باید نگاهی راهبردی به مسئله توسعه منابع انسانی داشته باشیم

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی قضایی حجت الاسلام والمسلمین علیرضا امینی معاون منابع انسانی قوه قضائیه در نشست معاونین منابع انسانی دادگستری‌های سراسر کشور ضمن خیر مقدم به حضار و تقدیر وتشکر از همکاران خود در مجموعه معاونت‌های منابع انسانی دادگستری‌های استانی، اظهار کرد: هفته قوه قضائیه را تأخیر خدمت همه شما تبریک عرض می‌کنم و یاد و خاطره شهید مظلوم شهید بهشتی را در این جمع گرامی می‌دارم.

وی گفت: شهید والا مقام آیت الله بهشتی بر گردن دستگاه قضایی حق زیادی دارند و لازم است همواره از ایشان به عنوان معمار دستگاه قضایی نوین و نیز قانون اساسی یاد کنم و بر خود لازم می‌دانم برخی از ویژگی‌های این شهید را در این جمع بیان کنم؛ ازاین ویژگی‌ها می‌توان به نحو موثری در امر مدیریت الگو گرفت.

این مسئول عالی قضایی بیان کرد: از ویژگی‌هایی که دوست و دشمن برای ایشان نام برده‌اند می‌توان به نظم و انضباط ایشان اشاره کرد. شاه کلید بسیاری از موفقیت‌های این شهید نظم، وقت شناسی، توجه به برنامه و تعهد به کار بوده است. البته در هر عرصه‌ای از مدیریت نظم و انضباط اصلی‌ترین ویژگی است که می‌تواند تضمینی برای رسیدن به اهداف باشد.

وی افزود: ویژگی دوم این شهید خلاقیت، نوآوری و قدرت حل مسئله وی است. یک مدیر نباید مسئله حل نشده در کار خود داشته باشد. مدیر توانمند مدیری است که مسئله را خوب درک می‌کند و برای آن راه حل مناسب پیدا می‌کند که حقیقتاً نگاه تحول گرا و آینده نگر، قدرت حل مسئله و داشتن تفکر راهبردی از ویژگی‌های این شهید والا مقام بوده است. 

حجت الاسلام امینی گفت: یک مدیر راهبردی و استراتژیک همیشه مشکلات را می‌بیند و برای حل آن به دنبال راه حل است. این مسئله خیلی مهم است خصوصا در دستگاه قضایی که مسائل آن نو به نو به وجود می‌آید و همواره در بستر تحولات اجتماعی نیاز به آینده نگری وتفکر حل مسئله وجود دارد.

این مسئول عالی قضایی عنوان کرد: البته کسی چنین تفکری را دارد که طبیعتا به آینده امیدوار است. چنین امری را ما در ویژگی‌های شخصیتی این شهید می‌بینیم. شهید بهشتی در کار‌ها و برای عمل به آن و اجرای آن‌ها در کشور بسیار امیدوارانه رفتار می‌کردند. این شهید در اوج خفقان‌های رژیم طاغوت نسبت به آینده امیدوار بود. 

 معاون منابع انسانی قوه قضائیه گفت: مطلب دیگری که می‌تواند از این شهید برای ما به عنوان الگو مطرح باشد سعه صدر ایشان است. برابر روایات سعه صدر از ابزار مدیریت و ریاست است. همه کسانی که ایشان را می‌شناختند سعه صدر این شهید را به خوبی دیده و مشاهده کرده اند؛ سعه صدری که به یک ملکه تعبیر شده است، به طوری که از مسائل و نزاع‌ها و موضوعات کوچک به راحتی عبور می‌کردند. شهید بهشتی درگیر حاشیه‌ها نبودند و بیشتر وقت خود را صرف مسائل اساسی کشور می‌کردند.

وی بیان کرد: این شهید اگر در مسائل جزئی باقی می‌ماند و درگیر آن‌ها می‌شد این همه آثار و برکات از وی باقی نمی‌ماند. تضادهای اجتماعی و تضادهای سیاسی از جمله مشکلات اول انقلاب بود که ایشان کمتر درگیر آن می‌شد یعنی ایشان در مباحث کاری و در میدان بازی منفعلانه عمل نمی‌کرد.

حجت الاسلام امینی گفت: روشن است سعه صدر به معنای عدم شجاعت یا عدم قاطعیت یا تسلیم شدن نیست بلکه به این معنا است که ظرفیت تبدیل تهدید به فرصت‌ها را دارد. این ویژگی جزو ویژگی مدیرانی است که آینده نگر و تحول گرا هستند.

این مسئول عالی قضایی اظهار کرد: همه ما که به نحوی با مسائل مدیریتی در سطوح مختلف برخورد داریم باید این ویژگی مهم شهید بهشتی برای ما الگو باشد.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه گفت: ویژگی دیگر ایشان که برای من جالب است" انصاف" بود. به نظر من انصاف در تعاملات اجتماعی جزو کلیدی‌ترین ویژگی‌های اخلاقی است و کمک می‌کند که ما در مورد دیگران به گونه‌ای قضاوت نکنیم که از مسیر حق خارج شویم ودچار بدبینی افراطی شویم. انصاف یکی از قواعد کلیدی و طلایی اخلاق اجتماعی است که به آن خیلی در زندگی و مدیریت کاری احتیاج داریم.

وی بیان کرد: جامعه برای پیشرفت خود خیلی به این ویژگی‌ها نیازمند است. چون بی انصافی‌ها به نوعی موجب فرصت سوزی می‌شود.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه اظهار کرد: نکته دیگری که درباره این شهید بسیار ذکر شده است صدق و صداقت ایشان است. شهید مظلوم شهید بهشتی به شدت ازدورویی پرهیز می‌کرد. ازاین شهید نقل شده است که بنده تلخی یک برخورد صادقانه را به شیرینی یک برخورد منافقانه ترجیح می‌دهم. بنابراین باید توجه کنیم که مسئله عدم صداقت ونفاق بسیار آسیب دهنده است وگاهی مدیران هم می‌توانند در ایجاد یا عدم ایجاد این صداقت موثر باشند.ممکن است ما به خاطر برخی سختگیری‌ها در کار خود افراد را به سمت رفتار‌ها‌ی منافقانه سوق دهیم که افراد از واقعیتی که دارند جدا شوند و چهره دیگری از خود به نمایش بگذارند.درباره صداقت و پرهیز از دروغگویی نیز شهید بهشتی معتقد بودند اگر می‌خواهیم به حکومت اسلامی برسیم با درغگویی نمی‌توانیم. باید در کار خود صادق باشیم و حتما خداوند هم کمک خواهد کرد.

این مسئول عالی قضایی به مسئله کادر سازی شهید بهشتی اشاره کرده و گفت: توجه به مسئله تعلیم و تربیت و کادرسازی از ویژگی‌های این شهید بود. ایشان قبل از انقلاب دبیرستان دین ودانش را ایجاد کردند که خیلی از نیروهایی که شهید بهشتی بعدا از آن استفاده کردند از دانش آموختگان این دبیرستان بودند. این موضوع در خصوص حوزه‌های علمیه هم وجود داشت و ایشان وقت زیادی را برای کادر سازی و تعلیم و تربیت افراد قرار می‌دادند.

 

امینی افزود: در دوره‌ای هم که در تهران و در آموزش و پرورش حضور داشتند معتقد بودند باید در تألیف کتب دینی دخالت مؤثر داشته باشند. 

وی گفت: خیلی از مایه‌های فکری علامه طباطبائی و شهید مطهری با تلاش شهید بهشتی و همکارانشان در کتب دینی پیش از انقلاب وارد شد. یکی دیگر ازتلاش‌های این شهید در مقوله تربیت و تعلیم دغدغه ایجاد دانشگاه علوم قضایی بود هر چند که تأسیس آن در زمان شهادت شهید بهشتی اتفاق نیافتاد، اما ایشان از همان ابتدا چنین دغدغه‌ای را برای دستگاه قضایی داشتند.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع نوع نگاه به جایگاه معاونت انسانی اشاره کرد و گفت: نگاه قبلی به معاونت منابع انسانی باید تغییر کند. از این منظر باید بدانیم نیرو‌ها و منابع انسانی در کنار سرمایه‌های مادی اصلی‌ترین سرمایه‌های سازمان است.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه تصریح کرد: مدیریت منابع انسانی صرفا مربوط به مرخصی دادن، مأموریت‌ها و امثال این خدمات نیست. این‌ها اقدامات انفعالی است که ما به تقاضای کارمندان پاسخ دهیم. اما یک نگاه متعالی که به آن مدیریت توسعه منابع انسانی می‌گوییم وجود دارد که بر این اساس ما یک مجموعه انسان را در اختیار داریم و باید به گونه‌ای عمل کنیم که علاوه بر افزایش بهره‌وری به خود آن‌ها و شکوفایی آن‌ها نیز توجه کنیم؛ آن‌ها فقط ابزار نیستند.

این مقام مسئول اظهار کرد: یک عامل انسانی در دستگاه با ویژگی‌هایی مثل فکر، احساس، افکار و عواطف خود وارد شده است، نباید فکر کنیم که این فرد فقط صرفا باید کار کند تا به اهداف خود برسیم. این نگاه ابزاری نه تنها با مباحث دینی بلکه با مباحث نوین مدیریتی هم سازگار نیست. باید نیروی انسانی هم به جهت جمعی و هم به جهت فردی توسعه پیدا کند. باید شایستگی‌های فرد در هنگام کار کردن هم افزایش یابد. 

معاون منابع انسانی قوه قضائیه تصریح کرد: مناسبات سازمانی امر بسیار مهمی است، اما بالاتر از آن، مناسبات انسانی است. اگر این نگاه را داشته باشیم دیگر نمی‌گوییم فلان فرد در فلان استان کار اداری انجام می‌دهد. بلکه مدیریت توسعه منابع انسانی به این معناست که مناسبات انسانی درون دستگاه را باید مدیریت کرد. خواهش من این است که به این مسئله توجه کنیم و نگاه نو و جدید و راهبردی به مسئله توسعه منابع انسانی داشته باشیم ونه یک نگاه سخت افزارانه، بلکه مسائل انسانی را مدنظر قرار دهیم. 

حجت الاسلام امینی اظهار کرد: قضاوت‌ها تابع نگرش‌ها به جایگاه است. ما باید بدانیم که در جایگاهی مثل قوه قضائیه هستیم که اراده محورو انسان محور است. این امر بسیار تعیین کننده خواهد بود. قوه قضائیه نسبت به دستگاه‌های دیگر انسان محورتراست واین ویژگی را با تحلیل وظایف دادگستری‌ها می‌توان درک کرد.

وی تصریح کرد: یک قاضی چه به عنوان یک دادیار چه به عنوان قاضی تجدید نظر همه درحال تصمیم گیری هستند؛ لذا بسیاری از رفتار‌ها می‌تواند فضای تصمیم گیری را برای آن‌ها تسهیل کند. ما باید محیط را برای این گونه عمل کردن‌ها فراهم کنیم ونباید تصمیمی بگیریم که به این امر خدشه وارد شود.

وی افزود: باید به راحتی زمینه و ارزش‌هایی که در قانون اساسی برای قوه قضائیه پذیرفته شده است را فراهم کنید. البته نقش خود فرد نباید نادیده گرفته شود.

این مسئول عالی قضایی افزود: طبیعی است در حوزه منابع انسانی آموزش مسئله اصلی و دغدغه اول ما است. دستگاه قضایی یک دستگاه علم محورهم است. کار قضایی یک کار دانش بنیان است و باید در مدیریت منابع انسانی فضا را طوری شکل دهیم که جریان دانش از با تجربه‌ها به سمت کم تجربه‌ها باشد مثلا یک قاضی دادیار تازه وارد را در نقطه‌ای قرار دهید که از افراد با تجربه، مهارت و علم کسب کنند.

وی تصریح کرد: نیروهای جذب شده فقط حدود یک تا یک ونیم سال در اختیار ما هستند والباقی دراستان‌ها درکنار شما هستند. فصل اصلی در حوزه کار قضایی خصوصا برای افراد تازه جذب شده در استان‌ها شروع می‌شود. گاهی ما یک قاضی تازه کار را به استان‌ها می‌فرستیم در صورتی که باید به جهات مختلف مثل مباحثات و مناسبات علمی او هم توجه کنیم که اگر نیاز به یک قاضی با تجربه داشت چگونه به آن دسترسی داشته باشد.

این مسئول عالی قضایی اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های ما باید این باشد که بحث آموزش را به نحو مناسبی مدیریت کنیم وبرای تک تک افراد جذب شده موارد آموزشی را مدنظر قرار دهیم البته آموزش صرفا کلاس نیست بلکه استفاده از تجربه دیگران و برطرف کردن مشکلات ونیازهای آنان است.

 معاون منابع انسانی قوه قضائیه افزود: قطعا توفیق دستگاه قضایی در گروه کار آموزشی است وهر چه این کار بهتر و دقیق‌ترانجام شود ما توفقیات بیشتری خواهیم داشت. در سالیان اخیر در این خصوص اقدامات خوبی انجام شده است، اما توجه داشته باشید. 

وی گفت: حدود یک سوم از نیروهای ما به نسبت کل نیرو‌ها تقریبا جدید هستند. اضافه بفرمایید که چندین قانون اصلی ما درسالهای اخیر تغییر کرد و این مسئله ضرورت آموزش را ایجاب می‌کند. 

این مسئول عالی قضایی اذعان کرد: یکی از مسائلی که درباره دستگاه قضایی مطرح است این است که ما برای همکاران قضایی با انبوهی از پرونده مواجه هستیم که زمان زیادی را صرف آن می‌کنیم. باید برای این موضوع فکر شود و تصمیمات مناسبی اتخاذ شود. قاضی هم حق دارد که برای مسائل آموزشی زمان، منابع، کتب و اساتید در اختیار داشته باشد. صورت ساده این است که ما فقط بگوییم که مشکل داریم، اما صورت دیگرتکیه بر خلاقیت است که برای این مشکل حل مسئله داشته باشیم. 

این مسئول عالی قضایی افزود: منشأ هر گونه تحول در دستگاه قضایی منابع انسانی است. این سرمایه باید حفظ شود و مورد احترام قرار گیرد. بنده در ذیل نگرش‌ها معتقدم کلیدی‌ترین نگرش‌ها احترام وحرمت انسان است که باید این نگرش تقویت شود. نمی‌شود ما حق را ادا کنیم، اما در کنار آن به کرامت انسانی توجه نداشته باشیم.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه در پایان گفت: امیدواریم که این نشست به نحومؤثری در بحث مدیریت توسعه منابع انسانی و آموزش مفید واقع شود.