اصلی‌ترین دلیل اطاله دادرسی کمبود نیروی انسانی در دستگاه قضایی است /فرهنگ استفاده از وکیل باید نهادینه شود/دستگاه قضایی میراث دار مشکلاتی است که هیچ نقشی در شکل گیری آنها نداشته است
به گزارش گروه حقوقی و قضایی ، به نقل از اداره کل روابط عمومی قوه قضاییه، آیت الله آملی لاریجانی در جلسه مسئولان عالی قضایی با تسلیت فرا رسیدن ایام اربعین حسینی (ع)، تصریح کرد: با اینکه تصاویر منعکس شده در صدا و سیما از عزیمت مردم به کربلای معلی تنها بخش کوچکی از این حرکت عظیم مردمی را به نمایش می‌گذارد، اما همین مقدار هم بسیار عجیب و تاثیرگذار است. در این تصاویر می‌بینیم افراد مختلف از سنین گوناگون با عزم و اراده‌ای راسخ در این مسیر قدم بر می‌دارند و کسانی که شاید در شرایط عادی پیمودن چنین راهی برایشان بسیار سخت باشد، با اشتیاق این مسیر طولانی را طی می‌کنند. امیدواریم این قدم‌ها محل تجلی عنایات ائمه اطهار (ع) و حضرت حق تعالی باشد و بیش از پیش موجب تنویر قلوب شیعیان و محبان اهل بیت (ع) شود.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه چنین حرکت‌های معنوی و عظیمی باعث آشکارتر شدن راه صحیح ائمه برای مردم در اقصی نقاط دنیا می‌شود و مطمئنیم که بیش از پیش مشتاقان زیادی را از سراسر جهان به این مسیر جذب می‌کند، خاطرنشان کرد: ان شاء الله با ظهور قائم آل محمد (عج) انتقام حقیقی از کسانی که در طول تاریخ جنایاتی را خصوصاً در مورد ائمه معصومین (ع) روا داشته اند، گرفته خواهد شد.
غیورمردان ایران انتقام شهادت 8 مرزبان را خواهند گرفت
آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با تسلیت شهادت ۸ تن از مرزبانان غیور کشورمان در منطقه مرزی چالدران در استان آذربایجان غربی به خانواده‌ها و بازماندگان این عزیزان، تاکید کرد: دشمنان جمهوری اسلامی مطمئن باشند که غیورمردان ایران، انتقام خون این جوانان را که مظلومانه به شهادت رسیدند، خواهند گرفت. تاکنون نیز بار‌ها ضربات سختی بابت این قبیل اقدامات ایذایی متحمل شده اند و قطعاً این بار نیز در پس این حرکت ناجوانمردانه، مجازات سخت جوانان کشورمان نهفته است و دشمنان نتیجه این اقدام خود را خواهند دید.
رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنان خود با قدردانی از همه شرکت کنندگان در راهپیمایی شکوهمند ۱۳ آبان بویژه دانش آموزان و دانشجویان، اظهار کرد: باید استکبارستیزی را زنده نگه داریم تا دشمن ما بداند که ملت ایران بیدار است. رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند: نوجوانانی داریم که تحلیلشان از بسیاری افراد مسن‌تر دقیقتر است و این برای همه ما مایه مباهات خواهد بود. امیدواریم با این سطح از بصیرت، فهم، تلاش، شور و نشاط، آینده‌ای روشن و متعالی در انتظار این نوجوانان و ملت عزیزمان باشد.
آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با تاکید بر ضرورت شناخت دشمنان و پیش بینی ترفند‌های آنها تصریح کرد: در طول تاریخ انقلاب و همچنین در تاریخ سرزمین‌های دیگر مشاهده می‌کنیم که هرکجا دشمنان شناخته شده اند و ترفندهایشان پیش بینی شده، پیروزی به دست آمده است.
مردم ما باید تبلیغات دشمن و ساختارهای تاثیرگذار آنها را بشناسند
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه مردم باید مراقب اقدامات فرینده دشمنان باشند، افزود: امروز اختاپوس رسانه‌ای غرب خصوصاً آمریکایی‌ها در کل دنیا اثرگذار است و سرمایه‌های عظیمی را برای تاثیرگذاری در دنیا به کار می‌بندند. بر همین اساس مردم عزیز ما باید تبلیغات دشمن و ساختارهای تاثیرگذار آنها را بشناسند.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی همواره محل دشمنی دشمنان متعدد در منطقه و جهان خصوصاً از سوی آمریکا بوده است، اظهار کرد: امروز دشمن مسلح‌تر به میدان آمده است و بویژه با در دست گرفتن فضای مجازی قصد براندازی نرم دارد. مقامات آمریکایی به صراحت سخن از تغییر نظام ایران به میان می‌آورند و از روی حماقت، ملت ایران را با این سابقه عظیم تمدنی و فرهنگی، تروریست می‌خوانند. دقیقاً اینجاست که مردم ما باید توجه داشته باشند که رسانه‌های بیگانه درصدد تفرقه افکنی و براندازی هستند تا مردم از آرمان‌های خود دست بکشند و اهداف انقلاب را تغییر دهند.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به برخی فضاسازی‌های رسانه‌ای از سوی دستگاه‌های تبلیغاتی دشمن، از صدا و سیما به دلیل پخش برخی مستند‌های روشنگرانه در این زمینه قدردانی کرد و گفت: گرچه به دلیل مشغله‌های کاری غالباً از تماشای برنامه‌های صدا و سیما (غیر از اخبار) محروم هستم، اما پاره‌ای از برنامه‌ها را که موفق به تماشای آنها شدم، ارزشمند یافتم. از جمله این آثار، مستندی راجع به تبلیغات و پروپاگاندا بود. همچنین مستندی درباره تحقیقات جنسی در غرب دیدم که نشان می‌داد پشت این فعالیت‌های تحقیقاتی گروه‌های بسیار ثروتمندی هستند که اهداف خاصّی را دنبال می‌کنند.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه اقدامات غرب در بعضی نقاط دنیا تاثیرگذار بوده است، تصریح کرد: خوشبختانه غرب در جمهوری اسلامی موفق به پیاده سازی اهداف خود نبوده و به تعبیر مقام معظم رهبری، هیچ غلطی نتوانسته بکند. شاید بتوان گفت که یکی از مهمترین عوامل پیروزی و مقاومت ما در برابر توطئه‌های دشمن، همین توجه به اهل بیت (ع) و ارزش‌های شیعه و ائمه معصومین (ع) است که متقابلاً عنایات ائمه اطهار (ع) و خداوند متعال را در پی دارد و ما باید قدردان این نعمت بزرگ باشیم و بر بصیرت خود بیافزاییم.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه خطرِ دشمنِ در کمین را باید همیشه مدّ نظر داشت، اظهار کرد: سیلی اخیر جمهوری اسلامی به صورت آمریکا و اذناب منطقه‌ای آن برایشان بسیار گران تمام شده است، زیرا می‌بینند که صد‌ها میلیارد دلار برای جنگ افروزی در منطقه هزینه کرده اند و فایده‌ای برایشان نداشته است. امروز جمهوری اسلامی دارای چنان اقتداری در منطقه است که هرگز تصور آن را هم نمی‌کردند لذا هر روز به دنبال جنجال و برنامه‌ای جدید هستند چنانکه در روز‌های اخیر تحرکات عربستان و همچنین استعفای نخست وزیر لبنان را شاهد بوده‌ایم که طبیعتاً نتیجه طراحی‌های پشت پرده آنان است.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به پیروزی‌های جبهه مقاومت در منطقه، این پیروزی‌ها را به ملت و دولت عراق و سوریه تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که با بصیرت، دشمن شناسی و اتکال به خدا در کنار اخلاص و درایت، پیروزی قطعی از آن مردم منطقه خواهد بود و ان شاء الله شر داعش به زودی کنده خواهد شد.
موضوع «اطاله دادرسی»؛ یکی از مشکلات اساسی دستگاه قضایی و مراجعه کنندگان
رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع «اطاله دادرسی» به عنوان یکی از مشکلات اساسی دستگاه قضایی و مراجعه کنندگان، تصریح کرد: برخی گمان می‌کنند که دستگاه قضایی بحث اطاله دادرسی و طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌ها در محاکم را رها کرده است. این در حالی است که این موضوع از سال‌ها قبل کاملاً مورد توجه مسئولان قضایی است و در دوره تصدی اینجانب نیز با تاسیس معاونت راهبردی و همکاری معاونت‌های دیگر تلاش‌های بسیار خوبی برای ریشه یابی و حل این معضل صورت گرفت است.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: بر اساس اعلام مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، با در نظر گرفتن ۱۵ میلیون پرونده موجودی در دستگاه قضایی، متوسط زمان رسیدگی به هر پرونده بین ۹۰ تا ۱۰۰ روز محاسبه شده است که البته با توجه به اینکه بسیاری از پرونده‌ها در مرحله دادسرا یا در محاکم بدوی مختومه می‌شوند، طبیعتاً با کسر اینگونه پرونده ها، در مورد پرونده‌های در حال رسیدگی، این متوسط زمانی افزایش خواهد یافت.
رئیس قوه قضاییه اولین و اصلی‌ترین دلیل اطاله دادرسی را کمبود نیروی انسانی در دستگاه قضایی برشمرد و خاطرنشان کرد: این موضوع را به طور مکرر در طول سال‌های متمادی با دولت‌ها و مجالس در میان گذاشته ایم، اما متاسفانه مقاومت عجیبی در برابر تامین نیروی انسانی قوه قضاییه وجود دارد و واقعا در چنین شرایطی نمی‌توان از دستگاه قضایی انتظار معجزه داشت. وقتی تعداد پرونده‌ها افزایش داشته، اما متناسب با آن شاهد افزایش نیروی انسانی نیستیم، افزایش زمان رسیدگی به پرونده‌ها طبیعی خواهد بود.
آیت الله آملی لاریجانی گفت: امروز چه در محاکم و دادسرا‌ها و چه در سایر نهاد‌های قضایی نظیر دیوان عدالت اداری، دیوان عالی کشور و دادسرای دیوان عالی، بسیاری از قضات شریف ما خارج از ساعات کاری هم مشغول به بررسی پرونده‌ها هستند.
جذب بیش از ۴۰۰۰ قاضی به سیستم قضایی طی ۸ سال
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه بدون همکاری دولت و مجلس برای جذب قاضی و کارمند در دستگاه قضایی حل مشکل اطاله دادرسی ممکن نخواهد بود، خاطر نشان کرد: ما برای جذب سالانه ۸۰۰ قاضی که در قانون پیش بینی شده است، طی سنوات مختلف به معنای دقیق کلمه جنگیده ایم. حتی در چند نوبت از مقام معظم رهبری برای حل این مشکل استعانت خواستیم، زیرا دولت‌ها و مجلس همکاری لازم را نمی‌کردند البته در حال حاضر مجلس محترم همکاری بسیار خوبی در این زمینه دارد. بر اساس همین پیگیری‌ها توانستیم طی ۸ سال بیش از ۴۰۰۰ قاضی به سیستم قضایی اضافه کنیم و امروز ۱۱ هزار قاضی مشغول به فعالیت هستند که البته طی این سال‌ها ۲۰۰۰ قاضی نیز بازنشسته یا به دلیل برخی تخلفات از دستگاه قضایی منفصل شده اند.
آیت الله آملی لاریجانی با اعلام آمادگی دستگاه قضایی برای هر گونه اقدام در جهت جذب و آموزش قضات و کارمندان قضایی و همکاری برای رفع این کمبود، اظهار کرد: یکی دیگر از مهمترین دلایل اطاله دادرسی، تعداد بالای پرونده هاست. حسب برخی گزارش‌ها در بعضی از کشور‌های غربی یک قاضی در طول روز تنها به یک پرونده رسیدگی می‌کند، اما این آمار در کشور ما به روزانه بین ۵ تا ۷ پرونده نیز می‌رسد. در چنین شرایطی واضح است که با وارد آمدن فشار به قاضی و عدم فرصت برای دقت لازم در رسیدگی به پرونده مشکلاتی به وجود خواهد آمد.
شاهد سرریز سهل انگاری سایر دستگاه‌ها به قوه قضاییه هستیم
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه کثرت پرونده‌ها دلایل متعددی دارد، افزود: بعضا مطرح می‌شود چرا قوه قضاییه در جهت پیشگیری از جرایم و شکل گیری دعاوی کاری انجام نمی‌دهد. نباید فراموش کرد که جرایم و دعاوی از بیرون قوه قضاییه وارد می‌شوند و در بسیاری از موارد می‌بینیم که وقتی یک دستگاه اجرایی کار خود را درست انجام نمی‌دهد، جرایم و دعاوی حقوقی زیادی شکل می‌گیرد و در واقع شاهد سرریز سهل انگاری سایر دستگاه‌ها به قوه قضاییه هستیم.
آیت الله آملی لاریجانی با تاکید بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌ها با قوه قضاییه در مقوله پیشگیری از وقوع جرم و شکل گیری پرونده‌ها و دعاوی حقوقی خاطر نشان کرد: به عنوان مثال در اثر عدم نظارت کافی بر موسسات مالی، مردم دچار گرفتاری‌های فراوان می‌شوند و همه این موارد به شکل پرونده وارد دستگاه قضایی می‌شود. در واقع ما میراث دار مشکلاتی هستیم که هیچ نقشی در شکل گیری آنها نداشته ایم.
یکی از مهمترین دلایل کثرت پرونده‌ها عدم آگاهی مردم از کیفیت تنظیم قرارداد‌ها و روابط حقوقی خود است
رئیس قوه قضاییه در ادامه تاکید کرد: یکی از مهمترین دلایل کثرت پرونده‌ها عدم آگاهی مردم از کیفیت تنظیم قرارداد‌ها و روابط حقوقی خود است که در این زمینه باید فرهنگ استفاده از وکیل نهادینه شود و مردم با انجام مشورت با یک وکیل یا حقوقدان قابل اطمینان، سطح کیفی قرارداد‌ها یا سایر مسائل حقوقی خود را ارتقا دهند تا شاهد شکل گیری بسیاری از پرونده‌ها و وقوع بسیاری از جرایم نباشیم.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: بسیاری اوقات نیز وکلا از عدم اعتنای دستگاه قضایی گلایه دارند. البته گاهی برخی رفتار‌ها نیز از تعداد معدودی وکلا سرمی زند که قابل توجیه نیست، اما نهایتاً قوه قضاییه باید وکلای دادگستری را از خود بداند، زیرا ما معتقدیم که وکیل خوب به از بین رفتن منشاء بسیاری از دعاوی، جرایم و تشکیل پرونده‌ها و همچنین ارتقای سطح رسیدگی‌ها کمک زیادی می‌کند. در مجموع رابطه معقول، منطقی و صحیحی باید بین وکلا و دستگاه قضایی ایجاد شود تا هم وکلا بتوانند به خوبی دفاع کنند و هم دستگاه قضایی بتواند قضاوت عادلانه‌ای در پرونده‌ها داشته باشد.
رئیس قوه قضاییه در پایان تاکید کرد: اقتضای تعامل منطقی دستگاه قضایی با وکلای محترم این است که وکلا نیز ارزش‌های لازم اخلاقی، انسانی و اسلامی را رعایت کنند و هدفشان تنها احقاق حق باشد.
بر اساس این گزارش، ادامه بحث و بررسی پیرامون اصلاح موادی از قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و همچنین بحث و بررسی پیرامون قانون اخیرالتصویب مبارزه با مواد مخدر در دستور کار امروز مسئولان عالی قضایی قرار داشت.