تغییر راهبرد بسیج؛ از امدادرسانی تا گشت‌ محله‌ای/ اگر تفکر بسیجی نبود، داعش سرنگون نمی‌شد

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، ۵ آذر سالروز تشکیل شجره طیبه «بسیج» به فرمان حضرت امام خمینی (ره) است. ۳۷ سال پیش این بسیج بود که با اتکا به نیروهای مومن و ولایی خود، «دیروز، امروز و آینده انقلاب» را تضمین کرد و نه تنها در هشت سال دفاع مقدس، بلکه در تقویت بنیه دفاعی و همچنین سازندگی کشور، به شکلی کاملا دلسوزانه و مجاهدانه، نقش بی‌بدیل ایفا کرد.

تغییر نام
در دوازدهم مهرماه سال ۸۸، در حکمی که حضرت آیت‌الله خامنه‎ای فرمانده معظم کل قوا برای انتصاب سردار محمدرضا نقدی به ریاست سازمان بسیج مستضعفین صادر کرد، نام این نیرو از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر یافت. متعاقب این تغییر نام، برخی رویکردها، ساختار‌ها و وظایف در بسیج تغییر کرد که یکی از نمونه‌های آن تشکیل گردان‌های جدید با نام امام علی (ع)، امام حسین (ع) و بیت المقدس و نیز شکل‌گیری اقشار ۲۰ گانه بسیج بود.

 

اقشار و معاونت‌ها
«سازمان بسیج مداحان»، «مرکز هنرهای رقومی بسیج»، «سازمان بسیج پیشکسوتان»، «سازمان بسیج هنرمندان»، «سازمان بسیج مهندسین»، «سازمان بسیج کارگری»، «سازمان بسیج مساجد و محلات»، «سازمان بسیج اصناف»، «سازمان بسیج عشایری»، «سازمان بسیج فرهنگیان»، «سازمان بسیج طلاب و روحانیون»، «سازمان بسیج جامعه پزشکی»، «سازمان بسیج جامعه زنان»، «سازمان بسیج دانشجویی»، «سازمان ورزش بسیج»، «سازمان بسیج ورزشکاران»، «سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری»، «سازمان بسیج مهندسین کشاورزی»، «سازمان بسیج سازندگی» و سرانجام «دبیرخانه شورای تحول علوم انسانی بسیج»، ۲۰ قشری هستند که زیر نظر سازمان بسیج مستضعفین فعالیت می‌کنند. همچنین «معاونت تربیت و آموزش بسیجیان»، «بنیاد تعاون بسیج»، «معاونت سیاسی»، «معاونت مقاومت مردمی» و همچنین «معاونت روابط عمومی»، ۵ معاونت سازمان بسیج مستضعفین هستند.

 

تقویت بُعد نظامی
سردار غلامحسین غیب‌پرور که از ۱۷ آذر سال ۱۳۹۵ جایگزین سردار محمدرضا نقدی در سمت ریاست سازمان بسیج مستضعفین شده، هفت ماه پس از بر عهده گرفتن سُکان هدایت این سازمان، در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۹۶ در اردوگاه مالک اشتر و در جمع فرماندهان گردان‌های بیت‌المقدس، از تقویت بُعد نظامی بسیج سخن گفت. این فرمانده، ۵ ماه بعد در نشست خبری با اصحاب رسانه از ارائه گسترده آموزش‌های تخصصی «دفاعی و نظامی» به بسیجیان خبر داد و گفت: سازمان بسیج مستضعفین در یک سال اخیر به ١٠٠ هزار نفر در قالب ٤٣٠ گردان، آموزش‌های تخصصی «دفاعی و نظامی» ارائه داده است.
 

 تغییر راهبرد
سردار غیب‌پرور همچنین در جریان نشست خبری با اصحاب رسانه در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۹۶، از یک تغییر راهبرد در سازمان بسیج نیز صحبت کرد. او گفت: «با توجه به اینکه تا جایی که امکان دارد باید از موازی کاری اجتناب کرد، بنا داریم ایست‌های بازرسی بسیج در خیابان‌ها و چهارراه‌ها را تقلیل دهیم و این امر را به گشت‌های محله‌ای تبدیل کنیم. افرادی که برای گشت‌های محله محور بسیج فعالیت خواهند داشت، بعد از احراز شرایط و ارائه آموزش، با هماهنگی دستگاه قضا و نیروی انتظامی وارد عمل می‌شوند. این افراد مسلح نخواهند بود و به حریم خصوصی سایرین وارد نمی‌شوند».

 

واکنش‌های اضطراری بسیج
تجربه موفق امدادرسانی بسیج به زلزله‌زدگان آذربایجان شرقی و بوشهر در سال‌های ۹۱ و ۹۲ و همچنین کمک‌رسانی به سیل زدگان استان‌های شمالی کشور در سالیان اخیر، باعث شده که در مواقع حساس و بحرانی، همگان بر روی بسیج حساب ویژه‌ای باز کنند. «امدادرسانی بی‌باکانه و شجاعانه بسیجیان به گرفتارشدگان در لحظات نخست پس از حادثه»، «اعزام گروه‌های جهادی از صنوف مختلف به مناطق آسیب‌دیده و مشارکت در بازسازی و مرمت بافت‌های آسیب‌دیده» و همچنین «جمع‌آوری کمک‌های مردمی از پایگاه‌های بسیج مساجد و محلات و ارسال این کمک‌ها به مناطق حادثه‌دیده»، موجب شده که «بسیج» بازوی قدرتمند کشور در مواقع بحرانی باشد.

 

صدور بسیج
با مشاهده روند درگیری‌های داعش در عراق طی سه سال گذشته، نیک درمی‌یابیم که فتوای حضرت آیت‌الله سیستانی در خصوص بسیج مردم برای نابودی داعش، چه نقش تاثیرگذار و تعیین کننده ای در صحنه وقایع میدانی داشت. پیشروی های تکفیری‌های داعش تا دروازه بغداد کار را بسیار سخت کرده بود. ارتش به تنهایی نمی‌توانست رو در روی عوامل تا بن دندان مسلح داعش قد علم کند. در اینجا بود که مرجعیت شیعه با فتوای تاریخی خود، نه تنها را بر پیشروی‌های تکفیری‌های داعشی بست، بلکه باعث اضمحلال و نابودی سازمانی آنها در سه سال بعد شد.

به اذعان قریب به اتفاق کارشناسان، الگوی اصلی تشکیل بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی)، بسیج جمهوری اسلامی ایران بود. نیرویی که در جریان هشت سال دفاع مقدس همچون چلّه‌ای از کمان رها شده، معادلات نبرد را به شکلی خارق‌العاده تغییر داد.