نیم نگاهی به دستاوردهای اقتصادی ایران طی چهار دهه اخیر

به گزارش گروه فضای مجازی ،  توفیقات نظام جمهوری اسلامی ایران در طول چهار دهه گذشته گسترده است و ارزیابی آن در قالب یک گزارش نمی‌گنجد؛ دستیابی به موفقیت‌های گوناگون در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی در سایه حاکمیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و تلاش و ایستادگی ملت ایران آنچنان برجسته است که بعد از گذشت ۴۰ سال، ایران اسلامی را به الگویی قابل توجه در میان کشور‌های منطقه تبدیل نموده و کم نیستند کشور‌هایی که تلاش می‌کنند با ایستادگی و مقاومت و حرکت در مسیری مشابه آنچه که ایران انتخاب کرده، به دستاورد‌های هر چه بیشتری نائل شوند و به نوعی تراز و سطح خود را ارتقاء بخشند.

با توجه به فرا رسیدن سی و نهمین سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و عنوان سال جاری (اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال)، تلاش می‌شود با نگاهی اقتصادی، دستاورد‌های ایران اسلامی در عرصه مذکور، با جزئیات هر چه بیشتری مورد واکاوی قرار گیرد.

گسترش راه‌ها در اقصی نقاط کشور

بدون تردید، حمل و نقل یکی از شاخص‌های تعیین کننده در تسریع فرآیند توسعه اقتصادی به شمار می‌رود و در فقدان و خلاء این امر خطیر، دستیابی به شکوفایی اقتصادی نزدیک به غیر ممکن خواهد بود.

با عنایت به اهمیت این حوزه در طول چهار دهه اخیر با در اولویت قرار گرفتن موضوع راه‌ها، توسعه و گستردگی محور‌های مواصلاتی و اقتصادی به عنوان یک دستور کار مهم مدنظر مدیران ذیربطِ کشور قرار گرفت و این اولویت در سه عرصه شهری، روستایی و برون شهری با جدیت پیگیری و عملیاتی شد.

توسعه راه‌های روستایی کشور به ۲۰۵ هزار کیلومتر، وجود دو هزار و ۴۰۰ کیلومتر آزاد راه، ۱۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر بزرگراه و ۲۴ هزار کیلومتر راه اصلی و احداث بیش از ۵ هزار کیلومتر خط آهن در حوزه ریلی (بنا بر گزارشات موجود)، بخش کوچکی از موفقیت‌های حاصل شده در طول چهار دهه گذشته در حوزه آبادانی و توسعه راه‌های کشور محسوب می‌شود.

در بخش هوایی، احداث فرودگاه در دور افتاده‌ترین نقاط کشور، تامین امنیت بی نظیر در کریدور و آسمان هوایی جمهوری اسلامی ایران، آن هم در شرایط که خاصِ منطقه خاورمیانه بخش دیگری از دستاورد‌های کشورمان در عرصه مذکور به شمار می‌رود که با در نظر گرفتن دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت هواپیما آن هم در شرایطی که یکی از سخت‌ترین تحریم‌های سالیان گذشته از سوی دشمنان نظام، در همین بخش تعریف و اعمال شده، بیش از پیش به عمق موفقیت‌های کسب شده و جایگاه فعلی این مرز و بوم پی خواهیم برد.

تلاش برای آبادانی روستاها/حصول تحولات عظیم در سکونت گاه‌های دور افتاده کشور

اقتصاد روستایی از ارکان تاثیرگذار در توسعه و شکوفایی اقتصادی به شمار می‌رود، زیرا بخش قابل توجهی از زراعت، کشاورزی و باغداری در بافت طبیعی، جغرافیایی و جمعیت این مرز و بوم در حوزه‌های روستایی پیگیری و عملیاتی می‌شود و به تبع در صورت نارسایی در این بخش شاهد چالش‌های عدیده‌ای در بخش اقتصادی و تامین امنیت و استقلال غذایی کشور خواهیم بود.

بدون تردید در حال حاضر نیز برخی از مشکلات در بخش روستایی وجود دارد که به کرات از سوی دلسوزان نظام بر لزوم رفع آن تاکید شده البته در ادوار مختلف و توسط دولت‌های گوناگون (فارغ از هرگونه جهت گیری‌های سیاسی) در این حوزه تلاش فزاینده‌ای اِعمال شده است.

افزایش توان کشور در تامین مواد غذایی از ۳۳ روز در زمان پهلوی به ۳۰۰ روز در دوران کنونی، به خوبی نشان دهنده تلاشی است که در طول ۴۰ سال گذشته در این بخش عملیاتی شده است و ادامه این روند باید با جدیت از سوی دستگاه‌های ذی ربط پیگیری شود.

وابستگی شدید ایران به واردات محصولات غذاییِ استراتژیک همچون مرغ، گوشت، تخم مرغ، سیب، مواد لبنی در دوران طاغوت و قطع این وابستگی یا کاهش ملموس آن بعد از پیروزی انقلاب، دستاوردی است که در سایه توجه فزاینده به حوزه روستایی به دست آمده است.

گازرسانی، برق رسانی، توسعه شبکه اینترنتی و تلفن همراه در مناطق روستایی از نمونه توفیقات زیرساختی است که علاوه بر کمک به آبادانی هر چه بیشتر روستاها، ضریب ماندگاری جمعیت را در این مناطق افزایش داده است.

البته طرح این موضوع به معنای عدم مهاجرت از مناطق روستایی به شهری نیست و بدون تردید یکی از چالش‌های فعلی کشور معطوف به همین موضوع می‌شود، اما با در نظر گرفتن افزایش جمعیت کشور از ۳۵ به ۸۰ میلیون نفر، بیش از پیش به اجتناب ناپذیر بودن بخشی از این مهاجرت‌ها (حداقل در طول چهار دهه گذشته) پی خواهیم برد.

توسعه کارخانجات تولیدی در کشور

در بررسی مولفه‌های تاثیرگذار در پیشرفت و توسعه جوامع، نقش صنعت بسیار تعیین کننده به نظر می‌رسد و بدون تردید در صورت ایستایی این بخش، قسمت عمده طرح‌های اقتصادی کشور محکوم به شکست خواهد بود.

حصول خودکفایی، کاهش وابستگی، صرفه جویی ارزی و افزایش صادرات از امتیازاتی است که تنها با رشد صنعت و تولید محقق می‌شود.

خوشبختانه در چهار دهه گذشته به موازات رشد علمی و فناوری کشور در حوزه صنایع نیز به چنان پیشرفتی نائل شده ایم که امروز بسیاری از کالا‌های تولیدی این مرز و بوم به اقصی نقاط جهان صادر می‌شود و برخی از تولیدات داخلی، از حیث کیفی قابل رقابت با محصولات کشور‌های اروپایی و توسعه یافته جهان در بازار‌های بین المللی هستند و یقینا در پشتوانه این دستاورد همت و تلاش مضاعف، برنامه ریزی بلند مدت و خود باوریِ به معنای واقعی کلمه لحاظ شده است.

ساخت دستگاه‌ها و تجهیرات زراعی و کشاورزی، دستیابی به موفقیت‌های بسیار در عرصه خودرو سازی در مقایسه با دوران رژیم ستم شاهی، ساخت کشتی، ارتقای ضریب تولید فولاد، بتن و سیمان به عنوان محصولات پایه و استراتژیک، بخشی دیگر از موفقیت‌های کسب شده به شمار می‌رود.

طبق گزارش‌های منتشر شده در حوزه تولید فولاد، توان کشور از نیم میلیون تن به حدود ۴۰ میلیون تن در سال افزایش یافته است.

ارتقای سطح تولید سیمان از سه و نیم میلیون تن به بیش از ۸۰ میلیون تن و همچنین افزایش بیش از ۱۰ برابری تولیدات معدنی، جزئیات بیشتری از دستاورد‌های ارزنده کسب شده در ۴۰ سال گذشته است.

رشد و تقویت رفاه اقتصادی و اجتماعی/وقتی تنوع طلبی افزایِشِ چِشمگیر سطح درآمد‌ها را تحت الشعاع قرار می‌دهد

ارتقای سطح رفاهی جامعه و بروز تحولات چشمگیر در این خصوص، از دیگر موفقیت‌های اقتصادی به شمار می‌رود که در چهار دهه گذشته به تدریج ظهور و بروز پیدا کرده است.

بعضا شنیده می‌شود که قیمت محصولات در آن دوران به مراتب نرخ کمتری داشته است، اما مدافعان این نظرات هیچگاه این واقعیت را در نظر نمی‌گیرند که سطح درآمد‌ها نیز در مقایسه با آن دوران بصورت فزاینده‌ای افزایش یافته و از سوی دیگر میل بخش قابل توجهی از جامعه به تنوع طلبی و مصرف گرایی باعث شده که نیاز‌های روزمره خانوار‌ها نیز با رشد هرچه بیشتری همراه شود و در بخش‌های دیگری نیاز‌های جدید شکل گرفته که طبیعتا تامین آن هزینه بر است و تبعات آن می‌تواند بر سهل یا دشواری روند تامین معیشت اثرگذار باشد.

با این اوصاف با در نظر گرفتن ضریب افزایش نیاز‌های نوظهور جامعه در بخش اقتصادی، دریافت خدمات و... این واقعیت به اثبات می‌رسد که در چهار دهه اخیر قدرت خرید مردم نیز به میزان قابل توجهی تقویت شده است که البته طرح این موضوع انکار موضوع گرانی و ضرورت کنترل هر چه بیشتر آن نیست.

گزارش بانک جهانی از اقتصاد ایران در چهار دهه اخیر

گزارشات بانک جهانی از اقتصاد ایران در چهار دهه گذشته گواهی است بر صحت مطالب فوق؛ نهادی که به عنوان یک مرجع بین المللی به پردازش وضعیت اقتصاد کشور‌های دنیا می‌پردازد. با خوانش گزارشات مذکور از این نهاد بین المللی که در رسانه‌های متعددی منتشر شده بصورت دقیق تری به عمق دستاورد‌های حاصل شده در آستانه چهلمین سال انقلاب پی خواهیم برد.

به عنوان نمونه در بررسی گزارشات بانک جهانی از قدرت خرید ایرانی ها، می‌توان ضریب تحولات چهل سال گذشته را ملموس‌تر احساس کرد.

بنا بر گزارشات موجود سرانه هزینه مصرف خانوار‌ها شاخصی است که نشان می‌دهد قدرت خرید هر خانوار در طول زمان چطور بوده است. برای مقایسه این شاخص در طول سال‌های مختلف، ارقام آن متناسب با تورم تعدیل می‌شود؛ بانک جهانی در آمار‌های خود سرانه هزینه مصرف خانوار‌های ایرانی را بر اساس رقم ثابت سال ۲۰۱۰ تعدیل کرده یعنی ارقام هزینه خانوار‌ها در سال ۱۹۶۰ را به رقم واقعی ۲۰۱۰ حساب کرده است. این شاخص در سال‌های اخیر بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار افزایش یافته که نشان می‌دهد قدرت خرید خانوار‌ها نسبت به قبل از انقلاب ۲.۵ تا سه برابر بیشتر شده است.

افزایش درآمد ناخالص ملی

بر اساس آمار بانک جهانی درآمد ناخالص ملی ایران از ۳۱۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۹۷۹ (به قیمت‌های ثابت امروز) به حدود ۶۰۰ هزار میلیادر تومان در سال‌های اخیر افزایش یافته که رشد حدود دو برابری را نشان می‌دهد.

رشد تولید ناخالص داخلی

تولید ناخالص داخلی ایران (تعدیل شده بر اساس نرخ‌های ثابت سال ۲۰۱۰) از قبل انقلاب تاکنون تقریبا دو سه برابر شده است. تولید ناخالص داخلی ایران در سال‌های پایانی دوران رژیم پهلوی (تعدیل شده به نرخ سال ۲۰۱۰) بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار بود، این شاخص در سال‌های اخیر از ۵۴۰ میلیارد دلار هم عبور کرده است. ارقام فوق بر اساس نرخ‌های واقعی تولید ناخالص داخلی کشور است.

گسترش بخش خدمات

ارزش افزوده بخش خدمات به قیمت‌های ثابت سال ۲۰۱۰ از اول انقلاب تاکنون پنج برابر شده است؛ ارزش افزوده بخش خدمات در ایران در سال‌های قبل از انقلاب به نرخ روز سال ۲۰۱۰ همواره کمتر از ۵۰ میلیارد دلار بود، اما در سال‌های اخیر به رکورد ۲۵۰ میلیارد دلار رسیده است.

تقویت بخش خصوصی

پس از انقلاب اسلامی میزان تسهیلات پرداختی به بخش خصوصی از منابع داخلی به طور چشمگیری رشده کرده است؛ بانک جهانی بر مبنای شاخص تسهیلات پرداختی به بخش خصوصی نسبت به تولید ناخالص داخلی از رشد چشمگیر توسعه بخش خصوصی در دوارن پس از انقلاب خبر داده است.

افزایش ۱۰۰۰ درصدی صادرات کالا

صادارت کالای ایران در دوران پس ازانقلاب رشد خیره کننده‌ای نسبت به قبل از انقلاب داشته است؛ بر اساس آمار‌های بانک جهانی صادرات کالای ایران در سال پایانی رژیم پهلوی، هشت میلیارد دلار بوده، اما در شرایط فعلی ارزش صادرات کالای ایران با رشد هزار درصدی نسبت به قبل از انقلاب رکورد ۸۸ میلیارد دلار را نیز گذرانده است.

افزایش سرانه درآمد ملی

سرانه درآمد ناخالص ملی شاخصی است که از تقسیم مجموع درآمد ناخالص ملی یک کشور بر تعداد جمعیت آن به دست می‌آید؛ بر اساس آمار‌های بانک جهانی در دوران پهلوی سرانه درآمد ملی ایرانیان بین ۲۶۰ تا ۲۲۰۰ دلار بوده، اما در دوران پس ازانقلاب با وجود دو تا سه برابر شدن جمعیت کشور سرانه درآمد ملی ایرانیان به رکورد بالاتر از ۷۰۰۰ دلار هم رسیده است که نشانه افزایش چند درصدی نسبت به قبل از انقلاب است.

رشد ارزش افزوده بخش صنعت

ارزش افزوده بخش صنعت به معنای ارزش مجموع تولیدات بخش‌های صنعتی کشور است؛ بانک جهانی بر اساس قیمت‌های ثابت سال ۲۰۱۰ از رشد شش- هفت برابری ارزش افزوده بخش صنعت ایران در سال‌های اخیر نسبت به قبل از انقلاب خبر داده است؛ بر اساس قیمت‌های ثابت سال ۲۰۱۰ ارزش افزوده بخش صنعت ایران در دوره رژیم پهلوی کمتر از ده میلیارد دلار بوده که اکنون به حدود ۷۰ میلیارد دلار افزایش یافته و رشد ۶۰۰ درصدی داشته است.

رشد ۳۰۰ درصدی بخش کشاورزی

بخش کشاورزی از جمله بخش‌های اقتصادی است که پس از انقلاب اسلامی احیا شد؛ در دوران پهلوی به علت اتخاذ سیاست‌های نادرست مثل انقلاب سفید، بخش کشاورزی ایران تقریبا نابود و ایران به وارد کننده بزرگ محصولات کشاورزی تبدیل شد. پس از انقلاب اسلامی با توجه ویژه نظام به توسعه بخش کشاورزی، ایران به سمت خودکفایی در کالا‌های استراتژیک مثل گندم حرکت کرد؛ این سیاست‌ها خود را درآمار‌های بانک جهانی نشان می‌دهد به طوری که با محاسبه ارزش افزوده بخش کشاورزی به قیمت ثابت سال ۲۰۱۰، شاهد رشد ۳۰۰ درصدی این شاخص نسبت به اواخر رژیم پهلوی هستیم.

امید آن می‌رود با پیگیری هر چه بیشتر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، روند دستیابی به این موفقیت‌ها با سرعت و شتاب فزاینده تری همراه شود و یقینا ایران اسلامی با تکیه بر مردم به عنوان ارزنده‌ترین سرمایه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، همچنان این مسیر را با عزت و افتخار طی خواهد کرد.

 

 

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.