ابتکار شهید ستاری در عملیات والفجر ۸ چه بود؟

به گزارش گروه فضای مجازی پایگاه اطلاع رسانی شهید ستاری،10شهریور روز پدافندهوایی نام گذاری شده است. پدافند هوایی به معنی دفاع در برابر هجوم یا تک هوایی است و شامل مجموعه اقداماتی می‌شود که به منظور انهدام٬خنثی‌سازی و یا تقلیل اثرات عملیات هواپیماها٬ موشک‌های بالستیکی و سایر انواع موشک‌های دشمن درهوا انجام می شود.

صحنۀ عملیات در پدافند هوایی، یک صحنۀ مقطعی نیست. مثلاً در نیروی زمینی یا در نیروی دریایی، صحنه عملیات حداکثر بین ۴۰ تا ۱۰۰ کیلومتر است، تا روزها و ماه های بعد که صحنه ها عوض شود؛ یا ۴۰ کیلومتر به جلو یا ۴۰ کیلومتر به عقب در عقب نشینی. اما صحنه رزم در عملیات پدافند هوایی به وسعت کل کشور و یا بیشتر از کل کشور است، چون اگر پدافند هوایی یک کشور بخواهد موفق باشد، باید حداقل ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر قبل از شروع مرزهای جغرافیایی رصد کند، اطلاعات را استخراج کند و به اشراف اطلاعاتی خوبی برسد و قبل از مرزهای جمهوری اسلامی ایران، اقداماتش را انجام بدهد.

چیزی که پدافند هوایی همیشه دارد حس می کند، «بازداشت هوایی» است. بازداشت هوایی با بازداشت زمینی یک تفاوت دارد؛ به این صورت که وقتی که یک هواپیمایی غیرمجاز قصد ورود به حریم مقدس جمهوری اسلامی را دارد، ممکن است حامل یکی از مقامات سیاسی از کشورهای خارجی باشد، یا ممکن است هواپیمای فرامنطقه ای باشد؛ درتمام این حالات، اینها قبل از مرزهای جمهوری اسلامی ایران یک مسیر هُلدینگی را انجام می دهند و اجازه ورود به آنها داده نمیشود و اینطور نیست که به آنها بگویند مثلاً حالا شما از مرز تبریز یا ارومیه وارد شوید، ما سعی می کنیم روی اصفهان شما را شناسایی کنیم! خیر. باید بیرون از مرز هلدینگ بزند تا کارهای شناسایی اش انجام شود، اگر شناسایی شد، می تواند بیاید.

این کار در پدافند هوایی به تعبیر ساده می شود، «بازداشت هوایی» که این نوع بازداشت به صورت مکرر اتفاقات می افتد، اما پدافند هوایی نیازی نمی بیند که این زحمات شبانه روزی و ۲۴ ساعته و بدون توقف و تعطیلی را که در نقاط سردسیر و برفگیر یا در نقاط دشتی و در ساحل شرجی با دمای ۵۰ درجه انجام میشود، منعکس کند.

ستاری فرمانده مبتکر پدافندی

سورنا ستاری فرزند شهید ستاری در خصوص طرح‌ های ابتکاری آن فرمانده نابغه نیروی هوایی می گوید: «شبکه کردن رادارهای کشور در زمان جنگ که میلیاردها دلار خرج داشت و با صد میلیون دلار انجام شد که صدها رادار کوچک و بزرگ را در شبکه وصل کنیم و در سیستم دفاعی استفاده شود [از ابتکارات و اقدامات ارزشمند شهید ستاری است.]»

 ناگفته هایی از نقش شهید ستاری در پدافند هوایی

فرزاد اسماعیلی که از شاگردان شهید ستاری در دانشگاه هوایی بوده است، در خصوص شهید ستاری و نقش وی در عملیات های دفاع مقدس می گوید: «اگر نیروهای جوان تر این افتخار را نداشته اند که در جنگ حضور داشته باشند، اما حلاوت زنده نگه داشتن خاطرات دفاع مقدس، از جنس حلاوت حضور در دفاع مقدس است. درست مثل پاسداشت عاشورا و تاسوعا.

او ادامه می دهد: خداوند در قرآن تصریح فرمودند که من، عدد زیاد دشمن را در نظر شما (مسلمانان) کم جلوه دادم و تعداد کم شما را در چشم دشمن زیاد به نظر آوردم. برای ما در عملیات والفجر 8 این آیه تکرار شد. راه کنشی (تاکتیکی) که شهید ستاری در این عملیات بر اساس نبوغی که داشت مورد استفاده قرار داد، منحصر به فرد بود. ما اصلاً تا دوره جنگ، چیزی به نام «پدافند متحرک» نداشتیم، ولی شهید ستاری چندین شیوه را هم زمان به مرحله اجرا در آورد. یکی از ابتکارات شهید ستاری در دوران دفاع مقدس، آن بود که طرح خاموش بودن رادار جستجوی هاوک را به اجرا گذاشت. مشکل آن بود که در زمان حمله این رادار به دلیل کارکردی که داشت، خیلی زود مورد توجه قرار می گرفت و از سوی دشمن تلاش می شد تا خیلی سریع مورد هدف قرار گیرد.

اسماعیلی همچنین ابراز می کند: شهید ستاری در رادار بندر امام، بر اساس طرح «زمان بندی» به مجرد کشف هواپیما، دستور خاموش کردن رادار مادر را به صورت لحظه ای صادر می کرد. در این شرایط با روشن شدن رادار جستجو و ره گیر هاوک و مشخص شدن سمت و زاویه، عملاً این امکان را که دشمن بتواند با شناسایی رادار مادر، تهدید اولیه هواپیماهایش را از بین ببرد، سلب می کرد. پیروی از این شیوه است که منجر می شود در عملیات والفجر 8 بیش از 70 فروند هواپیما و بالغ بر 10 فروند بالگرد دشمن ساقط شود.»

دستور ستاری برای استفاده از رادار هایپاور

احمدی یکی دیگر از همرزمان شهید ستاری درباره عملکرد این شهید در زمینه های پدافندی در دوران جنگ تحمیلی می گوید: «شهید در تمام اجزاء پدافند اشراف داشتند و دستورات ایشان دستوراتی سازنده و به جا بود. در روز اول عملیات والفجر8 خاطرم هست که ما روزی که سایت را آوردیم جناب حمیدیان در آنجا حضور داشتند و به محضی که ما وارد سایت شدیم منطقه را بمباران کردند.»

او ادامه می دهد: «آن روز تعدادی از دستگاه های ما در آنجا آسیب دید و فرمانده سایت که آقای تهرانچی بودند ترکش خوردند. شهید ستاری پشت تلفن به ما گفتند برو فلان کار را انجام بده. گفتم: «آقا چشم من نمی بینه.» شهید ستاری گفت: «هرچی که من میگم رو انجام بده و کاریت نباشه.» گفتم «چشم»، و بنا به دستور ایشان ما برای اولین بار تاکتیک به کارگیری رادار هایپاور بدون تجهیزات را استفاده کردیم و نتیجه کار، موفقیت آمیز بود. ما با استفاده از این تاکتیک توانستیم برای عملیات رزمی که در منطقه انجام می شد با سرعت فوق العاده تغییر تاکتیک بدهیم و با این کار، موقعیت ما حفظ شد.»

ادوات پیشرفته پدافندی نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس که با تلاش خستگی ناپذیر شهید ستاری به دست آمده بود.

 امیرسرلشگر منصور ستاری فرمانده فقید پدافند و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در 15 دی ۱۳۷۳ در سانحه سقوط هواپیما در نزدیکی فرودگاه اصفهان به همراه تعدادی از افسران بلندپایه نیروی هوایی و همرزمان اش به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

شهید ستاری در میان همرزمان پدافند و نیروی هوایی ارتش

ادوات پیشرفته پدافندی نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس که با تلاش خستگی ناپذیر شهید ستاری به دست آمده بود.

منبع: فارس