تشریح مزایای استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس/ از باز اجتماعی کردن مجرمان تا تدابیر قانونی برای پیشگیری از حبس مرتکبان جرائم غیرعمد

احمد رحمانیان معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان فارس در گفت‌و‌گو مشروح با خبرنگار گروه حقوقی و قضایی از برگزاری جشنواره آراء مجازات‌های جایگزین حبس توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس در سال جاری خبر داد.

وی گفت: معاونت اجتماعی دادگستری کل استان فارس به منظور استفاده از ظرفیت‌های قانونی و اجرای سیاست‌های قوه قضائیه مبنی برکاهش جمعیت کیفری زندان‌ها در سال گذشته و جاری، چندین کارگاه علمی کاربردی و آموزشی قضات در موضوع مجازات‌های جایگزین حبس در دادسرا، دادگاه بدوی و تجدید نظر برگزار کرده است.

این مقام مسئول اظهار کرد: قانونگذار در قانون مجازات اسلامی با هدف اصلاح و تربیت مجرمین، باز اجتماعی کردن آنها، کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و همچنین کاهش آثار سوء زندان بر زندانی و سایر اهداف اصلاحی مورد نظر قانونگذار در مواد 63 به بعد قانون مجازات اسلامی، فصلی را تحت عنوان مجازات‌های جایگزین‌های حبس پیش بینی کرده است.

رحمانیان به مجازات‌های جایگزین حبس اشاره کرد و گفت: برای اجرای مجازات‌های جایگزین حبس، دادگاه به ملاک‌هایی مانند سن، شخصیت، نوع جرم، کیفیت ارتکاب جرم، آثار ناشی از جرم، وضعیت و سابقه مجرم و سایر موارد دیگر توجه می‌کند.

معاون اجتماعی دادگستری کل استان یزد تصریح کرد: قانونگذار همچنین در برخی جرایم، محاکم را مکلف کرده است که با رعایت ماده 64 قانون مجازات‌های اسلامی به جای حبس، مجازات‌های جایگزین حبس را در نظر بگیرند که جرایم غیرعمدی از این جمله جرائم هستند.

وی گفت: جرائمی که حداکثر مجازات قانونی آن 3 ماه حبس است باید لزوماً تبدیل به مجازات جایگزین حبس شوند و بر اساس ماده 66 قانون مجازات اسلامی، مرتكبان جرایم عمدی كه حداكثر مجازات قانونی آنها 91 روز تا 6 ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محكوم می‌شوند، البته استفاده از این مقررات برای مجرمان و محکومانی است که سابقه کیفری ندارند و یا از زمان سابقه کیفری آنها بیشتر از 5 سال گذشته باشد.

معاون قضایی رئیس کل دادگستری استان فارس ادامه داد: مرتکبان جرایم غیر عمد به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌شوند مگر این‌که مجازات قانونی جرم ارتکابی بیش از 2 سال حبس باشد که در این خصوص نیز دادگاه اختیار این را دارد که حکم به حبس دهد یا مجازات جایگزین حبس را اعمال کند.

رحمانیان عنوان کرد: سازمان‌های حفاظت محیط زیست، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، آموزش فنی و حرفه‌ای، اوقاف و امور خیریه، زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی، پزشکی قانونی، بهزیستی، شهرداری‌ها، جمعیت هلال احمر، کمیته امداد امام خمینی (ره)، بنیاد شهید و امور ایثارگران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان تامین اجتماعی، کمیته ملی المپیک ایران، بسیج سازندگی، جهاد دانشگاهی، مراکز نگهداری جانبازان، معلولان، سالمندان، کودکان و نوجوانان، درمان اعتیاد وابسته به دستگاه‌ها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی می‌توانند با پذیرش محکومان مجازات‌‌های جایگزین حبس از خدمات رایگان آنها بهره‌مند شوند.

قاضی رحمانیان با اشاره به این‌که مرتکبان جرم علیه امنیت داخلی و خارجی، سارقان مسلح و کسانی که مرتکب جرایم خشن شده‌اند نمی‌توانند از حبس جایگزین استفاده کنند ‌گفت: متاسفانه جامعه ما حبس محور است و افرادی که به مراجع قضایی مراجعه می‌کنند دوست دارند دعوی خود را به نوعی تنظیم کنند که کیفری باشد چرا که می‌خواهند از الزامات و ضمانت اجرایی مقررات کیفری استفاده کنند.

وی همچنین با بیان این که این فرهنگ باید به کمک رسانه‌ها و آگاه‌کردن مردم تغییر کند، اضافه کرد: قصد داریم ذهنیت قضات را روشن و مصادیق جدید مجازات‌های جایگزین حبس را مشخص کنیم. در گذشته کمتر از نیم درصد از پرونده‌ها منجر به مجازات‌های جایگزین حبس می‌شد اما اکنون به 2 درصد افزایش یافته است و ارقام نشان می‌دهد هم‌اکنون فاصله زیادی با جایگاه مطلوب در این زمینه داریم.

دبیر پیشگیری از جرم استان فارس اظهار کرد: متعاقب برگزاری کارگاه‌های مجازات های جایگزین حبس، با توجه به رویکرد مناسب و تحسین برانگیز قضات در استفاده از جایگزین‌های حبس در مقام صدور رأی و تصمیمات قضایی، معاونت اجتماعی دادگستری کل استان فارس، جشنواره آراء جایگزین حبس را در آبان ماه سال جاری برگزار خواهد کرد که به منظور برگزاری این جشنواره در دو ماهه اخیر اطلاع رسانی در سطح استان فارس صورت گرفته و تاکنون قریب بر یکهزار رأی به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است که مجموعه آراء واصله در قالب مجموعه ای مدون نیز به چاپ خواهد رسید و از قضات صادره کننده آراء جایگزین‌های حبس تقدیر خواهد شد.

رحمانیان در خاتمه از همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس با معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در خصوص تولیدات تلویزیونی از این آراء خبر داد و گفت: بر اساس طرحی از سوی دبیرخانه ارتقا آگاهی‌های عمومی، اطلاع رسانی و افکارسنجی و جلسه‌ای که با تعدادی از اصحاب رسانه در معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه برگزار شد مقرر گردید معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس به دلیل پیشرو بودن در امر مجازات‌های جایگزین حبس،  پس از مطالعات و کارشناسی، تعدادی از این آراء را به منظور تولید مجموعه تلویزیونی در اختیار دبیرخانه قرار دهد.

انتهای پیام/