دیپلمات: اسلام‌آباد از یک "افغانستان" باثبات هراس دارد

به گزارش سرویس بین الملل ساموئل رامانی کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی برای دیپلمات نوشت: در 27 آوریل، خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان، با سرگئی شایگو همتای روسی‌اش در مسکو دیدار کرد. در جریان دیدار آنها، آصف از روسیه خواست روند تامین ثبات در افغانستان را رهبری کند.
 
در ادامه این یادداشت آمده است: آصف هم‌چنین بحث شایگو را تکرار کرد که یک استراتژی موثر مبارزه با تروریسم در افغانستان می‌تواند با مشاوره‌ تمام شرکت‌کنندگان در جنگ طرح و اجرا شود.
 
هرچند روابط مسکو-اسلام‌آباد به‌لحاظ تاریخی دستخوش بی‌اعتمادی شده است، پاکستان به دلیل اینکه روسیه از طالبان پشتیبانی می‌کند و  اینکه مسکو با تقویت روابط دیپلماتیک با پاکستان و همسویی با دیدگاه‌های اسلام‌آباد در مورد تامین ثبات در افغانستان، با تلاش‌های ایالات متحده برای مهار نفوذ پاکستان در افغانستان مقابله کرده است، طرفدار افزایش نقش روسیه در افغانستان است.
 
تغییر نگرش پاکستان در قبال دخالت روسیه در افغانستان به حمایت روسیه از طالبان مربوط است. از سال 2015، روسیه با طالبان همکاری کرده  تا حضور داعش در افغانستان را تضعیف و جلوی حضور نظامی درازمدت ایالات متحده در این کشور را بگیرد.
 
حکومت پاکستان به‌شدت از نزدیکی روسیه با طالبان حمایت کرده است. در تاریخ 9 آوریل، سید طارق فاطمی، دستیار ویژه‌ نخست‌وزیر پاکستان در امور خارجی، ادعا کرد که مسکو از نفوذش بر طالبان برای تشویق آن‌ها به شرکت در گفت‌وگوهای صلح در مورد آینده‌ افغانستان استفاده‌ مثبت می‌کند.
 
حمایت پاکستان از تعامل روسیه با طالبان را می‌توان با دو الزام استراتژیک توضیح داد. اول، سیاست‌گذاران پاکستانی و روسی، هردو، به این نتیجه رسیده‌اند که نفوذ ژئوپولیتیکی کشورهایشان بر افغانستان با تقویت طالبان به حداکثر رسیده است.
 
هدف حمایت پاکستان از طالبان مستقیماً بی‌ثبات ساختن افغانستان است، چون اسلام‌آباد هراس دارد که یک افغانستان باثبات با هند همکاری استراتژیک خواهد داشت.
 
بسیاری از سیاست‌گذاران پاکستان سلطه‌ هند بر افغانستان را یک تهدید بالقوه‌ امنیتی می‌دانند.هرچند روسیه با هند روابط دوستانه دارد، بسیاری از تحلیلگران منطقه باور دارند که روسیه و پاکستان تمایل دارند افغانستان بی‌ثبات شود.
 
رامانی می‌نویسد: هرچند توانایی داعش در تهدیدِ امنیت شمال قفقاز و آسیای مرکزی بی‌نتیجه مانده است، روسیه اخیرا به تهدید بالقوه‌ داعش به این مناطق و امنیت خودش بیشتر توجه کرده است. افشاگری مسکو در ماه دسامبر 2016 مبنی بر ارتباط [روسیه] با رهبران طالبان در مورد شکست دادن داعش، همکاری استراتژیک روسیه و پاکستان در قبال افغانستان را آشکار ساخت. این همکاری می‌تواند پیامدهای عمیقی برای سیاست افغانستان در بلندمدت داشته باشد.
 
علاوه بر تمایل مشترک به توانمندسازی طالبان، مقام‌های پاکستانی از راه‌حل چندجانبه‌ بحران سیاسی در افغانستان حمایت کرده‌اند. پاکستان در ماه مارس در کنفرانس 12جانبه با میزبانی مسکو در مورد افغانستان شرکت کرد و از تصمیم روسیه در مورد حمایت از یک روند صلح به‌رهبری افغان‌ها حمایت کرد.
 
هرچند پاکستان هم‌چنان دریافت‌کننده‌ بزرگ کمک‌ نظامی ایالات متحده است، بسیاری از اعضای ارتش پاکستان از تصمیم روسیه مبنی بر حذف ایالات متحده از گفت‌وگوهای صلح افغانستان در روسیه حمایت کردند. این حمایت را می‌توان با سرخوردگی ارتش پاکستان از واشنگتن به‌خاطر عدم تمایل به مشوره با پاکستان و چین در مورد تامین ثبات در افغانستان توضیح داد.
 
نویسنده اعتقاد دارد: در 5 مارس، یک مقام ارشد ارتش پاکستان به روزنامه‌ تلگراف انگلیس گفت که اگر تلاش‌های ایالات متحده در بهبود ناآرامی‌های سیاسی اخیر این کشور ناکام شود، اسلام‌آباد از یک عملیات مبارزه با تروریسم روسیه در افغانستان، به سبک عملیات آن کشور در سوریه، حمایت خواهد کرد.
 
در حالی‌که ترامپ علناً از نقش پاکستان در بی‌ثباتی افغانستان انتقاد کرده است، بسیاری از سیاست‌گذاران پاکستانی باور دارند که مداخله‌ نظامی روسیه در افغانستان نفوذ اسلام‌آباد بر سیاست افغانستان را افزایش خواهد داد.
 
کرملین با توصیف پاکستان به‌عنوان یک شریک سازنده در امر مبارزه با تروریسم در بیانیه‌ها و توسعه‌ همکاری‌های نظامی دوجانبه با پاکستان، به این فرضیات اعتبار بخشیده است. در 30 مارس، یک هیات نظامی روسی، همراه با افسران ارشد ارتش پاکستان از مناطق جنگ‌زده مرزی پاکستان – افغانستان در وزیرستان شمالی و جنوبی دیدار تاریخی کرد.
 
پس از این دیدار، شاخه‌ رسانه‌های رسمی ارتش پاکستان اعلام کرد که هیات روسی از تلاش‌های پاکستان برای کاهش خشونت در مرزهای افغانستان تقدیر کرده است. تمرینات نظامی مشترک مبارزه با تروریسم روسیه و پاکستان در ماه سپتامبر 2016 نیز به جامعه‌ جهانی نشان داد که مسکو مایل است اسلام‌آباد را یک شریک نظامی پایدار در نظر بگیرد و نشان می‌دهد که اگر مسکو در افغانستان مداخله نظامی کند، از پاکستان درخواست کمک خواهد کرد.
 
علاوه بر ابراز همبستگی با پاکستان، روسیه با درگیر کردن چین در تلاش‌هایش برای حل بحران در افغانستان، حمایت اسلام‌آباد را به‌دست آورده است. خالد ختک، فرستاده‌ پیشین پاکستان به روسیه، اخیرا اهمیت همسوی روسیه با چین در افغانستان برای سیاست‌گذاران پاکستان را تایید کرد.
 
اطلاعات‌روز نوشت:‌ هرچند انگیزه‌های همکاری روسیه-پاکستان در افغانستان گهگاهی تفاوت دارند، حمایت فزاینده‌ اسلام‌آباد از درگیری بیشتر روسیه در افغانستان عمیقا بر خط و سیر سیاسی افغانستان در بلندمدت اثر خواهد گذاشت.
 
در حالی‌که روسیه هنوز تمایلی به مداخله‌ نظامی در افغانستان نشان نداده است، تحکیم همکاری اسلام‌آباد-مسکو چالش بزرگی برای سیاست‌گذاران ایالات متحده است.
 
/