فراخوان جدید وزارت راه برای اجرای طرح ETC در آزادراهها/ ساخت 77.5 درصد از آزادراهها با مشارکت بخش غیر دولتی/ تخفیف 20 درصدی به استفاده کنندگان ازطرح ETC
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، با توجه به تاخیر اجرایی شدن طرح ETC در تمامی آزاد راه‌های کشور موجب شد تا با هما سحر خیز معاون دفتر نظارت بر بهره‌داری از آزاد راه‌های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گفت‌و‌گوی مفصلی انجام دهیم که در ادامه می‌خوانید.
چند کیلومتر راه در کشور ساخته شده است؟
براساس سالنامه آماری سال 95 سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای ،حدود 87 هزار و 166کیلومتر راه اصلی بدون احتساب راه روستایی در کشور داریم که 2.7 درصد معادل 2 هزار 401 کیلومتر آن مربوط به آزادراهها است.
سرمایه‌گذاری در آزاد راهها در کشور به چه صورت بوده است؟
از میان تمامی آزادراه های کشورتعدادی با مشارکت سیستم بانکی و بخش خصوصی ساخته شده‌اند یعنی وزارت راه و شهرسازی به دلیل محدودیت منابع اعتباری با بخش غیر دولتی و بانک‌ها مشارکت داشته که 19 پروژه آزادراهی به این صورت سرمایه‌گذاری شده‌اند در واقع یک هزار و 862 کیلومتر (حدود 77.5 درصد از طول آزادراههای کشور) با مشارکت بخش غیر دولتی و بانک‌ها ساخته شده است.
چند درصد آزادراه های کشور دولتی هستند؟
به علاوه آزادراه های فوق الذکر ،15 آزاد راه دیگر کشور به طول 539 کیلومتر توسط دولت ساخته شده است.
علت الکترونیکی شدن عوارض درکلیه آزادراههای کشورچیست؟
ازسال 1391 در راستای بکارگیری سیستمهای حمل و نفل هوشمند در جاده های کشور و همچنین مشکلاتی که درسیستم اخذعوارض دستی در آزادراهها وجودداشت،طرح الکترونیکی شدن اخذعوارض در آزادراهها مطرح شد.
در حال حاضر در کدام یک از آزادراههای کشور طرح ETC اجرایی می‌شود؟
درحال حاضردر آزادراه تهران- قم،تهران- پردیس و آزادراه اهواز- بندرامام خمینی(ره) عوارض به صورت الکترونیکی دریافت می‌شودکه البته درآزادراه اهواز- بندرامام خمینی(ره) این سامانه برای خودروهای سواری اجرا می شود.
مزایای راه‌اندازی طرح ETC در آزاد راهها چیست؟
علت اصلی راه‌اندازی ETC درکشورکاهش هزینه‌های سوخت،صرفه جویی درزمان سفر،صرفه جویی دراستهلاک وسایل نقلیه،کاهش عوارض زیست محیطی ،جلوگیری ازازدحام ترافیک درمقابل دروازه‌های آزادراه‌هاو شفافیت مالی شرکت‌عوارض اخذ شده، بوده است.
طرح ETC با همکاری کدام ارگان‌ها در کشور اجرایی می‌شود؟
یک تفاهم نامه سه جانبه بین سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای ،بانک مسکن و شرکت آزادراهی شکل گرفت که بر اساس آن سامانه ETC راه‌اندازی شد.
شروع طرح دریافت عوارض الکترونیکی در جاده‌ها از چه زمانی آغاز شد؟
از سال 1391این سامانه در کشور راه اندازی شد که با انجام تبلیغات و فرهنگ سازی به منظور حمایت از این سامانه و بکارگیری آن توسط تردد کنندگان از سه آزادراه فوق الذکر به منظور پرداخت عوارض به شیوه غیر دستی، مراحل توسعه سیستم ETC طی گردید.
از اوایل سال 95 به منظور توسعه سیستم در سایر آزادراههای کشور سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به بررسی و مذاکره با شرکتهای خصوصی و سایربانکها جهت تسریع در راه اندازی این طرح اقدام نمود. البته در این راستا به منظور جذب سرمایه گذار درسال 96 معاونت برنامه ریزی ومدیریت منابع وزارت راه وشهرسازی به همراه واحدهای ذیربط اقدام به برگزاری "فراخوان واگذاری طراحی وپیاده‌سازی سامانه پرداخت‌های نوین درآزادراه‌ها" نمود که در حال حاضر اسناد شرکت‌ها در دست بررسی است.
سیستم اخذ عوارض الکترونیکی در جاده‌های دولتی چه مزایایی دارد؟
سیستم اخذ عوارض الکترونیکی درآزاد راه‌های دولتی می‌تواند علاوه بر مزایای ذکر شده، تردد تمامی خودروهایی عبوری ثبت و در سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه شبکه راهها استفاده می شود.
درآمد سرمایه‌گذاران آزادراهها مشارکتی از کجا تامین می‌شود؟
در آزادراههای مشارکتی استهلاک سرمایه گذاری و هزینه‌های انجام شده در ساخت آزاد راه می بایست از طریق منابع درآمدی آزادراه تامین شود که عوارض عبور از آزادراه یکی از منابع اصلی درآمد شرکت‌ها به شمار می‌آید. البته سایر منابع شامل درآمد مجوزهای صادره جهت فعالیت بخش خصوصی در آزادراه می باشد نظیر ساخت مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی و اجاره بیلبوردهای تبلیغاتی .
ETC از چند سیستم تشکیل شده است؟
سیستم ETC، از دو سیستم پلاک خوان و سیستم RFID به طور همزمان تشکیل می‌شود و همین امر باعث می‌شود تا نرخ رویت و دقت این سامانه و تشخیص آن را افزایش دهد. در واقع توسط دوربین‌های نصب شده در گیت‌های عوارضی و سیستمهای نرم افزاری و سخت افزاری اطلاعات تصویر خودرو و پلاک آن همزمان برداشته و به سیستم های مربوطه وارد می‌شود.
آیاشکستن دوربین‌های پرداخت الکترونیکی عوارض درآزادراه‌هاصحت دارد؟
این موضوع به طور کامل تکذیب می‌شود. زیرا در کلیه آزاد راهها عوامل نظارتی از سوی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و طرف مشارکت همواره ناظر بر تجهیزات مستقر در ایستگاههای عوارضی بوده و از طرفی شکستن این دوربین‌ها در آزادراهها جز یک هزینه اضافه برای سرمایه‌گذار و بخش دولتی منافعی به دنبال نخواهد داشت.
پرداخت الکترونیکی عوارض در آزاد راه چه مزیت‌هایی دارد؟
اخذ عوارض توسط شرکتهای آزادراهی یکی از درآمدهایی است که منتهی به استهلاک سرمایه‌گذاری ابتدایی در مشارکت ساخت پروژه و همچنین بعضاً پوشش هزینه های نگهداری آزادراه در طول دوران مشاکت می‌شود از این جهت استهلاک سرمایه‌گذاری و به دنبال آن اتمام دوران مشارکت موضوع بسیار مهمی می باشد که در این راستا توسط طرفین مشارکت نظارتهای مستمر و دقیقی صورت می گیرد نظیر بازدیدهای میدانی از اجرای صحیح روشهای اخذ عوارض ، بررسی و تحلیل گزارشهای تردد و عوارض دریافتی در ایستگاههای عوارضی آزادراهها و سایر فعالیتهای مرتبط .
با اجرای سامانه اخذ عوارض الکترونیکی علاوه بر مزایای ذکر شده برای تردد کنندگان، برای شرکتهای آزادراهی نیز شفاف سازی عوارض دریافتی را به همراه کاهش شدید نیروی انسانی در باجه های ایستگاههای عوارضی و لذا کاهش هزینه ها را بهمراه خواهد داشت. لذا توسعه این سامانه در آزادراههای کشور علاوه برمنافع شرکت سرمایه گذار و وزارت راه و شهرسازی با کاهش هزینه های سوخت، استهلاک وسیله نقلیه و زمان سفر و... منافع هموطنان عزیز را نیز به همراه خواهد داشت.
نگهداری آزاد راهها توسط دولت صورت می‌گیرد یا بخش خصوصی؟
براساس قرارداد فی مابین طرفین مشارکت در زمان ساخت آزادراهها، برخی از آزادراهها توسط وزارت راه و شهرسازی (سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از طریق ادارات کل استانی) وبرخی توسط شرکتهای آزادراهی، نگهداری می‌شوند.
آیا پیمانکاران از طرح ETC استقبالی می‌کنند؟
با اجرای این سامانه نظارت دقیق بر عبور و مرور تمامی خودروهایی که از درگاه آزادراه ها عبور می‌کنند ، انجام می شود که سبب شفافیت عوارض دریافتی از خودروهای عبوری به عنوان منبع اصلی درآمد سرمایه‌گذاران بوده و لذا در تمامی موارد برای شرکتهای طرف مشارکت توجیه اقتصادی به همراه خواهد داشت و بازگشت سرمایه‌گذاری شرکت‌ها زودتر انجام خواهد شد.
طرح ETC چه مقدار از هزینه‌های سرمایه‌گذاران کم می‌کند؟
با حذف روش دستی اخذ عوارض در ایستگاههای آزادراهی، هزینه های مربوط به نیروی انسانی برای پرداخت حقوق، مزایا و بیمه و... به شدت کاهش می‌یابد.
چه میزان زمان برای الکترونیکی کردن تمامی آزادراههای کشور لازم است؟
در حال حاضر با اقداماتی که از سوی مسئولین ذیربط جهت یکپارچه سازی اخذ عوارض در آزادراههای کشور صورت گرفته امید می رود در آینده نزدیک شاهد توسعه این سامانه در سطح کشور باشیم.
آیا مبلغ مصوبی برای نرخ عوارض در آزادراههای کشور داریم؟
مبلغ عوارض آزادراههای کشور هر ساله توسط کمیته‌ای در وزارت راه و شهرسازی با مشارکت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و پیشنهاد شرکتهای آزادراهی براساس گزارشهای درآمد –هزینه آنها مورد بررسی،جمع بندی، تصویب و توسط مقام عالی وزارت جهت اجرا ابلاغ می‌شود.
تفاوت عوارض الکترونیکی و نقدی در جاده‌ها چیست؟
خودروهایی که از سیستم ETC برای پرداخت عوارض در آزادراهها استفاده کنند می‌توانند از تخفیف 20 درصدی پرداخت عوارض استفاده نمایند و سایرخودروها باید مبلغ را به طور کامل پرداخت کنند.
نرخ مصوب عوارض در جاده‌ها بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
نرخ مصوب عوارض در جاده‌های کشور براساس نوع خودرو در هریک از آزادراهها متفاوت خواهد بود . البته در آزادراههای دولتی نرخ عوارض بسیار رقم پایینی می باشد.
به طور مثال نرخ سواری عادی در آزادراه تهران-شمال به عنوان یک آزادراه مشارکتی 5 هزار تومان در صورتیکه درآزادراه پل زال-اندیمشک 4 هزار و 500 تومان و مسیر ساوه-سفچگان 2 هزارو 500 تومان است. در حالیکه در آزادراه دولتی تهران – قم نرخ سواری 500 تومان می باشد.
عوامل موثر بر تغییر نرخ عوارض در آزادراهها چیست؟
نرخ عوارض بر اساس عوامل موثر در هزینه های اولیه ساخت آزادراه و نگهداری در دوران بهره برداری نظیر طول آزادراه ، توپوگرافی منطقه ، شرایط آب وهوایی و جغرافیائی ، تاسیسات آزادراه شامل تونل،پل و...، به همراه منابع درامدی در دوران بهره برداری آزادراه و نرخ تورم سالانه تعیین می گردد. عوامل مذکور منجر به تهیه گزارش درآمد- هزینه مربوط به آزادراه و تعیین نرخ عوارض برای انواع خودرو می شود که در آزادراههای مختلف این نرخ متفاوت خواهد بود.
آماری از درآمد عوارض آزادراهها در کشور وجود دارد؟
هر ماه از تمام شرکتهای طرف مشارکت اطلاعات مالی و تردد عبوری دریافت می‌شود و آمار درآمد عوارضی در آزادراههای کشور موجود است.
هزینه نگهداری آزادراهها در کشور چقدر است؟
به منظور ارائه سطح سرویس مناسب به تردد کنندگان از آزادراهها، هزینه نگهداری آنها در کشور در مقایسه با درآمد اخذ شده از عوارض عبوری رقم قابل توجهی است.
سیستم اخذ عوارض الکترونیکی در کشور چه زمانی بدون درگاه صورت خواهد گرفت؟
به همراه توسعه اجرای سیستم ETC در سطح کلیه آزادراههای کشور و یکپارچه سازی سیستم اخذ عوارض الکترونیکی برداشتن درگاه‌های اخذ عوارض در دستور کار قرار خواهد گرفت.
تمامی آزادراه های کشور دارای دروازه هستند؟
تقریبا تمامی آزادراه های کشور دارای دروازه هستند جز تعداد محدودی که به علت تکمیل نشدن آزادراه هنوز دروازه ای برای آنها تعبیه نشده است.
آخرین آزادراهی که در کشور به بهره برداری رسیده کجاست؟
در حدود دو سال اخیر در آزاد راه ساوه-همدان 28 کیلومتر باقیمانده از باند جنوبی آزاد راه تکمیل و 4 کیلومتر باقیمانده از آزادراه قزوین- رشت تکمیل و مورد بهره برداری قرار گرفته است .همچنین آزاد راه قم –گرمسار به طول 152 کیلومتر آخرین آزادراهی است که به طور کامل ساخته و زیر بار ترافیکی قرار دارد.
طولانی و کوتاه‌ترین آزادراههای کشور کدامند؟
طولانی‌ترین آزاد راه کشور زنجان- تبریز به طول یک 287 کیلومتر و کوتاه‌ترین پل روگذر دریاچه ارومیه به طول حدود 2 کیلومتر و آزاد راه تهران-شمال منطقه 4 حدود 20 کیلومتر است.
آیا جاده‌ای در کشور وجود دارد که عوارض در آن اخذ نشود؟
بعضی از آزاد راه های دولتی چون هنوز تکمیل نشده اند فرآیند اخذ عوارض درآن‌ها صورت نمی‌گیرد.
امکان دریافت عوارض بالاتر از نرخ مصوب در آزاد راه ها وجود دارد؟
به منظور اطلاع رسانی مناسب به استفاده کنندگان از آزادراهها، نرخ عوارض در تابلوهای نصب شده موجود در ایستگاه های اخذ عوارض آزاد راهها اعلام شده است ولذا امکان دریافت عوارض خارج از مصوبه وجود ندارد و همچنین با بازرسی و نظارت مستمر در درگاه‌های آزاد راهها از سوی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و شرکتهای طرف مشارکت امکان تخلف وجود ندارد.