از سنگ‌نبشته ساسانی چه می دانید؟! +تصاویر
به گزارش گروه فضای مجازی ، سنگ‌نبشته ساسانی سنگ‌نبشته‌ای تاریخی در نزدیکی مشکین‌شهر در یکی از دره های رودخانه خیاو چای معروف به نوروز یاماجی در حدود ۱۵۰ متری ضلع شمال غربی کهنه قلعه (کهنه قالا) و۱۰۰ مترى شرق ميدان اصلى مشگين شهر و در درون باغ نوروز قرار دارد.
این سنگ نبشته به شماره 619 به ثبت آثار ملی رسیده است. این کتیبه در محل به «سوروشکن داشی» معروف است.
سنگ نبشته ساسانی مشگین شهر به ابعاد 1/10 سانتی متر و 2/30 سانتی متر به خط پهلوی ساسانی است که در ماه ۷ سال ۲۷ سلطنت شاپور دوم ساسانی یعنی به سال ۳۳۷ میلادی به امر نرس هرمزد نام شهردار یا والی این نواحی نوشته شده‌است.
به طور کلی متن کتیبه حاکی از تاریخ بنای قلعه و نام بانی آن و شامل اندرزی بر بزرگان و فرمان روایان است.
کتیبه ساسانی دارای دو ستون و مشتمل بر ۱۵ سطر در سمت چپ و ۶ سطر در سمت راست است که در قسمت بالا علائمی به صورت دو زاویه حاد که هر ضلع آن عمود بر راس خود دارد، دیده می‌شود.
این کتيبه به زمان سلطنت شاپور دوم ساسانى مربوط مى‌شود و از سه بخش تشکيل شده است :
سطر اول تا سطر سوم، تاريخ آن است.
اين کتيبه به تاريخ ماه هفتم سال بيست و هشت سلطنت شاپور دوم ساسانى يعنى ۲۶۷ سال قبل از هجرت است.
از سطر سوم تا نهم کتيبه، از شخصى به نام نارسه هرمزد ياد شده است که شش سال براى ساختن قلعه کار کرد؛ شايد اين شخص مسئول قلعه بود. اسم قلعه در اين سنگ نوشته شده ولى خوانا نيست.
از سطر نهم تا بيست و يکم، اندرزى از نارسه هرمزد آمده که در آن از شهرياران و بزرگان خواسته شده است اگر قلعه مورد پسندشان قرار گرفت به آن آفرين بگويند و در غير اين صورت قلعه بهترى بسازند.
این سنگ نبشته در تابستان 1345 شمسی توسط آقای کامبخش فرد، باستان شناس ایرانی در خیاو کشف گردید سیاهه و دست نویس و عکس از این کتیبه برای خواندن مطالبش در اختیار چند نفر از متخصصین خط شناس در دانشگاه تهران و خارج از کشور در سال 1346 شمسی قرار داده شد و در ببن آنها آقای دکتر گیرد گروپ آلمانی باستان شناس معروف موفق به ترجمه متن حک شده بر روی این سنگ شد و شخصا به منظور کسب اطلاع بیشتر از صحت متن کتیبه در تابستان 1346 به مشکین شهر آمده و از نزدیک مطالعاتی انجام داده است.
مضمون این نوشته در مورد فرمان و تاریخ ساخت قلعه است که به نرسه هرمزد نوشته شده است. این سنگ نبشته به مرور زمان در نتیجه فرسایش طبیعی و غیر طبیعی از جمله روشن کردن آتش در زیر آن و کندن زیر آن توسط حفارات غیر مجاز به اعتقاد واهی و خرافی عده ای مبنی بر وجود گنجینه در زیر این سنگ، سبب شده لایه های سطحی این سنگ و نوشته های روی آن تقریبا از بین برود .
سنگ نبشته ی پهلوی شاپور دوم ساسانی لفظ به لفظ به خط فارسی و لاتین برگردانده شده و هزوارش های آن مشخص و با نهادن پازند آنها در میان دو پرانتز برای مطابقت با متن پهلوی تحت الفظی ترجمه شده است این ترجمه به قرار زیر است .