مردمسالاری دینی فقط در قانون اساسی ما تبلور یافته است/آقایی که خودش از مسئولان سابق است، ظرف چند دقیقه صحبت شاید 50 حرف خلاف واقع علیه دستگاه قضایی و مسئولان قوه قضاییه میزند /برخی گفتهاند تعداد پروندهها ۷ میلیون بوده و حالا ۱۷ میلیون شده؛ چرا دروغ به این بزرگی میگویید؟/هیچ زمانی در قوه قضائیه تا این اندازه بُعد نظارتی قوی نبوده است
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، آیتالله آملی لاریجانی، صبح امروز در "همایش قانون اساسی و آرمانهای انقلاب اسلامی"، در جمع حقوقدانان بسیجی با بیان اینکه آرمانهای انقلاب اسلامی در واقع آرمان اسلام است، اظهار کرد: همانگونه که بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام راحل(ره) پیش از انقلاب و در جریان انقلاب مکرراً اشاره فرمودند: اصل این نظام، اسلام و طریقه انبیای الهی، خصوصاً پیامبر اعظم اسلام نبی اکرم (ص) است.
رئیس قوه قضاییه افزود: جهانبینی اسلامی و فکر اسلامی، بنیان حرکت انقلابی مردم ما بود و همین مطلب در قانون اساسی و خصوصاً در مقدمه آن بطور صریح انعکاس پیدا کرده و در آنجا مذکور است که مواضع فکری و جهانبینی اصیل اسلامی، مسیر حرکت انقلابی و تکامل این مسیر بوده است.
وی ادامه داد: مقصود از این حرکت انقلابی این است که انسان با ارزشهای والای الهی رشد پیدا کند؛ استعدادهایش شکوفا شود و رشد و تکامل انسان در مسیر اخلاق الهی باشد که این امر در مقدمه قانون اساسی منصوص است و انعکاسدهنده ماهیت حرکت انقلابی مردم ماست.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه یک انقلاب با چنین آرمانهایی تحقق و بعد هم در قانون اساسی ساختار حقوقی پیدا کرد، گفت: نظام جمهوری اسلامی ایران برخاسته از این قانون اساسی، یک نظام یکتایی است وگرچه وقتی قوانین اساسی در هر جای دنیا نوشته و به رأی گذاشته میشود، طبیعتاً یک نظام سیاسی را تشکیل میدهد، با این وصف نظام جمهوری اسلامی یک نظام یکتاست.
آیتالله آملی لاریجانی با اشاره به ویژگیهای نگاه مدرنیته افزود: در نگاه مدرنیته که خود واکاوی زیادی نیاز دارد، اصل بر فردگرایی لیبرالی و نسبی بودن ارزشهاست؛ اصل بر این است که ارزشها را خود انسانها خلق میکنند.
رئیس قوه قضائیه در تبیین فردگرایی لیبرالی اضافه کرد: براساس آن هر انسانی یک واحد مستقل را تشکیل میدهد و مسیر زندگی خود را خودش انتخاب میکند و از آنجا رکن دوم مدرنیته شکل میگیرد که براساس آن غایات و اهداف انسانی را خودش ایجاد، تعیین و خلق میکند. یعنی یک نسبیگرایی در باب ارزشها و اهداف بوجود میآید؛ در حالیکه در نظام اسلامی که تبلور آن در قانون اساسی ماست، اساس تفکر ما جهانبینی الهی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه یکی از نکاتی که در مدرنیته مطرح شد، این بود که فکر دینی را در مورد جهان به هم زده است، به تعبیری در این زمینه اشاره کرد که منسوب به تفکر دینی قبل از دوران مدرنیته بود و گفت: براساس این تعبیر نظمی در این عالم وجود داشت و تصور این بود که مبنای آن حق متعال است تا به عالم مادی برسد؛ اما مدرنیته آمد و این تعبیر را بهم زد.
آیتالله آملی لاریجانی با تأکید بر اینکه باید درباره قانون اساسیِ ما باز هم کار شود، با طرح این سؤال که چقدر در مورد بند ۱ اصل دوم قانون اساسی کارکردهایم، تصریح کرد: باید آنچه که در بطن این قانون است، شکفته شده و بررسی شود که چه فرقی بین نظامی که قانون اساسی آن این است، با نظام لیبرال دموکراسی وجود دارد.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در نظام لیبرال دموکراسی، انتخابات، رأی، ریاست جمهوری و دعوای انتخاباتی دارند و ما هم داریم؛اما فرق قانون اساسی ما با آنها اسلامی بودن نظام ماست.
وی خاطرنشان کرد: در این نظام گفته میشود که توحید اصل است و نگاه توحیدی نگاه ما به عالم و آدم را تحت تأثیر قرار میدهد. اینکه شما حق متعال را سلطان مطلق در عالم و مبدأ حاکمیت و مبدأ تشریع بدانید، تا اینکه همان خدا را قبول داشته باشید؛ اما در یک گوشهای، این دو با هم بسیار متفاوتند. متکلمان غربی خدا را "خدای ساعتساز" تعبیر میکنند؛ گویی که خداوند این عالم را کوک کرده و در گوشهای نشسته است که این یک نگاه است؛ اما نگاه توحیدی و قرآنی چیز دیگری است و حق متعال را سلطان حقیقی میداند.
آیتالله آملی لاریجانی با اشاره به دعای "اللهم انّی ادعوک..." ماه رجب خاطرنشان کرد: این دعا برای ظهور لا اله الا الله است و مقصود بنده این است که آن لا اله الا اللهی که بنیان نظام جمهوری اسلامی است، یک نگاه توحیدی تمام عیار است.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به رابطه جهانبینی و ارزشها ادامه داد: اگر اینطور شد، آن وقت ارزشها خلق میشود. نظام ارزشی جمهوری اسلامی یک نظام ارزشی الهی است و فرق میکند که جهانبینی ما چه باشد؛ آن وقت ارزشهای ما نیز با آن تناسب پیدا میکند. چطور میشود گفت ارزشها از دانشها و واقعیات جدا هستند؟ تز جدایی دانش و ارزش و واقعیت تزی است که در مغرب زمین بسیار مورد حمایت قرار گرفت و یکی از ارکان همین فکر مدرنیته است.
وی تصریح کرد: ادعا کردند از زمان "هیوم"، "دوگانگی واقعیت و ارزش" تا زمان ما توسعه پیدا کرد و در قرن بیستم لیبرال دموکراسی و فلسفههای اخلاق مدافع دوگانه واقعیت و اخلاق شدند.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: در کشور ما از اوایل انقلاب برخی از مدعیان روشنفکری فکر جدایی دانش و ارزش را ترویج میکردند و مدعی بودند که بین آنها یک فاصله پرنشدنی است و این حرف عجیبی است؛ یعنی فرقی نمیکند که جهانبینی ما چه باشد و هر جهانبینی که داشته باشیم، میتوانیم هر مجموعه ارزشی را پذیرا باشیم. بنابراین نگاه، اگر انسان معتقد باشد که تمام این عوالم قائل به حق است و مسیر انسان به طرف حق متعال است، ارزشهایش در زندگی همانطور ترسیم میشود که اگر فکر کند دنیا جای بی بنیانی است و انسان در این دنیا سرگردان و بیگانه است که البته این، حرف خیلی عجیبی است.
آیتالله آملی لاریجانی افزود: البته در خود مغرب زمین با وجود اینکه فکر دوگانگی اخلاق و حقایق مشتری زیادی دارد، ولی کمکم متوجه شدند که حرف نادرستی است و عدهای از فیلسوفان دقیق النظر به سمت دیگری برگشتند و یک فیلسوف دقیق النظر کتابی نوشت در رابطه با اضمحلال این دوگانه جدایی حقیقت و اخلاق.
وی تصریح کرد: زمانی در اوایل انقلاب شهید مطهری عنوان کردند که ما جهانبینی الهی داریم و ارزشهای ما متناسب با این موضوع است؛ بعد عدهای از روشنفکران در این زمینه مفصل نقادی کردند و گفتند که این چه حرفهایی است که میزنید. بنده امروز میخواهم عرض کنم که همان حرف درست است و جهانبینی اصیل اسلامی که بنیان قانون اساسی ماست، مستلزم و در بردارنده مجموعهای از ارزشهاست. انسانی که به حق متعال بهعنوان حقیقت مطلقی که هیچ شائبهای از عدم و بطلان در او نیست، اعتقاد دارد، ارزشهایش با همین سازگار میشود و این فکر درست است.
عضو مجلس خبرگان با اشاره به مقدمه قانون اساسی تصریح کرد: بر اساس مقدمه قانون اساسی ارزشهای اسلامی متناسب با همین جهانبینی و این قانون اساسی بر اساس همین ارزشها و جهانبینی ساخته شده و یک نظام یگانه و یکتایی را در مجموعه نظامهای سیاسی با یک فلسفه خاصی بنا نهاد.
آیتالله آملی لاریجانی یکی از ثمرات این نوع نگاه را نفی سکولاریسم دانست و افزود: بند ۱ و بندهای بعدی اصل دوم قانون اساسی تقریباً تصریح دارد که حکومت و نظام جمهوری اسلامی بر اساس تشریع الهی است و سکولاریسم در نظام جمهوری اسلامی معنا ندارد.
رئیس قوه قضائیه گفت: در دورانهای مختلف عدهای آمدند و حتی مسئولیت هم در این کشور پیدا کردند؛ اما از سکولاریسم به نحوی دفاع میکردند و آن را رواج میدادند؛ به مدعیان روشنفکری مجال عجیب و غریب داده بودند تا سکولاریسم را در بستر دانشگاهها و مطبوعات و رسانهها ترویج دهند که این با قانون اساسی ما سازگار نیست. قانون اساسی ما لوازم و مضامینی دارد که یکی از آنها بصراحت نفی سکولاریسم است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اصل سوم قانون اساسی یادآور شد این اصل مجموعهای از خطوط کلی را برای دولت جمهوری اسلامی مطرح کرده که این خطوط برای ما مسئولین باید خیلی روشن باشد؛ اما شما میدانید که در همین نظام جمهوری اسلامی برخی مسئولین جور دیگری عمل کردند.
آیتالله آملی لاریجانی با بیان اینکه در بند ۱ اصل سوم قانون اساسی اشاره شده که دولت جمهوری اسلامی باید همه امکانات خودش را برای این امور که ۱۶ بند است، بکار گیرد، افزود: بند اول آن ایجاد محیط مساعد برای رشد فضائل اخلاقی بر اساس ایمان، تقوا، مبارزه با کلیه مظاهر فساد و تباهی است و دولت جمهوری اسلامی باید تمام امکاناتش را بکار گیرد برای اینکه محیط مساعدی برای رشد فضائل اخلاقی ایجاد شود، اما عدهای از بزرگواران فرمودند که ما نمیتوانیم مردم را به زور به بهشت ببریم و بهشت اجباری نداریم و یک عده آمدند و گفتند که حالا اگر دو تار موی یک خانم بیرون باشد، چه اشکالی دارد؟ واقعا بحث سر اینهاست؟ بحث بر این است که مسئول جمهوری اسلامی چقدر به بند بند قانون اساسی التزام دارد. آیا تمام امکاناتش را که براساس قانون اساسی به او تنفیذ شده، برای ترویج فضایل اخلاقی بکار بسته است که بستری فراهم آید تا فضایل اخلاقی در جامعه رشد پیدا کند؟ آیا با کلیه مظاهر تباهی و فساد مقابله شده است؟ قانون اساسی این را وظیفه مسئولین جمهوری اسلامی دانسته است.
رئیس قوه قضائیه با تأکید بر اینکه اصول قانون اساسی ما، هم دقیق نوشته شده، هم انعکاسدهنده خوبی برای آرمانهای انقلاب اسلامی است و هم وظیفه سنگینی را بر دوش احاد مردم و مسئولین برای حرکت به سمت اهداف متعالی انقلاب اسلامی قرار داده است، گفت: در زمان اجرا و عمل، طبیعی است که هر نظام و هر قانون اساسی با چالشهایی مواجه شود و هرگز نمیتواند آن چیزی را که میخواهد خالصانه و در بستر واقعیت متبلور کند؛ اما جمهوری اسلامی یک سیر تکاملی داشته و باید این حرکت را منصفانه ارزیابی کنیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به مخالفتهایی که از ابتدای انقلاب با نظام جمهوری اسلامی وجود داشت، خاطرنشان کرد: منافقین در اول انقلاب ابتدا پشت سر امام آمدند؛ اما چند صباح نگذشته، در مقابل امام سلاح به دست گرفتند و دیدید چگونه با مسئولین نظام رفتار کردند. ما بخوبی یادمان میآید و این تاریخ نوشتنی نیست؛ بلکه تاریخی است که در آن حاضر بودیم و میدیدیم که اطرافیان امام(ره) را چگونه تخریب میکردند؛ با شهید بهشتی چه کردند؛ روزنامهای از اینها نبود که تهمت آمریکایی بودن را به ایشان نزند؛ تهمت وابستگی را نزند؛ تهمت ارتجاع را نزنند. به نیروهای اطراف امام(ره) دائماً تهمت میزدند.
آیتالله آملی لاریجانی یادآور شد: بعد هم جریان بنی صدر و تحریم و جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی پیش آمد و تا به امروز شما میبینید که دشمنی دشمنان جمهوری اسلامی کمتر نشده است.
رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: در اوایل انقلاب میگفتند که جمهوری اسلامی دو ماه بیشتر دوام ندارد؛ بعد شد چهار ماه؛ بعد شد یک سال و انواع هجمهها را داشتند. طراحی کودتاهای مختلف را در نظام داشتند؛ اما جمهوری اسلامی به برکت خون شهدا و به یُمن حضور مردم در صحنه، ادامه پیدا کرد.
وی با بیان اینکه امروز جمهوری اسلامی در نقطهای پراقتدار در منطقه ایستاده و این موضوع را همه میدانند، تأکید کرد: اذعان دوست و دشمن است که نظام جمهوری اسلامی مقتدرانه در صحنه بینالمللی ایستاده و تاوان ایستادگی خود را میدهد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: اگر جمهوری اسلامی مثل دولتهای مرتجع منطقه به امریکا و اذناب آن کرنش میکرد، طبیعی است که وضع اینچنین نبود؛ اما هزینه در انداختن طرحی نو در فلسفههای سیاسی دنیا و ایستادن بر روی پاهای خود این است.
آیتالله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: عدهای در غرب میگفتند که لیبرال دموکراسی پایان تاریخ است. فوکویاما پایان تاریخ را اینگونه بیان کرده بود؛ اما حالا دیگر نمیتوان این حرف را زد. برخی از جامعهشناسان که مخصوصاً به جوامع دینی نظر دارند، مثل پیتر برگر و دیگران در دهه شصت میلادی مروج این فکر بودند که سکولاریسم همه دنیا را میگیرد و دیگر فکر دینی جایی در این دنیا ندارد؛ اما امروز در دهههای دو هزار و اندی تصریح میکنند که فکر ما اشتباه بوده است. پیتربرگر کتابی به نام "فکر بیمنزل و بیسرزمین" نوشته بود و در آنجا فکر سکولاریسم را تبیین کرده بود و اینکه این مسیر آینده تفکر بشری است؛ اما در دوهزار و اندی کتابی نوشته و در آنجا اشاره کرده که آن تفکر ما غلط بوده است و فکر دینی احیا شده و در نظامهای سیاسی مؤثرتر گردیده است.
رئیس قوه قضائیه با طرح این سؤال که چه کسی جز نظام جمهوری اسلامی در دنیا بانی این حرف بود، خاطرنشان کرد: ما در درون این دریا داریم زندگی و تنفس میکنیم؛ اما قدر آن را آنطور که باید نمیدانیم و آنهایی که از بیرون نگاه میکنند، میفهمند که جمهوری اسلامی و نظام اسلامی و امام امت(ره) چه غوغایی در جهان ایجاد کرده و چه فکری در انداخته است.
وی یادآور شد: این فکر دینی که امروز در عالم سیاست و نظامهای اجتماعی و اقتصادی دمیده شده، آیا جمهوری اسلامی نبود که احیا کننده این تفکر در دنیا بود؟ به جز جمهوری اسلامی جایی بود که این حرکت را ایجاد کند و خون شهدا اینچنین ثمره داد.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: از بیرون به این جریان بالنده و پویا در دنیا نگاه کنید و در ابعاد نظامی، فرهنگی، علمی پیشروندگی جوانهای خودتان را ببینید. حالا در اینجا عدهای از ۴۰ سال پیش تاکنون در حال تخریب نظام جمهوری اسلامی هستند. دشمن بیرونی که آشکارا ۴۰ سال است دارد مقابله میکند؛ اما در درون کشور هم عدهای سیاهنمایی میکنند و این همه واقعیت را نمیبینند؛ کار عظیم نظام اسلامی را نمیبینند.
آیتالله آملی لاریجانی افزود: نفس بقای نظام اسلامی با اینهمه فشار، با اینهمه هجمه، با این تحریمهای گسترده معجزهای است که ناشی از بصیرت ملت و حضور مردم در صحنه است؛ آنوقت عدهای سیاهنمایی میکنند و دنبال قطع امیدها هستند و عدهای میخواهند برای خودشان کاسبی راه بیندازند و بگویند ما خیلی منجی هستیم و وضع خیلی خراب است. چرا میخواهید به قیمت یک کار سخیف و وجود خودتان را نشان دادن، روی ارزشهای انقلاب، پیش روندگی و تکامل ملت یک خط سیاه بکشید؟ سیاهنمایی ظلم عظیمی است که دارد انجام میگیرد و بنده فکر میکنم بالاترین خیانتی است که عدهای دارند در مورد این نظامِ با این اقتدار در صحنه بینالمللی و با این ملتِ حاضر در صحنه انجام میدهند.
رئیس قوه قضائیه یادآور شد: هر نظامی دچار اشکالاتی است. مگر دین اسلام که محض حق بود و به دست پیامبری که محض حق بود به جامعه بشری تقدیم شد، همانطور که حق متعال آن را نازل فرمود، اجرا شد؟ همین اسلام وقتی روی زمین آمد، از یک طرف امیرالمؤمنین(ع)، ائمه اطهار(ع) و اباعبدالله الحسین(ع) پدید آمدند و از آنطرف هم معاویه و یزید. یعنی وقتی که دین خالص هم میآید و به بشر عرضه میشود، باز بشر شکوفا میشود و باطن و ظاهر خود را نشان میدهد و عدهای تسلیم حق میشوند و عروج پیدا میکنند و بعضی هم تسلیم شیطان شده و اضمحلال پیدا میکنند. دنیا همین است و جمهوری اسلامی نیز همینطور شد و تا آخر هم همین است. مهم این است که مسیر اصلی چیست و به کدام طرف میرود و مجاهدت مجاهدان چه نتایجی به بار میآورد.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه قوه قضاییه در چارچوب نظام اسلامی رکنی مهم و اثرگذار است، بیان کرد: دراینجا این سوال پیش میآید که این هجمهها به قوه قضاییه چه معنایی دارد؟ مقام معظم رهبری مکرر فرمود: هاند که شما هر گاه قاطعانه بایستید، هجمهها بیشتر میشود. همچنین ایشان فرمودند: هجمههایی که میبینید ثمره ایستادگی شماست.
وی اضافه کرد: دشمن بیرونی کار خود را میکند. میبینید که دربحثهای حقوق بشری چه میکنند. درحالی که جمهوری اسلامی ایران دراجرای حقوق بشری که آنها ادعا میکنند، از تمام منطقه پیشروتر است. ما در منطقه کشورهایی را داریم که در طول عمر حکومت خود انتخابات ندیدهاند. دربحرین مردم برای حق رأی میجنگند. در عربستان سعودی نیز میبینیم که بحث حقوق بشر مطرح نیست؛ چرا که تسلیم محض کشورهای سلطهگر، مخصوصا آمریکا هستند.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به اینکه در درون کشور کسانی آب به آسیاب دشمن میریزند و علیه قوه قضاییه و مسئولان قضایی دروغهای عجیب و غریب میگویند، گفت: انسان متاسف میشود آقایی که خودش از مسئولین سابق است، ظرف چند دقیقه صحبت شاید ۵۰ حرف خلاف واقع علیه قوه قضاییه و مسئولان قضایی میزند و متأسفانه توجه هم نمیکنند که این کار خیانت به نظام جمهوری اسلامی، آرمانهای انقلاب و خون شهداست. آیا این قابل قبول است که انسان ادعای مردمی بودن و داشتن پشتوانه مردمی بکند و اینگونه از پشت به نظام جمهوری اسلامی خنجر بزند؟ بنده تعجب میکنم.
رئیس قوه قضاییه اظهار کرد: بحثی در مورد نظام قوه قضاییه در چارچوب قانون اساسی وجود دارد و وظایفی به تناسب، برای قوه قضاییه در نظر گرفته شده است که لوازم و اقتضائاتی دارد و آنها بحث استقلال سازمان زندانها را مطرح میکنند و مغالطه میکنند که درفلان کشورها سازمان زندانها جزو قوه مجریه و دولت است؛ در حالیکه در آنجا اینها جزو وزارت دادگستری هستند ونظامات آنها فرق میکند.
وی تصریح کرد: گاهی ادعاهای عجیبی میشود مبنی بر اینکه الحاق سازمان زندانها به قوه قضاییه برخلاف قانون اساسی است و در ابتدای انقلاب شورای انقلاب بدون ملاحظات حقوقی حرفی زده و این حرف همانطور مانده است. در اینجا باید گفت: اولا مصوبات شورای انقلاب به لحاظ استحکام گاهی از مصوبات مجلس هم بالاتر بود؛ چون با تجویز و امضای امام راحل (ره) و تأیید ایشان انجام میشد. در گذشته هم که ما بحث میکردیم، فقهای شورای نگهبان نسبت به قوانین مصوب مجلس و قوانین قبل از انقلاب نظر میدادند و به لحاظ شرعی قوانین توسط آنها بررسی میشد؛ اما فقهای شورای نگهبان نمیتوانند مصوبات شورای انقلاب را لغو کنند؛ چون مؤید به نظر امام راحل (ره) بوده است.
آیت الله آملی لاریجانی ادامه داد: یک مسئولی میخواهد حرفی بزند و رئیس قوه قضاییه را تخریب کند، برخی از تشکیلات قوه قضاییه را با حرفهای سخیف قیچی میکند. در اینجا باید گفت: اصلاً الحاق سازمان زندانها به قوه قضاییه ربطی به مصوبه شورای انقلاب ندارد. سازمان زندانها مصوبه سال ۱۳۶۴ است که توسط مجلس تصویب شده است. این سازمان دارای شخصیت حقوقی مستقل خودش است و زیر نظر قوه قضاییه است. این مصوبه در شورای نگهبان نیز تصویب شده و بیان شده که خلاف قانون اساسی نیست؛ اما عجیب است که یک آقایی این را یکی از خطاهای نظام جمهوری اسلامی و خلاف قانون اساسی میداند.
رئیس قوه قضاییه گفت: همچنین ادعا کردهاند که قضات ومسئولین قوه قضاییه به دادسراها و زندانها سر نمیزنند و حتی یکبار نمیروند ببینند که چه خبر است و ادعا میکنند که نظارتی وجود ندارد؛ این درحالی است که خود بنده بازدیدهای چند ساعته از زندانها، دادسراها، دادگاهها و سایر مجموعههای قضایی داشتهام. بصورت سرزده به دادسراها سرکشی میکنم و در دادگاهها، سازمان ثبت و پزشکی قانونی حضور پیدا کردهام. از طرفی معاون اول قوه قضاییه و دادستان کل کشور و رؤسای دادگستریها بصورت منظم بر مجموعه خود نظارت و از آنها سرکشی دارند.
وی تصریح کرد: بنده با رؤسای دادگستریها شرط میکنم که به صورت مستمر بر حوزهها و تشکیلات خود نظارت داشته باشند. همچنین معاون نظارت برای همه رؤسای دادگستریها تعبیه شده است که از زیر مجموعههای خود سرکشیهای متناوب و مستمر و سرزده داشته باشند. همچنین از برخی از رؤسای دادگستریها که استفسار میکردم، میگفتند، چون فاصله ما با فلان شهرستان دور است، قبل از اذان صبح حرکت میکنیم تا ساعت ۷:۳۰ صبح در دادگستری حاضر شویم و بر زیرمجموعههای خود نظارت کنیم.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: خود بنده در ساعت ۷:۳۰ صبح در یکی از شعبات دادگاه حاضر شدم و پس از بررسی دفتر حضور و غیاب متوجه شدم که برخی حاضر نیستند. علت را جویا شدم که گفتند در اتاق پایین مشغول خواندن زیارت عاشورا هستند. به آنها گفتم زیارت عاشورا مستحب است؛ اما حضور درسرِ کار واجب است. ما نمیگوییم زیارت عاشورا نخوانند، بلکه میتوانند در منزلشان بخوانند و یا اگر میخواهند به صورت جمعی این دعا را بخوانند، یک ساعت زودتر سر کارحاضر شوند.
رئیس قوه قضاییه با ذکر مثالی در این زمینه گفت: یک رندی نزد مرحوم شیخ انصاری رفته بود ومیخواست برای اینکه نماز شب نخواند، از ایشان مصوبهای بگیرد؛ لذا به ایشان گفت که آیا خواندن نماز شب واجب است یا درس خواندن؟ این فرد میدانست که شیخ نسبت به کار تحقیقاتی و تعلیم و تعلم تعصب عجیبی دارد؛ بنابراین، این مطلب را مطرح کرد و فکر کرد که شیخ میگوید به دنبال درس خواندن بروید و نمیخواهد نماز شب بخوانید. مرحوم شیخ که انسان زکی و باهوشی بود، گفت: میتوانم از شما سوال کنم که شما آیا چای میخورید و قلیان نیز میکشید؟ که پاسخ داد بلی، که دراینجا شیخ گفت: شما میتوانید این دو را تعطیل کنید و به جای آن مطالعه کنید. چرا درس خواندن را مقابل نماز شب قرار میدهید؟
وی عنوان کرد: تخریب جمهوری اسلامی ایران و نظام قضایی آن با وجود زحماتی که مسئولین قوه قضاییه میکشند، جای تأسف دارد و انسان تعجب میکند و تأسف میخورد که عدهای بال بال میزنند برای دفاع از همراهانشان و برای اینکه بگویند جمهوری اسلامی ایران مشکل دارد تا همراهی همراهشان را توجیه کنند که واقعا اینها قابل قبول نیست.
آیت الله آملی لاریجانی اضافه کرد: ارزیابیها باید واقعی باشد. حتی وقتی قرار است خود بنده دفاعی انجام دهم، باید روی اساس و طبق آمار واقعی صحبت کنم. گفته بودند ۱۷ میلیون پرونده در قوه قضاییه وجود دارد و این عدد را ضربدر دو کرده بودند و نتیجه گرفته بودند که ۳۴ میلیون گرفتارند و قوه قضاییه میخواهد بر سر این افراد بزند. واقعا این ادبیات را ببینید؛ آیا این ادبیات متناسب با مسئولی است که سالها عهده دار دستگاه اجرایی کشور بوده است؟ آیا قوه قضاییه پرونده ایجاد میکند تا بر سر این افراد بزند؟ آیا میشود آمار تا این اندازه غلط باشد؟
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: همچنین گفتهاند درزمان خودشان تعداد پروندهها ۷ میلیون بوده و حالا ۱۷ میلیون شده است. چرا دروغ به این بزرگی میگویید؟ آمارها که موجود است. برحسب همان آمار در بدو ورود بنده ۹ میلیون ورودی پرونده داشتهایم؛ پس چرا خلاف میگویید؟ درحال حاضرحداکثر آمار طبق سیستم مکانیزه (CMS) معادل ۱۵ میلیون پرونده است.
وی گفت: سیستم CMS دو سال بعد از اینکه بنده آمدم، با همه همت و تلاشی که صورت گرفت، تکمیل شد و به تمام کشور اتصال پیدا کرد؛ این در حالی است که این طرح در دوره قبلی شروع شده بود؛ اما بسیار ناقص بود. از طرفی مسئولین قوه قضاییه بارها تذکر دادهاند که ۱۵ میلیون پرونده به معنای وجود ۱۵ میلیون جریان، نزاع و شکایت و حادثه حقوقی نیست؛ بلکه یک پرونده ممکن است در دادسرا، دادگاه عمومی، دادگاه کیفری، دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی چندین شماره بخورد و اگر مجدداً اعاده دادرسی شود و اعمال ماده ۴۷۷ صورت گیرد، باز هم شماره میخورد.
آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: گفته شده ۱۷ میلیون پرونده و سپس آن را ضربدر دو کردهاند و گفتهاند ۳۴ میلیون پرونده وجود دارد، این چه تحلیل عوامانهای است که میکنید؟ این تحلیلها غلط و نتایج آن باطل است و باید بر مبنای واقعیت باشد. ما نمیگوییم دستگاه قضایی مشکلی ندارد؛ اما مشکل، آن مواردی که شما میگویید، نیست. اینها سیاهنمایی علیه قوه قضاییه است. ما اشکالاتی داریم و باید برای برطرف کردن آن تلاش کنیم.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه بالاترین مسئلهای که میشود در یک سازمان به عنوان شاخصه ارتقاء به آن توجه کرد، منابع انسانی است، افزود: منابع انسانی قوه قضاییه به لحاظ کمی وکیفی ارتقاء بسیار قابل توجهی پیدا کرده است. درسال ۸۸ ما حدود ۷ هزار قاضی داشتیم و متاسفانه عدهای اصرار میکردند که همین مقدار کافی است؛ اما به حرف آنها توجه نکردیم و با تلاشها و تحقیقاتی که صورت گرفت، نیاز دستگاه قضایی سنجیده شد و تلاشهای اجرایی مستمری انجام شد.
وی بیان کرد: ما با همین آقایانی که علیه قوه قضاییه سیاه نمایی میکنند، جنگیدیم تا آنها بودجه قوه قضاییه را متعادل کنند و به ما اجازه استخدام قاضی بدهند و درنهایت به مقام معظم رهبری نامه نوشتیم و مطرح شد که این استدلالها منطقی است و به مجلس تذکر داده شد و سرانجام راهی برای ارتقاء کمی و کیفی منابع انسانی در قوه قضاییه باز شد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه هیچ زمانی در قوه قضائیه تا این اندازه بُعد نظارتی قوی نبوده است، گفت: ابعاد نظارت بر قضات، توسعه پیدا کرده است و فوقالعاده گسترده شده است. ما از جهات مختلف تخلفانی در دستگاه قضایی داریم. یک بار به من گزارش دادند که یک قاضی با مراجعین مخصوصاً وکلا برخورد نامناسبی دارد، چندین بار تذکر داده شد و وقتی بر ما ثابت شد، سرانجام حکم انفصال او داده شد. قاضی باید با ارباب رجوع با کرامت رفتار کند. درست است که قدرتی در اختیار دارد، اما قرار نیست از این قدرت به بدی یا من غیر حق استفاده کند.
آیتالله آملی لاریجانی افزود: در حال حاضر نظارت دادسرای انتظامی قضات توسعه پیدا کرده است و در استانهای مختلف نظارت مستمر وجود دارد. همینطور بصورت پنهان توسط گروههای مختلف نظارت صورت میگیرد و بسیار مؤثر بوده است. طبیعتاً اگر ما دستمان باز بود و استخدام بیشتری داشتیم، وضع خیلی بهتر از این بود. همچنین دیوان عالی کشور معاونت نظارت دارد و معاونت راهبردی قوه قضائیه بساط نظارتی را در استانها گسترانده است و با جلب نماینده از همه بخشهای قوه قضاییه، گاهی دو هفته در یک جا مستقر میشوند و تمام شئون دستگاه قضایی را در یک استان بررسی و گزارش آن را به ما میدهند و در نهایت برای اصلاح مشکلات و همچنین تشویق افرادی که خوب کار میکنند، اقدامات لازم صورت میگیرد. از طرفی رؤسای دادگستریها و دادستانها و همچنین دادستانی کل نظارت مستمر بر دادسراهای سراسر کشور و مجموعههای خود دارند.
رئیس قوه قضائیه با تأکید بر اینکه ارزیابیها باید واقعی باشد، گفت: نباید اینگونه باشد که چون از فلانی خوشمان میآید، بگوییم در دوره فلانی وضع خیلی خوب بود و چون از فلانی ناراحتیم، بگوییم امیدی به اجرای عدالت در قوه قضاییه نیست. این کار خلاف انصاف و غیرمنطقی است.
وی در این رابطه گفت: بنده بر خلاف برخی که میگویند ما ویرانه تحویل گرفتهایم، چنین نظری ندارم؛ بنده معتقدم دستگاه قضایی سیر تکاملی داشته است و هرکس به اندازه خود زحمت کشیده و این زحمت تابع اطلاعات و علم عینی است. ما امروز معتقدیم منابع انسانیِ قوه قضائیه سختگیرانهترین ممیزیها را برای جذب قاضی و کارمند انجام میدهد. ما دورههایی در دستگاه قضایی داشتیم که یک دفعه در را باز میکردند و هزار قاضی وارد میشد؛ اما این مهم است که این تعداد با چه صلاحیتهایی اورده شدهاند. دیروز یکی از مطبوعات را مطالعه میکردم، دیدم یک فرد فاضل در تجلیل از مرحوم آیتالله اردبیلی سخنرانی کرده است. این فاضل بر همین اساس بیان کرده بود که علم قاضی حجیت ندارد؛ این حرف از عجایب است؛ چراکه مشهور فقها حجیت و اعتبارِ علم قاضی است و مرحوم آیتالله خویی تصریح میکند که در حقالله و حقالناس علم قاضی حجت است. در نهایت اینکه میگویند علم قاضی حجیت ندارد، بنده تعجب میکنم. بنا نیست که ما هرچه به ذهنمان علیه قوه قضائیه رسید، رسانهای کنیم و یا به قول خودشان تحلیلی از وضعیت ارائه دهیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری به برخی اقدامات در دستگاه قضایی اشاره کرد و گفت: افزایش بحثهای فرهنگی با تأکید بر مباحث قرآنی، افزایش بهرهگیری از دانشهای نوین و فناوری اطلاعات، تکمیل سیستم CMS، توسعه ابعاد نظارتی، ابلاغ الکترونیکی، ایجاد و توسعه دفاتر الکترونیکی، طرح کاداستر، توسعه بر خطِ اسناد مالکیت، همچنین وضعیت فیزیکی زندانها، دادگاهها و دادسراها از جمله اقدامات صورت گرفته در قوه قضائیه است.
آیتالله آملی لاریجانی گفت: با اینکه بودجه عمرانی بشدت کاهش پیدا کرده است، در تهران ۱۷ ساختمان جدید انشاءالله افتتاح خواهد شد و ۸ مجتمع قضایی و ۹ دادسرای جدید در همین ایام ایجاد شده است و در کشور بیش از ۱ میلیون متر مربع ساختوساز برای دادسراها و دادگاهها و شوراهای حل اختلاف لحاظ شده است. حال بفرمایید آمارهای قبل چگونه بوده است؟
رئیس قوه قضائیه خاطرنشان کرد: هزاران هزار خدمت در سازمان ثبت، سازمان زندانها، شوراهای حل اختلاف، پزشکی قانونی و در کل در مجموعه قوه قضائیه صورت میگیرد؛ اما این واقعیات را نمیبینند و تخریب میکنند و این کار خلاف منطق عقلانی است.
وی در ادامه با بیان اینکه مسئله عدالت رکن رکین قوه قضائیه و هدف عالی برای نظام جمهوری اسلامی ایران است، گفت: تبیین مسئله عدالت دشوار است و در چارچوب معرفتی عمدتاً در ذیل فلسفه معرفتی در این رابطه بحث میشود و هزاران مقاله و کتاب به این موضوع پرداختهاند؛ اما عدالت قضایی یک امر نسبی به قرائن، شواهد و ادله است. متأسفانه ما گاهی توقعهایی خلاف واقع از عدالت قضایی داریم. عدالت قضایی این است که قاضی بر حسب شواهد و ادله حکم کند؛ اینکه در عالم واقعیت چه چیزی است، دست قاضی از آن کوتاه است.
عضو مجلس خبرگان رهبری به روایتی در این زمینه اشاره کرد و گفت: در روایت، قاضی نزد امام(ع) میگوید: اگر من بیّنه نداشته باشم، چگونه است؟ امام میگوید یمین و سپس قاضی میگوید: اما اگر فرد قسم بخورد مال من را میبرد. امام میگوید بله. در اینجا نیز ممکن است افرادی از دستگاه قضایی شاکی باشند و بگویند حق من را در روز روشن بردند و قاضی هم کمک کرد. وقتی از آنها میپرسیم چگونه است؟ مشخص میشود که نه شاهد و نه سند و نه مدرکی دارند. پس در اینجا عدالت نسبت به مقدمات نسبی است.
آیتالله آملی لاریجانی افزود: عدالت امر پراکندهای است. اینکه ما صفر و صد ببینیم، غلطترین ارزیابی از دستگاه قضایی است. میلیونها پرونده در دستگاه قضایی وجود دارد و نمیتوان با سه پرونده آن را ارزیابی کرد. این بدترین روش برای ارزیابی کردن است. مدیریت و فعالیت سازمانها آنقدر روشهای متعدد دارد که حداقلِ آن داشتنِ نمونههای آماری معقول است.
رئیس قوه قضائیه خطاب به حقوقدانان بسیجی گفت: شما دوستان و حقوقدانها مسئولیت بزرگی دارید. حقوقدانها بال دستگاه قضاییاند و کارشان با دستگاه قضایی مرتبط است. از طرفی دستگاه قضایی نیز از جامعه حقوقی بی نیاز نیست و آثار کار شما و هیئتهای علمی در دستگاه قضایی ظاهر میشود؛ بنابراین باید همگی در نقادی خیرخواهانه قوه قضائیه شرکت کنید و از طرفی از کارهای درست دستگاه قضایی حمایت کنید. بنده نمیگویم از شخصیتهای دستگاه قضایی حمایت کنید، بلکه از همتهای بلندی که در پس پرده این فعالیتها بوده حمایت کنید و به شیطنتها و خلاف مروتها، تخریبها و سیاهنماییهایی که علیه قوه قضائیه و نظام جمهوری اسلامی ایران میشود، پاسخ دهید. تخریبهایی که برخلاف منویات مقام معظم رهبری و خون شهداست، دوستان باید متعهدانه در این ماجرا شرکت کنند و این حقی برای شما، نظام و مردم است.
وی در پایان ضمن توصیه اخلاقی به حضار بر لزوم توجه به نگاه توحیدی در زندگی تأکید کرد و گفت: نگاه توحیدی ما را به راه حق و انس با حق تعالی میکشاند و امیدواریم که خداوند قلوب ما را به معرفت خود بیش از پیش منور گرداند و برای مقام معظم رهبری سلامت و طول عمر مسئلت میکنم.