وکالت تخصصی اطاله دادرسی را کاهش می دهد/ مشارکت بیش از یک هزار وکیل در طرح "هرشب یک مسجد همراه با وکلا"/ در جذب وکیل باید به میانگین بین المللی برسیم

خبرگزاری میزان_ به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، تاسیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده به موجب آیین نامه اجرایی ابلاغی رئیس قوه قضاییه به 13 شهریور 1381 باز می گردد که در آیین نامه اجرایی نحوه تشکیل و ارکان مرکز، فرایند‌ صدور پروانه، برگزاری آزمون، نظارت بر فعالیت اعضا و سایر امور مرکز در چارچوب قوانین و مقررات حاکم بر حوزه‌های وکالت و کارشناسی مشخص شده است.

این مرکز در حوزه ارائه خدمات وکالتی، کارشناسی و مشاوره حقوقی فعالیت می‌کند که به موجب قانون حمایت خانواده مصوب 1392 و آیین‌نامه آن صلاحیت بیشتری در حوزه مشاوره خانواده پیدا کرده است.

با توجه به اینکه عمده تلاش و فلسفه‌های وجودی این مرکز دسترسی آسان مردم به خدمات قضایی از جمله وکالت و کارشناسی است، برای بررسی اقدامات و فعایت های این مرکز و واکاوی دقیق‌تر فعالیت های آن دریک سال گذشته به گفت‌وگو با حسن عبدلیان پور رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه پرداخته ایم.

اقدامات مرکز وکلا در سال گذشته را توضیح دهید؟

حسن عبدلیان پور:از ابتدای خدمت در این مرکز به طور کلی اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدتی را  برای اجرا برنامه‌ریزی کرده ایم و در برنامه کاری قرار داده ایم، اگرچه هم اکنون اهداف کوتاه مدت محقق شده و در حال اجرا کردن تمامی برنامه ها هستیم.

 یکی از اقدامات ابتدایی پروسه انتخابات هیئت مدیره های وکلا و کارشناسان رسمی بود که باید صلاحیت داوطلبان احزار می شد که این مرحله را پشت سر گذاشتیم.

 با همکاری که مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه با مرکز وکلا داشت، شاهد مشارکت حداکثری بودیم و حدود 80 درصد از وکلا و کارشناسان در انتخابات شرکت کردند که رکورد بی سابقه ای بود.

با توجه به مطرح شدن موضوع وکالت تخصصی چه اقداماتی در راستای این امر از سوی مرکز وکلا انجام شده است؟

عبدلیان پور:اولین بار بحث وکالت تخصصی را در اسفند 1400 با 16 دپارتمان در حوزه‌های مختلف مطرح کردیم که طبق برنامه ریزی مستمر در حال انجام فرایند ثبت نام هستیم تا به جذب رشته های پرطرفدار برای این امر اقدام کنیم.

از بحث وکالت تخصصی استقبال زیادی شده است، در سال گذشته با انتشار فراخوانی حدود 7 تا 8 هزار نفر متقاضی اقدام به ثبت نام کردند. مصمم هستیم که به آموزش رشته‌هایی مانند پزشکی، امور خانواده، بانکی، بیمه‌ای، گمرکی و ...اقدام کنیم که با این اقدام تحول بزرگی در دستگاه قضا و نهاد وکالت ایجاد خواهد شد. مطمئناً وکالت تخصصی مزیت هایی مانند کاهش اطاله دادرسی و کاهش ورودی پرونده‌ها به دادگاه ها را درپی خواهد داشت.

در بحث وکالت معاضدتی مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده چه توفیقاتی را کسب کرده است؟

عبدلیان پور:مشارکت بیشتر وکلا در معاضدت یکی از مهم ترین فعالیت های این مرکز است؛ چرا که معاضدت یک تکلیف قانونی برای وکلا محسوب می شود. در دیداری که اخیراً با ریاست قوه قضاییه داشتیم تقاضا کردیم که سامانه 129 را کاملا به مرکز وکلا واگذار کنند تا از نیازمندان وکالت معاضدتی استقبال کنیم.

در مرحله وکالت معاضدتی چند گونه وکالت معاضدتی طراحی کرده ایم که می تواند مشکلات حقوقی افراد را با ارائه راهنمایی هایی رفع کند. افرادی که نیازمند نوشتن لایحه و طرح شکواییه و تنظیم دادخواست هستند و یا کسانی که توانایی لازم برای دفاع از حق خود را ندارند و نیازمند وکیل ماهر هستند، افرادی که به اموال خویش دسترسی ندارند و یا حتی افرادی که با مبلغ بسیار کمتر از تعرفه، تقاضای وکیل دارند، می توانند از وکیل معاضدتی استفاده کنند.

آیا افراد خاصی در اولویت حمایت های معاضدتی قرار دارند؟

عبدلیان پور:با همه افرادی که نیازمند معاضدت هستند همکاری صورت می گیرد، یکی از اولویت های مرکز وکلا زندانیان و خانواده های آنان است . اعتقاد بر این است که خانواده زندانیان بیشتر از خود زندانی در رنج و سختی هستند از این رو ارائه خدمات به این دسته از افراد در اولویت قرار دارد و با عقد تفاهم نامه‌ها، کارها عملیاتی تر خواهد شد که به زودی تحول مهمی را در این خصوص مشاهده خواهیم کرد.

با توافقاتی که با سازمان زندان ها صورت گرفته است پس از امر شناسایی، وکلا و کارشناسان مرکز وکلا برای حمایت های حقوقی و قضایی ورود و به زندانیان و خانواده آنها کمک می‌کنند. البته زندانیان جرایم غیر عمد ،زندانیان زن به ویژه زندانیانی که مادر باشند در اولویت مرکز قرار دارند.

در موضوع متروپل در راستای حفظ و صیانت از حقوق  عامه، وکلای مرکز این آمادگی را دارند که هرگونه کمک و مساعدت به خانواده آسیب‌دیده ارائه دهند. از این رو نماینده ای برای انجام هماهنگی های لازم در این خصوص به خوزستان فرستادیم تا این موضوع را پیگیری کند.

با توجه به حساسیت های ایجاد شده در جامعه سینمایی کشور مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه با هکاری سازمان سینمایی در راستای احقاق حقوق عامه خانواده سینما ظرفیتی را در شورای اخلاق حرفه ای سینما ایجاد کرده است تا سینماگران و آسیب دیدگان در این صنف برای پیگیری و رسیدگی به حقوق خود از حمایت و کمک وکلای معاضدتی، مشاوران و کارشناسان مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه استفاده کنند.

طرح هر شب یک مسجد همراه با وکلا  که به ارائه خدمت مشاوره حقوقی رایگان در مساجد  پرداخت چقدر مورد استقبال قرار گرفت؟

عبدلیان پور:با عنایت به آموزه‌های دین مبین اسلام در پاسداشت کرامت انسان و با لحاظ ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب ۱۳۹۵ مبنی بر تکلیف قوه قضاییه به افزایش دقت و سرعت در ارائه خدمات قضایی، تحقق عدالت قضایی و احیای حقوق عامه، ارتقای کیفیت و کاهش اطاله دادرسی و ایجاد فرصت برابر برای دسترسی آحاد مردم به خدمات قضایی و در راستای حکم مقرر در ماده ۲۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، مصوب ۱۳۸۶ مبنی بر تکلیف مدیران و کارکنان دستگاه‌های اجرایی به رعایت موازین اخلاق اسلامی و اداری و انجام وظایف به نحو احسن در راه خدمت به مردم با هدف ارتقای شأن، منزلت و جایگاه کارکنان قضایی و اداری قوه قضاییه، طرح «ارائه خدمت مشاوره حقوقی رایگان در مساجد»، از شب‌های ابتدایی ماه مبارک رمضان توسط ریاست مرکز و معاونان و مدیران در تهران با نام «هرشب یک مسجد همراه با وکلا» آغاز شد.

در مجموع یک هزار و 31 نفر از عضای خانواده وکلای مرکز به صورت سیستمی در طرح ثبت‌نام کرده و به ارائه خدمات پرداختند.

بیشترین مشارکت‌کنندگان مربوط به استان‌های تهران (226 نفر)، اصفهان (124 نفر) و فارس (78 نفر) بوده‌ است. استان‌های سیستان و بلوچستان، زنجان و ایلام، هر کدام با 4 نفر، کمترین میزان مشارکت در طرح را داشته‌اند.

تعداد دفعات مراجعه وکلا به مساجد 2 هزار و 770 مرتبه بوده است، به این معنی که به هر مسجد 2 الی 3 مرتبه (میانگین 2.7 مرتبه) مراجعه شده است.

به طور کلی 13 هزارو120 نفر مشاوره حقوقی رایگان ارائه شده است، به این معنی که در هر بار مراجعه به مساجد به 4 تا 5 نفر مشاوره ارائه شده است. به عبارت‌دیگر، هر نفر از مشارکت‌کنندگان در طرح به 12 الی 13 نفر (12.7 نفر) مشاوره داده‌است.

در حال حاضر دستگاه های نظارتی و قوه قضاییه به راحتی می توانند شماره تماس این وکلا را در اختیار نیازمندان قرار دهند، همچنین خدمت رسانی در حوزه مشاوره به کادر درمان در دوران کرونا  نیز از دیگر اقدامات بود.

در باب آموزش های حقوقی ویژه وکلا آیا در سال گذشته دوره هایی داشته اید؟

عبدلیان پور:آموزش در مباحث وکالتی و تربیت وکیل را به طور جد در دستور کار قرار داده ایم که  کمیسیون‌های کارآموزی‌ در مرکز و شهرستان‌ها و مراکز استان بسیار فعال هستند و پس از اتمام کرونا به صورت جدی آن را پیگیری خواهیم کرد. کارگاه های آموزشی برای تدریس استادان در موضوع معاونت قوه قضاییه و مباحث حقوقی نیز راه‌اندازی کرده ایم.

 در حوزه طرح دعوی حقوقی در محاکم داخلی و بین المللی به  نمایندگی از شهروندان ایرانی چه اقداماتی انجام گرفته است ؟

حسن عبدلیان پور:یکی از مواردی که در ماه رمضان انجام شد بحث جمع‌آوری امضا برای طرح دعوی در محاکم داخلی و بین‌المللی علیه رژیم کودک کش صهیونیستی و رژیم اشغالگر قدس بود که بیشتر از چند میلیون امضا جمع‌آوری کردیم .

وکلا در بحث توهین به حرم مقدس علی بن موسی الرضا و جسارتی که به این امام رئوف شد حساسیت نشان دادند و علیه افرادی که چنین کاری را انجام داده اند، طرح دعوا کرده اند و در روز تولد امام رضا (ع) در مشهد آن را رسانه ای کردیم تا در هیچ زمان دیگری به مسلمانان و شیعیان توهین نشود.

درمورد رفع مشکلات در‌ موضوع طولانی شدن روند کارشناسی چه اقداماتی صورت گرفته است ؟

عبدلیان پور:سامانه 1515 سامانه نظام ارجاع عادلانه کارشناسی طراحی و راه اندازی شده است که به زودی آن را عملیاتی خواهیم کرد. 

رئیس قوه قضاییه به دنبال رفع مشکلات و تامین بودجه مالی حوزه هوشمند سازی است. در بحث مشاوران خانواده که جزئی از مرکز وکلا است کارهای بسیار خوبی انجام شده و سامانه ارجاع مشاوران خانواده را نیز طراحی کرده ایم که در حال اتمام است و سعی می کنیم تا ماه آینده در اختیار قوه قضاییه قرار دهیم تا افرادی که به دادگاه خانواده برای مشاوره مراجعه می کنند از آن خدمات استفاده کنند.

نظارت بر فعالیت وکلا و کارشناسان چگونه انجام می شود ؟

عبدلیان پور:در حال حاضر 31 محکمه انتظامی وکلا و 31 محکمه انتظامی کارشناسی در سطح کشور  وجود دارد. این محاکم بسیار قوی عمل کرده و به بررسی تخلفات صورت گرفته می پردازند و دادگاه های تجدید نظر و بدوی این موضوع را رسیدگی می کنند تا حق کسی ضایع نشود.

 با در نظر گرفتن رفاه حال مردم شکواییه ها به صورت سامانه ای انجام می شود تا اگر کسی دچار تخلف شد، بتوانیم مشکلات آنها را رسیدگی کنیم و با این کار مردم به محاکم انتظامی مراجعه و دعاوی خود را مطرح  کنند تا به صورت جدی مراحل نظارتی را پیش بریم.

در حال حاضر مهم ترین آسیب نظام قضایی کشور را چه می دانید و به نظر شما مرکز وکلا ،کارشناسان رسمی و مشاوران قوه قضاییه چه کمکی می تواند در رفع آن داشته باشد؟

عبدلیان پور :یکی از این موضوعات بحث کارشناسان در دادگاه ها است که جدی است و مورد تضعیف و هجمه قرار دارد. کارشناسی قلب دستگاه قضا است. زمانی که قاضی که می خواهد رای صادر کند اگر با کارشناسی غیر اصولی و غیرحرفه ای روبرو باشد در روند رسیدگی پرونده و صدور رای با مشکل مواجه می شود.

 یک کارشناسی بد قطعاً یک رای بد را به دنبال خواهد داشت اما یک کارشناسی خوب یک رای خوب و خداپسندانه را به دنبال دارد.

یکی دیگر از موضوعات بحث وکالت اجباری است که چندی است آن را مطرح کردیم و در حال پیگیری آن هستیم، البته باید شرایط اجرای این طرح در همه زمینه ها فراهم شود و دسترسی آحاد مردم به وکیل از مزایای آن است تا افرادی که توانایی گرفتن وکیل ندارند به صورت ویژه و خاص وکیل در اختیارشان قرار دهیم.

 اگر وکالت اجباری شود قطعاً از حجم ورودی پرونده ها به دادگاه  کاسته خواهد شد و بر اساس معیارهای جهانی ثابت شده که وکالت اجباری حداقل در بخشی از پرونده ها و دعاوی و محاکم  می تواند تاثیرگذار باشد.

یکی دیگر از معضلات موجود نیز نقص قوانین است امروزه به عنوان یک معضل جدی مطرح است که مرکز وکلا کارشناسان و مشاوران خانواده  قوه قضاییه  تلاش دارد با همراهی اداره آموزش، پژوهش و انتشارات به امر رفع نقص  و به روزرسانی قوانین بپردازند.

مرکز وکلا،کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه برای افزایش دانش حقوقی شهروندان چه برنامه ای دارد؟

 عبدلیان پور :اخیراً با شهرداری و شورای شهر تهران تفاهم نامه هایی منعقد کرده ایم. کلیپ های مختلفی را در مبحث دانش افزایی حقوق عمومی ساخته و در سامانه 129 سوالات پرتکرار را مطرح و پاسخ می دهیم که همین امر موجب کاهش پشت خط ماندن شهروندان در هنگام تماس با این سامانه خواهد شد و موجب افزایش دانش حقوقی آنها می شود.

 با نهادهای مختلف همانند کمیته امداد، سازمان بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و بسیج حقوق دانان، آموزش عالی و آموزش و پرورش تفاهم هایی امضا کرده ایم .

همچنین با آموزش و پرورش رایزنی هایی شده است تا مطالب حقوقی را از ابتدا به دانش آموزان دوره ابتدایی ،متناسب با پذیرش این مخاطبان ارائه دهیم، به اینصورت وکلا در مدارس با اعلام وزارت آموزش و پرورش حاضر می شوند تا مفاهیم مرتبط را آموزش دهند.

همکارهای مثبتی با صدا و سیما جمهوری اسلامی در جهت تبلیغ برای شناخت مرکز به جامعه انجام شده و کارشناسان حوزه در برنامه های صدا و سیما حضور دارند و با نهادهای مختلف به منظور کمک به شهروندان تفاهم نامه امضا و اخیراً با ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز تفاهم نامه ای منعقد کرده ایم تا اگر در روند اجرای وظیفه قانونی خود دچار مشکلاتی شدند وکلای مرکز به عنوان وکیل معاضدتی در کنارشان باشند و از این افراد دفاع کنند.

آزمون مرکز وکلا در سال 1401 دو بار برگزار می شود، آیا این روال برای سال های بعد هم ادامه دارد؟

عبدلیان پور: با توجه به اینکه در سال 1400 آزمونی برگزار نشد و درخواست‌های بسیاری از سوی داوطلبان برای برگزاری آزمون ارسال شده بود، شرایطی فراهم شد تا داوطلبان در اواخر سال در آزمون شرکت کنند تا به جذب افرادی اقدام کنیم که آمادگی بیشتری دارند؛ بنابراین، متقاضیان در فروردین اقدام به ثبت نام کردند و در 23 اردیبهشت سال جاری این آزمون با حضور بیش از 70هزار داوطلب برگزار شد و نتایج آن نیز تا چند روز آینده اعلام خواهد شد.

اگرچه برای جلوگیری از ضایع شدن حق سایرافراد نیز این آزمون مجدد در شهریور و مهر هم برگزار خواهد شد؛ در سال جاری این آزمون به صورت فوق العاده است برگزار شد اما از سال آینده احتمالا یک بار در سال برگزار می شود و قطعاً با توجه به جاری بودن قانون  تسهیل صدور برخی از مجوزهای کسب و کار بر اساس آن قانون آزمون را برگزار و نتایج را اعلام می کنیم  چرا که در تلاش هستیم تا از لحاظ جذب وکیل و کارشناس به میانگین بین المللی برسیم.

جذب وتربیت وکیل نیازمند یک نظارت ویژه و جدیت در کار است که به شکل جدی آن را دنبال می کنیم تا حقی از وکلا و کارشناسان و مردم ضایع نشود و بتوانیم یک خدمات مناسب و کاملی را در اختیار افراد قرار دهیم.

اگرچه که در حال حاضر نیز محدودیت هایی را در حوزه وکیل و کارشناس در سطح استان هایی مانند سیستان و بلوچستان ،خراسان جنوبی شاهد هستیم. اما باید برای افزایش ظرفیت ها تلاش کنیم تا شهروندان به صورت عادلانه توانایی دسترسی به وکیل وخدمات حقوقی را داشته باشند.

در دوره ریاست جدید چه تغییر و تحولات مثبتی را مشاهده کرده اید؟

عبدلیان پور: این دوره جدید قطعاً دوران بسیار طلایی است و شخص رئیس قوه قضاییه شخصیت دانشمند و فرهیخته ای هستند که فعالیت مستمری از سال های گذشته در دستگاه قضایی داشته و به خوبی بر امور اشراف دارد .

برای اولین بار به دستور ریاست قوه قضاییه با معاونان در مرکز دیداری برگزار شد و دغدغه و پیشنهادها را مطرح کردیم اگرچه که هر زمانی که تقاضای ملاقات داشته ایم سریعاً رسیدگی کرده اند.

انتهای پیام/