حذف سه معاونت منطقه‌ای وزارت امور خارجه و ایجاد معاونت‌های سیاسی و اقتصادی/ برجام بر اساس بی‌اعتمادی به آمریکا نوشته شده است

دو ابر اولویت دستگاه دیپلماسی
وزیر امور خارجه افزود: دو اولویت دیگر هم بعنوان ابر اولویت در برنامه به مجلس ارائه شده؛ یکی روابط با همسایگان و دیگری دیپلماسی اقتصاد مقاومتی در حوزه روابط با همسایگان است.

وی افزود: متاسفانه در منطقه‌ای بسر می‌بریم که مهد آشوب‌ها و ناملایمات و سیاست های غلط کشورهای منطقه و مداخله های خطرناک خارجی و اوج گرفتن افراطی گری حمایت شده از سوی برخی کشورهای منطقه و خارجی است.

ظریف گفت: این منطقه نیاز به آرامش دارد ؛ما مشاهده کردیم در حمله تروریستی به مجلس شورای اسلامی و حرم امام خمینی (ره) علی رغم همه توانمندی های خوبی که داشتیم، کماکان زندگی در منطقه نا امن ایجاد ناامنی می‌کند و هزینه های امنیتی را بالا می‌برد؛ شهدای زیادی هم در این زمینه تقدیم کردیم بویژه شهید حججی که مقاومت او رمز افتخار و اقتدا ماست.

وزیر امور خارجه افزود: ما باید توجه ویژه به منطقه داشته باشیم و بعنوان قوی ترین و امن ترین کشور مسئولیت داریم. ما نیاز به چتر حمایتی بیرون نداریم ما امنیت را از مردم می گیریم؛ حضور گسترده مردم درانتخابات بار دیگر امنیت ما را تضمین کرده است.

وی با بیان اینکه انزوا طلب نیستیم و امنیت و پیشرفت ما از درون تامین می‌شود، خاطرنشان کرد: اولویت دوم ما دیپلماسی اقتصادی است؛ تلاش می‌کنم سیاست خارجی هزینه‌ای برای توسعه کشور نباشد بلکه کمک هم باشد.

وزیر امور خارجه گفت: در گذشته بخاطر فشارهایی که از سوی قدرت‌های سلطه گر تحمل می‌کردیم و بخاطر تحریم‌ها، سیاست خارجی نمی‌توانست کمکی به توسعه کشور کند؛ بلکه از توسعه کشور هزینه می‌کردیم برای سیاست خارجی به این دلیل با تورم و نرخ رشد منفی مواجه بودیم.

ضرورت فعالیت بیشتر در حوزه دیپلماسی اقتصادی
ظریف افزود: توانستیم موانع توسعه اقتصادی را که تحریم بود برداریم؛ در دولت دوازدهم تلاش بیشتری می‌کنیم که در حوزه دیپلماسی اقتصادی فعال‌تر باشیم؛ به این دلیل ساز و کار جدیدی در وزارت خارجه ایجاد کردیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی در منطقه به گسترش همکاری های همه جانبه نیازمندیم، تصریح کرد: منطقه ما بهترین بازار برای بخش خصوصی است که بتواند تولید اشتغال داشته باشد. برای اشتغال ما باید تولید را به منظور کسب بازارهای خارجی تقویت کنیم و فقط معطوف به نیاز و بازار های داخلی نباشیم.

ظریف ادامه داد: در منطقه ما دو کشور هستند که حل سیاست خارجی خودشان را در گرو تنش و تشنج می‌بینند؛ ما باید تلاش کنیم در منطقه‌ای که روی آرامش ندیده سیاست‌های جمهوری اسلامی را که همان نیاز به گفتگو و امنیت منطقه‌ای است برقرار کنیم و اقدامات شایانی برای ارتباطات داخلی منطقه از جمله اقتصادی، فرهنگی، مردمی و تعاملات علمی انجام دهیم.

وزیر امور خارجه گفت: البته در این مسیر موانعی هم وجود دارد که باید با هماهنگی رفع شود یکی از مشکلات ما نا‌هماهنگی‌های داخلی بوده و هست؛ باید تلاش کنیم که از طریق گفتگو و هم افزایی با سایر نهادهای داخلی در حوزه اقتصادی، سیاسی،فرهنگی، سیاست هم افزایی را گسترش دهیم.

وی افزود:در دولت یازدهم توافق مهمی با عنوان لغو قطعنامه‌های فصل ششم شورای عالی ملل متحد و شورای حکام و همچنین پایان دادن به اتهامات برنامه نظامی هسته ای که از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی سال ها مطرح بود حاصل شد.

ظریف با بیان اینکه ما باید در بحث حضور جدی‌تر در مجامع بین‌المللی خصوصا در حوزه حقوق بشر و سپس دیگر حوزه ها اقدامات موثرتری داشته باشیم، تصریح کرد: سیاست خارجی ما بر اساس قانون اساسی ذاتاً حقوق بشری است؛ به دلیل این که حقوق بشر یعنی حمایت از محرومین در برابر ظلم ستمگران، ما این مفهوم را در قانون اساسی داریم و این به معنی مداخله نیست زیرا ما هرگز دولت مداخله گر در امور داخلی کشور ها نبوده اما به عنوان عضوی جدی از جامعه بین المللی دفاع از حقوق بشر بویژه افرادی را که در برابر ظلم و ستم مظلوم واقع شده اند همواره هدف اصلی سیاست خارجی قلمداد کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه یکی از مهمترین دلایل قدرت منطقه ای ما سیاست خارجی حقوق بشری ماست، خاطرنشان کرد: وظیفه این وزارتخانه معرفی توانمندی‌های اقتصادی داخلی به خارج و امکانات کشورهای خارجی به بخش خصوصی است.

باید ساختار وزارت خارجه را کوچک کنیم
ظریف با بیان اینکه ساختار وزارت امور خارجه در سال های پس از انقلاب اسلامی چند بار تغییر کرد گفت: بر اساس قانون و بر اساس برنامه پنجم و ششم توسعه موظفیم ساختار این وزارتخانه را کوچک کنیم و برنامه‌هایی در این زمینه در دست اجراست.

وی افزود: با توجه به اینکه وزارت امور خارجه متوجه نقش اقتصادی خود بوده است اما لازم بود بر موضوع اقتصاد تمرکز و تلاش های بخش خصوصی و دولتی را در این زمینه تسهیل کنیم.

وزیر امور خارجه گفت: برای تمرکز بیشتر این تلاش‌ها، تصمیم گرفتیم با حذف سه معاونت منطقه‌ای، در وزارت امور خارجه یک معاونت سیاسی و یک معاونت اقتصادی ایجاد کنیم که همه سفارتخانه های ما باید به این دو معاونت پاسخگو باشند.

ظریف با تاکید بر اینکه ادارات کل وزارت امور خارجه موظفند با این دو معاونت کار کنند، تصریح کرد: در معاونت اقتصادی حوزه‌های اقتصاد مقاومتی را به صورت ادارات کل برجسته می کنیم. در حوزه صادرات بر صادرات کالاهای غیر نفتی، خدمات فنی و مهندسی و نیروی کار تاکید می‌کنیم تا این صادرات مانعی برای تحریم دوباره جمهوری اسلامی ایران باشد.

ظریف گفت: در حوزه واردات نیز توجه ویژه ای به واردات سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور و جذب سرمایه گذاری خارجی، جذب فناوری و واردات گردشگر در حوزه های فرهنگی و سلامت کرده ایم.

وی افزود: در جذب نیروی جدید برای وزارت امور خارجه توجه ویژه‌ای به اقتصاد بین‌الملل و تجارت خارجی خواهیم داشت و برای آموزش کارکنان این وزارتخانه نیز دوره‌های آموزشی اقتصادی برگزار خواهیم کرد.

وزیر امور خارجه گفت: البته این طور نیست که کارکنان وزارت امور خارجه با موضوعات اقتصادی نا آشنا باشند و سفرای موفقی در حوزه های اقتصادی داریم.

ظریف با بیان اینکه وزارت امور خارجه در 40 سال گذشته به دلایل شرایط منطقه ای بیشتر جهت گیری سیاسی و امنیتی داشته و کمتر به موضوع اقتصادی توجه کرده است، تصریح کرد: وزارت امور خارجه باید بتواند به عنوان متولی روابط خارجی کشور از توان همه دستگاه ها استفاده کند یعنی نمی‌توانیم فقط متصدی روابط اقتصادی خارجی باشیم بلکه باید هماهنگ کننده باشیم و از توانمندی‌های جدی داخلی استفاده بهینه کنیم. البته نیاز است از نظر قانونی و فرهنگ سازمانی این واقعیت در جامعه جا بیفتد که متولی سیاست خارجی و روابط بین المللی وزارت امور خارجه است.

ظریف با بیان اینکه کارهای اقتصادی و سیاسی کشور باید با وزارت امور خارجه هماهنگ شود تا بتوانیم منافع ملی را در خارج از کشور به پیش ببریم، اظهار کرد: یکی از مشکلات و موانع داخلی برای جذب سرمایه خارجی طولانی شدن زمان جذب سرمایه به دلیل دقتی است که در این حوزه می شود. طبیعی است که منابع کشور بی دلیل متوجه خارج نشود یا در حوزه هایی که در داخل ظرفیت و مزیت‌های فناوری داریم، بی‌جهت به واردات رو نیاوریم.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه دو سال است که بانک اطلاعاتی در وزارت امور خارجه به صورت آزمایشی برای تبادل اطلاعات اقتصادی بین داخل و خارج راه اندازی شده است، گفت: باید هماهنگ باشیم که خودمان بازارمان را در خارج خراب نکنیم زیرا در بسیاری موارد رقابت های غیر سازنده در خارج از کشور مانع حضور موثرمان شده است. وزارت امور خارجه باید در خارج از کشور تسهیل و هماهنگ کننده و مانع از اقداماتی شود که نمی گذارد جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت های خود استفاده کند.

وی افزود: این مشکلات در قطر و روسیه نیز رخ داد و نتوانستیم به طور مناسب از این ظرفیت برای اقتصاد کشور استفاده کنیم. در توان این وزارت خانه نیست که به تنهایی این کار را انجام دهد اما وزارت امور خارجه می تواند تسهیل و هماهنگ کننده و منتقل کننده مشکلات اقتصادی بخش خصوصی و دولتی به داخل کشور باشد.

ظریف با بیان اینکه یکی از برنامه های وزارت امور خارجه در چند ماه گذشته حمایت از بخش خصوصی با استفاده از صندوق توسعه ملی برای حضور در بازار کشور های همسایه بوده است، تصریح کرد: درخواست‌هایی در این زمینه مطرح شده و نمایندگان مجلس شورای اسلامی قول همکاری داده اند و ریاست جمهوری اعلام آمادگی کرده است.

برجام بر اساس بی‌اعتمادی به آمریکا نوشته شده است
وزیر امور خارجه در ادامه با بیان اینکه بر جام سندی است که بر اساس بی‌اعتمادی به آمریکا نوشته شده است، گفت: برجام سندی است که بر اساس واقعیتی تدوین شده است که هیچ کدام از طرف ها به‌هم اعتماد نداشتند مخصوصا ما به آمریکایی ها و سند برجام بر اساس بی اعتمادی نوشته و مواردی که در برجام آورده بگونه ای نوشته شده است که مانع از بد عهدی می‌شود.

وی گفت: اقدام دوم و مهمی که ضرورت دارد، اثبات این است که جمهوری اسلامی انتخابات متعدد دارد و این واقعیت باید به طرف مقابل منتقل می شد که شده است. در تدبیرهایی که در برجام صورت گرفته و تدبیرهایی که در مصوبه مجلس شورای اسلامی دیده شده مبتنی بر حفظ توانمندی‌ها و آمادگی برای این است که در صورت ضرورت بتوانیم به شرایط بسیار پیشرفته تر از ابتدای برجام از نظر توان هسته‌ای برگردیم و این توانمندی ها موجود است.

ظریف گفت: آمریکا زمانی می‌تواند در جامعه جهانی موفق شود که بتواند جمهوری اسلامی را به عنوان طرف بد عهد نشان دهد و ما زمانی می‌توانیم به موفقیت دست پیدا کنیم که نشان دهیم جمهوری اسلامی ضمن داشتن انتخاب‌ها و فرصت‌های متعدد به تصمیمات و تعهدات قبلی خود متعهد است؛ البته اجرای تعهدات قبلی‌اش را تا زمانی که در جهت منافع ایران باشد ادامه خواهد داد و این سه هدفی است که به منظور نشان دادن قابل اعتمادبودن ایران و اینکه ایران همیشه به تعهدات خود پایبند بوده است و آمریکا مدام از تعهداتش سرپیچی می‌کند پیگیری کرده ایم.

وی افزود: در اوج لفاظی‌هایی که دولت جدید آمریکا انجام داده است مهم‌ترین قراردادهای ما در زمینه سرمایه گذاری از سوی شرکت‌های مهم خارجی از جمله، توتال، رنو و بسیاری دیگر از شرکت‌های دیگر که در صف سرمایه گذاری در ایران هستند انجام شده است و اینها نشان می‌دهد موفقیت جمهوری اسلامی برقرار است.

وزیر امور خارجه گفت: دولت قبلی آمریکا از سر لطف به ایران وارد مذاکره و برجام نشد بلکه چون همه راه‌های دیگر را امتحان کرد و به در بسته خورد ناچار پای میز مذاکره آمد؛ مردم ما با حضور در پای صندوق‌های رای در سال 92 به آمریکا اعلام کردند که سیاست‌هایش محکوم به شکست است این نکته باید برای آمریکا جا بیفتد که سیاست های غلط به نتایج درستی نمی‌رسد و ادامه سیاست‌های غلط قبلی تنها نتایج غلط قبلی را به همراه خواهد داشت.

انتخاب‌های ما در برجام بسیار مهم است
ظریف با بیان اینکه برجام توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست بلکه توافقی است که مورد تایید جامعه بین‌المللی و شورای امنیت ملل متحد است،تصریح کرد:به گونه‌ای نیست که آمریکا بتواند تصمیم بگیرد فردا از برجام خارج شود. انتخاب‌های ما در برجام بسیار مهم است و این انتخاب‌ها مسیر برجام را برای همه طرف ها هزینه بر کرده است.

وزیر امور خارجه افزود: این بسیار مهم است که حتما مشاوران دولت جدید آمریکا تاکید می‌کنند که اگر آمریکا بخواهد از برجام خارج شود به انزوای این کشور در دنیا می‌انجامد و این واقعیتی است که می‌توان با برنامه ریزی درست ما و جذب سرمایه گذاری بیشتر از سوی اروپا و همکاری بیشتر اتحادیه اروپا در زمینه اجرای برجام عدم خروج آمریکا را تضمین کند و تاثیر منفی خروج آمریکا بسیار بیشتر از تاثیر منفی برای ایران است لذا منافع ایران از برجام با حضور آمریکا یا بدون آن برقرار خواهد بود.

ظریف گفت:اروپایی‌ها در شرایط فعلی تمایل دارند، اجرای برجام را ادامه دهند؛ آن هم بدون توجه به سیاست‌های لحظه‌ای آمریکا برای خروج از برجام.

آرمان فلسطین مهمترین عامل اتحاد جهان اسلام
وزیر امور خارجه با بیان اینکه آرمان فلسطین مهمترین عامل اتحاد جهان اسلام است، اظهار کرد: صهیونیست‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که عامل اتحاد را باید از بین ببرند و بر این اساس دشمنان جدیدی را برای برخی کشورهای اسلامی ایجاد می‌کنند.

وی با بیان اینکه ایران هراسی و شیعه هراسی که به وسیله صهیونیست‌ها و برخی همکاران منطقه‌ای و بین‌المللی آنها پیگیری می‌شود فقط برای فراموش کردن عامل وحدت بخش جهان اسلام یعنی آرمان فلسطین است، تاکید کرد: یکی از مهمترین اولویت‌هایی که باید در سیاست‌های خارجی همه کشورهای اسلامی باشد تاکید بر حقوق مردم فلسطین است.

ظریف گفت: این موضوع در سیاست خارجی ایران وجود دارد و به عنوان ضرورت انسانی که مردمی دهه هاست از نخستین حقوق خود و حتی از حق تعیین سرنوشت محروم شده‌اند و در آوارگی زندگی می‌کنند، بر آن تاکید می شود.

وی افزود: اینها واقعیت‌هایی است که صهیونیست‌ها نمی‌خواهند جامعه بین‌المللی به آنها توجه کند و وظیفه ماست که توجه جامعه بین‌المللی را به این واقعیت‌ها جلب کنیم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه متوجه کردن جامعه بین المللی به آرمان فلسطین از طریق همراهی و هماهنگی کشورهای اسلامی امکان پذیر است، افزود: یکی از برنامه هایی که برای دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی ارائه دادیم جلب توجه دوباره جهان اسلام به مهم ترین آرمان کشورهای اسلامی یعنی آرمان فلسطین است.

سیاست‌های مخرب آمریکا در منطقه
وی با بیان اینکه سیاست‌های آمریکا در منطقه همواره سیاست‌های بسیار مخرب بوده است و آمریکایی‌ها از این اشتباهات درس نمی‌گیرند، گفت: البته برخی مواقع به طور موقت درس می‌گیرند و روش های جدیدی را دنبال می‌کنند اما دوباره به روش‌های گذشته که با سیاست‌های خارجی آمریکا عجین شده است باز می‌گردد.

ظریف با بیان اینکه داعش و افراطی‌گری در منطقه نتیجه مداخله خارجی، اشغال کشورها و سیاست‌های رژیم صهیونیستی و حمایت‌های آمریکا از این رژیم است، خاطرنشان کرد:افراطی‌گری درمنطقه نتیجه غیر پاسخگو بودن دولت‌های متحد آمریکا به شهروندان خودشان است و آنها نمی‌توانند مانند جمهوری اسلامی ایران امنیت‌شان را از درون تامین کنند بلکه برای تامین امنیت‌شان به خارج نگاه می‌کنند.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه سیاست های غلط آمریکا از 28 مرداد 1332 آغاز شده و در منطقه ای به صورت مداوم ادامه یافته و جز ناامنی برای منطقه و خسارت برای خود آمریکا چیزی نداشته است گفت: ترامپ در مبارزات انتخاباتی بارها اعلام کرد تریلیون‌ها دلار از طرف آمریکا در منطقه هزینه شده و فقط برای آمریکا خسارت به بار آورده است.

ظریف افزود: کشورهای منطقه باید به این باور برسند که امنیت فقط از داخل منطقه قابل تامین است و نمی‌توان امنیت را خرید. امنیت کالای قابل خرید نیست و باید در درون منطقه تولید شود نه اینکه از بیرون آن را بخرند.

وزیر امور خارجه افزود: برای اینکه با سیاست های غلط آمریکا که در نهایت به ضرر مردم این کشور است مقابله کنیم نیاز به گفتگوی امنیتی، همکاری و ایجاد فرهنگ همکاری در منطقه داریم تا سیاست‌های تقابل و تخاصم منطقه‌ای که از طرف آمریکایی‌ها دنبال شده است پایان یابد.

ظریف گفت: تا زمانی که برای سلاح‌های آمریکایی در منطقه خریدارهایی وجود داشته باشد و ده‌ها میلیارد دلار سلاح از این کشور خریداری شود آمریکا از این وضع استفاده می‌کند و سیاست‌های غلط مداخله جویانه را ادامه می‌دهد.

وی افزود: ضرورت منطقه و آنچه که کشورهای آن باید توجه کنند درون ساز بودن امنیت است که جمهوری اسلامی به عنوان قدرتمندترین کشور منطقه آن را ایجاد کرده است و به هیچ چتر امنیتی خارجی وابسته نیست.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه وزارت امور خارجه در دولت یازدهم توانست جمهوری اسلامی ایران را با پشتوانه حرکت مقاومت مردم منطقه وارد معادلات بین‌المللی در بحث های منطقه‌ای کند، گفت: در گذشته به جمهوری اسلامی ایران اجازه نمی‌دادند در مباحث منطقه‌ای حضور داشته باشد اما اکنون ما هستیم که نه تنها برای مذاکرات آستانه تصمیم می‌گیریم چه کشورهایی حضور داشته باشند بلکه در لوزان و در جلسه‌ای که آمریکایی‌ها پیشنهاد می‌کنند ما تصمیم می‌گیریم چه کشورهایی باید حضور داشته باشند.

وی با بیان اینکه اکنون تعداد محدودی از کشورها و نیروهای مقاومت در خط مقدم مبارزه با افراطی گری و تروریسم در منطقه حضور دارند و جزو ضرورت‌های منطقه است که همه کشورها باید به آن بپیوندند، اظهار کرد: کشورهایی که در خط مقاومت نیستند و با پول و حمایت آنها تروریست‌ها پرورش و توسعه یافته‌اند، جزو اهداف اصلی ترور و تروریسم در منطقه هستند و این را نمی‌دانند.

وی اضافه کرد: سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران موفق شده است این واقعیت را به دنیا معرفی کند که چه کسانی پشت حرکت‌های تروریستی هستند و این حرکت‌ها چگونه با مداخلات و سیاست‌های غلط آمریکا و حمایت‌های این کشور در منطقه رشد و گسترش یافته است.

راه‌حل مسئله سوریه سیاسی است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنیا نشان داده که چگونه می‌توان با تروریسم مقابله کرد، تصریح کرد:
با پشتوانه مقاومت در مقابل تروریست‌ها توانسته‎ایم موفقیت‌های خوبی در این زمینه به دست آوریم. باید این واقعیت را به جهان ثابت کنیم که راه‌حل مسئله سوریه سیاسی است و با حمایت از تروریست‌ها و افراطیون هیچ کس نمی‌تواند منافعی برای خودش کسب کند.

وزیر امور خارجه افزود: البته این موضوع تا حد قابل قبولی از طرف همه پذیرفته شده است که بحران یمن و اقدامات نظامی علیه مردم بیگناه این کشور نمی‌تواند به هیچ هدفی برسد.

ظریف گفت: همه کنش‌گران منطقه‌ای ناگزیرند به راهکاری سیاسی برسند و جمهوری اسلامی ایران برای پایان دادن به معضل سوریه، یمن و بحرین بر این راهکار تاکید کرده است که راهکار سیاسی باید مبتنی بر اراده مردم این کشورها باشد.

وی افزود: راهکار سیاسی نباید از بیرون بر مردم این کشورها تحمیل شود و این مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در جهت حمایت از مقاومت و مقابله با تروریسم و افراطی گری است.

در چهار سال آینده کشور ما با چالش‌های مهمی روبرو است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در چهار سال آینده کشور ما با چالش‌های مهمی روبرو است اما فرصت های قابل توجهی نیز داریم، گفت: قدرت گفتمانی ایران به عنوان مبنای قدرت در جهان به جمهوری اسلامی ایران نقش قابل توجهی داده است. در سال‌های آینده با توجه به بحرانی بودن منطقه و سیاست‌های بسیار نادرست آمریکا و خطرات جهانی که بیش از هر زمان دیگری است و همه دنیا را تهدید می‌کند باید با هدف مشترک همدلی و انسجام سیاست‌های خارجی کشور را به پیش ببریم.

رئیس دستگاه دیپلماسی، تصریح کرد: البته این به معنای نقد نکردن، نداشتن گفتگو و نداشتن نظام چند صدایی نیست زیرا کشور ما قدرت خود را از تکثر داخلی می‌گیرد.

ظریف در پایان با بیان اینکه مردم می‌توانند نظر خود را در مجلس شورای اسلامی، پای صندوق‌های رای و صدا وسیما اعلام کنند اما در چهار سال آینده نیاز داریم با هم افزایی، حرکت و برای منافع ملی با هم کار کنیم، خاطرنشان کرد: باید منافع ملی را به دیگر موضوعات ترجیح دهیم و هیچ‌گاه در مقابل منافع ملی به فکر منافع حزبی، جناحی یا گروهی نباشیم.