روابط "روسیه و آمریکا" در سال ۲۰۱۷ تیره‌تر از قبل شد
به گزارش سرویس بین الملل ، روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» در تحلیلی نوشته است: "باراک اوباما" رئیس جمهوری سابق آمریکا در تاریخ 28 دسامبر سال 2016 با تشدید تحریمها علیه سرویس اطلاعات نظامی روسیه موافقت کرد، این تحریمها به بهانه حمله سایبری روسیه به مراکز اطلاعاتی در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با هدف آسیب رساندن به اصول دموکراسی در این کشور اعمال شده و برخی ارگانهای دولتی و اشخاص حقیقی در روسیه را شامل میشد. یک روز بعد از آن 35 دیپلمات روسی به همراه خانواده های خود از ایالات متحده اخراج شدند.
در آن زمان مقامات مسکو با درک این مسئله که دولت اوباما آخرین روزهای خود را سپری می کند، تصمیم گرفتند تا به این اقدام واشنگتن پاسخ متقابل ندهند، در روسیه امیدوار بودند تا روابط با آمریکا با آغاز دوره ریاست جمهوری "دونالد ترامپ" بهبود پیدا کند، ولی این اتفاق نیفتاد و نه تنها این تحریمها لغو نشدند، بلکه سیاست اعمال تحریمها تشدید یافت.
بخصوص آنکه اگر در زمان اوباما، اعمال و لغو تحریمها به دستور رئیس جمهوری آمریکا بستگی داشت، در زمان ترامپ، تصمیم گیری در مورد این تحریمها بدست کنگره افتاد و به یک قانون تبدیل شد. یعنی عملا کنگره آمریکا دست و پای ترامپ را برای لغو تحریمها بدون تایید قانونگذاران آمریکایی بطور کامل بست. کاخ کرملین متوجه شد که تحریمها بعید است دیگر کاهش یا لغو شوند، بنابراین دیگر امیدی به بهبود سریع روابط بین دو کشور نداشت. طی یک سال گذشته روسای جمهوری روسیه و آمریکا تنها دو بار با یکدیگر دیدار کردند که البته تنها دیدار آنها در حاشیه نشست سران گروه 20 در هامبورگ آلمان را می توان یک دیدار کامل نامید و دیدار دوم آنها در حاشیه نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در ویتنام، سرپایی و بسیار کوتاه بود. ترامپ به همتای روسی خود فهماند که برغم انگیزه شخصی، به دلیل اتهامات وارده به او در واشنگتن در خصوص داشتن ارتباط با مسکو، قصد ندارد خود را زیاد به روسیه نزدیک کند.
دقیقا مانند دوران باراک اوباما، مناقشه داخلی در دونباس (شرق اوکراین)، بعنوان یکی از اصلی ترین مشکلات در روابط مسکو و واشنگتن باقی مانده است. در آمریکا اوکراین را قربانی سیاست متجاوزانه مسکو می دانند و این دیدگاه بعید است تغییر کند.
"الکساندر ورشبو" معاون سابق رئیس پنتاگون و تحلیلگر مرکز «شورای آتلانتیک» در این رابطه گفته است: «بازگشت مسکو به میز مذاکرات برای حل و فصل بحران اوکراین و نشان دادن سازش در این باره، نخستین گام برای بهبود روابط آمریکا با روسیه است. قطعا این مسئله به بهبود روند اوضاع پیرامون سوریه نیز کمک خواهد کرد.»
سیاست دولت اوباما در قبال اوکراین به مراتب ملایمتر از دولت ترامپ بود، برای اینکه همانطور که همه می دانند کاخ سفید به تازگی با ارسال تسلیحات پرنده برای ارتش اوکراین موافقت کرده، در حالیکه باراک اوباما، این مسئله را منع کرده و اذعان داشت که چنین اقدامی تنها روند اوضاع در دونباس را وخیم تر از گذشته خواهد نمود.
"رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه آمریکا نیز چند روز قبل در مقاله ای در روزنامه «نیویورک تایمز" تاکید کرد: «تا زمانی که صلح در اوکراین برقرار نشده باشد، روابط واشنگتن با مسکو تنها براساس اصل "business as usual" (مانند همیشه صرفا تجاری) خواهد بود.»
دومین مسئله ای که بر روابط روسیه و آمریکا تاثیر زیادی گذاشته، عرصه اقدامات دو کشور در خاک سوریه است. با وجود پایان عملیات گسترده نظامی علیه تروریستها در سوریه، هنوز راه حل سیاسی برای حل و فصل بحران در این کشور پیدا نشده است. علاوه بر تمایل دولت و مخالفان سوری، بسیاری از مسائل در این عرصه به این بستگی خواهد داشت که مقامات مسکو و واشنگتن بتوانند بین خود به توافق برسند.
در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، چنین امکانی بوجود آمد و برغم روابط پیچیده دو کشور، روسیه و آمریکا موفق شدند در مورد خارج سازی تسلیحات شیمیایی از سوریه به توافق مهمی دست یابند که در واقع مانع از حمله آمریکا به سوریه و ویرانی کامل این کشور شد.
ولی اکنون دیگر باید خواب چنین توافقاتی را بین مسکو و واشنگتن دید. فعلا دو طرف تنها یکدیگر را به وخامت بیشتر اوضاع در سوریه متهم کرده و امکان گفتگوی سازنده در خصوص سوریه تقریبا از بین رفته است.
همین چند روز گذشته بود که "والری گراسیموف" رئیس ستادکل نیروهای مسلح روسیه در مصاحبه ای، نظامیان آمریکایی را به آموزش و تامین تسلیحاتی تروریستها، از جمله نیروهای داعشی در پایگاه "التنف" سوریه متهم کرد. به گفته وی، صحبت بر سر حدود 1200 نیروی مسلح است که می توانند جنگ تازه ای در سوریه راه بیاندازند.
مقامات آمریکایی این اتهام را رد کرده و می گویند تنها «نیروهای مخالف میانه رو» در سوریه برای مبارزه با داعش توسط نظامیان این کشور آموزش دیده اند.
ایران، هدف اصلی اقدامات آمریکا در سوریه است
البته بعید است نیروهایی که توسط آمریکایی ها آموزش دیده اند، بتوانند دولت "بشار اسد" در سوریه را سرنگون کرده و وارد درگیری نظامی مستقیم با روسیه شوند. به احتمال بسیار زیاد مهمترین وظیفه آنها مقابله با نفوذ ایران در سوریه خواهد بود که اکنون اصلی ترین دشمن ژئوپلیتیکی آمریکا نامیده می شود.
دولت ترامپ، برخلاف اوباما، سیاست رویارویی مستقیم با تهران را در پیش گرفته است. البته آمریکا شاید مایل نباشد درگیر یک جنگ مستقیم با ایران شود، ولی از گروههای مسلح طرفدار خود در خاک سوریه، برای ضربه زدن به این کشور استفاده خواهد کرد. هدف اقدامات آمریکا در سوریه، دفاع از اسرائیل، مهمترین متحد خود در خاورمیانه است که بشدت نگران افزایش نفوذ ایران در سوریه شده است.
"پل والیلی" سرلشکر بازنشسته آمریکایی و کارشناس مسائل نظامی معتقد است که اگر روسیه مایل به بهبود روابط با آمریکاست، باید سیاست شدیدالحنی را علیه ایران در پیش بگیرد و تا زمانی که روابط مسکو و تهران، متحدانه باشد، امیدی به از بین رفتن اختلافات بین آمریکا و روسیه نیز وجود نخواهد داشت.
در سال 2018 نیز دلایل زیادی برای خوش بینی در زمینه بهبود روابط بین روسیه و آمریکا وجود ندارد. نباید فراموش کرد که بزودی یک بسته تحریمی جدید در انتظار مسکو خواهد بود که بسیار شدیدتر از تحریمهای قبلی خواهد بود. این بسته جدید احتمالا در ماه ژانویه یا فوریه اعلام خواهد شد. همانطور که رکس تیلرسون هشدار داده، تحریمها علیه روسیه تا زمانی که شبه جزیره کریمه به اوکراین پس داده نشده باشد، ادامه خواهند داشت.