نوسان بیش از حد قیمت دلار در سال گذشته
نیما کرامت در گفتوگو با خبرنگار گروه اقتصاد در خصوص روند یکساله بازار ارز بیان کرد: بازار ارز ایران در سال 96 با نوسانات جدی مواجه شد. نوساناتی که از سال 91 به بعد چندان به غیر از مدت محدودی در آذر ماه سال 95 در بازار مشاهده نشده بود.
وی در ادامه افزود: افزایش قیمت ارز در سال 96 قابل پیشبینی بود،اما این رشد و نوسانها بسیار فراتر از این پیشبینیها رفت وحتی از مرز 4900 تومان هم گذشت.
تحلیلگر بازار ارز و آتی سکه در توضیح مصارف ارزی در سال گذشته گفت: در بخش مصارف ارزی هم، 43 میلیارد دلار واردات و 18 میلیارد دلار واردات خدمات (مانند سفر) مجموع مصارف ارزی کشور بوده است. با این حساب مجموع مصارف ارزی 61 میلیارد دلار بوده و این ارقام اختلاف 30 میلیارد دلاری را بین منابع و مصارف ارزی نشان میدهد.
کرامت با اشاره به نوسان قیمت ارز در بازار در سال گذشته تصریح کرد: فروش دلار در مرکز مبادلات ارزی سالی متفاوت را پشت سر گذاشت و پا به پای دلار آزاد حرکت کرد. این ارز تا ۶۰۰ تومان در یک سال اخیر افزایش قیمت داشته که در مقایسه با سالهای گذشته کمنظیر است. از سویی دیگر سهم آن از ارز مورد استفاده فعالان اقتصادی در حال کاهش است و به نظر میرسد در سال آینده تا حد زیادی از مشمولان ارز مبادلهای باید آن را فراموش کنند.
وی در خصوص تاثیر تغییرات قیمت ارز در اقتصاد کشور اظهار کرد: نوسان نرخ ارز در شش ماه گذشته موانع تازه ای را در بخش های متفاوت اقتصاد ایجاد کرده و زمینه گسترش بازارهای غیرمولد را در کشور ما فراهم کرده است. آنچه باعث می شود بازار ارز مورد هجوم دلالان قرار گیرد، نقدینگی سرگردانی است که به دلیل ناامن و پرخطر بودن بخش مولد اقتصاد در پی کسب سود بالا و سریع به بازار دلالی روی آورده است .
تحلیلگر بازار ارز و آتی سکه یادآور شد: در برخی از مواقع دولت با افزایش قیمت دلار، کسری بودجه خود را تامین می کند. بطوریکه دولت عرضه دلار را قطع می کند و به دنبال این اقدام قیمت ها افزایش پیدا می کند، در نتیجه صراف ها ناچار به خرید دلار با قیمتی بیشتر هستند. سود حاصل از افزایش قیمت در خرید صراف ها به صندوق دولت واریز شده و کسری بودجه به این ترتیب تامین می شود.
کرامت با بیان اینکه تحولات اجتماعی نیز بر روند قیمت کالاهای تاثیر داشته، گفت: تحولات اجتماعی جامعه هم می تواند اثری بر گرانی کالا های سرمایه ای و ارز های متداول خارجی بگذارد، به طور مثال شایعه پراکنی هایی از جمله ورشکستگی بانک ها و .. می تواند جو جامعه را متشنج کند و افراد به سوی خرید ارز، طلا و .. هجوم بیاورند.
وی عنوان کرد: تاثیر وضعیت سیاسی بر گرانی و تورم هم قابل انکار نیست، چراکه افراد با احساس نا آرامی در وضعیت اقتصاد سیاسی کشور اقدام به خروج ثروت خود از بازار های داخلی می کنند و با خرید ارز سرمایه های خود را به کشور های خارجی و بانک های بین المللی منتقل می کنند.
تحلیلگر بازار ارز و آتی سکه تاکید کرد: در جمع بندی موارد مذکور می توان نتیجه گرفت که بالا رفتن بی رویه نرخ دلار و کالا های سرمایه ای انعکاسی از وضعیت نا مناسب اقتصاد است.
کرامت با بیان اینکه تورم بر روند قیمت دلار تاثیر مستقیم خواهد داشت، توضیح داد: وقتی تورم داخلی بیشتر از تورم خارجی باشد و تفاوت آن انباشت شود، پتانسیل افزایش دلار به وجود میآید. درست است که تورم کاهش داشته، اما قدرت خرید ریال کاهش یافته و نسبت آن بیشتر از قدرت خرید دلار است، در نتیجه ارزش ریال افت کرده است و این موضوع در مدت طولانی انباشت میشود و منجر به جهش میشود.
وی در توضیح سامانه نیما گفت: در این سیستم، فروشنده، خریدار، میزان و نوع ارز معامله شده به طور کامل و شفاف ثبت میشود و درواقع جریان کالا، ارز و ریال با این سامانه به یکدیگر متصل خواهند شد.
تحلیلگر بازار ارز و آتی سکه در این باره افزود: یکی از قابلیتهای این سامانه رتبهبندی صرافیها براساس عملکرد است. در این سیستم مشخص میشود یک صرافیها در چه مدت توانست تقاضای ارز را تامین کند و چند مورد ابطال معامله داشته است. بنابراین صرافها به طور خودکار رتبه بندی میشوند.
کرامت با اشاره به تاثیر مستقیم این سامانه برای جلوگیری از قاچاق ارز گفت: با توجه به اینکه فروش مستقیم ارز از صادرکننده به واردکننده براساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ممنوع است، این سامانه نقش موثری در جلوگیری از قاچاق کالا و ارز ایفا خواهد کرد.
وی در توضیح زمان بهرداری فاز دوم سامانه نیما تصریح کرد: طبق اطلاعات واصله فاز دوم نیما در سه ماهه اول سال آینده نهایی و به بهرهبرداری میرسد و صادرکنندگان به سامانه نیما میپیوندند. طبق زمانبندی انجام شده سامانه نیما تا پایان خرداد بخش حوالهای بازار ارز را به طور کامل ساماندهی خواهد کرد.
تحلیلگر بازار ارز و آتی سکه با اشاره به اینکه قیمت ارز باید در بازار تعیین شود، گفت: ارز دارای بازار مستقل است و قیمت آن باید در بازار تعیین شود و انتظار میرود که بانک مرکزی هم قیمت را مدیریت کند تا نوسانات خیلی شدید نباشد اما متاسفانه این سیاست کنترلی همواره وجود داشته و در نهایت این شده است که مجددا تجربههای گذشته که موفق نبوده است، دوباره تکرار بشود.
کرامت در انتها خاطر نشان کرد: امیدواریم با یکسان سازی ترخ ارز و ایجاد بازار آتی ارزدر سال جدید، قسمت عمده این مسائل حل بشود.