۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان فارس مسدود می‌شود/ برداشت بیش از سه برابر آب‌های تجدیدپذیر در این استان
احمد رحمانیان معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس در گفت‌وگو با خبرنگار گروه حقوقی و قضایی با بیان اینکه اقتصاد استان فارس وابسته به کشاورزی و به تبع آن وابسته به آب است، اظهار کرد: به دلیل خشکسالی‌های متوالی در سال‌های گذشته، کشت محصولات کشاورزی پرآب مانند ذرت، برنج، مرکبات و..، عدم مدیریت بهینه در مصرف آب و عدم توانایی دستگاه‌های ذی‌ربط در ترویج و فرهنگ‌سازی کشت‌های جایگزین به‌ویژه محصولات کم‌آب شاهد فرونشست زمین در برخی از مناطق بودیم.
وی با اشاره به برداشت بیش از سه برابر آب‌های تجدیدپذیر، حفر چاه‌های آب با عمق بیش از ۵۵۰ متر در برخی از مناطق جنوبی و خشک شدن بسیاری از چاه‌های آب، تصریح کرد: این موارد سبب از بین رفتن باغات، مرکبات و محصولات زراعی، شور شدن آب در برخی از مناطق، خشک شدن تمامی تالاب‌ها و بسیاری از رودخانه‌ها و کمبود شدید آب سدها شده است.
دبیر شورای پیشگیری از وقوع جرم استان فارس از قرار گرفتن این استان در مرحله فوق بحرانی در حوزه آب خبر داد و افزود: درگیری و منازعه بر دلیل آب و کوچ و مهاجرت برخی از مناطق از عوارض کمبود آب است، در استان فارس بیش از بیست هزار چاه غیرمجاز وجود دارد که در حدود یک میلیارد مترمربع منابع آبی استان را به صورت غیرمجاز برداشت می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود کاهش بارندگی به یک سوم جهان در ایران، ما شاهد برداشت دو برابری نسبت به جهان هستیم و همین موضوع سبب شده تا دادگستری استان فارس (معاونت پیشگیری از وقوع جرم) در سال گذشته طرح اجرایی مدیریت منابع آب و پیشگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز در شورای پیشگیری از وقوع جرم استان تصویب و یک نسخه از طرح به معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه ارسال شود.
رحمانیان با بیان اینکه در این طرح پس از بررسی و انجام اصلاحاتی جزئی بر روی آن با مشارکت وزارت نیرو تحت عنوان طرح صیانت از منابع آبی کشور تصویب و به کلیه استان‌های کشور جهت اجرا ابلاغ شد، یادآور شد: هدف اصلی از اجرای این طرح صیانت و حفاظت از کلیه منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی با همکاری و هم‌افزایی کلیه دستگاه‌ها و نهاد‌هایی است که می‌توانند نقش اثرگذاری داشته باشند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس بیان کرد: اهداف اجرای این طرح رویکرد‌های اجتماعی، فرهنگی، انتظامی و قضایی دارد. علاوه بر آن اهداف فرعی دیگری از قبیل: استفاده از ظرفیت و توانمندی صداوسیما، جراید و شبکه‌های اجتماعی در حساس کردن افکار عمومی به بحران آب، گسترش استفاده از الگوی کشت متناسب با شرایط منطقه، تصفیه و بازیافت آب و مدیریت نزولات جوی، انسداد و مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز و جلوگیری از بهره‌برداری غیرمجاز از چاه‌های مجاز و اختصاص شعبه قضایی در مراجع قضایی به منظور رسیدگی به جرائم مرتبط با آب موردنظر است.
این مقام قضایی با بیان اینکه برای اجرای این طرح، پنج راهبرد پیش‌بینی شده است، گفت: حفاظت انتظامی و قضایی از منابع آب سطحی و زیرزمینی، مدیریت و بهینه‌سازی مصرف آب با تأکید بر بخش کشاورزی و صنعت، بازچرخانی منابع آب، آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی و هماهنگی و پشتیبانی از راهبرد‌های اجرایی کردن این طرح است.
وی تأکید کرد: در جهات اجرایی کردن این طرح وظایفی برای سازمان آب منطقه‌ای، اداره کل حفاظت و محیط زیست، فرمانده انتظامی، دادگستری، اداره کل ثبت اسناد و املاک، سازمان جهاد کشاورزی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، بنیاد مسکن، سازمان صنعت، معدن و تجارت، صداوسیمای مرکز فارس، شرکت مخابرات، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، استانداری و فرمانداری‌ها پیش‌بینی شده است.
قاضی رحمانیان همکاری همه دستگاه‌ها را برای اجرای طرح ملزم دانست و افزود: تشکیل و تجهیز اکیپ مشترک گشت کنترل آب‌های سطحی و زیرزمینی به منظور حفاظت و کنترل آلایندگی از منابع آب، شناسایی کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و محل‌های دفن زباله آلاینده منابع آب و جلوگیری از فعالیت آنها، توقیف دستگاه‌ها و تجهیزات حفاری غیرمجاز و متخلف در پارکینگ، رفع تجاوز از بستر و حریم رودخانه‌ها، سدها، مرداب‌ها، کنترل و پایش ادوات حفاری مجاز از طریق GPS، طرح دعوی جبران خسارت وارده به حوزه آبخوان از سوی سازمان آب منطقه‌ای، کنترل اضافه برداشت چاه‌های مجاز با نصب کنتور هوشمند، شناسایی الگوی کشت منطقه متناسب با وضعیت هیدرولوژیکی با اولویت محصولات کم آب، کم آب طلب و حمایت از کشاورزان جهت استقرار سیستم‌های نوین آبیاری در مزارع و باغات بدون توسعه سطح زیر کشت، اعلام ظرفیت آبی دشت‌های مرتبط، تعیین سرانه آب موردنیاز فضای سبز در شهرها، اجرای پروژه‌های آبخوان‌داری، پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی سفر‌های زیرزمینی، راه‌اندازی تشکیلات آبران در حوزه فعالیت توزیع، تعیین سهمیه، ارتقاء آگاهی کشاورزان در مورد محدودیت منابع آب، استفاده از ظرفیت شورای روستا و دهیار‌ها به منظور کنترل برداشت غیرقانونی از منابع آب، استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد و آموزش مدیران امور آب از وظایف تعریف شده برای این دستگاه‌ها است.
دبیر شورای پیشگیری از وقوع جرم استان فارس متذکر شد: اجرای طرح مذکور پس از تصویب در جلسه شورای پیشگیری از جرم استان آغاز و با توجه به مطالبات مردم مبنی بر مدیریت منابع آب و پیشگیری از تبعات سوء بحران آب و برخورد با متخلفان در این حوزه به عنوان سرمایه ملی در راستای این طرح بیش از ۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز مسدود می‌شود.