پذیرفتن مسئولیت از سوی یک فرد، اولین شرط برگزاری تجمعات/ از ظرفیت‌های قانونی موجود برای برگزاری تجمع خوب استفاده نشده است
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، حجت الاسلام و المسلمین صادقی معاون فرهنگی قوه قضاییه امشب در برنامه زاویه که به موضوع بررسی حقوقی و جامعه شناسی رویدادهای اخیر در کشور اختصاص داشت، به تبیین بُعد حقوقی این موضوع پرداخت و با اشاره به حضور پرشور مردم شهرهای مختلف در راهپیمایی امروز (13 دی ماه) اظهار کرد: در این روز که یک روز دیگر از ایام الهی است جمعیت فراوانی از مردم مومن، معتقد و انقلابی در خیابان‌ها و در دفاع از نظام و محکوم سازی اغتشاشات اخیر به راهپیمایی پرداختند که اگرچه نزدیک یوم الله 9 دی بود ولی باز مردم به میدان آمدند و نشان دادند که این جمعیت‌های کثیر کجا هستند و اعتقادات و سخن و تمایلشان چیست؟
وی گفت: امروز یک جریان کوچک، ضعیف و بسیار حقیر اما سازماندهی شده که اغتششات چند روز گذشته را پیگیری و ایجاد کرد و همچنین یک جریان وسیع، دریاگونه و اقیانوس گونه مردمی را مشاهده کردیم.
معاون فرهنگی قوه قضاییه تصریح کرد: این جریاناتی که اتفاق می‌افتد از مشهد به دلیل «نه به گرانی» آغاز شد و به سرعت به موضوع دیگری تبدیل گردید و در آن سه نوع گونه مختلف نشان دادن سخن و اعترض را مشاهد می‌کنیم که یک گونه نقد، گونه دیگر اعتراض ظاهر در شهر و امثالهم است که به صورت تظاهرات و مانند آن نشان داده شد و گونه سوم نیز اغشتشاشات است.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی با بیان اینکه نقد معمولا در عرصه فضاهای علمی، رسانه‌ای و مجامع اهل فکر اتفاق می‌افتد و در دوره‌ای که به سر می‌بریم نقدهای قوی کمتر مشاهده می‌شود گفت: بحث سر اعتراضاتی است که گاهی به شکل‌های خیابانی بروز و ظهور پیدا کرده و تجمعات مختلفی که گاه گاهی همیشه داشته‌ایم و چیز تازه‌ای نیست؛ به عنوان مثال گاهی یک گروهی به یک تصمیم قضایی اعتراض داشتند و اعلام نظر می‌کردند ولی با صحبت‌هایی که مسئولان قضایی با آن‌ها می‌کردند پراکنده شده و مطالبات پیگیری هم می‌شده است.
وی با اشاره به اصل 27 قانون اساسی که به بحث اجازه به ایجاد تجمعات و تظاهرات اختصاص دارد، گفت: البته این اصل دو قید مهم دارد که ناظر بر این است که این تجمعات مسلحانه و مخل نباشد.
معاون فرهنگی قوه قضاییه در پاسخ به این سئوال که مرجع تشخیص این دو قید چیست، اظهارکرد: قانون مربوط به احزاب این موضوع را پیش بینی کرده که بر اساس آن کمیسیون ماده 10 احزاب مرجع تشخیص این قیود می‌باشد، البته بعد هم دستورالعمل‌هایی از سوی دولت و از سوی وزارت کشور به استانداری‌ها و فرمانداری‌ها رسید که بحشی از این موضوعات را به استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و شوراهای تامین استان‌ها واگذار کردند، ولی هنگامی که بحث بزرگتر و تبدیل به تظاهرات جدی می‌شود حتما باید کمیسیون نظر بدهد.
وی ادامه داد: گاهی نیاز به اظهار مخالفتی وجود دارد مثلا مخالفت با تصمیم یا یک لایحه قانونی و یا وضعیت معیشتی یا چیز دیگری است که ما سازو کار قانونی برای این کار را داریم ولی هنوز از ظرفیت‌های موجود، خوب استفاد نشده است.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی با اشاره به سازوکارهای قانونی تجمعات اولین شرط یک تجمع درست را پذیرفتن مسئولیت از سوی یک فرد دانست و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال وقتی کسی می‌خواهد برای تجمع و راهپیمایی مجوز بگیرد باید یک نفر مسئولیت پذیری کرده و معلوم باشد که چه کسی مطالبه می‌کند؟ چه تعهدی دارد و این تجمع برای دشمن زمینه سازی نکرده و تضییع حقوق عمومی و خصوصی را منجر نشود.
وی گفت: در جایی که مردم سرگرم بحث‌های سیاسی می‌شوند فضای تحلیلی بین مردم دیگر وجود ندارد و لذا نمی‌توان به نحو درستی مطالبه گری کرد.
این مقام عالی دستگاه قضا گفت: مثلاً مطالبات الان مردم موضوعاتی مثل بیکاری، اشتغال و رکود است که مشکلات جدی هستند، اما باید پرسید که احزاب در این رابطه چه اقداماتی کرده اند، چون احزاب باید برای همه موضوعات مثل اقتصاد، برنامه داشته باشند و احزاب باید برای اداره یک کشور طرح‌ها و برنامه‌های خود را اعلام کنند البته در زمان انتخابات یک سری حرف‌ها و برنامه‌های ضعیف شنیده می‌شود که کافی نیست.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی افزود: بنابراین وقتی برنامه‌ای وجود نداشته باشد طبیعتاً احزاب نمی‌توانند به مطالبات مردم هم رسیدگی کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در این رابطه یکی از نقص‌های احزاب عدم آگاه سازی است، چون ما معتقدیم که نباید مردم جامعه را به صورت توده‌ای به حال خود رها کرد.
وی گفت: جامعه ما از دو بخش از مردم تشکیل شده است یک بخش نخبگان هستند و بخش دیگر توده مردم که ارتباط بین این‌ها ضعیف است.
این مقام عالی دستگاه قضا اضافه کرد: در این خصوص باید حتماً یک ساز و کاری وجود داشته باشد که بینش مردم در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی اجتماعی و ... گسترش پیدا کند.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی در بخش دیگری از سخنان گفت: جمعیت اعتراض کننده و جمعیت اغتشاش گر باید از یکدیگر تفکیک شوند ممکن است خیلی‌ها اعتراضاتی داشته باشند مثلاً موضوعاتی مثل گرانی، بیکاری، رکود، تعطیلی کارگاه‌ها و واردات بی رویه از جمله دلایل اعتراضات می‌تواند باشد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته در راس همه این معترضین خود مقام معظم رهبری هستند خود ما هم معترض هستیم حتی ممکن است در بدنه خود دولت هم معترضینی باشند و ممکن است خود رئیس جمهور هم اعتراضاتی داشته باشد.
وی گفت: لذا بحث من این است که اغتشاش گران این ایام گروهی اندک هستند که البته من این حرف را با آمار‌ها می‌گویم.
این مقام عالی دستگاه قضا اضافه کرد: مجموعه اغتشاشاگران حدود ۱۰۰ نفر و با تماشاگران حدود هزار نفر بوده است که در شهرهای دیگر هم به همین تناسب وجود داشتند، اما جمعیت معترضین با این آمار تفاوت دارد لذا تفکیک بین این دو ضروری است.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی در خصوص اعتماد مردم به دستگاه قضایی هم گفت: برای این که میزان اعتماد مردم به یک نهاد را بسنجیم باید از روش‌های مختلف پایش استفاده کنیم، چون صرفاً با پرسشگری و نظرسنجی نمی‌توان ملاک اعتماد را نشان داد.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: پیمایش نظرسنجی فقط واقعیت ذهنی افراد را نشان می‌دهد و به نوعی برداشت افراد است و واقعیت‌های اصلی نیست.
وی گفت: بنابراین اگر بخواهیم واقعیت‌های یک موضوع را کشف کنیم باید از روش‌های مختلف پیمایش استفاده کنیم.
این مقام عالی دستگاه قضا گفت: خود ما در دستگاه قضایی اهل مطالعه هستیم و انواع پیمایش‌ها و آمار‌ها را دنبال می‌کنیم حتی خود رئیس قوه قضاییه هم از نخبگان جامعه علمی است و آخرین تحقیقات علمی مرتبط به رشته‌های خود را پیگیری و مطالعه می‌کنند.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی افزود: ما اعتماد مردم به یک نهاد را از عملکرد آن نهاد می‌توانیم بفهمیم و نه این که صرفاً به نظرسنجی اکتفا کنیم، چون نظر با هیاهو، شانتاژ، جوسازی و تبلیغات ساخته می‌شود و ممکن است تغییر کند.
این استاد دانشگاه گفت: مثلاً در ایام انتخابات با این روش‌ها بسیار می‌توان نظرسازی کرد و با شیوه‌های متفاوت می‌توان نظر‌ها را تغییر داد.
وی اظهار کرد: در خصوص نظرسازی باید به فیلمی با عنوان سگ را بجنبان اشاره کرد که گویا این فیلم در ایران هم ترجمه شده است.
این مقام عالی دستگاه قضا بیان کرد: هدف اصلی ساخت فیلم این است که بگوید آن چیزی که مردم پیگیری می‌کنند واقعیت‌ها نیست، چون ممکن است واقعیت‌ها از طریق رسانه منحرف شود و تغییر کند این فیلم تمثیلی از وضعیت رسانه‌های جهان است یعنی رسانه‌ها واقعیت‌ها را خودشان می‌سازند و به خورد مردم می‌دهند.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی افزود: در این فیلم رسانه‌ها یک جنگ نظامی را با شانتاژ رسانه‌ای ایجاد می‌کنند و نظر مردم را به سمت آن جنگ می‌کشانند و ذهن مردم را از فساد رئیس جمهور منحرف می‌کنند.
این استاد دانشگاه افزود: منظور این است که رسانه‌ها به جای این که واقعیت‌ها را دنبال کنند واقعیت‌های را تحریف می‌کنند و به نوعی واقعیت‌ها را می‌سازند این موضوع به قدری مهم است که در غرب رسانه‌ها مقدم بر قدرت نظامی هستند.
وی گفت: لذا در کنار نظرسنجی‌ها باید به واقعیت‌های آن موضوع هم پرداخته شود.
این مقام عالی دستگاه قضا در ادامه گفت: مردم ایران پس از انتخابات سال ۸۸ با حضور گسترده‌ای که در انتخابات بعدی داشتند نشان دادند که به نظام اعتماد و اعتقاد دارند وگرنه در انتخابات حاضر نمی‌شدند و یا وقتی ۱۵ میلیون پرونده در قوه قضاییه تشکیل می‌شود بدین معنی است که مردم به این نهاد اعتماد دارند البته این رقم، رقم خوبی نیست و نشان دهنده این است که ما در ابعاد مختلف دارای مشکلات و ضعف‌هایی هستیم، اما موضوع اصلی این است که این رقم نشان می‌دهد که مردم به این دستگاه اعتماد دارند. نگویید که مردم فقط همین یک راهکار را دارند، چون راهکار‌های دیگری هم برای این موضوعات وجود دارد و اگر نارضایتی هم وجود دارد ممکن است از اطاله دادرسی و احکام صادره باشد.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی افزود: نپذیرفتن نهاد‌های قانونی کشور، اغتشاش و فتنه طراحی و توطئه دشمن است و این موضوع با خیزش متفاوت است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: این که مطرح کردید برخی از همکاران شما می‌گویند انقلاب سال ۵۷ كار نیرو‌های خارجی است بر چه اساسی این را می‌گویید اصلاً چرا نمی‌گویید انقلاب اسلامی؟ این که می‌گویید در انقلاب ۵۷ مجموعه‌ای از ایدئولوژی‌ها بودند تعبیر دشمن است اصل و بدنه این انقلاب اسلامی است و ۹۸ درصد مردم به آن رای دادند.
وی تاکید کرد: مبنای تحقیقات شما بر اساس ذهنیت است و بزرگ نمایی شده است به عنوان مثال وقتی بحث از فساد می‌شود صد‌ها بار خبر آن اعلام می‌گردد و روزنامه‌ها برای جذب مخاطب به آن می‌پردازند، اما سوال این جاست که هنگامی که با فساد مبارزه می‌شود چقدر به آن پرداخته می‌شود.
این مقام عالی دستگاه قضا با تاکید بر این که رسانه‌ها نقش مهم و رسالت بزرگی در انعکاس اخبار دارند خاطر نشان کرد: وقتی با فساد مبارزه می‌شود نهایتاً رسانه‌ها یک خبر کوتاه در این رابطه انتشار می‌دهند و برخورد و مبارزه با فساد خیلی برای رسانه‌ها جاذبه ندارد.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی در پایان گفت: تمام ادعا‌هایی که در مورد فساد مطرح می‌شود مبنای واقعی ندارد به عنوان مثال فردی ادعا می‌کند که فلان قاضی حقش را خورده است، اما پس از بررسی می‌شود که تصور فرد به دلیل پایین بودن سطح سواد حقوقی غلط بوده است و قبول دارم که باید در این زمینه تلاش بیشتری شود.