نیاز به قانون جامع در حوزه وکالت داریم/ اینکه می‌گویند قوه قضائیه می‌خواهد استقلال وکلا را بگیرد، کاملا اشتباه است

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، ذبیح الله خدائیان معاون حقوقی قوه قضائیه در همایش نقش و تاثیر مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه حوزه وکالت به موضوع دادرسی عادلانه اشاره کرد و گفت: یکی از حقوق های انسانها دادرسی عادلانه است  و در تعریف دادرسی منصفانه می گوییم که رسیدگی در یک دادگاه مستقل و بی طرف انجام شود و این دادرسی از سازوکاری برخوردار است که منجر به احقاق حق شده و هم حقوق متهم و هم حقوق بزه دیده در دادرسی عادلانه تامین می شود.

معاون حقوقی قوه قضائیه گفت: دادرسی عادلانه دارای چند مرحله است. یک مرحله تحقیقات مقدماتی، یک مرحله دوران دادرسی و یک مرحله پس از دادرسی است که هر کدام از این مراحل اصولی دارند که اگر رعایت نشوند به دادرسی عادلانه خدشه وارد می شود.

وی اظهار کرد: ما معتقدیم  و می گوییم که متهم باید به وکیل دسترسی داشته باشد و در اولین فرصت در نزد قاضی حاضر شود و اتهام نیز به او تفهیم شود. ما می گوییم که دادگاه باید علنی باشد و دسترسی به وکیل و شهود و ... وجود داشته باشد و پس از رسیدگی باید حق تجدیدنظر خواهی را برای اصحاب دعوی در نظر داشته باشیم.

خدائیان تصریح کرد: ملاحظه می شود که در تمام مراحل رسیدگی یک رکن به نام وکیل وجود دارد. دسترسی به وکیل حق متهم ،‌ بزه دیده و جامعه است که حقوق آنها تامین شود و این موضوع هم در اسناد بین المللی و هم درقوانین داخلی وجود دارد. مثلا در اسناد بین المللی آمده است متهم می تواند از داشتن وکیل بهره ببرد و اگر وکیل ندارد باید برای او وکیل در نظر گرفته شود.

معاون حقوقی قوه قضائیه گفت: در سطح ملی هم که مهمترین قانون ما قانون اساسی است در اصل 35 آن اشاره شده است که اصحاب دعوی می توانند وکیل داشته باشند و اگر امکان داشتن وکیل را ندارند باید شرایطی ایجاد شود تا به وکیل دسترسی پیدا کنند. 

وی اظهار کرد: در قانون آمده است که دادگاه ها موظف هستند وکلا را بپذیرند. مهمتر از هر قانونی قانون آیین دادرسی کیفری است. به طوری که گفته می شود اگر می خواهید ببینید که حقوق مردم رعایت می شود به آیین دادرسی کیفری آن نگاه کنید.

خدائیان افزود: ما وکالت به معنای خاص را در کشور با سابقه 100 ساله داشتیم که البته همیشه با محدودیت هایی مواجه بوده است. در مرحله مقدماتی نه تنها باید وکیل وجود داشته باشد بلکه باید متهم هم تفهیم شود که می تواند از وکیل استفاده کند یعنی قانون ما به شکل چشمگیری به موضوع وکالت پرداخته است به طوری که از بسیاری از کشورهای مدعی پیشرفته تر است لذا حضور وکیل یکی از ارکان دادرسی عادلانه است اما حضور وکیل آثار ارزشمند دیگری نیز دارد.

وی تصریح کرد: یکی از آثار ارزشمند حضور وکیل در رسیدگی ها جلوگیری از ایجاد پرونده در دادگاه ها است یعنی حضور وکیل مانع طرح دعوی می شود و بسیاری از دعاوی در همان دفتر وکیل خاتمه می یابد چون بسیاری از مردم از قوانین آگاهی ندارند از آثار دیگر حضور وکیل در دادرسی ها سرعت و دقت در رسیدگی است. یعنی وقتی دو وکیل در دو طرف پرونده حضور داشته باشند تلاش می کنند که زودتر حقیقت کشف شود.

معاون حقوقی قوه قضائیه بیان کرد: یکی دیگر از آثار ارزشمند حضور وکیل در رسیدگی ها اقناع افکار عمومی است. زمانی که وکلا درجلسات رسیدگی حضور دارند و کار دفاع را انجام می دهند رأی صادره بیشتر مورد تأیید افکار عمومی قرار می گیرد.

خدائیان ادامه داد: اما اگر می خواهیم وکیل به رسالت خود برسد اقداماتی دارد که یکی از آنها استقلال وکیل است. کسی منکر استقلال وکیل نیست و عده ای که می‌گویند قوه قضائیه می‌خواهد استقلال وکلا را بگیرد کاملا در اشتباه هستند.

وی افزود: آیا استقلال به معنی عدم نظارت است؟ آیا این نظارت باید توسط خود وکلا باشد یا جای دیگر نظارت را انجام دهد؟ اگر صرفا مرجع نظارتی، نظارتی است که با انتخابات به وجود آمده آیا با تناقض مواجه نمی شویم؟ 

معاون حقوقی قوه قضائیه گفت: بنده معتقد هستم که اگر می خواهیم استقلال وکلا را حفظ کنیم نیاز به پشتوانه قانونی داریم. باید به دنبال آن باشیم که وکیل از مصونیت قانونی برخوردار باشد چون در بسیاری از موارد وکیل در مقابل دولت و نهادهای حکومتی قرار می گیرد.

وی افزود: آنچه که استقلال وکلا را تامین می کند سلامت نفس وکیل است. یعنی کسی که در مقام دفاع از حق سوگندش جلوی نظرش باشد مطمئنا از حق عدول نمی کند.