آغاز دیر هنگام مقابله ادعایی آمریکا با "مواد مخدر" در افغانستان

به گزارش سرویس بین الملل ، سابقه رشد کشت و تولید مواد مخدر به عنوان کشت پر سود در افغانستان به دوران شکست دولت طرفدار اتحاد جماهیر شوروی در سرزمین افغان ها برمی گردد ، یعنی زمانی که در عمل ساختارهای رسمی در افغانستان فرو پاشید و در تمام مدتی که جنگ برای اخراج اشغالگران دولت کمونیست شوروی جریان داشت، کشت مواد مخدر به مانند سرطان ریشه دواند و با استقرار گروه طالبان در صحنه سیاسی افغانستان رشدی مضاعف یافت و تا امروز این معضل برای همسایگان و جامعه بین المللی نگرانی هایی جدی ایجاد کرده است.

هرچند در اوایل حکومت طالبان تولید مواد مخدر افزایش یافت، اما با سرعت گرفتن روند استحکام ساختار سیاسی طالبان و شکل گیری تشکیلات حاکمیتی و تبدیل شدن این گروه مسلح به یک دولت مستقر و مسلط بر بیشترین بخش خاکی افغانستان تلاش کردند چهره دولت خود را در عرصه بین المللی بهبود بخشند.

حکومت طالبان برای عرضه چهره ای موجه ، مسئول و توانمند برای مدیریت افغانستان به جامعه جهانی و در پاسخ به بخشی از فشارهای بین المللی در اواخر سال 2000 میلادی فرمان ممنوعیت کشت و تولید مواد مخدر را صادر کرد و جالب آن که این دستور میزان تولید را به شدت کاهش داد و آن دسته از مصرف کنندگان مواد مخدر که هنوز زنده هستند ؛ افزایش یکباره قیمت مواد را در اوایل دهه 80 خورشیدی کاملا به خاطر دارند.

اما در سال 2001 میلادی وقتی آمریکا و هم پیمان هایش به بهانه خودداری دولت طالبان از تحویل اسامه بن لادن به عنوان مظنون اصلی حملات 11 سپتامبر با شعار ریشه کنی تروریست به افغانستان هجوم آوردند؛ دوباره کشت و تولید مواد مخدر در این کشور روند صعودی به خود گرفت و جالب آن که هرگز از آن روز تا امسال این نکته بدیهی که فروش مواد منبع درآمد تروریست هاست مورد توجه غربی ها قرار نگرفت.

با حضور نظامیان آمریکا و ناتو در افغانستان و گذشت هر سال کشت و تولید مواد مخدر بصورت چشم گیری در پهنه این کشور افزایش یافت و جالب آن که بیشتر این مناطق با محل حضور فیزیکی نظامیان انگلیس و آمریکا که برای مبارزه با طالبان می جنگیدند ، منطبق بود.

براساس گزارش دفتر سازمان ملل متحد در بخش مبارزه با مواد مخدر در افغانستان استان هلمند مرکز اصلی تولید مواد مخدر شمرده می شود و گزارش ها حاکی است که 60 درصد کل مواد مخدر افغانستان در این استان کشت و تولید می شود.

پیش از خارج شدن نظامیان خارجی از افغانستان در سال 2014 یکی از بزرگترین پایگاه نظامی انگلیس و آمریکا در استان هلمند، در منطقه به نام «شورابک» ساخته شده بود.

بیشترین کشت و تولید مواد مخدر آن هم در اطراف یکی از بزرگترین پایگاه نظامیان خارجی در افغانستان شک و تردیدهای جدی را در محافل سیاسی و افکار عمومی این کشور در مورد دست داشتن نظامیان خارجی در کشت و قاچاق این مواد سود آور بوجود آورده است.

وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در سال 2013 اعلام کرد که در آن سال 5 هزارو 500 تن مواد مخدر درافغانستان تولید شده است و این تولید در سال بعد به 6 هزار و 400 تن رسید.

وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در گزارش خود افزود که در سال 2013 نزدیک به 100 هزار هکتار زمین در استان هلمند زیر کشت خشخاش رفته بود.

در سال 2015 ؛ یعنی یک سال بعد از خروج نیروهای آمریکایی و کاهش نظامیان ناتو و استقرار دولت وحدت ملی میزان تولید مواد مخدر در افغانستان 3 هزار و 200 تن گزارش شد و این رقم در سال 2016 به 4 هزار و 800 تن رسید.
اما وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان و دفتر سازمان ملل متحد در کابل ، بعد از آن که راهبرد جدید نظامی آمریکا را برای افغانستان اعلام کرده و گفتند که در سال 2017 میلادی، 328 هزار هکتار زمین در افغانستان زیر کشت خشخاش رفته و نسبت به سال قبل آن 63 درصد افزایش نشان می دهد.

مارک کولن نماینده دفتر سازمان ملل متحد در بخش مبارزه با مواد مخدر چندی قبل در نشستی خبری در کابل گفت که تنها در استان «هلمند» 63 هزار و 700 هکتار زمین زیر کشت خشخاش رفته که 79 درصد نسبت به سال قبل آن افزایش یافته و این به آن معناست که نصف خشخاش افغانستان تنها در استان هلمند کشت شده است.

نماینده سازمان ملل متحد در این نشست افزود که رقم تولید در هر هکتار به 27.3 کیلوگرم رسیده که نسبت به سال 2016، 15 درصد بیشتر شده و میزان تولید به مرز 9 هزار تن رسیده و این میزان تولید بیشترین سطح تولید در تاریخ افغانستان است.

برخی از کارشناسان افغان بر این باورند که نظامیان خارجی مستقر در افغانستان در کشت تولید و قاچاق مواد مخدر سهم فعال دارند و «سید جمال فکوری بهشتی» عضو مجلس نمایندگان افغانستان از جمله این افراد است.
او پیش تر به خبرنگار ایرنا گفته بود، در سفری که پنج سال قبل همراه با هیأت اعزامی دولت وقت افغانستان به استان های «قندهار» ، «هلمند» و «ارزگان» داشته است خود زمین هایی تحت کشت خشخاش را دیده که به رغم در تیررس بودن نیروهای خارجی بدون هیچ مشکلی محصولاتش برداشت می شدند.

این نماینده مجلس گفت که کشاورزان محل مدعی هستند که بالگردها و هواپیماها شبانه روز در استانشان فرود می آیند و با بارگیری مواد مخدر دوباره محل را به سمت مقاصد نامعلوم ترک می کنند.

سیدهادی هادی یکی از رهبران سابق مجاهدین مبارز با اشغالگران شوروی و کارشناس سیاسی افغان، گسترش زمین های زیر کشت خشخاش و قاچاق مواد مخدر را یک برنامه آمریکایی در افغانستان می خواند و سابقه شروع کشت خشخاش و تشویق به تولید مواد مخدر را در هلمند به خارجی ها در سال 1364 خورشیدی ارجاع می دهد و معتقد است که اکنون نیز با پشتیبانی آنها ادامه دارد.

وی به این باور است که خارجی ها به ویژه آمریکایی ها از کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان سود می برند و اگر دست آمریکایی و نظامیان ناتو در پشت کشت و قاچاق مواد مخدر نباشد، چگونه امکان پذیر است که مواد مخدر این کشور از اروپا سر درآورد زیرا ارسال مواد مخدر افغانستان به اروپا در این حجم از توان قاچاقچیان محلی خارج است.

این کارشناس سیاسی گفت: هواپیماهای نظامی خارجی که بدون هیچگونه نظارت و بازرسی دولت افغانستان به کشور وارد یا خارج می شوند، برای انتقال کالاهای غیر قانونی از جمله مواد مخدر می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
به گفته هادی، کشت مواد مخدر در 16 سال گذشته افزایش یافته است و بیشترین بخش مواد مخدر افغانستان در استان هایی کشت و تولید می شود که نظامیان انگلیسی و آمریکایی در آن حضور گسترده داشته اند.

اکنون پس از نزدیک به 17 سال از گسترش منظم کشت و تولید مواد مخدر در ماه های اخیر آمریکا و ناتو اعلام کرده اند که در مبارزه علیه مواد مخدر جدی عمل خواهند کرد و در همین ارتباط نیز چندین حمله هوایی علیه اماکنی را اجرا کردند که مدعی بودند کارخانه های تولید مواد مخدر است.

روز شنبه هفته جاری بود که ژنرال «لینس بونچ» فرمانده عملیاتی ماموریت حمایت قاطع در افغانستان خبر داد که 60 درصد مصارف مالی طالبان، از راه تولید و قاچاق مواد مخدر تامین می‌ شود.

وی هزینه سالانه طالبان را 500 میلیون دلار برآورد کرد و وعده داد که در عملیات مشترک ناتو و نیروهای امنیتی افغانستان، تمام کارخانه‌های تولید مواد مخدر در این کشور از بین برده خواهند شد.

بونچ مدعی شده است که در حال حاضر تلاش‌ برای از بین بردن منابع مالی طالبان آغاز شده است و کارخانه ‌های تولید مواد مخدر تحت نظارت این گروه هدف قرار می ‌گیرند.

یک ماه پیش مقامات دولت افغانستان، از نابود سازی 8 کارخانه تولید مواد مخدر در حمله هوایی نظامیان خارجی در استان هلمند خبر داده بودند.

با توجه به مطالبی که بیان شد شاید منطقی ترین سوالی که در ذهن شکل می گیرد این باشد که آمریکایی ها که این اطلاعات را در اختیار داشته اند ، چرا بعد از 17 سال حضور مستمر در افغانستان ، تازه به فکر مسدود کردن منابع مالی طالبان افتاده اند.

شاید غیر منطقی نباشد که حضور و گسترش گروه تروریستی داعش را در افغانستان بتوان به این رویکرد جدید آمریکا مرتبط ساخت.
برای تایید این احتمال شواهدی نیز وجود دارد که می توان به پاگرفتن روز افزودن و گسترش داعش در افغانستان و ورود مشکوک هواپیماهای بدون سرنشین و نیروهای خارجی به منازعات جاری میان طالبان و داعش اشاره کرد که اتفاقا نتیجه اغلب این حملات موجب شکست طالبان در این درگیری ها می شود.

همچنین می توان به افزایش حضور و تحرک داعش در مناطقی که دارای منابع معدنی خاص مانند نفت و لتیوم و اورنیوم و زمرد است اشاره کرد .

شماری از نمایندگان مجلس افغانستان مدعی هستند که در درگیری طالبان و داعش در استان ننگرهار که تمرکز نیروهای خارجی آنجا بیشتر است دیده شده که نظامیان خارجی از داعش حمایت می کنند و در صحنه نبرد گروه طالبان را هدف قرار می دهند.

ظاهر قدیر نماینده استان ننگرهار در مجلس از جمله این افرادی است که بر حمایت داعش توسط برخی از افراد دولتی و نظامیان خارجی تاکید دارد.

البته رد یا تایید این احتمال را زمان روشن می کند ؛ اما با توجه به راهبرد جدیدی که آمریکا برای افغانستان و کشورهای جنوب آسیا در اواخر مرداد ماه امسال اعلام کرد و رفتاری که در سوریه و عراق با گروه تروریستی داعش دارد به نظر می رسد این فکر که داعش امروز برای آمریکا کارآمدتر از طالبان است تقویت می شود.