هشدار درباره فرسایشی‌شدن مذاکره با اروپا/ اقتصاد معلق؛ ممنوع
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، از همان روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت که آمریکا از برجام خارج شد و مسئولان دولتی اعلام کردند که مذاکرات برای بقای برجام را با طرف اروپایی جهت تامین منافع اقتصادی کشور ادامه خواهند داد، علاوه بر هشدار بزرگان مبنی بر ضرورت اخذ تضمین و تعهد کتبی از مقامات اروپایی، دو نگرانی عمده دیگر، میان دغدغه‌مندان و ناظرین سیاسی ایجاد شد؛ نخست، فرسایشی شدن مذاکرات و دوم، گره خوردن موضوعات مرتبط با اقتصاد کشور به نتایج این مذاکرات.
اروپایی‌ها تاکنون حداقل در ظاهر نشان داده‌اند که با اقدام متحد آمریکایی‌شان در خروج از برجام مخالف‌اند و می‌خواهند برجامِ در حال مرگ را زنده نگاه دارند، البته فقط در ظاهر؛ چرا که به گفته وزیر امور خارجه ایران «حمایت سیاسی اروپا از برجام کافی نیست».
در این میان دو سوال مهم مطرح است؟ نخست آنکه اروپایی‌ها ظرفیت تضمین و تامین منافع اقتصادی ایران از برجامِ بدون آمریکا را دارند؟ و سوال دوم آنکه آیا اساساً اروپایی‌ها حتی در صورت استطاعت، میلِ رویارویی با آمریکایی‌ها را دارند؟
توانایی اروپا برای ادامه برجام، محل تردید است
در مورد پاسخ سوال نخست تردید‌ها و تشکیک‌های جدی وجود دارد. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز یکشنبه در پایان جلسه با اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در جمع خبرنگاران صریحاً گفت که «توانایی اروپا برای ادامه برجام، محل تردید است». البته عراقچی این را هم گفت که «اروپایی‌ها برای ادامه بقای برجام جدی هستند».
حمایت سیاسی اروپا از برجام کافی نیست
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه نیز در همان روز یکشنبه در جریان دیدار با «میگوئل آریاس کانیته» کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا با بیان اینکه با خروج آمریکا از برجام انتظارات افکار عمومی از اتحادیه اروپا برای حفظ دستاورد‌های برجام افزایش یافته، گفت: «حمایت سیاسی اروپا از برجام کافی نیست».
ظریف همچنین به این مقام اروپایی متذکر شد که «اتحادیه اروپا برای تداوم همکاری‌های اقتصادی خود با ایران باید گام‌های عملی بیشتری برداشته و سرمایه گذاری‌های خود را در ایران افزایش دهد».
وزیر امور خارجه علاوه بر این تاکید کرد که «تعهد اتحادیه اروپا بر اجرای برجام با اعلام انصراف احتمالی شرکت‌های بزرگ اروپایی از همکاری با ایران همخوانی و تطابق ندارد».
اشاره ظریف به خروج یکی پس از دیگری کمپانی‌های اروپایی از بازار ایران پس از اعلام خروج آمریکا از برجام است. کمپانی‌هایی نظیر توتال، ایرباس، زیمنس، مرسک، دنیلی و ... که دست‌اندرکارانشان به انحاء مختلف اعلام کردند که ادامه فعالیت شان در ایران با توجه به احتمال جریمه شدن از جانب آمریکا، برایشان به صرفه نخواهد بود.
بیشتر بخوانید:
برزخی برای قراردادهای پسابرجامی/ شرکت‌های اروپایی می‌مانند؟
تا زمانی که قول‌های اروپایی‌ها محقق نشود نمی‌توانیم با قوت صحبت کنیم
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و از مذاکره کنندگان ارشد کشورمان در موعد انعقاد برجام نیز روز شنبه در جریان نشست خبری خود در رابطه با ظرفیت اروپا برای ادامه دادن برجام بدون حضور آمریکا، گفت: «ما تا زمانی که قول‌های اروپایی‌ها محقق نشود نمی‌توانیم با قوت صحبت کنیم، ولی به هرحال قدم‌های اولیه برداشته شده و ما امیدواریم در آینده نزدیک شاهد عملیاتی شدن قول و قرار‌های طرف اروپایی باشیم».
به سخن اروپایی‌ها نیازی نداریم؛ اقدام عینی لازم است
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه در جریان نشست خبری خود به طرف اروپایی این گوشزد را کرد که ایران به سخن و حرف آن‌ها نیازی ندارد و برای تهران آنچه که در مسیر کوتاه مذاکره برای استمرار برجام بدون آمریکا، اهمیت دارد، عمل و اقدام اروپایی‌هاست.
سخنگوی وزارت امور خارجه در همان نشست خبری روز دوشنبه خود در پاسخ به این سوال که آیا زمان مشخصی برای اتمام مذاکرات ایران واروپا در خصوص آینده برجام تعیین شده است یا خیر؟ افزود: امیدواریم که درکوتاه‌ترین زمان ممکن این مذاکرات تعیین تکلیف شود؛ البته این زمان مشخص است واروپایی‌ها نیز از آن باخبر هستند.
سه دستورالعمل مهم برای مذاکره برجامی با اروپا
مسئولان اجرایی باید نقشه راه خود را در ادامه مذاکرات کوتاه مدت با طرف اروپایی بر مبنای سه مقوله ذیل طراحی کنند:
- ضرورت عینیت یافتن اراده سیاسی و اقتصادی اروپایی‌ها برای ادامه برجامِ بدون آمریکا از طریق ارائه تضمین‌های متقن و تعهدات کتبی
- عدم اطاله و فرسایشی شدن مذاکرات با طرف اروپایی
- معطل نماندن پیگیری مسائل اقتصادی کشور و گرو نماندن این موضوعات نزد مذاکره برجامی با اروپا
نباید اقتصاد کشور را به نتایج مذاکره با اروپا محدود کرد/ نتیجه مذاکرات در زمان تعیین‌شده، مشخص شود
آیت‌الله محسن مجتهدشبستری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با اشاره به انجام مذاکرات با اروپایی‌ها درباره ادامه برجام بیان داشت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، اصلاح اقتصاد کشور بستگی به نگاه درون دارد و اگر داخل کشور اصلاح شود و اقتصاد مقاومتی عملی شود، نیازی به بیگانه نخواهیم داشت.
وی با بیان اینکه با خودکفایی و تکیه بر اقتصاد داخلی می‌توانیم به زندگی عزتمندانه در کشور ادامه دهیم، ادامه داد: با تکیه بر توان خود در کشور، همه نیاز‌ها در سایر بخش‌ها مرتفع می‌شود. با تکیه بر قدرت نخبگان وجوانان می‌توان نیاز‌های مختلف را برطرف کرد. هم اکنون وسایل و تجهیزات در عرصه‌های مختلف در داخل کشور با دانش بومی ساخته می‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه اگر از مراوادات خارجی اقتصادی در مقام ضرورت استفاده کنیم، اشکالی ندارد، تصریح کرد: کشور‌هایی هستند که روابط اقتصادی شان با ایران خوب است لذا نیازی به این ۲- ۳ کشوری که هم اکنون درباره ادامه برجام، مورد بحث هستند، نداریم که آیا از آمریکا حمایت می‌کنند و یا اینکه استقلال فکری دارند.
آیت الله مجتهد شبستری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه برجام یک توافق چند جانبه است اگر عملی شود هم برای کشور‌های دیگر از نظر در وفای به عهد امر مطلوبی است و هم برای ایران که به تعهد خود در عرصه بین المللی عمل کرده، مناسب است. ولی اگر عمل نکردند هیچ غصه و مشکلی برای کشور ما وجود ندارد و به فضل الهی ما بدون عمل به برجام می‌توانیم کار خود را هم در عرصه غنی سازی و هم سایر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مان را از سربگیریم.
وی در عین حال تاکید کرد: نباید اقدامات و اهداف اقتصادی کشور را به مشخص شدن نتایج مذاکرات با سه کشور اروپایی محدود کرد. آشکار شدن نتایج مذاکرات با اروپایی‌ها در مسائل بانکی یا برخی موارد دیگر بی تاثیر نیست، ولی اینطور هم نیست که سرنوشت کشور به مشخص شدن نتایج این دور از مذاکرات وابستگی داشته باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری یادآور شد: بهتر است نتیجه مذاکرات با کشور‌های اروپایی برای ادامه برجام، به زودی مشخص شود. مهلتی هم برای انجام این دور از مذاکرات داده شده است و باید در آن مدت زمان معین، نتیجه مشخص شود.
هشدار درباره فرسایشی‌شدن مذاکرات برجامی با اروپا / اقتصاد کشور را نباید معلق نگاه داشت
اکبر رنجبرزاده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با اشاره به روند مذاکره با اروپا گفت: ضرورت «تعیین بازه زمانی» در مذاکرات با اروپا به این دلیل مطرح است که ما از بدعهدی‌های ۱+۵ درس گرفته‌ایم؛ این گروه همواره به دنبال خرید زمان هستند.
وی با بیان اینکه موضوع برجام، دو سال و نیم آمریکا و ایران را مشغول مذاکرات کرد، افزود: بنابراین ما نگران این هستیم که اروپایی‌ها درپی این مذاکرات جدید به دنبال فرسایشی کردن باشند و این مذاکرات را شش ماه الی یکسال ادامه دهند و همین طور جلسات برگزار و ما را پیگیر امور کنند. این درحالی است که ما دراین زمان‌ها هم باید تمام و کمال به تعهدات خود پایبند باشیم، اما آن‌ها از تعهدات خود را انجام ندهند.
رنجبرزاده تصریح کرد: این هشدار باید داده شود که نباید مذاکرات برجامی با اروپا، فرسایشی پیش برود. اگر این فرآیند ادامه پیدا کند عملا برجام منتفی است.
عضو هئیت رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه چشم انتظاری برای اجرای توافق هسته‌ای از سوی اروپا همانند تحویل گرفتن جسدی است که هر چه زودتر آن راتحویل بگیریم بهتر از آن است که چشم انتظاری واهی داشته باشیم، گفت: این مسئله می‌تواند ما را در انجام برنامه‌ریزی درکشور به جلو بیاندازد، اما در شرایط فعلی این مسئله قابل برنامه‌ریزی نیست.
رنجبرزاده تصریح کرد: ما نمی‌توانیم همه چیز را معلق نگاه داریم و همه امور را به برجام گره بزنیم چرا که درحال حاضر همه چیز معلق و به برجام گره خورده است و همه مسئولین دست روی دست گذاشته‌ایم تا ببینیم تکلیف چه می‌شود.
وی با بیان اینکه به تعبیر رهبر معظم انقلاب تکلیف درباره توافق هسته‌ای روشن است، اظهارداشت: طرف‌های مقابل ما حاضر نیستند که به نحوی عمل کنند تا ایران از منافع برجام بهره‌مند شود.
این نماینده مجلس به با بیان اینکه اروپایی‌ها با خرید زمان در توافق هسته‌ای به نوعی به دنبال تامین منافع خود هستند، تاکید کرد: معتقدم مذاکرات با اروپا نتیجه‌ای نخواهد داشت وهر چه زودتر و طی دوهفته آینده بایداین مسله جمع شود تا تکلیف ما مشخص شود. هر جا محکم ایستادیم توانستیم کشور را چند گام به جلو ببریم و هر جا هم سست شدیم خسارت دیدیم.
برای ایران حائز اهمیت است که مذاکره با اروپا در مدت زمان کوتاهی به نتیجه برسد
ابوالقاسم‌رئوفیان در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، درباره انجام مذاکرات با کشور‌های اروپا اظهار داشت: اروپایی‌ها باید این پنبه را از گوش خود بیرون کنند که «در کنار بحث هسته‌ای، موضوع موشکی ایران نیز مطرح شود».
رئوفیان یادآورشد: جمهوری اسلامی بار‌ها موضع خود را کاملا شفاف اعلام و مطرح کرده است که مسائلی از جمله موضوعات موشکی قابل مذاکره نیست و کسی نمی‌تواند برای ایران در این باره تصمیم بگیرد. اروپاییان هم باید از این خام بافی‌ها دست بردارند.
دبیر کل حزب اسلامی ایران زمین اضافه کرد: اروپایی‌ها تضمین دهند همه منافع جمهوری اسلامی ایران در این دور مذاکرات تامین می‌شود.
وی تاکید کرد: دیپلمات‌های ایران نیز باید با حواس جمع در این دوره از مذاکرات حاضر شوند و کلماتی که بار حقوقی دارند را با دقت بیشتری مورد استفاده قرار دهند. من فکر نمی‌کنم آمریکا از برجام خارج شده باشد آن‌ها یک نوع عقب نشینی کرده‌اند و با این کار خود به جامعه بین الملل و اتحادیه اروپا و همپیمان خود بی‌احترامی کردند. اروپایی‌ها اجازه ندهند که مانند آمریکا در انذار عمومی منزوی شوند.
رئوفیان گفت: برای ایران حائز اهمیت است که مذاکره با اروپا در مدت زمان کوتاهی به نتیجه برسد. ایران اگر نمی‌خواست این دور از مذاکرات به نتیجه برسد، ضرورتی نداشت برای آن بازه زمانی ۲ هفته‌ای تعیین کند.
وی در پایان تصریح کرد: برای ایران مهم است که در مذاکرات برجام به نتایج مورد دلخواه خود در بازه زمانی مشخص شده برسد. زمان درنظر گرفته شده برای مذاکرات با اروپایی‌ها کوتاه و کافی است و امیدواریم با کمک الهی و همت دیپلمات‌های پر تلاش و خستگی ناپذیر کشور به نتایج دلخواه دست یابیم.
مواضع دوپهلو اروپایی‌ها به معنای خروج غیررسمی از برجام است/ پشت آمریکا را خالی نمی‌کنند
سردار «پاشا محمدی» در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با بیان اینکه قصه برجام یک قصه تلخ برای مردم ایران اسلامی است، اظهار کرد: نظام جمهوری اسلامی ایران ناخدا و کشتی‌بان دارد و مقام معظم رهبری به عنوان ناخدای کشتی انقلاب، بار‌ها فرمودند که دولت‌های اروپایی و آمریکایی قابل اعتماد نیستند، ولی متاسفانه برخی‌ها گوش نکردند.
وی افزود: امروز بیانات حکیمانه و دوراندیشانه مقام معظم رهبری در خصوص عدم اعتماد به آمریکا و اروپا، مجددا برای ما تجربه شد.
معاون اجرایی سازمان بسیج مستضعفین با بیان اینکه اروپایی‌ها دنباله‌رو آمریکا هستند، عنوان کرد: اروپایی‌ها منافع خود را به آمریکایی‌ها گره زدند و مطمئنا در ماجرای برجام، پشت آن‌ها را خالی نمی‌کنند.
سردار محمدی ادامه داد: مواضع دوپهلو اروپایی‌ها که هم از یک سو می‌خواهند برجام را نگه دارند و هم از سوی دیگر مذاکرات را به حوزه‌های موشکی و نفوذ ما در منطقه بکشانند، به معنای خروج غیررسمی آن‌ها از برجام است.
وی با بیان اینکه مسئولان مختلف نظام جمهوری اسلامی ایران به دفعات صریحا اعلام کرده‌اند که ما بر روی توان موشکی و حضورمان در منطقه به هیچ‌وجه زیر بار مذاکره نمی‌رویم، تاکید کرد: در خصوص موضوعاتی مثل توان موشکی و دفاعی، مطلقا مذاکره نخواهیم کرد.
معاون اجرایی سازمان بسیج مستضعفین در پایان گفت: راه استقلال، عزت و آزادی ملت ما از مسیر استقامت و مقاومت همراه با بصیرت، ولایتمداری و انسجام ملی عبور می‌کند.
برای جلوگیری از وقت‌کُشی اروپایی‌ها، باید زمان‌بندی مشخص از سوی ایران تعیین شود
حمیدرضا ترقی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با اشاره به موضع اروپا برای استمرار اجرای برجام اظهار کرد: اروپایی‌ها تنها در مقام سخن از حفظ برجام سخن می‌گویند، اما تا کنون بر روی میز مذاکرات هیچ تضمین قطعی در خصوص اجرای تعهدات خود نداده‌اند.
وی با بیان اینکه برای جلوگیری از وقت‌کُشی اروپایی‌ها، باید چهارچوب زمان‌بندی مشخص و متقنی از سوی جمهوری اسلامی ایران تعیین شود تا ما بیش از این تُن به تداوم مذاکرات بی‌نتیجه ندهیم، افزود: استمرار روند برجام برای اروپایی‌ها در گرو ۲ هدف «کاهش نفوذ ایران در منطقه» و «کاهش توان موشکی ما» خلاصه می‌شود و اگر این دو هدف محقق نشود، بدون تردید اروپایی‌ها نیز از برجام خارج می‌شوند.
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در پایان گفت: آمریکا به اروپا ماموریت داده تا جایی که می‌تواند علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال فشار کند تا سرانجام ما تسلیم خواست آمریکا در زمینه قدرت موشکی و نفوذمان در منطقه شویم.
مسئولان به فکر راهکار‌هایی باشند تا در صورت عدم توافق با اروپا زمان را از دست ندهیم
محمدحسن قدیری‌ابیانه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با بیان اینکه در داخل کشور هیچ‌کس نباید منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی با اروپایی‌ها باشد، اظهار کرد: مسئولان از همین الان باید به فکر راهکار‌هایی باشند تا در صورت عدم توافق با اروپایی‌ها که احتمال آن بسیار زیاد است، ما زمان را از دست نداده باشیم و همه چیز را از نو شروع نکنیم.
وی با بیان اینکه اروپایی‌ها نه می‌خواهند و نه می‌توانند در شرایط فعلی خارج از سلطه آمریکا عمل کنند، افزود: اروپا می‌خواهد ما را در برجام نگه دارد بدون اینکه امتیازی نصیب ما شود و این دقیقا به معنای فرصت‌سوزی و مذاکرات فرسایشی است.
سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در مکزیک و استرالیا با بیان انکه حجم روابط اروپا با آمریکا قابل مقایسه با روابط ایران و اروپا نیست، عنوان کرد: شرکت‌های بزرگ و مطرح اروپایی که در بازار آمریکا حضور دارند، یا از بخشی از تجهیزات آمریکایی‌ها استفاده می‌کنند و بخشی از سرمایه‌های‌شان متعلق به آمریکایی‌هاست و به همین دلیل حاضر نیستند به خاطر ایران دست از رابطه با آمریکا بکشند.
قدیری ابیانه در پایان با بیان اینکه بزرگترین دستاورد برجام، شناخت ماهیت دشمنی غرب با جمهوری اسلامی ایران بود، خاطرنشان کرد: برجام نشان داد که حتی اگر امتیازات اروپا و آمریکا به ما، به تایید شورای امنیت سازمان ملل هم برسد، باز هم این امتیازات پشتوانه اجرایی ندارند.