لغو کامل رد دیون در سازمان خصوصی‌سازی
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، در حالی که به پاین دولت یازدهم نزدیک می‌شویم و ساماندهی سهام عدالت در سازمان خصوصی سازی به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود در این رابطه گفت‌و گوی مفصلی به سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصی‌سازی در رابطه با اقدامات این سازمان انجام داده ایم که در ادامه می‌خوانید.
در مورد واگذاری‌های سازمان خصوصی سازی در سال جاری توضیح می‌دهید؟
مجموعا در سال جاری 337 بنگاه در لیست واگذاری سازمان خصوصی سازی قرار دارد که از این تعداد 264 بنگاه مربوط به گروه دو مربوط به اصل 44 و مابقی خارج از این گروه هستند.
بنگاه و شرکت در واگذاری‌ها چه تفاوتی با هم دارند؟
در سال گذشته کل شرکت‌های واگذاری تعداد 200 تا اعلام شد و در حال حاضر سوال پیش‌می‌آید که با وجود اینکه سال گذشته هم واگذاری‌ها داشتیم چرا از تعداد شرکت‌ها کم نشد هیچ و به تعداد آن‌ها نیز افزوده شد؛ دلیل این امر این است که سازمان خصوصی سازی در سال گذشته شرکت واگذار می‌کرده ولی در سال جاری تصمیم به واگذاری بنگاه‌ها یعنی زیر مجموعه شرکت‌های واگذاری کرده است و باید این بنگاه‌ها تک به تک واگذار شود به عنوان مثال برای واگذاری شرکت نفت باید به تفکیک شرکت‌ها، جایگاه‌های سوخت مزایده گذاشته می‌شوند و باید تمامی شرایط مزایده را طی کند.
از ابتدای تاسیس سازمان خصوصی‌سازی چه تعداد واگذاری داشته‌اید؟
از ابتدای تاسیس سازمان خصوصی‌سازی تا به سال جاری یک هزار و 760 بنگاه در لیست واگذاری بوده است که از این تعداد 840 بنگاه حدود 50 درصد از این شرکت‌ها واگذار شده است و در مجموع 73 درصد از این بنگاه‌ها تعیین و تکلیف شدند، ولی مفهوم تعیین و تکلیف به معنی واگذاری نیست و 23 درصد از این واگذاری منحل شده و 27 درصد باقی مانده در لیست واگذاری سال 96 سازمان خصوصی سازی قرار داده‌اند.
درسال جاری چند نوبت واگذاری صورت گرفته است؟
امسال سازمان خصوصی‌سازی دو نوبت مزایده برگزار کرده که با توجه به اینکه در چند ماه ابتدایی سال میزان واگذاری‌ها به نسبت کاهش می‌یابد که علت آن هم این است که لیست شرکت‌ها باید آماده شود به همین دلیل در فرودین ماه واگذاری مهمی نخواهیم داشت و یا واگذاری در قبل از برگزاری مجمع شرکت‌ها موجب تعیین نشدن دقیق سود و زیان خواهد شد که همه این عوامل بر قیمت‌گذار تاثیر می‌گذارد به همین دلیل در سه ماه ابتدیی سال جاری اوضاع واگذاری چندان روبه راه نیست.
مزایده بزرگ درسال جاری کی انجام می‌شود؟
یک مزایده از باقی مانده سال 95 در اواخر فروردین ماه سال جاری انجام شد، اولین مزایده بزرگ سازمان خصوصی سازی در سال جاری دو هفته آینده انجام خواهد شد، مرداد ماه سهام دولتی 4 شرکت و یک جایگاه سوخت آوج قزوین را وکالتی واگذرا خواهیم کدر که 4 بنگاه کشت و صنعت دامپروری موغان(بزرگترین شرکت در بخش کشاورزی کشور)، صد در صد سهام آن با ارزش 2 هزار و 530 میلیارد تومان واگذار می‌شود.
در 9 مرداد ماه، شرکت خدمات مالی کشاورزی را واگذار خواهیم کرد که ارزش آن 760 میلیارد تومان ارزش گذاری شده و دو شرکت قند دزفول که 34 درصد سهم دولتی این شرکت واگذار خواهد شد که مادر تخخصصی آن خود سازمان خصوصی سازی است و شرکت پروتئین کردستان به ارزش پایه 10 میلیارد تومان با سهم 66 درصدی سهم دولت واگذار خواهد شد.
دو شرکت بزرگ در واگذاری‌های امسال کدامند؟
دو شرکت خدمات حمایت کشاورزی و کشت و صنعت دامپروری موغان در مزایده 9 مرداد به عنوان بزرگترین مزایده سازمان خصوصی سازی در سال 96 خواهد بود که ارزش آن به طور کلی 3 هزار و 250 میلیارد تومان است که طبیعتا برای دو شرکت 10 درصد حصه نقدی و اقساط 8 ساله و برای دو شرکت دیگر اقساط کمتری برای آن تعیین شده است و به نظر می‌رسد بخش خصوصی استقبال زیادی از این مزایده داشته باشد.
کدامیک از شرکت‌ها برای اولین بار به مزایده گذاشته می‌شوند؟
شرکت کشت و صنعت دامپروری موغان شد و خدمات حمایت کشاورزی برای اولین بار به مزایده گذاشته می‌شوند و قیمت پیشنهادی برای این بنگاه‌ها هنوز مشخص نیست و تا یک روز مانده به زمان مزایده نیز رقم دقیقی برای آن نمی‌توان پیش‌بینی کرد.
واگذاری‌ها مجدد به شرکت‌های دولتی انجام می‌شود؟
خیر، این واگذاری ها برای شرکت‌ها خصولتی و خصوصی خواهد بود و به هیچ هنوان مجددا بنگاه های دولتی به دولت واگذار نخواهد شد و این امر ممنوع است، به علاوه شرکت‌های خصولتی(سهم 50+1 درصد خصوصی) به لحاظ شرکت در مزایده منعی ندارند، ولی در مزایده های سازمان خصوصی‌سازی تسهیلات ویژه‌ای و یا مشوق‌هایی به بخش خصوصی واقعی داده شده است که این شرایط برای شرکت‌های خصولتی قائل نشده‌ایم.
آمار خصوصی‌سازی در دولت یازدهم و قبل چگونه بوده است؟
آمار خصوصی‌سازی در دولت دهم مجموع واگذاری‌ها به بخش خصوصی‌واقعی حدود 18 درصد بوده که این آما در دولت یازدهم به 70 درصد افزایش یافته که بیش از 3 برابر حضور بخش خصوصی در مزایده ها بیشتر شده است به همین نسبت هم بخش خصولتی نرخ حضور در واگذاری‌ها 39 تا 40 درصد بوده که به 23 درصد رسیده است که این امر نشان از ریل‌گذاری صحیح در مسیر خصوصی‌سازی است.
جریان وصول بدهی مخابرات به کجا رسیده است؟
مخابرات باید چک مربوط به اردیبهشت ماه با مبلغ 490 میلیارد تومان به خصوصی‌سازی پرداخت می‌کرده و یک فقره چک دیگر هم نیمه دوم سال به همین مبلغ دارد که چک اول متاسفانه وصول نشد و 110 میلیارد تومان هم جریمه دیرکرد به این مبلغ اضافه شد که در جمع مخابرات حدود 600 میلیارد تومان به خصوصی سازی بدهکار است، اگر مخابرات به وظایف قانونی خود درحیطه قوانین و مقررات عمل کند بدیهی است که سازمان خصوصی‌سازی هم یه وعده خود عمل خواهد کرد.
آیا زمان خاصی برای وصول مطالبات از مخابرات تعیین شده است؟
فعلا زمان خاصی برای بازپرداخت مطالبات تعیین نشده و در حال پیگیری‌های قانونی هستیم که اگر بدهی‌ها وصول شود واگذاری به طور حتم انجام خواهد شد در غیر این صورت سازمان خصوصی‌سازی مطابق قانون برخورد خواهد کرد.
آیا احتمال فسخ کامل قرار داد با مخابرات وجود دارد؟
اگر به طور حتم مطمئن شویم که مخابرات امکان وصول مطالبات خصوصی‌سازی را ندارد قطعا از ابزار قانونی در جهت فسخ قرار داد اقدام خواهیم کرد که این موضوع در ماه‌های گذشته با توجه به بدهی یک میلیارد تومانی مخابرات انجام شد ولی با توجه به نگرانی شرکت اعتماد مبین این بدهی را در بازه زمانی 2 هفته تعیین شده توسط ریاست جمهوری پرداخت و قرارداد به روال عادی بازگردانده شد ولی اگر در این روال به عدم همکاری مخابرات مطمئن شویم قطعا قرار داد با استفاده از ابزارهای قانونی فسخ خواهد شد.
اقدامات مهم و موثر سازمان خصوصی‌سازی در چهار سال اخیر چه بوده است؟
از جمله اقدامات مهم سازمان خصوصی سازی در چهار سال اخیر برطرف کردن رد دیون بوده که این موضوع را به عنوان یک معظل به طور کامل رفع شده است، این در حالی است که بخش زیادی از واگذاری‌ها در دولت نهم و دهم از طریق رد دیون صورت می‌گرفته که آمار حاکی از آن است حدود 157 هزار میلیارد تومان مصوبه رد دیون در دولت قبل مصوب کرده بود که اگر میخواستیم این رقم را عملی کنیم این رقم فاجعه بزرگی در خصوصی‌سازی رقم می‌زد؛ زیرا کل واگذاری سازمان خصوصی‌سازی از بدو تاسیس تا حال حاضر 143 هزار و 300 میلیارد تومان است که این رقم بیشتر از رد دیون در دو دولت گذشته را نشان می دهد.
دولت‌ها در هر دوره‌ای به اشخاص حقیقی و حقوقی بدهکارند و این امر را نمی‌توان کتمان کرد وارتباطی با دولت خاصی ندارد و نکته قابل توجه نحوه رفع آن است که بدترین راه از دید دولت رد دیون است، و با وجود شرایط قیمت بالا، نبود شرایط برای واگذاری به بخش خصوصی‌سازی و واگذاری شرکت‌ها به شرکت‌های پایین‌تر موجب افزایش زیان کاهش کارایی و بازدهی شرکت‌ها خواهد شد که این به معنی رد دیون است و بدترین شکل برای بازپرداخت بدهی در سیستم خصوصی‌سازی به شمار می‌آید.
رد دیون به چه معنی است؟
در مراحل رد دیون به جای پرداخت پول نقد وسیله جایگزین می‌شود ولی شرکت‌ها تمایلی به معامله این چنینی ندارند و ترجیح می‌دهند با درصدی زیان پول نقد از شرکت دریافت کنند که یکی از فعالیت‌های مهم سازمان خصوصی‌سازی در دوره 4 ساله لغو کامل رد دیون بوده استو یک ریال هم در سازمان خصوصی سازی به عنوان رد دیون نداریم و در اردیبهشت سال 93 هم لغو کامل رد دیون توسط مجلس بوده است که رقم محدودی از رد دیون برای اجرا به دولت دوازدهم کشیده شد که لاجرم از میزان مبلغ کل به طور کلی محقق شد.
مهمترین آسیب هئیت واگذاری و سازمان خصوصی‌سازی چیست؟
یکی از مهمترین آسیب‌های هیئت واگذاری عدم استفاده از روش‌های مناسب برای قیمت‌گذاری و در نتیجه قیمت‌های بالای بنگاه ها در واگذاری است که دراین امر به جای بازدهی شرکت‌ها دارایی آن‌ها برای ارزش‌گذاری در نظر گرفته می‌شود که این بدترین روش تعیین قیمتی است.
بخش خصوصی‌واقعی تا چه حد محقق شده است؟
بخش خصوصی واقعی تا حد بسیاری در دولت یازدهم محقق شده است و سهم بخش خصوصی در واگذاری از 18 درصد به 70 درصد افزایش یافته است که این اعداد و ارقام نشان دهندنه توجه دولت به افزایش نرخ حضور بخش خصوصی در واگذاری‌هاست.
چه مبلغ خصوصی‌سازی در دولت یازدهم انجام شده است؟
در مجموع از ابتدای تاسیس سازمان خصوصی سازی یعنی از سال 1350 تا سال جاری، 143 هزار و 300 میلیارد تومان ارزش واگذاری ها است که این رقم شامل سه بخش شامل سهام عدالت، رد دیون و واگذاری به عموم و بخش خصوصی است، سهم سهام عدالت حدود 27 هزار و 300 میلیارد تومان بوده که نه دولتی و نه خصوصی است که علت آن هم نبود سهام در دست مردم برای خرید و فروش است، سهم رد دیون حدود 31 هزار میلیارد تومان و 85 هزار میلیارد مربوط به واگذاری به بخش خصوصی است که از این مبلغ 58 هزار میلیارد تومان از ابتدای تاسیس سازمان خصوصی‌سازی تا اردیبهشت سال 92 و فاصله بین این رقم حدود 26 هزار میلیارد تومان می‌شود که این عدد واگذاری است که در 4 سال اخیر رخ داده و مقایسه این اعداد و ارقام در سال‌های مختلف حاکی از رشد 45 درصدی واگذاری‌ها به بخش خصوصی در دولت یازدهم است.
آیا خصوصی‌سازی در مجموع رشدی نسبت به سال‌های گذشته داشته است؟
در دولت یازدهم توجه ویژه ای به واگذاری سهام به بخش خصوصی صورت گرفته است، به طرمثال برای واگذاری المهدی خصوصی‌سازی اقدامات موثری انجام داد تا این امر محقق شود و این نمونه مقاومت سازمان خصوصی‌سازی برای تحقق واگذاری‌هاست .
صدرا چه میزان به سازمان خصوصی‌سازی بدهکار است؟
صدرا رقمی حدود 100 میلیارد تومان به سازمان خصوصی‌سازی بدهکار است.
در زمینه ساماندهی سهام عدالت چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در چهار سال اخیر در زمینه ساماندهی سهام عدالت دولت اقدامات موثری انجام شده و دریافتی سازمان خصوصی‌سازی از 60 شرکت سرمایه‌پذیر در طی این سال‌ها به 17 هزار و 800 میلیارد تومان رسیده است و این 60 شرکت طوری انتخاب شده‌اند که تمامی آن سود‌ده نبوده‌ایم و از این میان تعدادی شرکت بودند که یک ریال هم به سازمان خصوصی‌سازی پرداخت نکرده‌اند، و زمانی انتخاب شرکت‌ها باید برمبنای سوددهی انتخاب می‌شدند که این امر صورت نگرفت.
به علاوه از میان 49 شرکت سوده‌ده که 26 شرکت بورسی و مابقی غیر بورسی بودند، در دولت نهم و دهم(در طی هفت سال) 6 هزار و 200 میلیارد تومانی سود سهام عدالت را از طریق سازمان خصوصی‌سازی به خزانه دولت واریز کرده‌اند که این رقم در 2 سال و نیم دولت یازدهم به 17 هزار و 800 میلیارد از شرکت‌ها سود ردیافت شده که این رقم نشان از انظباط مالی دولت است و در مقایسه با دولت قبل اصلا قابل مقایسه نیست.
در این زمینه چه پیگیری‌هایی صورت گرفته است؟
در شروع دولت یازدهم دولت 6 هزار و 300 میلیارد تومان از این شرکت طلب داشتند که دولت قبل نتواسنته بود این رقم را محقق کند و خصوصی‌سازی در دولت جدید کمیته‌ای تشکیل داد تا از این طریق با هماهنگی سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و قضایی پیگیری شد که این مطالبات در حال حاضر به کمتر از 3 تا 4 درصد رسیده است و این‌ها نشان از ساماندهی خوب سهام عدالت در دولت یازدهم است.
در حال حاضر سهام عدالت چند مشمول دارد؟
مشمولین سهام عدالت 47 میلیون و 200 هزار نفر هستند که 2 هزار نفر نیز جز مشمولین متوفی محسوب می‌شوند که جمعا مشمولین به تعداد 49 میلیون و 200 هزار نفر می‌رسند.
تکلیف مشمولین متوفی سهام عدالت چه خواهد شد؟
تعیین و تکلیف متوفیان مشمول سهام عدالت در آینده نزدیک مشخص خواهد شد.
برای 47 میلیون مشمول صورتحساب صادر شده است؟
برای تمامی 47 میلیون و 200 هزار نفر مشمول سهام عدالت در سامانه سهام عدالت صورتحساب صادر شده است.
فاز اول ساماندهی چه زمانی بود؟
فاز اول ساماندهی با رونمایی از سامانه سهام عدالت و آمادگی سامانه برای ارائه صورتحساب به تمامی مشمولین آغاز شد.
فاز دوم ساماندهی سهام عدالت از چه زمانی آغاز شد؟
فاز دوم ساماندهی سهام عدالت از 30 فروردین ماه و با اعلام وارد اینکه مشولین شماره شبای خود را برای دریافت سود به سامانه ارائه دهند کلید خورد، سود سال 85 تا سال 94 را سازمان خصوصی‌سازی به نیابت از مردم دریافت و به حساب خزانه دولت ریخته شد که مبلغ سود این سال‌ها به 24 میلیارد تومان رسید و سود مربوط به سال 95 به حساب خزانه نخواهد رفت و برای 47 میلیون سهامدار خواهد بود و در حال حاضر دریافت شماره شبا از مشمولین همچنان ادامه دارد که حدود 28 میلیون و 300 هزار نفر شماره شبا به سامانه ارائه داده‌اند که از لحاظ درصدی حدود 60 درصد مشمولین شماره شبا ارائه کرده‌اند که مابقی نیز فرصت دارند طی ماه‌های آینده شماره شبای خود را در سامانه به ثبت برسانند.
چه زمانی سود به حساب مشمولین سهام عدالت واریز خواهد شد؟
با برگزاری مجامع شرکت‌ها در تیر ماه، فاز سوم ساماندهی سهام عدالت و واریز سود از شهریور ماه آغاز خواهد شد.
سود سهام عدالت مشمولین چه قدر خواهد بود؟
سهامدارانی که سرمایه خود تا سقف یک میلیون تومان تکمیل کرده باشند تا سقف مبلغ 150 هزار تومان سود دریافت می‌کنند و سایر سهامداران نیز که سرمایه حدود 500 هزار تومان در صورتحساب خود دارند بسته به درصد بازدهی شرکت‌ها سود دریافت خواند کرد که واریز آن به صورت سه قسط از شهریور ماه آغاز خواهد شد.
اولین مرحله سود سهام عدالت شرکت‌های سرمایه‌پذیر چه زمانی واریز می‌شود؟
اولین مرحله سود سهام عدالت شرکت‌های سرمایه‌پذیر در شهریور ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.
میزان واریزی سازمان خصوصی‌سازی به خزانه چقدر بوده است؟
میزان واریزی سازمان خصوصی سازی به خزانه در سال 95 که یکی از سال‌های درخشان در عمل به تعهدات بودجه‌ای و عملکردی به شمار می‌آید حدود 90 درصد بوده است که در سال 95 در مجموع سال موفقیت آمیزی بوده و از مجموع واگذاری‌های سازمان خصوصی‌سازی از ابتدای تاسیس 45 درصد آن مربوط به دولت یازدهم بوده است.
و کلام آخر؟
برای فرهنگ‌سازی خصوصی سازی در جامعه اقدامت موثری صورت گرفته تا این امر در جامعه نهادینه شود تا در نتیجه پیشرفت و رشد بیشتری را در قسمت‌های مختلف اقتصاد کشور شاهد باشیم، که در این راستا یک پایش علمی دقیقی انجام شده که در مرداد ماه همایشی در این زمینه برگزار خواهد شد که نتایج آن در همایش اعلام خواهد شد.