رابطه «نام» با اضطراب و کمرویی در کلاس درس!
به گزارش گروه فضای مجازی ،ازآنجایی‌که نام هر شخص علامتی برای اوست و باعث تمییز او از دیگران می‌شود، می‌تواند تأثیر روانی و تربیتی چشمگیری بر وی داشته باشد.
دین اسلام که برای همه شئون زندگی برنامه و دستورالعمل دارد، ریزترین مسائل زندگی از مبدأ تا معاد را با معارف بلند خود پوشش داده و قبل از ولادت کودکان، انتخاب نام نیکو را سفارش کرده است.
پیامبر اکرم (ص) دراین‌باره فرمودند: «اولین هدیه‌ای که توسط والدین به فرزندان داده می‌شود، نام خوب است، پس بهترین نام را برای فرزند خود انتخاب کنید».
در این زمینه، پژوهش جالبی توسط محققانی از دانشگاه گیلان و دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام‌شده که در آن تأثیر رضایت شخصی از نام بر مواردی چون اضطراب کلاس درس، حرمت خود، کمرویی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مورد بررسی قرار گرفته است.
اضطراب در کلاس درس یک توجه غیرعادی و مضطربانه به خویشتن در یک موقعیت اجتماعی است که درنتیجه آن فرد دچار نوعی تنش روانی- عضلانی می‌شود و شرایط عاطفی و شناختی‌اش متأثر شده و درنتیجه زمینه بروز رفتاری خام و نسنجیده و واکنش‌های نامناسب در وی در کلاس یا سایر موقعیت‌ها فراهم می‌شود. بنا به دلایل متعدد، بسیاری از دانش‌آموزان، از حرمت خود و توانایی مواجهه با مشکلات برخوردار نیستند.
کمرویی نیز یک پدیده پیچیده و مرکب روانی- اجتماعی است که به دلایل متعدد در طول دوران تحول، به‌تدریج پدیدار می‌شود. به‌عبارت‌دیگر کمرویی اساساً رفتاری است اکتسابی و آموخته‌شده و برای درمان و برطرف کردن آن باید رفتار تازه و مطلوب اجتماعی در فرد فراگیر شود.
در پژوهش ذکرشده، تعداد قابل‌توجهی از دانش‌آموزان دختر و پسر دوره اول متوسطه شهر رشت به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه استانداردی در مورد اضطراب کلاس درس، حرمت خود و کمرویی پاسخ دادند. داده‌های به‌دست‌آمده از این پرسش‌نامه‌ها سپس به‌صورت علمی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌های عمده این مطالعه نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که رضایت کمتری از نام خود دارند، دارای اضطراب کلاسی بیشتر، حرمت خود کمتر، کمرویی بیشتر و عملکرد تحصیلی ضعیفتری هستند. طبق این نتایج، پسران در مقایسه با دختران دچار عملکرد تحصیلی ضعیفتری می‌شوند، اما در سایر موارد نظیر اضطراب کلاس درس، حرمت خود و کمرویی، تفاوتی در این دو گروه جنسیتی دیده نمی‌شود.
موسوی، دانشیار گروه روانشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان و همکارانش دراین‌باره اشاره کرده‌اند: «می‌توان گفت دانش‌آموزانی که از رضایت نسبت به نام خود برخوردار نیستند، احتمالاً در مدرسه و محیط‌های آموزشی بیشتر مورد استهزاء قرار می‌گیرند.
تمسخر همکلاسی‌ها متأسفانه پدیده‌ای رایج است که با سستی قوانین تربیتی در خانواده و مدرسه ارتباط دارد. پیامد اولیه استهزاء برای دانش‌آموزان می‌تواند ایجاد اضطراب و کمرویی باشد.
کمرویی سبب می‌شود که فرد در رویارویی با عوامل تنش‌زا به شیوه‌ای مؤثر نتواند عمل کند که این امر باعث کاهش اعتماد به خود، عدم بیان منطقی افکار و احساس‌ها، افزایش اضطراب، عدم بهبود ارتباط اجتماعی و درنهایت کاهش توان مقابله با تنش‌ها می‌شود».
محققان فوق معتقدند: با توجه به این یافته‌ها، اهمیت تأکیدهای مذهبی در مورد انتخاب نام نیکو برای فرزندان مشخص می‌شود و به نظر می‌آید اگر افراد از نام خود برداشتی منفی و نامتعادل داشته باشند، این مسئله احتمالاً می‌تواند بر وضعیت روانی آن‌ها تأثیری نامطلوب برجای بگذارد.
پژوهشگران مجری این مطالعه که نتایج آن در فصل‌نامه «سلامت روان کودک» منتشر شده، اهمیت توجه بیشتر به این مقوله را یادآور شده و فرهنگ‌سازی بهتر دراین‌باره را موجب کاهش چنین مشکلاتی قلمداد می‌کنند.
منبع:ایسنا