زندان ابوسلیم؛ جهنم قذافی برای مخالفان

به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، زمانی که حکومت دیکتاتوری 42 ساله معمر قذافی در لیبی به پایان رسید و سرهنگ، مجبور شد به گوشه‌ای از کشوری که ادعای حکومت مادام‌العمرش را داشت فرار کند، مردم جشن شادی گرفتند و سقوط او را در ادامه دومینوی سرنگونی دیکتاتورهای عربی قلمداد کردند.

فریادهای شادی مردم لیبی در آن زمان بیشتر فریاد اعتراض بود، زیرا شاه شاهان آفریقا یعنی لقبی که قذافی به خود داده بود دیگر وجود نداشت؛ البته اعتراضات مردمی بسیار پیش از آن شروع شده بودند. سرنگونی قذافی با یک اتفاق دیگر همزمان بود، درست در همان دوران که مردم از سقوط  او خوشحال بودند، یک نام بر سر زبان ها افتاد، زندان ابوسلیم که اسرار زیادی توسط زندانیان آزاد شده از آن منتشر می‌شد.

با این‌ که سازمان‌های مدافع حقوق بشر از جمله "سازمان دیده‌بان حقوق بشر" گزارش‌های بیشماری از نقض حقوق بشر در زندان‌های قذافی سخن ‌گفته بودند، اما همواره این گزارش‌ها توسط رژیم قذافی تکذیب می‌شد، درحالی‌که برخی از این جنایات مانند قتل عام زندان ابو سلیم انکارناپذیر و برخی دیگر مانند حادثه "زندان الغیران" در ماه آخر سال 2004 حتی دل رژیم قذافی را به درد آورد.

شکنجه زندانیان به شیوه‌های تحریم شده بین المللی

اکثر زندانیان زندان‌های رژیم قذافی در معرض شکنجه‌هایی قرار داشتند که درسطح بین‌المللی تحریم شده بود و این نکته‌ای است که شاهدان عینی و یا کسانی‌ که در معرض چنین شکنجه‌هایی قرار داشتند به آن اعتراف می‌کنند.

جهنم قذافی

این زندان در منطقه ابو سلیم لیبی قرار دارد و به همین خاطر به زندان ابو سلیم معروف شده و در واقع در پادگان پلیس نظامی 28 سپتامبر احداث شده که در آن قرارگاه پلیس و زندان‌های نظامی قرار دارد و برای سالیان سال خیری خالد ریاست آن را برعهده داشت. همچنین داخل پادگان ساختمان‌ها و انبارها و ایستگاه‌های سوخت‌گیری بسیار و مسجد وجود دارد، در میان این ساختمان‌ها دو زندان بزرگ هر یک به مساحت 10 هزار متر مربع نیز وجود دارد که به 8 بخش تقسیم شده و مساحت هر بخش حدود 45 متر طول و 14 متر عرض و هر بخش به 14 بند تقسیم شده که مساحت هر بند 6 متر در 6 متر است، هر بند دارای یک حمام 2متر در 2 متر و پنجره‌ای به اندازه 40 در 45 سانتی‌متر رو به حیات است، در حالی‌که ارتفاع سقف هر بند 5 متر است.

در سال 1990- 1989 پس از پایان بازجویی کلی از زندانیان زندان ابوسلیم زندانیان به سه گروه الف و ب و ج تقسیم شدند. گروه ج زندانیانی را در بر می‌گرفت که به زودی آزاد می‌شدند و 450 نفر را شامل می‌شدند و پیش از آزادی برای آنها کلاس‌های آموزشی و تربیتی شستشوی مغزی توسط کمیته‌های انقلاب و امنیت داخلی به همراه یک وعده شام که در رستورانی همان حوالی به آنها داده می‌شد، برگزار گردید؛ در همین حین گروهی از زندانیان بند هفت که از قضا تعداد آنها نیز هفت نفر بود، تصمیم به فرار از زندان گرفتند که در شب اجرای نقشه 5 نفر دیگر از بندهای دیگر نیز به آنها ملحق شده و قرار گذاشتند، شب هنگام و زمان دادن وعده شام نقشه خود را به اجرا بگذارند. در واقع این حادثه بهانه‌ای بدست رژیم و مسئولان زندان داد تا به یک‌باره شرایط زندان را تغییر دهند، ملاقات‌ها حذف شد، تمام امکانات نسبتا رفاهی که برای زندانیان در نظرگرفته شده بود، لغو گردید، وضعیت غذا بسیار بد و نامطلوب شد و شکنجه و آزار و اذیت زندانیان به شدت افزایش یافت، بگونه‌ای که مرگ و زندگی دیگر برای زندانیان هیچ فرقی نمی‌کرد.

شکنجه در همان اولین لحظه بازداشت پیش از پای گذاشتن به مراکز رسمی باز جویی توسط گروهی که اقدام به بازداشت فرد نموده‌اند، آغاز می‌شود و این شکنجه‌های نخستین به عملیات ضیافت یا مهمانی معروف است و در زندان زاره و بسیاری از مراکز امنیتی موجود در لیبی مشاهده می‌شد.

در عملیات ضیافت زندانی تحت انواع و اقسام شکنجه‌های بدنی و روحی تحریم شده بین‌المللی قرار می‌گیرد و سپس بر اساس جرمی که فرد مرتکب شده راهی یکی از مراکز زیر می‌شد:

1. مراکز امنیت داخلی که در سراسر کشور پراکنده شده بود.
2. یگان‌های امنیتی که آنها نیز در سراسر کشور منتشر بودند و مهمترین آنها باید از یگان امنیتی بنغازی نام برد.
3. دوایر اطلاعات نظامی منتشره در سراسر کشور.
4. یگان‌های پاسدار انقلاب که معروفترین یگان "محمد المقریف" بود و آنها نیز بالطبع در سراسر کشور پراکنده شده بودند.
5. زندان اصلی ابو سلیم واقع در طرابلس.
6. زندان اصلی عین زاره.
7. زندان سیاسی اجدیده.
8. دایره امنیت داخلی و معروف به دفتر راه آهن که در منطقه بن‌عاشور در طرابلس قرار دارد.
9. دفتر دستگاه امنیت داخلی (النصر) در طرابلس.
10. دفتر امنیت داخلی (پیشگیری و مبارزه).
11. اداره اصلی دستگاه امنیت خارجی که در آن زندان‌هایی با سلول‌های انفرادی وجود دارد و به افراد خارجی و بیگانه و مخالفان خارج و مخالفانی که در اینترنت اقدام به انتشار بیانیه یا اقدامات ضد رژیم می‌کردند، اختصاص دارد.
12. دفتر امنیت خارجی (در راه فرودگاه).
13. دفتر امنیت خارجی (در راه رودخانه)دفتر و معروف به دفتر عقبه بن نافع.
14. دفتر امنیت داخلی (فشلوم) و معمولا به زندانیان دارای جرایم اینترنتی اختصاص یافته بود.
15. دفتر امنیت خارجی "ارض الفلاح" در طرابلس و بسیاری مناطق و زندان‌ها و بازداشت‌گاه‌های دیگر که ملت لیبی از آن بی‌خبرند.

در سال 1989 تعداد اسلامگرایانی که به زندان‌های رژیم قذافی افکنده شدند، به بیش از هزار نفر رسید که در شرایطی بسیار بد در زندان‌های قذافی نگهداری می‌شدند.

زندانی به محض ورود به این زندان‌ها در معرض انواع و اقسام شکنجه‌های روحی و جسمی قرار می‌گیرد،‌ اکثر این زندان‌ها دارای سلول‌هایی هستند که مساحت آنها فراتر از 3 متر مربع نیست و اکثر مواقع حتی این 3 متر مربع هم فاقد هرگونه پوشش یا زیر اندازی است، این سلول‌ها هیچ‌گاه روی افتاب را به خود ندیده‌اند و بالطبع فاقد چیزی به نام تهویه هستند، تنها در این سلول‌ها شکافی گنجانده شده تا غذای اندکی به زندانی داده شود.

بازجویی و شکنجه هر دو توامان برای زندانی آغاز می‌شوند و تا زمانی که در زندان وجود داشته باشد، هر روز مورد بازجویی قرار می‌گیرد، در طول بازجویی زندانی از خواب و قضای حاجت جز سه بار در روز منع می‌شود و بطور مستمر مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد.

نمونه‌ای از شکنجه‌های آغازین

شکنجه‌ها در این مرحله بصورت بستن محکم و دردناک دست‌ها و محکم کردن آنها به پشت از زیر صندلی و سپس هل دادن بدن زندانی به سمت عقب و استفاده از موزیک‌ در بالاترین صدای ممکن است که بازتاب آن ایجاد استرس و اضطراب‌های روحی و روانی در فرد است، این شیوه شکنجه تا سال 2000 در زندان ابو سلیم استفاده می‌شد. تحت فشار گذاشتن زندانیان بیمار یا تهدید به قتل زندانی یا افراد خانواده وی، دادن تکان‌های شدید و خشونت‌آمیز و محروم کردن زندانی از هرگونه ملاقات با خانواده، بستگان یا وکیل، پوشاندن سر و صورت یا بستن محکم چشم‌ها یا تاباندن نور بسیار قوی به شکل مستقیم به چشم‌ها همه و همه بخش کوچکی از شکنجه‌های اعمال شده در زندان‌های رژیم قذافی بود.

از دیگر شیوه‌های شکنجه مورد استفاده در زندان‌های رژیم قذافی باید از واداشتن زندانی به نشستن بر نوک انگشت‌های پا بدون این‌که زانوهایش با زمین تماس داشته باشند و قرار دادن سر به‌گونه‌ای که با دست‌هایش بدن خود را نگه‌داشته و به این طریق تعادل خود را برای مدتی طولانی حفظ کند یا واداشتن زندانی به از تن درآوردن لباس‌ها و ایجاد زخم‌هایی در پشت زندانی توسط تیغ ریش تراشی که در دست بازجو قرار دارد، یاد کرد، شیوه اخیر از جمله شکنجه‌های معروف "صلاح المشری" از جمله بازجویان بی‌رحم زندان‌های قذافی است و به شکلی گسترده در زندان ابو سلیم کاربرد داشت.

اگر باز بخواهیم از شیوه‌های شکنجه در زندان‌های قذافی بگوییم باید به موارد زیر اشاره کنیم؛ از جمله شکنجه پاشیدن آب بسیار سرد به زندانی در سرمای زمستان یا خواباندن زندانی از پشت بر روی زمین در حالی که دست‌هایش نیز به پشت بسته است با هدف ایجاد دردهای کشنده در دست‌ها از طریق فشارهای وارده توسط بازجو و وزن خود زندانی یا قرار دادن جسمی سنگین بر روی زندانی برای گرفتن اعتراف یا واداشتن زندانی به خوابیدن بر روی شکم به‌گونه‌ای که صورت وی از دو جهت بر روی زمین قرار گیرد، در این شرایط یکی از زندانبانان پای خود را بر گونه و صورت زندانی فشار می‌دهد و دیگر زندانبانان اقدام به وارد آوردن ضربات مهلک بر صورت زندانی می‌کنند، در این شرایط اگر زندانی بخواهد روی برگرداند، صورتش با زمین تماس پیدا می‌کند و به زمین کشیده می‌شود و اگر نخواهد این کار را بکند، باید ضربات مهلک زندانبانان را که به صورتش وارد می‌شود، تحمل کند یا واداشتن زندانی به سرپا ایستادن‌های بسیار طولانی و تهدید به این‌که اگر اظهار خستگی کند یا کوچکترین حرکتی به خود دهد، سگی را به جان او خواهند انداخت یا این‌که تا جایی که در توان دارد او را ترکه خواهند کرد.

اما شکنجه‌های شکنجه‌گران قذافی به اینجا ختم نمی‌شود و آنها باز هم شیوه‌های دیگری برای آزار دادن و شکنجه کردن زندانیان جهت گرفتن اعتراف از آنها دارند که عبارتند از:

- ضرب و شتم شدید زندانی با دست و پا و قنداق تفنگ و سیم‌های برق و عصا و زنجیرهای آهنی هنگام بازداشت و بازجویی.

- واداشتن زندانی به عریان کردن خود و وارد آوردن ضربات به مناطق حساس بدن و تهدید به تجاوز به آنها؛ به عنوان مثال "صالح رجب المسماری" رئیس سابق امنیت داخلی هنگام بازجویی از یکی از زندانیان سیاسی بنغازی برهنه کردن وی به یکی از زندانبانان حاضر هنگام بازجویی دستور داد، در صورت عدم اعتراف زندانی به او تعرض کند.

- واداشتن زندانی به توصیف خود به ناشایست‌ترین اوصاف یا واداشتن آنها به بیان این‌که آنها سگ‌های ولگرد یا کافر هستند یا ناسزا گفتن به اعتقاداتشان.

- خواباندن زندانیان بر روی شکم و راه‌ رفتن بر روی آنها، بگونه‌ای که معروف بود، یکی از زندانبانان زندان ابو سلیم هر زندانی که اقدام به بیدار کردن زندانیان برای نماز صبح می‌کرد یا قران می‌خواند یا اذان می‌گفت را به این طریق شکنجه می‌کرد.

- واداشتن زندانی به برهنه کردن خود و وارد کردن شیشه یا عصا یا چوب به بدن وی.

- سلول انفرادی؛ از جمله شیوه‌های رایج در زندان‌های رژیم قذافی است و هم اکنون زندانیان بیشماری وجود دارند که 5 سال است در سلول انفرادی بسرمی‌برند.

در این میان اگر زندانی دچار خونریزی‌های شدید شود یا موارد پیش آید که نیاز به انتقال وی به بیمارستان باشد،‌ هیچ‌گاه این اقدام درباره او به اجرا گذاشته نخواهد، چرا که رسوایی رژیم را به دنبال خواهد داشت، به همین دلیل زندانی به حال خود رها می‌شود تا بمیرد یا بهبودی یابد؛ بسیاری از زندانیان بی‌گناه لیبی به این شیوه جان خود را از دست دادند.

اما اگر بخواهیم درباره انواع زندانیان یا به عبارتی بهتر انواع باز داشت‌ها در لیبی زمان قذافی سخن بگوییم باید گفت:

1. بازداشت و زندانی کردن شهروندان برای چندین سال متوالی بدون حکم جلب یا تفهیم اتهام؛ بگونه‌ای که بسیاری از شهروندان بی‌گناه لیبی به این شیوه و تنها به صرف تشابه اسمی یا سوء ظن یا گروگان سال‌های سال در زندان‌های رژیم قذافی بسربرده و تحت انواع و اقسام شکنجه‌ها قرار گرفتند.

نمونه بارز این‌گونه شهروندان "احمد خنقور" از شهر اجدابیا بود که صرفا به خاطر تشابه اسمی با برادر خود "حمد خنقور" 11 سال را در زندان به سربرد و جالب آن‌که وقتی برادرش بازداشت شد،‌ باز رژیم به آزادی وی رضایت نمی‌داد.

2. بازداشت شهروندان آن هم بدون داشتن حکم جلب و نگهداری آنها در اماکنی غیر از زندان‌ها یا بازداشت‌گاه‌ها به عنوان مثال در شهر بنغازی و منطقه الهواری مزرعه‌ای وجود داشت که از ان به عنوان یک بازداشتگاه استفاده می‌شد و افراد بی‌گناه بسیاری تحت شکنجه مزدوران قذافی در این مزرعه جان خود را از دست دادند.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.