مشروح دهمین جلسه علنی دادگاه رسیدگی به پرونده متهمان شرکت تعاونی مالی – اعتباری ثامن الحجج/ توضیحات قاضی در مورد عدم حضور متهم ردیف سوم در دادگاه/متهم ردیف اول: از (م. م) بالاترین وثیقه و خانه او را گرفتهاند/ وکیل متهم: آقای (ا. ع) از طرف صداوسیما قرارداد بست
طبق روال جلسات گذشته متهمان آقای (الف. م) و خانم (ر. الف) در جلسه حاضر بودند، اما به دلیل عدم حضور متهم ردیف سوم آقای (م. ر) در جلسه پرونده وی به طور غیابی مورد رسیدگی قرار گرفت.
قاضی افزود: متهم ردیف سوم آقای (م. ر) کما فی السابق در جلسه دادگاه حاضر نیست و از طریق نشر آگهی احضار شده؛ اما در هیچ جلسهای از دادگاه حضور پیدا نکرده است.
رئیس دادگاه توضیح داد: درباره حضور متهم ردیف سوم مباحثی در رسانهها و فضای مجازی طی روزهای گذشته مطرح شده است که لازم میبینم مجددا توضیحاتی را بیان کنم مبنی بر اینکه وی از ابتدا در مرحله دادسراحضور پیدا نکرده به همین دلیل کیفرخواست غیابی صادر شده و رسیدگی دادگاه به صورت غیابی به عمل میآید.
متهم ردیف اول آقای (الف. م) در جایگاه حاضر شد و گفت: من از روز اول به عنوان عضو هیئت مدیره و بعد به عنوان مدیرعامل شرکت تعاونی ثامن الحجج وارد کار شدم، پنجمین مدیرعامل بودم و تحت نظارت بانک مرکزی انجام وظیفه کردم.
متهم ردیف اول گفت: در اولین اقدام، شناسنامه ملی مجموعه را ثبت کردم تا کارها قانونی باشد و طی جلسهای با حضور مدیران مختلف و بانک مرکزی صورت جلسهای را امضا کردیم تا تحت نظارت بانک مرکزی بتوانیم کارها را جلو ببریم.
قاضی در این لحظه تذکر داد: آقای (الف. م) ما سوالات متعددی داریم دفاعیات خود را با برنامه ریزی و بدون حاشیه مطرح کنید تا دادگاه بتواند سوالات خود را بپرسد.
متهم ردیف اول گفت: در آن موقع ۹۰ نفر از نمایندگان مجلس و تعدادی از هیئت رئیسه، کمیسیون امنیت ملی، کمیسیون برنامه و بودجه و عضو شورای پول و اعتبار کمیسیون اقتصادی طی نامهای به بانک مرکزی خواستار حل مشکلات شدند.
متهم ردیف اول ادامه داد: بعد از آن بانک مرکزی از ما خواستند کل اسناد شرکت را ارائه بدهیم که بنده اطاعت کردم و آنها سند را با کپی و اسکن بردند و هیچ آثاری از اسناد برای ما در مشهد باقی نماند. بعد از آن هم در تهران همه مدارک تعاونی را بردند و من برای حل مشکلات همکاری کردم.
قاضی دادگاه ۱۰ دقیقه تنفس اعلام کرد و گفت: بعد از اعلام تنفس دادگاه سوالات خود را از متهم خواهد پرسید.
بعد از پایان تنفس، قاضی باقری خطاب به متهم ردیف اول گفت: برای پاسخ گویی به سوالات در جایگاه حاضر شوید.
قاضی باقری خطاب به متهم گفت: از چه تاریخی مدیر عامل شرکت تعاونی مالی - اعتباری ثامن الحجج شدید و آیا شرایط قانونی لازم را در این زمینه داشتید؟
متهم ردیف اول پاسخ داد: از سال ۱۳۹۰ و از طریق وزارت تعاون و ماده ۵ آن تایید صلاحیت بنده انجام شد.
قاضی پرسید: در بند (د) اساسنامه تعاونی مالی – اعتباری ثامن الحجج یکی از شرایط دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کاردانی یا معادل آن عنوان شده است. آیا شما این مدرک را داشتید؟
متهم پاسخ داد: خیر من دیپلم بودم.
قاضی پرسید: بر اساس اساسنامه شرکت توضیح دهید با توجه به سقف سرمایه، تغییر سرمایه شرکت و افزایش آن به میزان سپرده گذاری مردم چه مجوزی داشته است؟ چرا بدون اینکه روال طبق قانون طی شود خودسرانه اقدام به افزایش سپرده کردید؟
متهم پاسخ داد: بنده پنجمین مدیرعامل آن شرکت بودم، کار انجام شده بود و من فقط دنباله کار را گرفتم و با اینکه افراد قبل از من (ازسال ۸۶) مالیاتی پرداخت نکرده بودند تمام مالیاتها را پرداخت کردم.
قاضی باقری پرسید: در مورد افزایش سرمایه در اداره ثبت چه توضیحی دارید؟
متهم گفت: بنده آن زمان مدیرعامل نبودم و بعد از آن هم مدیر عامل بانک مرکزی دستور دادند و بنده دستور را اجرا کردم.
قاضی باقری اظهار کرد: مطابق مفاد نامه مورخه ۲۸/۷/۹۳، معاون وزارت تعاون در پاسخ به استعلام بازپرس پرونده اعلام میدارد که دوره فعالیت هیئت مدیره در تاریخ ۲۶/۱۱/۹۰ به پایان رسیده است. مفاد این نامه در صفحات ۱۱۸، ۱۱۹، ۱۲۹ الی ۱۳۱ جلد یک کیفرخواست موجود است. توضیح دهید که بعد از سال ۹۰ مدیریت شما مستند به چه مصوبهای است؟
وی پاسخ داد: این نامه درست نیست چندین نامه قبل و بعد از آن ارسال شده است و این تعاونی به عنوان تعاونی برتر شناخته شده است. اصل نامهها با امضای آقایان موجود است چگونه است که میگویند قانونی نبوده است در این رابطه وکیلم میتواند توضیح دهد.
با اجازه قاضی، حسینی وکیل مدافع متهم در جایگاه حاضر شد و گفت: اینکه فرمودید موکلم در اردیبهشت سال ۹۰ به عنوان مدیر عامل انتخاب شدند باید بگویم ایشان در فرآیند ساماندهی که بانک مرکزی در نظر داشته است فعالیت کرده است، موکل من زمانی وارد تعاونی میشود که ساماندهی در سال ۸۹ شروع شده بود و در همین سال تصمیم گرفته میشود که ۲۳ تعاونی دیگر در مجموعه ثامن الحجج ساماندهی شود.
وکیل مدافع متهم پاسخ داد: در آیین نامهای که سال ۸۶ تصویب شده است آمده نیازی به اساسنامه جدید نیست و در این رابطه قانونگذار تعیین تکلیف کرده و اقدامات مشابه شیوه نامه بانک مرکزی بوده است.
قاضی باقری خطاب به متهم گفت: در زمان شروع کار و فعالیت شما به عنوان مدیر عامل وضعیت شرکت تعاونی مالی – اعتباری ثامن الحجج از حیث تعداد شعبه و میزان سرمایه بیان کنید؟
متهم پاسخ داد: مدارکی به همراه ندارم و در جلسه بعد اطلاعات دقیق را بیان میکنم.
قاضی باقری گفت: بعد از مدیریت شما تعاونی چه وضعیتی پیدا کرد؟ تعداد شعبه و جذب سرمایه را به تفکیک بیان کنید؟
متهم پاسخ داد: به دلیل ادغام تعاونیها افزایش شعبه داشتیم، پیرو اقداماتی که انجام میدادیم شرایط خاصی برای ما در نظر میگرفتند و امتیازهایی به ما میدادند اگر ما حرکتی را انجام دادیم با امتیازی بوده که بانک مرکزی اجازه آن را داده بود. بنابر این با مجوزی که داشتیم هر سال افزایش منابع و سپرده صورت میگرفت.
قاضی باقری از متهم پرسید: در صورت جلسه توافق نامه تجمیع تعاونیها در تاریخ ۸۹/۱۲/۳، تنظیمی در بانک مرکزی متعهد شده اید در راستای برنامه ساماندهی موسسات پولی غیر بانکی (تعاونیهای اعتبار) تا اخذ مجوز نهایی هیچ گونه شعبه جدید افتتاح نکنید و نرخ سود سپردهها را رعایت کنید. چرا به تعهد خود عمل نکردید؟
متهم پاسخ داد: بنده در آن زمان مدیرعامل نبودم.
قاضی گفت: امضای شما در اسناد موجود است.
متهم پاسخ داد: بله عضو هیئت مدیره بودم و در این رابطه باید بگویم که بانک مرکزی در نامهای در تاریخ ۶/۱۰/۹۱ به نیروی انتظامی اعلام داشته است که افتتاح شعبه در استان سمنان بلامانع است.
قاضی باقری گفت: ایا برای افتتاح تک تک شعب بانک مرکزی به نیروی انتظامی آن استان نامه داده است؟ اگر پاسختان مثبت است مدارک آن را ارائه دهید؟
متهم افزود: بله و مدارک آن دست آقایان است که اگر بدهند من تقدیم میکنم.
قاضی خطاب به متهم گفت: طبق نامه اداره نظارت بر موسسات پولی غیر بانکی در تاریخ ۵/۷/۹۱ به شما اعلام شده است تا اطلاع ثانوی نسبت به افتتاح شعب جدید خودداری کنید، اما مطابق نامه همان مرجع در مورخه ۲۲/۸/۹۱، ۴ شعبه افتتاح شده است. در این رابطه توضیح دهید؟
متهم پاسخ داد: حتما مجوز داشتیم، ما بدون مجوز اقدامی انجام نداده ایم و سوال اینجاست که اگر گفته اند که افتتاح نکنید چرا به ما خدمات میدادند؟ اگر من اقدامی بدون مجوز انجام دادم و غیر مجاز بودم چرا از من به دلیل ساماندهی ۲۳ شعبه تشکر و قدردانی کردند؟
قاضی پرسید: اساسا پرداخت سود به سپردهها در تعاونی اعتباری دانش آموختگان سبزوار چند درصده بوده است؟
متهم گفت: طبق دستور بانک مرکزی به عنوان مدیر عامل انجام وظیفه کردم و بخشنامهها و سیاستهای بانک مرکزی را به طور کامل اعلام کردم، من چند هزار کارمند داشتم آیا باید اطلاعات همه آنها را داشته باشم؟
قاضی باقری خطاب به متهم گفت: چرا به حاشیه میپردازید نرخ سود و حداقل و حداکثر آن را بیان کنید؟
متهم پاسخ داد: مطابق بسته نظارتی و سیاستهای بانک مرکزی عمل میکردم، میانگین سود ۲۴ تا ۲۵ درصد بوده است و ۱۰ رئیس شعبه را به دلیل اینکه سود اضافه میدادند اخراج کردم.
متهم پاسخ داد: بانک مرکزی هنوز موفق نشده است نرخ سود خود را درست کند من چگونه باید این کار را انجام میدادم. من خیلی بهتر عمل کردم و مال مردم را حفظ کردم. ببینید بانک های دیگر چه مقدار بودجه به مردم میدهند چرا فقط من را میبینید؟
قاضی باقری پرسید: درخصوص اظهارات نماینده بانک مرکزی مبنی بر اینکه پرداخت سود در موسسه تحت مدیریت شما معیار خاصی نداشته است و براساس چانه زنی و توافق بین سپرده گذار و روسای شعب تعیین میشده است چه توضیحی دارید؟
متهم پاسخ داد: این مطلب را تایید نمیکنم بخشنامههای ما قانونمند بوده است.
متهم پاسخ داد: بانک مرکزی از پایینترین نرم افزار کشور در مورد آن تعاونیها استفاده میکرد. ۲۳ تعاونی هر یک، یک نرم افزار داشتند و من آنها را ساماندهی کردم. قسمت اعظم کار را آنلاین کرده بودیم درحالی که قبلا با نرم افزار تحت داس بود.
قاضی باقری بیان کرد: حسب گزارش بانک مرکزی تعداد تسهیلات به افراد خاص داده شده است که وثیقه مناسب از آنها اخذ نشده است و درصد سود آن کمتر از درصد اعلام شده بانک مرکزی است در این زمینه توضیح دهید؟
متهم ردیف اول گفت: گزارش غیر واقع است، وکیل بنده اسامی همه این افراد را قرائت کرد و ما دراین مورد ۴ بار به دادستان محترم پاسخ دادیم. میگویند (م. م) ۲ میلیارد وام گرفته است، میخواسته برای مردم فیلم بسازد. از او بالاترین وثیقه و خانه او را گرفته اند. کار این موسسه دادن وام از محل سپرده خودشان بوده است.
حسینی وکیل مدافع متهم در جایگاه حاضر شد و اظهار کرد: بانکها برای دادن تسهیلات بر اساس عقود اسلامی عمل میکنند طبیعی است در هیچ کدام از آن عقود ما نرخ سود نداریم، این امر خلاف مقتضای عقد وکالت است و سود همیشه ثابت بوده است، بند ۲ ماده ۲۰ قانون عملیات بانکی بدون ربا به این موضوع اشاره دارد و دوستان بانک مرکزی نیز به این موارد اشراف دارند.
قاضی باقری خطاب به متهم و وکلای مدافع وی گفت: در خصوص بحث پرداخت تسهیلات بدون وثیقه و یا تسهیلاتی که پرونده آن در شعب وجود ندارد برای دریافت مستندات جدید به شعبه مراجعه کنید.
قاضی خطاب به متهم ادامه داد: به چند نفر از سپرده گذاران سود بالای ۳۵ درصد میدادید؟
متهم پاسخ داد: ما طبق بخشنامه عمل میکردیم و سودی بالای ۳۵ درصد نداده ایم.
قاضی باقری گفت: حسب گزارش بانک مرکزی شما با پول سپرده گذاران وارد بازارهای غیر مرتبط و غیر تخصصی مانند بازار مسکن، املاک و باشگاه داری شدید. در این زمینه توضیح دهید؟
متهم گفت: درحال حاضر بانکهای کشور نیز پروژهها و ساخت و سازهایی از پولهای سپرده گذاران ایجاد کرده اند، من املاک نخریدم بلکه کارخانه برای اشتغالزایی خریده ام، ما به ۷۲۰ کارخانه وام داده ایم که محصولات یکی از آنها که سنگ بوده است به استرالیا، قطر و ترکیه صادر میشود در مورد یک برج هم باید بگویم ۱۳۰ واحد تجاری و اقتصادی دارد که برای ۴۰۰ نفر اشتغالزایی صورت میگرفته است.
در این لحظه زمان به اتمام رسید و قاضی باقری گفت: ادامه جلسه رسیدگی به روز چهارشنبه ۳/۵/۹۷، ۹ صبح موکول میشود.