صادرکننده چک چه وقت تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد؟

سلام همسرم ماشینی به نام من خزید که چک آن را خودش داد، ولی این چک پاس نمی‌شود. ایا این چک بی محل است؟ مجازات برای همسرم به عنوان صادر کننده چک است یا برای من به عنوان مالک خودرو؟ از ماشین راضی نبودیم، ولی بدلیل سهل انگاری‌های همسرم پیگیر نشد.

 

پاسخ کارشناسان وکیل‌آنلاین: 

صدور چک پرداخت نشدنی جرم می‌باشد مگر در صورتی که شرایط مقرر در ماده ۱۳ قانون صدور چک محقق شده باشد. به عبارتی دیگر اصل بر قابل تعقیب کیفری بودن چک می‌باشد مگر آنکه صادرکننده چک اوصافی را ثابت نماید که قابلیت تعقیب کیفری چک از بین برود.
- برابر مفاد ماده ۱۳ اصلاحی سال ۱۳۸۲، در صورتی که چک وعده دار یا سفید امضاء صادر گردیده باشد صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نمی‌باشد.
منظور از سفید امضاء بودن چک امضاء نداشتن چک نمی‌باشد، زیرا در چنین صورتی سند مزبور چک نمی‌باشد (دارای اعتبار نمی‌باشد)، بلکه حالتی را بیان می‌کند که چک امضاء دارد، اما از جهت محتوا و سایر موارد سفید است.
- هرگاه در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
در صورت درج شرط در چک، چک قابلیت تعقیب کیفری خود را از دست می‌دهد، اما از طریق اجرای ثبت نیز می‌توان نسبت به آن اقدام کرد؛ بنابراین در این حالت مطالب و ادعا‌های مربوط به شرط در اداره ثبت قابل رسیدگی نمی‌باشد و فقط وجه مرقوم در چک قابل صدور اجراییه در اداره ثبت می‌باشد.
اما در صورت صدور چک مشروط بانک نیز مانند اداره ثبت ورود به شرط نمی‌کند، به عبارتی دیگر به شرط مذکور توجهی نمی‌کند.
لازم به ذکر است در فرضی که بدون قید در متن چک ثابت شود که چک مشروط بوده است نیز، چک قابلیت تعقیب کیفری خود را از دست خواهد داد، همانند مورد تعهد و تضمین که اثبات آن به هر نحو می‌تواند وصف کیفری چک پرداخت نشدنی را زایل نماید.
- چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است. به طور مثال چکی را که مستاجر بابت تخلیه ملک در سر وعده به موجر می‌دهد؛ بنابراین در صورتی که مستاجر با انقضای مدت اجاره ملک را تخلیه نکند، موجر نمی‌تواند علیه مستاجر به واسطه داشتن چک تخلیه، شکایت کیفری مطرح نماید. این در حالی است که موجر این امکان را خواهد داشت تا از طریق محاکم حقوقی وجه چک را مطالبه نماید.