نابسامانی اوضاع عربستان در حوزه بین‌الملل/ ما باید از عربستان شناخت واقعی و عینی داشته باشیم/ برگزاری اجلاس در منطقه توسط عربستان از سر استیصال است
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری
میزان، همایش یک روزه «تحلیل تحولات اخیر در عربستان، علل و پیامدها» امروز با حضور دکتر سید محمد حسینی استاد دانشگاه و سفیر سابق ایران در عربستان سعودی، اساتید و معاونین دانشگاه، اعضای هیئت علمی و جمعی از دانشجویان در سالن اجتماعات شهید بهشتی دانشگاه علوم قضایی برگزار شد.
سفیر سابق ایران درعربستان سعودی با اشاره به اینکه مباحث عربستان از خطیرترین و مهم‌ترین پدیده منطقه است که مستقیم با امنیت ملی ما ارتباط دارد، گفت: صحبت کردن ازعربستان ابعاد بسیار گسترده دارد و در جنبه‌های مختلف می‌شود در مورد آن صحبت کرد.
عربستان یک معادله غیر قابل اجتناب همیشه در صحنه سیاسی و بین المللی حضور دارد
حسینی با طرح این سؤال که چرا تغییرات درعربستان شروع شده و علل و پیامد‌های آن برای ایران چیست؟ گفت: از زمان دولت جدید عربستان از دوران ملک عبدالعزیز ما با عربستان حالت رقابت یا تنش داشتیم و این یک واقعیت تاریخی بوده است، عربستان به عنوان یک معادله غیر قابل اجتناب و واقعیتی همیشه در صحنه سیاسی، منطقه‌ای و بین المللی حضور دارد.
وی بیان داشت: ایران و عربستان به عنوان دو قدرت بزرگ که همیشه در تحولات منطقه نقش آفرین بوده‌اند شناخته شده است که پیامد هر گونه تحولات داخلی در عربستان چه در سطح داخلی و چه در سطح منطقه‌ای و بین المللی برای کشور ما نیز بوده است.
هیچ موضوعی به اندازه مسئله عربستان برای امنیت ما خطیر و مهم نبوده است
این استاد دانشگاه افزود: در چند سال گذشته هیچ موضوعی به اندازه مسئله عربستان برای امنیت ما خطیر و مهم نبوده است به عنوان مثال جمهوری اسلامی بعد از یک دوران سخت تحریم‌ها به خاطر اتهامات فعالیت‌های هسته‌ای مذاکرات برجام را شروع کرد و حدود دو سال تلاش گسترده که کل نظام کشور نیز درگیر بود این توافق نامه انجام شد که بعضی می‌گویند یکی از پدیده‌های قابل مطالعه عصر جدید در حقوق بین الملل است، اما همین توافق برجام با شیطنت عربستان امروزه به وضع کاملا نامعلومی افتاده است یا در سوریه، یمن، عراق و لبنان عربستان همیشه عربستان دخالت داشته است.
بسیاری از هزینه‌های گزافی که جمهوری اسلامی می‌پردازد به خاطر شیطنت‌های عربستان است
حسینی تصریح کرد: اگر ما بخواهیم با اروپا فعالیتی را شروع کنیم عامل مخل عربستان است و هر جا می‌رویم دست عربستان قابل مشاهده است بحث عربستان بحث یک کشور نیست بلکه هر کجا می‌بینید تار و پود آن گسترده شده و بسیاری از هزینه‌های گزافی که جمهوری اسلامی می‌پردازد به خاطر شیطنت‌های عربستان است.
وی با اشاره به اینکه شناخت ازعربستان برای ما خیلی مهم است ادامه داد: ما باید شناخت واقعی و عینی داشته باشیم، چون هر حرکت عربستان می‌تواند امنیت و مصالح کشور ما را دچار مشکل کند.
سفیر سابق ایران در عربستان سعودی در ادامه سخنرانی خود گفت: خیلی از مواردی که بیان می‌شود بر اساس گمان و فکت‌های موجود است، اما بسیاری از معادله‌ها می‌تواند حادث شود به طوری که هیچ کس در ۵ الی ۶ سال گذشته تشکیل داعش را پیش بینی نمی‌کرد که این نشان می‌دهد ما در مقام بیان قطعیت نیستیم و در حوزه روابط بین الملل قطعیتی و جود ندارد، زیرا بازیگران متعدد و متغیر‌ها زیاد هستند.
حسینی با اشاره به اینکه عربستان یک چهره دو وجهی دارد، گفت: عربستان یک چهره رو به رو و یک چهره پشت سر دارد و بخشی از مشکلات ما در فهم عربستان به خاطر این است که یک چهره آن را می‌بینیم و آن چهره‌ای است که در عموم مردم به عنوان یک کشور عقب مانده، قبیله‌ای، عشیره‌ای و با نظام مستبد شکل گرفته است.
وی ادامه داد: البته چهره مستبد درست است چرا که عربستان جزو معدود نظام‌هایی است که هنوز بر اساس پادشاهی مطلقه اداره می‌شود و تمام قدرت و ثروت در دست خاندان پادشاهی است و هیچ کسی خارج از این نمی‌تواند وارد دایره قدرت بشود.
این استاد دانشگاه بیان کرد: عربستان سعودی تنها کشوری است که در طول تاریخ به نام خانواده اسم گذاری شده است و بخشی از این چهره پادشاهی مطلقه با همه عناصر قدرت و ثروت است که با درآمدی کلان از نفت و ... در دست او تجمیع شده است و توانسته جامعه را نگه دارد، اما در کنار این جامعه سنتی خیلی از آداب و رسوم مردم عربستان متعلق به دوران جاهلیت است و هنوز هم سعودی‌ها به دوران جاهلیت خود می‌بالند.
سفیر سابق ایران در عربستان سعودی، با طرح این سوال که آیا این چهره همه چهره عربستان است، پاسخ داد: خیر؛ عربستان هم مثل هر جامعه‌ای در دوران مدرنیته و ارتباطات اجتماعی خود تغییراتی را طی می‌کند که فهم آن برای ما خیلی مهم است چرا که از عربستان همیشه یک چهره جامعه سنتی و عقب مانده متصور بودیم، اما واقعیت این است که در کنار آن چهره دیگری هم وجود دارد چهره‌ای که در دوران جدید شکل می‌گیرد و آقای محمد بن سلمان بر این اساس بخشی از تغییرات را شروع کرده که جامعه عربستان نیز آن راهضم کرده است.
حسینی با اشاره به اینکه اگر عربستان در چند حوزه تغییرات ایجاد نکند در آینده با بحران اجتماعی روبرو خواهد شد، گفت: بخشی از این تغییرات در چشم انداز ۲۰۳۰ بیان شده است، از جمله بحث حقوق زنان چرا که عربستان جامعه کاملا سنتی است و زنان شهروند درجه دو تلقی می‌شدند، اما امروزه با توجه به وضعیت رفاهی و شیوه ارتباطی زنان با سیر مطالبات جدیدی روبرو هستند .
وی افزود: بر اساس آمار موجود از ۲۲ کشورعربی در زمینه حقوق زنان عربستان رتبه بیست ودوم و در اشل جهانی از ۲۴ کشور رتبه ۱۳۰ را داراست همچنین در حوزه تحصیلات ۵۵ درصد فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها را زنان تشکیل می‌دهند و این یعنی مطالبات بعد از این شروع خواهد شد.
این استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه در حوزه جوانان امروز ۷۰ درصد جمعیت عربستان زیر ۳۰ سال هستند، گفت: از نظر تغییرات آ‌موزشی جمیعت عربستان از ۴ الی ۵ میلیون در سال ۱۹۵۰ میلادی به ۲۹ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ رسیده است و کشوری که تقریبا دانشگاه نداشت امروزه بالغ بر ۱ میلیون دانشجو دارد.
اگر عربستان نتواند چهره سنتی و مدرنیته خود را به هم نزدیک کند دچار چالش خواهد شد
حسینی خاطرنشان کرد: جامعه عربستان در حال حاضر کاملاً درگیر ارتباطات شده است و از هر آنچه در دنیا می‌گذرد باخبر است و اگر عربستان نتواند متناسب با جامعه‌ای که به تدریج رشد می‌کند این دو چهره سنتی و مدرنیته را به هم نزدیک کند به بحران خواهد رسید.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در برنامه ۲۰۳۰ عربستان به مطالبات اجتماعی توجه کرده، اما به مطالبات سیاسی توجه نشده است افزود: آیا عربستان می‌تواند با ساختار سنتی و پادشاهی شاهد نظام مشروطه باشد؟ اگر بگوییم نه؛ پس مطالبات اجتماعی به حوزه سیاسی سرریز می‌شود و در آینده دچار چالش خواهد شد.
سفیر سابق ایران در عربستان سعودی با اشاره به ساختار سیاسی عربستان گفت: امروز برای اولین بار است که یکی از نوه‌ها به عنوان ولیعهد انتخاب شده که نشان می‌دهد تحولی در ساختار سیاسی ایجاد شده است که شاید در گذشته قابل پیش‌بینی نبود، اما این مسئله را جامعه عربستان و نخبگان آن هضم کرده‌اند.
اوضاع عربستان در حوزه بین‌الملل نابسامان است
حسینی گفت: اما مسئله اینجاست که آقای محمدبن سلمان اگر اتفاق خاصی نیفتند پادشاه آینده است و تغییرات داخلی را شروع کرده که تا به حال مخالفان زیادی نداشته است و این نشان می‌دهد که زیرکانه با تیم فکری خود عمل می‌کند، اما در حوزه بین‌الملل وضعیت آقای محمد بن‌سلمان و متعاقباً عربستان دچار نابسامانی است چرا که هرجا دنبال موفقیت بوده‌اند به شکست رسیده‌اند، به‌عنوان مثال در یمن، سوریه، عراق عربستان نتوانسته موفق عمل کند و به بن‌بست رسیده است.
وی در ادامه سخنرانی خود در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم قضایی افزود: در حال حاضر محمدبن سلمان می‌گوید من در داخل کشور موفق شده‌ام، اما اگر نتوانم در حوزه منطقه‌ای دستاوردی داشته باشم در ابتدای کار برای من مشروعیت زدا خواهد بود و در حال حاضر عربستان به دنبال حلقه ضعیفی است تا بتواند نفوذ کند که بر این اساس در لبنان فعال شده است، اما می‌داند کاری از او برنمی‌آید چرا که حزب‌الله در تمام جامعه نفوذ پیدا کرده است.
برگزاری اجلاس در منطقه توسط عربستان از سر استیصال است
این استاد دانشگاه تصریح کرد: عربستان در اقدامی دیگر دو روز پیش در کشور مصر اجلاسی برگزار کرد که بیشتر شبیه نمایش بود و ۵ وزیر خارجه لبنان، عراق، الجزایر، قطر، سودان حضور نداشتند، البته نباید تحولات را دست کم بگیریم، اما اینگونه اجلاس‌ها از سر استیصال است چرا که آقای محمدبن سلمان نیاز دارد یک جایی به موفقیت برسد و در داخل عربستان از لحاظ پادشاهی به موفقیت نسبی رسیده است، اما از لحاظ منطقه‌ای هیچ چیز در دست ندارد.
حسینی ادامه داد: عربستانی که روزی در سوریه، عراق، لبنان و یمن نفوذ و رابطه خوبی داشت در حال حاضر همه را از دست داده و دیگر هیچ کشور قابل اتکایی ندارد، امروزه محمدبن سلمان نیاز دارد یک دستاوردی در منطقه داشته باشد بنابراین امکان اینکه تحرکاتی در منطقه به وجود آید وجود دارد و اگر نتواند موفق به این کار شود در داخل عربستان با مشکل روبرو خواهد شد و کل مشروعیت او زیر سؤال خواهد رفت.
وی با تأکید براینکه امید محمدبن سلمان در حال حاضر به ترامپ و تیم او است افزود: او خیلی برای این موضوع سرمایه‌گذاری کرده و این موضوع در اولین ملاقات ترامپ در ریاض قابل مشاهده است، ۳۵۰ میلیارد دلار خرید تسلیحاتی برای ترامپ که شعار او اشتغال است جای سوال دارد؛ و بیانگر آن است که شاهزاده عربستانی دنبال گرفتن امتیاز برای خود است.
آمریکایی‌ها در بحث کلان به کمک سعودی‌ها نخواهند آمد
سفیر سابق ایران در عربستان سعودی گفت:، اما آمریکایی‌ها در بحث کلان به کمک سعودی‌ها نخواهند آمد چرا که ترامپ می‌داند جنگ یعنی چه؟ آمریکایی‌ها در منطقه میزان خرید تسهیلات را بالا می‌برند، فضا را ناامن و تحریک می‌کنند و کشور‌ها را وادار به جنگ می‌کنند چرا که این وضعیت برای آنان بهترین وضعیت است، اما این موارد چیزی برای عربستان نخواهد داشت به‌عنوان مثال آمریکا در بحث عربستان، سوریه و لبنان موضع کاملاً مشخصی نشان داد و عربستان به موقع خواهد دید آمریکا با او نیست.
حسینی ضمن اشاره به اینکه ما در آینده شاهد تحولاتی در منطقه خواهیم بود که فعلاً کلید آن در لبنان زده شده است، گفت: بدبینانه‌ترین حالت ممکن طراحی و وقوع جنگ ۳۳ روزه است و عربستان تا زمانی که مطمئن نشود کشور‌هایی مثل اسرائیل و آمریکا کمک نخواهند کرد وارد بازی نمی‌شود و بهترین حالت نمایش‌های قدرت همچون نشست اتحادیه عرب و غیره است.
وی ادامه داد:، اما اینکه منجر به تحول اساسی یا جنگ شود به اعتقاد من امکان‌پذیر نیست، اما جنگ نیابتی را توسعه می‌دهند تا پادشاهی محمدبن سلمان و بعد از آن عربستان مجبور است واقعیت‌های منطقه را بپذیرد که تا آن زمان باید توجه و دقت داشته باشیم.