهاند تا در رفتارهای خود و در سلوک خود با افرادی که شاید در برخورد اول این احتمال داده شود که اعتقادی به دین ندارند دقت نمایند. ایبسا آنها معتقد، دیندار و دارای هدف والای معنوی باشند اما ظاهری غیر از این داشته باشند. به نظر این نکتهای بسیار مهم است که امروزه در ارتباط با قشر جوان و تدارک دیدن سازوکار مناسب برای آنها بسیار باارزش است.
4.جلب مشارکت گروههای جوان، خودجوش، گمنام و بیادعا در سراسر کشور از نکات دیگر مقام معظم رهبری در این دیدار بود. امروزه یکی از مهمترین ویژگیهای اجتماعی که در ایام خاصی مثل کرونا باعث گردید تا مردم نسبت به روندهای اجرایی در جامعه خوشبین بمانند فعالیتهای گروههای اجتماعی در خدماترسانی رایگان به اقشار کمدرآمد و نیازمند جامعه بود که در این میان این گروههای گمنام بیادعا توانستند با تجهیز مناسب و تمهید بدون منت در کنار ائمه جمعه و مسئولین شهر صحنههای بسیار زیبایی از حمایتها و رفع نیازها در جامعه را به نمایش بگذارند. لذا رهبر انقلاب به صورت هوشمندانه به نکته بسیار جالب حمایت از این گروهها اشاره نمودند. چراکه همراهی این گروهها و هدایت و راهبری عالی توسط ائمه جمعه میتواند هم در پیشبرد اهداف عالی این گروهها به آنان کمک نموده وهم تعالیبخش حرکتهای جامع در رفع نیازهای جامعه باشد.
5. از آنجا که هسته اصلی تأمین نیازهای مساجد، مردم بوده و هستند نباید مردم را در تأمین هزینههای مساجد به کنار زد. هرچند که در مساجد تاریخی در برهههایی از تاریخ، مساجد دارای منابع اقتصادی و موقوفات فراوانی بودهاند؛ اما علیرغم وجود این منابع درآمدی عظیم، علما و روحانیت بههیچعنوان مردم را در تأمین نیازمندیهای مساجد کنار نزدند. تعمیرات مساجد، ساخت مساجد، تزئین مساجد، اجرای برنامههای مذهبی در مساجد همواره توسط مردم و بااراده مردم بهصورت نذورات در طول تاریخ صورت گرفته است.
لذا رهبر عزیز انقلاب با اشاره به این قدرت عظیم و این سرمایه بسیار مؤثر ائمه محترم جمعه را به پرهیز از ورود در فعالیتهای اقتصادی حتی بهعنوان تأمین هزینههای نماز جمعه فراخواندند. چراکه ایشان بر این باورند و سابقه هم آن را نشان داده است که تشکیلات روحانیت و حوزههای علمیه همواره توسط مردم اداره شده و مراجع و فضلای حوزه و مساجد وابسته به مردم بوده و لذا در بیانات ایشان به این امر اشارهشده است: «که اینیک افتخار و اعتبار است».
6.استفاده از مطالب روز و جالبتوجه و کلمات قدرتمند برای جلب مخاطب لازم است. رهبر عزیز انقلاب با اشاره به این نکته ظریف که امامان جمعه سخنگوی انقلاب اسلامی و تبیینگر مبانی انقلاب هستند، تبیین مبانی معرفتی انقلاب در عرصههای مفهومی عدالت، استقلال، حمایت از مستضعفین؛ پیروی از شریعت با ادبیات روز و متناسب با نیازهای جامعه را از وظایف ائمه جمعه دانستند.
ایشان همچنین با تأکید بر اینکه خطبهها باید پرمغز، آموزنده و پاسخگوی سؤالات عمومی باشد به این نکته بسیار مهم دقت نمودند که ادبیات خطبهها باید گرم و صمیمی، اتحاد آفرین، امیدبخش، بصیرت افزا و آرامشبخش به مردم باشد. نه اینکه باعث ایجاد اضطراب ، حاشیهسازی، تلاطم روحی و بدبینی به وضعیت کنونی و آینده شود.
- بیشتر بخوانید:
- تاکید بر جهاد تبیین
انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانههای داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای منتشر میشود.