چگونه باید با کارشکنی‌های آمریکا مقابله کرد؟/ زمان به میدان آمدن/ همه‌پرسی اقلیم کردستان در بن‌بست کامل/ جشن پیروزی نزدیک است
به گزارش خبرنگار گروه فضای مجازی ، در یادداشت روزنامه حمایت به قلم محمدحسن قدیری ابیانه می خوانید: درحالی‌که «استفان دی میستورا»، نماینده ویژه سازمان ملل سه هفته پیش از «احتمال» شکست داعش در سوریه خبر داده بود، سرلشکر «قاسم سلیمانی»، فرمانده پرافتخار سپاه قدس به‌تازگی اعلام کرد که این گروه تروریستی – تکفیری کمتر از دو ماه دیگر با نابودی کامل در عراق و سوریه فاصله دارد و توطئه مشترک جبهه عبری، غربی، عربی به سقوط در دره هزیمت بسیار نزدیک شده است. اکنون‌که ناقوس مرگ اجیرشدگان تروریست نظام سلطه در منطقه به صدا درآمده است، لازم است که روند شکل‌گیری این گروه تروریستی را از شش سال پیش تاکنون به‌اختصار مرور کنیم و موقعیت به‌شدت متزلزل کنونی داعش را مورد واکاوی قرار دهیم. ماجرا ازآنجا آغاز شد که وزارت جنگ آمریکا و «هنری کیسینجر»، وزیر اسبق وزارت خارجه این کشور پیش‌بینی کرده بودند که رژیم صهیونیستی تا سال 2025 مضمحل خواهد شد و علت آن را نیز سیل مهاجرت معکوس صهیونیست‌ها از سرزمین های اشغالی ذکر کرده بودند. ضمن اینکه ارتش رژیم صهیونیستی، مبنای اعتماد و امید به آینده در نزد مهاجران اشغالگر بود ولی این ارتش پوشالی که زیر چتر گسترده حمایتی آمریکا قرار دارد و ادعا دارند که قوی‌ترین مجموعه نظامی درغرب آسیاست، به‌شدت و به‌کرات، در مقابل حزب‌الله لبنان و جنبش مقاومت حماس شکست خورد. به‌این‌ترتیب، اسطوره شکست‌ناپذیری این ارتش در ذهن صهیونیست‌ها فروپاشید و لذا امید آنها در ادامه اشغالگری با یأس و سرخوردگی مواجه شد. همین دلیل کافی بود که پیش‌بینی اضمحلال رژیم جعلی اسرائیل توسط حامیان پر و پا قرص آنها شکل بگیرد.
کوکِ ساز «برجام۲» در نیویورک!
محمد‌حسین محترم در یادداشت روزنامه کیهان نوشت: اوایل شهریور؛ خبر کوتاه و سربسته بود: رئیس‌جمهور فرانسه از حفظ برجام با هدف بنا کردن توافقی جدید بر آن سخن گفت و سخنگوی وزارت خارجه این کشور هم در تفسیر آن تاکید کرد منظور امانوئل ماکرون مذاکره مجدد برای رسیدن به توافق «مکمل برجام» درباره قدرت دفاعی به ویژه موشکی ایران است. در تحلیلی با عنوان «بازی خطرناک برجام 2» برای اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف، نسبت به زیاده‌خواهی‌های آمریکا و سوءاستفاده این کشور از خلل و فرج برجام با فشار بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادیم و تاکید کردیم علاج واقعه قبل از وقوع، عقلانیت سیاسی است. اما جماعت برجامیان و داعیه‌داران اصلاح‌طلبی طرفدار دولت انگار که از افشای این خبر بهت زده شده بودند، سراسیمه به تکذیب و تحریف اصل خبر پرداختند و در صفحه نخست روزنامه‌ها و سایت‌های خود با عنوان «تحلیل غلط از ترجمه غلط»! تلاش کردند آنچه که قرار است با این خبر رخ دهد، از مخاطبان خود پنهان کنند، تا جایی که این جماعت با زدن اتهام ، به نیابت از سفارت فرانسه نوشتند رئیس‌جمهور فرانسه چنین سخنی نگفته است! هرچند در مطلب «هم ترجمه درست بود و هم تحلیل» مستنداً به این مسموم سازی فضای رسانه‌ای و گاف بزرگ رسانه‌ای اصلاح‌طلبان پاسخ داده شد، اما آنچه که در چند روز گذشته در سازمان ملل گذشت مهر تأییدی هم بر اصل خبر «مکمل برجام» و هم بر تحلیل «بازی خطرناک برجام2» بود و هماهنگی کامل فرانسه با آمریکا و رژیم صهیونیستی را در زمینه‌سازی برای«مکمل برجام» به نمایش گذاشت.
ایران قدرتمند‌تر از همیشه
در یادداشت روزنامه جام جم به قلم امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان می خوانید: دفاع مقدس گنجینه‌ای ارزشمند و عبرت‌آموز برای تاریخ امروز و فردای کشور است و هفته دفاع مقدس، فرصتی برای نشان دادن بخشی از اقتدار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بویژه ارتش به مردم است. در عین حال می‌توان تقارن هفته دفاع مقدس با ماه محرم را نیز فرصتی مناسب برای تبیین فرهنگ ایثار و شهادت و فرهنگ عاشورا به نسل‌های جدید انقلاب اسلامی عنوان کرد. امروز ما علاوه بر تجربه هشت سال جنگ تحمیلی، جنگ اول و دوم خلیج فارس و جنگ افغانستان را رصد کرده و با بهره‌گیری از این آموخته‌ها، آمادگی حضور در شرایط نابرابر را داریم. اقتدار نیروهای مسلح کشور در مقایسه با سال‌های دفاع مقدس بسیار بالاتر است و این اقتدار سبب شده تا حضور بیگانگان هیچ تاثیری در امنیت کشور نداشته باشد. مقاومت، پایداری و صلابت مردم ایران در هشت سال دفاع مقدس تحت فرماندهی هوشمندانه و مدیریت حکیمانه حضرت امام (ره) روند جنگ تحمیلی و واقعیات صحنه نبرد را به گونه‌ای ترسیم کرد که دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نه تنها دسترسی به اهداف خود را با شکست مواجه می‌دیدند که تلاش همه‌جانبه‌ای را برای نجات صدام و جلوگیری از فروپاشی رژیم بعث در دستور کار قرار دادند.
خبرگان رهبری و مطالبه‌گری از مسئولان
در یادداشتی که سید عبدالله متولیان در روزنامه جوان نوشته است، می خوانید: فرمایشات مقام معظم رهبری در جمع رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری واجد نکات جدید و بدیعی بود که اعضای خبرگان رهبری را در جایگاه و اندازه‌های واقعی خود به مطالبه‌گری از قوای سه‌گانه نظام فرامی‌خواند. حضرت امام خامنه‌ای با تأکید بر ضرورت اداره کشور به صورت انقلابی توسط قوای سه‌گانه، مجلس خبرگان رهبری را در جایگاه نظارت و مطالبه‌گری از نحوه اداره انقلابی کشور به تشکیل یک هیئت اندیشه‌ورز کلان‌نگر فراخواندند. از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای، هیئت اندیشه‌ورز خبرگان رهبری بر اساس رسالت و جایگاه خود دو وظیفه را به عهده خواهد داشت: بررسی و ارزیابی پیشرفت‌ها یا پسرفت‌ها در مسیر حرکت به سمت اهداف انقلاب اسلامی. مطالبه‌گری از دستگاه‌های مسئول در قوای سه‌گانه بر اساس ارزیابی صورت پذیرفته از عملکرد آن دستگاه. ضرورت تشکیل یک هیئت اندیشه‌ورزِ دارای نگاه کلان متضمن چند نکته اساسی و بسیار مهم است: نقش و جایگاه خبرگان رهبری در جایگاه مطالبه‌گری از مسئولان نظام در قوای سه‌گانه. انحرافات احتمالی دستگاه‌های مسئول از مسیر اهداف انقلاب اسلامی. تقویت عنصر نظارت بر عملکرد مسئولان کشور. هم‌افزایی در سطوح عالی کشور برای حرکت انقلابی در مسیر اهداف انقلاب اسلامی. مأیوس کردن دشمن و خنثی‌سازی تلاش‌های صورت پذیرفته در جهت ایجاد انحراف در مسیر اهداف انقلاب اسلامی. نقش خبرگان رهبری (استمداد از خبرگان رهبری) در کمک به رهبری نظام در صیانت از اهداف انقلابی نظام. پیش از این نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها و بارها به مناسبت‌های مختلف نسبت به تلاش برای تحریف انقلاب و نظام از مسیر اندیشه‌های ناب حضرت امام خمینی سلام‌الله علیه هشدار داده و نخبگان، دانشجویان، اصحاب قلم، روحانیون و... و مردم را به نظارت بر عملکرد مسئولان و مقابله با خطر انحراف نظام از مسیر انقلابی‌گری به صورت آتش به اختیار فراخوانده بودند. اینک مجلس خبرگان رهبری با ایجاد یک هیئت اندیشه‌ورز نه در جایگاه توصیه بلکه در جایگاه مطالبه‌گری، مسئولان کشور را به صیانت از اهداف انقلابی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فرا خواهد خواند.
آموزش و پرورش، اولویت نخست
در یادداشت روزنامه جمهوری اسلامی می خوانید: دیروز با نواخته شدن زنگ مدارس در سراسر کشور میلیون‌ها دانش آموز با عشق و امید به آینده، سال تحصیلی جدید را آغاز کردند. این بزرگترین تحول فرهنگی فراگیر در سراسر کشور است که تقریباً تمامی خانواده‌ها را با فضای جدید فرهنگی مواجه می‌کند و درس و کتاب را به درون خانواده‌ها می‌برد. از این تحول شگرف باید نهایت بهره گیری ممکن را به عمل آورد و در عین حال با نگاهی عمیق، متمرکز و کارشناسانه به کارنامه نظام آموزشی کشور، به بررسی نقاط قوت و نقاط قابل بهبود مهمترین بخش از خدمات عمومی نظام اجرائی کشور بپردازیم. اگرچه در هر کشوری نظام آموزشی مسئولیت سنگینی تعلیم و تربیت دانش آموزان را برعهده دارد ولی نظام آموزشی ایران به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی یا مسئولیت‌های سنگین‌تری مواجه است که باید دانش آموزان سراسر کشور را با فرهنگ انقلابی و اسلامی آشنا سازد. باید پرسید نظام آموزشی ما تا چه اندازه در انجام این رسالت بزرگ خود توفیق داشته است؟ آنجا که موفقیت بیشتری داشته، رمزگشایی شود که مولفه‌های توانمندی و کارآیی نظام آموزشی از چه علل و عواملی بهره جسته و نمود عینی پیدا کرده است؟ بعلاوه در مواردی که توفیقات حاصله در حد انتظار نبوده، مشکل و نارسائی از کجاست؟ و چگونه می‌توان به جبران مافات پرداخت؟
چگونه باید با کارشکنی های آمریکا مقابله کرد؟
در یادداشت روزنامه خراسان به قلم امیرحسین یزدان پناه می خوانید: حدود یک ماه تا پایان مدتی که ترامپ باید در گزارش 90 روزه خود پای بندی یا عدم پای بندی ایران به توافق هسته ای را تایید کند باقی مانده است. در هفته های اخیر سناریوهای متعددی از سوی آمریکایی ها تشریح شده که با هدف اثرگذاری بر برجام و تحت فشار قرار دادن ایران طراحی شده اند. در کنار این طرح ها، مواضع مقامات آمریکایی نیز بیشتر شده تاجایی که روزی نیست که یک مقام فعلی یا سابق آمریکا درباره برجام اظهارنظر نکند. همه این طرح ها و مواضع یک پیامد عمده دارد و آن این که «جو روانی بازگشت تحریم ها» را علیه ایران سنگین تر می کند تا بانک ها، شرکت ها و فعالان اقتصادی بین المللی قید همکاری با ایران را بزنند. آن هم درباره توافقی که ایران بر سر آن از بخشی از «حق» خود گذشت تا تحریم ها برداشته شود و ایران بتواند از این شرایط منفعت اقتصادی کسب کند. هرچند جسته و گریخته اخیرا شاهد بخشی از این اتفاقات اقتصادی بوده ایم که درجای خود بسیار حائز اهمیت هستند اما کماکان با گذشت 26 ماه از انعقاد توافق هسته ای به نظر می رسد حوزه های اقتصادی و تجاری و بانکی کشور نتوانسته اند متناسب با این مدت گام های اقتصادی کلان و موثر بردارند.
حرکت کور برای فرار از رکود
در یادداشت روزنامه وطن امروز به قلم میثم مهرپور می خوانید: افزایش نرخ بیکاری به 6/12 درصد در بهار 96 و شکستن رکورد بیشترین نرخ بیکاری در 20 فصل اخیر، در کنار منفی شدن اشتغال خالص (افزایش خروجی‌‌های بازار کار نسبت به ورودی‌‌های آن) نشان از بحرانی شدن موضوع بیکاری و ناکامی مطلق دولت روحانی در حوزه اشتغال دارد. دولتی که بر اساس وعده‌‌های اعلامی خود در سال 92 قرار بود چنان رونقی در اقتصاد ایجاد کند که هیچ کس به 45 هزار تومان یارانه نقدی نیازی نداشته باشد. روحانی سال 92 مدعی بود: «ما برای اشتغال یک برنامه جدی خواهیم داشت و من جدی‌‌‌‌‌ترین برنامه اقتصادی‌ام در ماه‌های اول، حل معضل اشتغال است، بویژه برای آنهایی که تحصیلکرده دانشگاه‌ها هستند و وقتی این مشکل حل شد خود به خود ما می‌توانیم دانشجویان تحصیلکرده خارج از کشور را هم به داخل کشور جذب کنیم و استفاده کنیم»! چندی پیش در آخرین روزهای شهریور، مثلث ولی‌الله سیف، محمدباقر نوبخت و علی ربیعی در ردای منجی این وضعیت بحرانی در نشستی مشترک از آغاز طرح پرداخت 30 هزار میلیارد تومانی تسهیلات به تولید در راستای حمایت از بنگاه‌‌های تولیدی و ایجاد اشتغال سخن گفتند. طرحی که بر اساس سخنان این افراد قرار بوده از اول مهرماه در 2 قالب «اشتغال فراگیر» و «اشتغال روستایی» آغاز شود و تا پایان اسفندماه سال جاری بیش از 30 هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخشهای تولیدی کشور پرداخت کند.
دستاورد سفر به نیویورک
مسعود علوی در یادداشت روزنامه رسالت نوشته است: رئیس جمهور کشورمان با هیئت همراه، پنجمین سفر به نیویورک را با موفقیت به انجام رساندند. اگر یک سؤال کلیدی مطرح شود و آن، اینکه دستاورد پنجمین سفر به نیویورک چه بود؟ در دو جمله زیر که توسط رئیس جمهور و وزیر خارجه بیان شده، خلاصه می شود؛ روحانی، رئیس جمهور: «مذاکره با آمریکا اتلاف وقت است»! ظریف، وزیر امور خارجه: «مذاکره با آمریکا فایده ندارد»! آنچه امروز از مذاکره با آمریکا، رئیس جمهور ما دریافته است، رئیس جمهور کره شمالی در اولین دور مذاکرات فهمیده بود. لذا مذاکرات را ترک کرد و رفت دنبال تجهیز کشورش به سلاح اتمی، تا در برابر قلدرمآبی و زورآزمایی هسته ای آمریکا بایستد. «اون» رئیس جمهور کره شمالی گفته بود اگر بنا بر «دیوانه بازی» است، به ترامپ نشان خواهیم داد دیوانگی چیست و دیوانه کیست و چگونه باید او را سر عقل آورد؟ دبیر کل سازمان ملل برای چندمین بار به جهانیان در مورد برخورد هسته ای آمریکا با کره شمالی هشدار داده است و زنگ خطر جهانی را برای این فاجعه به صدا درآورده است. کره ای ها قرار گذاشتند در برابر هر تهدید هسته ای، یک تست اتمی و هیدروژنی انجام دهند و در برابر هر رجزخوانی، یک تست موشکی! ترامپ هر چه فحش و ناسزای دیپلماتیک بود نثار «اون» کرد، اما جهانیان می دانند تمام تقصیرها به گردن «این» یعنی ترامپ می باشد.
«پرسش مهر» گام آغازین حقوق شهروندی
در یادداشت روزنامه ایران می خوانید: سؤال دیروز رئیس جمهوری در آغاز سال تحصیلی جدید واقع‌بینانه و پرمعنا مطرح شده است، بویژه آنکه در دوران ابتدایی و راهنمایی شخصیت دانش‌آموزان در مرحله شکل‌گیری است و ضرورت طرح چنین پرسشی بیش از پیش احساس می‌شد. با این حال در زندگی روزمره نیازمند شهروندانی هستیم که اهل تعامل، مساوات و نقدپذیری باشند. از طرفی زندگی شهری امروز می‌طلبد شهروندان نسبت به یکدیگر احترام متقابل بگذارند، صبور باشند و خودخواهی را از خویش دور کنند؛ بدون این صفات زندگی دشوار و مشکل خواهد شد. لذا برای نیل به این مقصود ما باید شرایط انطباق‌پذیری افراد و توانایی‌های فرهنگی - اجتماعی آنها را افزایش دهیم. حال اگر این دو خصلت در شهروندان نهادینه نشود، با انسان‌هایی مواجه خواهیم شد که قدرت انطباق با جامعه را ندارند و خاصیت نقدپذیری را نیز از دست خواهند داد، اما اگر این دو اتفاق در جامعه محقق شود، ما به شهروندانی صبور و نقدپذیر می‌رسیم که امکان زیست بهتر جمعی را هم برای جامعه به ارمغان خواهد آورد. نیل به این هدف در زمره وظایف وزارت آموزش و پرورش است که در کتاب‌های آموزشی، کار معلم و رفتار معلم باید نمایان باشد. هم‌اکنون مشکل مدارس ما این است که از دوران کودکی به دانش‌آموزان احترام متقابل را به درستی آموزش نمی‌دهند. در حالی که این وزارتخانه 13 میلیون دانش‌آموز و یک میلیون معلم دارد و بخش اعظمی از خانواده‌ها درگیر آن هستند، کمترین توجه به این مقولات در آن دیده می‌شود.
زمان به میدان آمدن
در یادداشت روزنامه شرق نمی خوانید: قرن‌هاست شیعه تلاش مي‌كند از واقعه عاشورا به تناسب زمان‌ها و زمینه‌های زیستی‌اش روشنایی بگیرد و از این توقف، انرژی حرکت به سوی آزادی، عدالت و انسانیت برگیرد. محرم واقعه غم‌انگیز و سترگی است که ظرفیت بازخوانی چندین‌باره را در تاریخ داشته و دارد و اگر به‌درستی فهم می‌شد، جهان تشیع نباید از بعد کمّی- از حیث پیروان - و کیفی – از حیث وضع فرهنگی، اجتماعی و...- در این نقطه‌ای باشد که الان در آن قرار گرفته است. یکی از نمادهای بنیادین و اساسی تشیع، حسین (علیه‌السلام) و محرم است که در سایه‌سار آن چه بسیار حرکت‌ها و جنبش‌های شیعی شکل گرفت و چه فراوان موقعیت‌ها و ظرفیت‌ها ایجاد شد و چه بسیار موقوفات که به نام حسین(ع) و محرم ثبت و چه اماکن – حسینیه‌ها و زینبیه‌ها و... - و مجالسی که برپا شد که برای دیگر بزرگان حتی پیامبر اسلام این‌گونه نبوده است. محرم تنها واقعه‌ای است که به‌راحتی ظرفیت تبدیل‌شدن به یک دهه سوگ را در درازنای تاریخ اسلام و تشیع پیدا کرده و به‌دنبال خویش هویتی تاریخی به تشیع داده است.
همه‌پرسی اقلیم کردستان در بن‌بست کامل
در یادداشت روزنامه آرمان می خوانید: همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق که منجر به جدایی این اقلیم از پیکره عراق خواهد شد، چالش جدیدی است که امنیت عراق و منطقه را تهدید خواهد کرد. این همه‌پرسی با مخالفت جامعه جهانی از جمله کشورهای بزرگ جهان، سازمان ملل، اتحادیه عرب و کشورهای منطقه مواجه شد، اما از آنجایی که آقای مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، درصدد تحقق و اجرایی کردن رویای پدر خود، مرحوم مصطفی بارزانی است، لذا این همه‌پرسی از روز جمعه آغاز شد و به مدت سه روز ادامه خواهد یافت، اما بسیاری از شخصیت‌ها و احزاب سیاسی اقلیم کردستان مخالفت خودشان را با این همه‌پرسی اعلام کرده‌اند. به نظر می‌رسد آقای مسعود بارزانی در این شرایط حساس و با توجه به اینکه دولت مرکزی عراق درصدد پاکسازی کامل این کشور از وجود گروهک‌های تروریستی است، درصدد گرفتن امتیازات بیشتر از دولت مرکزی عراق است. مسعود بارزانی شرط‌هایی برای لغو همه‌پرسی قرار داده است؛ دریافت 30درصد از بودجه کل عراق برای اقلیم کردستان و همچنین پیوستن کرکوک به اقلیم کردستان و فروش نفت کرکوک به خارج جزئی از شرایط مسعود بارزانی است، اما دولت عراق با این شرایط مخالفت کرده است.
مأموریت حساس
در یادداشت روزنامه صبح نو می خوانید: یکی از مأموریت‌های مهمی که رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با اعضای خبرگان رهبری برای این مجلس مطرح و تبیین کردند، ایجاد مرکزی برای اعمال نگاهی کلان و راهبردی به مجموعه انقلاب است که هم گذشته آن را در نسبت با اهداف و آرمان‌های انقلاب بسنجد و هم برای ادامه حرکت انقلاب به تناسب تحولات و مأموریت‌ها، خط مشی گذاری و چاره اندیشی کند. راه ایجاد چنین مرکزی ایجاد یک هیأت اندیشه‌ورز از اشخاص صاحب فکر و اندیشه است که بتواند حرکت انقلاب را درنسبت با اهداف و آرمان‌های آن رصد کرده و میزان دوری یا نزدیکی و یا نقاط انحراف از مسیر انقلاب را معلوم و براساس آن، مجلس خبرگان مطالبات خود را تنظیم و مطابق آن چاره اندیشی کند. مسلماً تاکنون هیچ مرکز جایگاهی در کشور چنین وظیفه خطیری را برعهده نداشته و طبیعی است جایگاه چنین ماموریتی نیز باید فراتر از دستگاه‌های سه گانه و دارای اشرافی فکری و سیاستگذاری بر آنها باشد. آنچه بیش از همه وجود چنین مرکز حساس و راهبردی‌ای را ضروری می‌سازد، از یک سو الزام پاسخگویی به نیازها و مأموریت‌های داخلی یا تهدیدات درونی است که به تناسب شرایط به وجود می‌آیند و از سویی دیگر، الزاماتی‌اند که با گسترش مرزهای جغرافیایی یا فکری انقلاب، پاسخگویی به نیازهای جدید یا تهدید قدرت‌های سنتی یا نوظهور، مهم جلوه می‌کنند. با ترسیم چنین مأموریت مهمی برای مجلس خبرگان رهبری باید منتظر بود تا این مجلس گام‌هایی برای انجام این مأموریت برداشته و نقشی بارزتر از گذشته در عرصه هدایت انقلاب ایفا کند.
کلیشه‌های دردسرساز
در یادداشت روزنامه دنیای اقتصاد می خوانید: نتایج کنکور سراسری امسال نشان می‌دهد سهم قبولی خانم‌ها همانند سال‌های گذشته به‌طور چشمگیری از آقایان بیشتر است. توضیحات متفاوتی درخصوص این پدیده می‌توان مطرح کرد، اما هر توضیحی هرچند منطقی و قانع‌کننده نمی‌تواند این واقعیت را کتمان کند که سهم مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خانم‌ها در جامعه ما متناسب با توانایی‌هایشان نیست.
تداوم این پدیده که به‌نظر می‌آید از روند پایداری برخوردار باشد به معنای استفاده غیر‌بهینه از بزرگترین سرمایه هر جامعه یعنی سرمایه انسانی است. نرخ مشارکت زنان در بازار کار در ایران حدود یک سوم متوسط جهانی است که نشان می‌دهد رتبه جامعه ما در این خصوص نه تنها در مقایسه با کشورهای پیشرفته بلکه حتی در میان کشورهای در حال توسعه نیز بسیار پایین است. نگاهی به تحولات جامعه ایرانی، از جمله تغییر در سهم زنان در ترکیب جمعیت تحصیلکرده دانشگاهی حکایت از روند رو به رشد مطالبات ناظر بر حقوق اجتماعی زنان دارد، مطالباتی که در مجموع مورد تایید و پشتیبانی اکثریت شهروندان اعم از زن و مرد است. انعکاس این تحول اجتماعی را نزد سیاستمداران و دولتمردان نیز می‌توان سراغ گرفت چنانکه سخن گفتن از حقوق زنان و سپردن مسوولیت‌های سیاسی و اداری رده بالا به آنها تبدیل به سکه رایج شده است. این تحول مثبت در رویکرد نسبت به زنان را باید به فال نیک گرفت؛ چراکه نتیجه آن نه تنها استیفای حقوق نیمی از جامعه ایرانی، بلکه استفاده بهتر از سرمایه انسانی خواهد بود. اما در این میان توسل به برخی رویکردهای کلیشه‌ای که ظاهرا به منظور کسب محبوبیت سیاسی صورت می‌گیرد ممکن است به جای کمک به این هدف برحق، موجب لطمه زدن به آن شود. طرح موضوع کاهش دوران خدمت خانم‌ها به 25 سال برای بازنشسته شدن از این دست رویکردها است.